Από το βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά ΤΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΤΗΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ
και το άρθρο Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ σσ.103-104.
Mία προσωπική λειτουργική εμπειρία στην Πόλη (1973).
"... Είχα μια σωματική αίσθηση της χώρας των ζώντων στην κυριακάτικη λειτουργία στο ναό της Αγίας Τριάδας του Σταυροδρομίου, στο κέντρο της Ισταμπούλ. Ένιωθα να ξαναβρίσκω τη χαμένη καθολικότητα της νοητής χώρας, την ολόκληρη Εκκλησία, τη ζωντανή παρουσία του καθολικού σώματος, ολόκληρη τη ζωή να λειτουργεί και να λειτουργείται στα απεριόριστα όρια της Ευχαριστίας. Ήταν ό λ ο ι εκεί, γέροι και νέοι, η παλιά πολίτικη αρχοντιά και τα νέα παιδιά με τα μακρυά τους μαλλιά και τα γένια τους, και τα κορίτσια με την ανέμελη ομορφιά τους. Και όλοι αυτοί, μικροί και μεγάλοι, να συμμετέχουν στα δρώμενα με μιαν έκδηλη εγρήγορση μετοχής, να σταυροκοπιούνται σωστά και στις στιγμές που πρέπει, άλλοτε να συνοδεύουν ψιθυριστά την ψαλμωδία, να ζουν το πού βρίσκονται και σε τί μετέχουν.
Στη γεωγραφική Ελλάδα με την κρατική Εκκλησία, αυτή η αίσθηση της ζωντανής παρουσίας ολόκληρου του σώματος του λαού του Θεού, αν δεν είναι τελεσίδικα χαμένη, σπανίζει τρομερά. Οι ναοί μυρίζουν οργάνωση, σέκτα, λογοκρισία και ευνουχισμό. Τα όρια της Ορθοδοξίας δεν είναι πια όρια ζωής, αλλά κρατικά σύνορα, αντικειμενοποιημένο ιδεολογικό περίγραμμα, οργανωσιακή αντίληψη. Εδώ στην Πόλη δεν υπάρχει τίποτε άλλο να ορίσει την Εκκλησία εκτός από την ίδια τη ζωή.
Γι' αυτό και ολόκληρη η ζωή συγκεφαλαιώνεται στην Εκκλησία. Νιώθεις την Ιστορία να είναι παρόν και το παρόν να αγκαλιάζει αιώνες Παράδοσης. Η Ιστορία συνοψίζεται στην κάθε κίνηση, στην κάθε εκφώνηση και χειρονομία του Αρχιερέα που λειτουργεί, στην εκπληκτική απόδοση του μέλους από το χορό, στην παραμικρή λεπτομέρεια του τυπικού. Αυτά όλα δεν είναι στοιχεία διακοσμητικά της λατρείας, αλλά η σάρκωση της εμπειρίας και της ευσέβειας αιώνων, και οι φορείς τους συνειδητά συσσωματωμένοι σε αυτή τη σάρκωση που διαιωνίζει τη ζωή.
Το Φανάρι μοιάζει πεισματικά γαντζωμένο στο μυστικό της ζωής, που είναι η συσσωμάτωση στην Παράδοση. Δεν άφησε στοιχεία συναισθηματικά και ηθικολογικά να εκθηλύνουν τη λατρευτική απαγγελία, να ατομικοποιήσουν την ευσέβεια, να μεταβάλουν τη λατρεία σε πάρεργο και την ηθικοδιδασκαλία σε πρωτεύον".
12 σχόλια:
Νομίζω ότι ο οξυδερκής σε άλλα Χρήστος Γιανναράς υπερβάλλει εδώ. Η προσωπική μου εμπειρία από λειτουργίες στην Πόλη δεν ήταν η ίδια. Θα έλεγα ωστόσο ότι, κατά κανόνα, σε ενορίες όπου το Ορθόδοξο πλήρωμα είναι μειονότητα μέσα σε αλλόθρησκο - και εχθρικό - περιβάλλον, είναι ευνόητο ότι παρατηρείται μεγαλύτερη συσπείρωση γύρω από την ενορία.
Από την άλλη, επειδή έχω γνωρίσει αρκετούς Κωνσταντινουπολίτες, ομολογώ ότι δεν διαπίστωσα κάποια ιδιαίτερη ευλάβεια, στις περισσότερες περιπτώσεις, ή ένα ιδιαίτερο εκκλησιαστικό ήθος που τέλος πάντων να τους διαφοροποιεί από έναν εκκλησιαζόμενο πιστό της Ελλάδας. Ίσως μία μεγαλύτερη εθιμική σχέση με την Εκκλησία (σε σχέση με τον μέσο Αθηναίο), αλλά αυτό μπορεί κανείς να το διαπιστώσει και σε πολλές πόλεις και κωμοπόλεις της ελληνικής επαρχίας.
Αν εντούτοις μιλήσει κανείς με Κωνσταντινουπολίτες που ξέρουν τα του Πατριαρχείου για το ποιόν των εκεί κληρικών (με ελαχιστότατες εξαιρέσεις), θα φρίξει. Μου είπε αυτολεξεί Πολίτης που είναι μέσα στα πράγματα "εγώ δεν φιλάω χέρι δεσπότη εδώ, γιατί τους ξέρω τι είναι!".
Ο Γιανναράς, με όλη την εκτίμηση που του έχω, έχει την τάση να καταφεύγει σε ορισμένες μανιχαϊστικού τύπου αντιδιαστολές, που δεν ανταποκρίνονται πάντα στην (πολύ πιο σύνθετη) πραγματικότητα. Πάνω σ' αυτό θα μπορούσε κανείς να γράψει πολλά.
Και βέβαια, το 1973, που συμμετείχε στη λειτουργία στην Αγία Τριάδα Σταυροδρομίου, ο πολίτικος Ελληνισμός δεν ήταν ίδιος με τώρα, αριθμητικά εννοώ. Πλέον το τέλος διαγράφεται εγγύς, τουλάχιστον όπως δείχνουν τα πράγματα σήμερα. Εντούτοις ορισμένοι εδώ μιλούν για το Πατριαρχείο όπως μιλούσε ο Χίτλερ για τις μελλοντικές νίκες του ναζιστικού στρατού την άνοιξη του 1945!
http://a-ergodes.blogspot.com/
και μετά...
ο Γιανναράς είναι τούτο, είναι εκείνο είναι τ'άλλο...
Άναρωτιέμαι, πότε ήταν η τελευταία φορά που νοιώσαμε έτσι στην λειτουργία?
Ακόμα και ως Φαρισαίοι κακοί είμαστε...
ΚΑΛΑ ΔΕΝ ΝΤΡΕΠΕΤΑΙ ΛΙΓΑΚΙ?ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑΣ ΝΑ ΛΕΕΙ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΙΣΑΜΠΟΥΛ?ΚΑΛΑ ΔΕΝ ΝΤΡΕΠΕΤΑΙ ΛΙΓΑΚΙ?ΠΟΣΑ ΑΛΛΑ ΚΟΜΠΛΕΞ ΘΑ ΒΓΑΛΕΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ?ΝΤΡΟΠΗ......... ΚΑΙ ΕΣΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΣ ΣΥΜΦΩΝΕΙΣ ?ΚΑΙ ΕΣΥ ΑΡΑΓΕ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ "ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ"?.........ΠΑΝΤΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΙΣΧΟΣ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΝΑ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΟΠΩΣ ΕΣΥ ΚΑΛΗ ΩΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΣ ΑΝΤΙΠΑΤΡΙΩΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ.....ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΕΣΕΙΣ.......ΑΠΛΑ ΔΙΑΧΩΡΗΣΕ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΑΡΑ............... " ""Ο ΤΣΕΛΙΓΓΑΣ"".....
ΕΊΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ Η ΤΙΜΗ ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ
ΝΑ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ-ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙ
ΝΟΥΠΟΛΗ Η ΠΟΛΗ(ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ).ΑΛΛΑ ΤΟ ΑΝΤΙΓΙΑΝΝΑΡΙΚΟ ΜΕΝΟΣ ΣΟΥ ΣΕ ΤΥΦΛΩΝΕΙ.
ΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ...ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕ.
ΚΑΙ ΝΕΑ ΡΩΜΗ.ΤΟ ΞΕΧΑΣΕΣ.
Α....ΝΑΙ ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΙΟ .. ΤΟ ΞΕΧΑΣΑ...
Παιδιά ας ηρεμήσουμε!Η Κωνσταντινούπολη δεν αλλάζει όνομα.Όμως είναι στην κατοχή απίστων και ελεεινών ανθρώπων(;).Αυτό δεν αλλάζει δυστηχώς!Γι'αυτό εμείς μην τσακονώμαστε ενώ αυτοί χαίρονται με την κληρονομιά μας!!!
arwen
ΕΝΤΑΞΕΙ ΡΕ ARWEN... ΜΑ ΚΑΛΑ ΤΙ ΟΝΟΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ.....ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟ..... "'ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ"
Αγαπητέ ανώνυμε,δεν εχει σημασία το όνομα αλλά το τι λέμε!Και εσύ δυστηχώς δεν έχεις να πεις τίποτα σχετικά με το θέμα.Έχεις?
arwen
Μου φαίνεται ότι σιγά-σιγά ξεχνάμε πράγματα τα οποία είναι σημαντικά.Αυτό είναι το όνομά μου και αν σου αρέσει.Εσύ που το παίζεις σούπερ ορθόδοξος και ξυμερωβραδιάζεσαι στις καφετέριες και τα bar της Αγίου Νικολάου!!!!!!
ΑΙΣΧΟΣ!!!!!Γεμίσαμε υποκριτές.ΠΑΝΤΟΥ
ARWEN
ΕΓΩ ΣΟΥΠΕΡ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ? ΑΧΑΧΑΧΑΑΧΑΧ...ΚΑΛΟ.....ΑΛΛΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ?
Δημοσίευση σχολίου