Η ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Ο... ανταποκριτής της Ιδιωτικής Οδού στην Αθήνα, ο για την αντιγραφή, μόλις μου έστειλε ρεπορτάζ από την παρουσίαση του νέου πονήματος του καθηγητή Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτη. Έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση, που λένε και τα δελτία ειδήσεων!

Ένα μεγάλο και εκλεκτό ακροατήριο τίμησε με την παρουσία του τη χθεσινοβραδινή παρουσίαση του νέου Ορθογραφικού Λεξικού του καθηγητή Γεωργίου Μπαμπινιώτη στη Στοά του Βιβλίου. Ανάμεσα στους «εραστές της ελληνικής γλώσσας» (όπως χαρακτηριστικά τους αποκάλεσε ο κ. Μπαμπινιώτης) βρίσκονταν ο πρύτανης και οι αντιπρυτάνεις του Πανεπιστημίου Αθηνών, η τέως πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, ο πρόεδρος του Ωνασείου, τέως υπουργοί, βουλευτές, ακαδημαϊκοί, πανεπιστημιακοί καθηγητές, πνευματικοί άνθρωποι (μεταξύ τους ο Σαράντος Καργάκος), ο Μανώλης Γλέζος («ο συνάδελφός μου» είπε ο κ. Μπαμπινιώτης, γιατί ασχολείται με τη γλώσσα και πρόσφατα τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο), εκπαιδευτικοί των Αρσακείων, φοιτητές, κ.ά.

Ο κ. Μπαμπινιώτης, απολαυστικός ομιλητής όπως πάντα, παρουσίασε αναλυτικά τη νέα έκδοση του Κέντρου Λεξικολογίας και εξήγησε γιατί αποτελεί πρωτοτυπία για τα λεξικογραφικά δεδομένα της χώρας. Αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετώπισε αυτός και η ομάδα του στη διάρκεια της σύνταξης του ορθογραφικού λεξικού (που άλλωστε συνιστούν και δυσκολίες της ελληνικής γλώσσας καθαυτήν) και τεκμηρίωσε τη χρηστικότητα του λεξικού επικαλούμενος πλήθος παραδειγμάτων μέσα απ’ αυτό.

Το νέο ορθογραφικό λεξικό για πρώτη φορά εξηγεί με σχόλια την ορθογραφία των λέξεων και τη διδάσκει συστηματικά μέσα από ένθετους πίνακες. Ενώ βασίζεται στη σχολική γραμματική (για να προλάβει τη σύγχυση που θα προκαλούνταν στους μαθητές), τολμά να υιοθετήσει τις γραφές λέξεων, όπως αυτές τις έχει αποδείξει η σύγχρονη γλωσσολογική έρευνα, και σε αντίθεση με τις παραδοσιακές τους γραφές, οι οποίες είναι αστήρικτες και το μοναδικό επιχείρημα γι’ αυτές είναι ότι «έτσι συνηθίσαμε να τις γράφουμε». Το μεγάλο προτέρημά του είναι ότι τεκμηριώνει με λογικές αποδείξεις τις επιλογές του, ανοίγοντας ταυτόχρονα έναν διάλογο για ζητήματα που δεκαετίες τώρα απασχολούν όλους εκείνους που ασχολούνται με τη γλώσσα.

Ο κ. Μπαμπινιώτης τόνισε την ανάγκη να συσταθεί ένας ανώτατος πνευματικός φορέας (για παράδειγμα η Ακαδημία Αθηνών) που θα ασχοληθεί σοβαρά με αυτά τα θέματα, θα τα μελετήσει, θα τα συζητήσει και θα αναλάβει τη ευθύνη να τα επιλύσει οριστικά.

Ειδική αναφορά έγινε στη σχέση της ορθογραφίας με την εκπαίδευση: «Η ορθογραφία πρέπει να πάει στην εκπαίδευση, στα σχολεία. Πώς μαθαίνουμε την ορθογραφία;

1. Με τα διαβάσματά μας, με τις εικόνες που σχηματίζουμε από την επαφή μας με τις λέξεις.

2. Με την «κιναισθητική επαφή», πώς δηλαδή το χέρι γράφει τη λέξη. Οι δάσκαλοι έχουν καταργήσει την αντιγραφή: ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε ένα μαθητή που έχει πρόβλημα ορθογραφίας είναι να τον βάλετε καθημερινά, έτσι ως άσκηση, να αντιγράφει μια σελίδα (θα βελτιώσει κατά 50% την ικανότητά του στην ορθογραφία).

3. Με τη συνειδητοποίηση των όρων που διέπουν την ορθογραφία μιας λέξης, κάτι στο οποίο συντελεί το καινούργιο λεξικό».

Ο διαγωνισμός ορθογραφίας που κάνει ο Πιβό στη Γαλλία «χαλάει κόσμο». Το ίδιο και ο διαγωνισμός ορθογραφίας που διοργανώνει στην Αγγλία το BBC. Ο κ. Μπαμπινιώτης πρότεινε ξεκινώντας από τα Αρσάκεια να καθιερωθεί και στην ελληνική εκπαίδευση ένας διαγωνισμός ορθογραφίας, που θα μυήσει τους μαθητές στην μεταξύ τους άμιλλα για το πώς ορθογραφείται μια λέξη.