Την περασμένη Πέμπτη ο Οργανισμός Καλλιτεχνικών και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων του Ανδρέα Ανδριόπουλου πραγματοποίησε εκδήλωση για τον μεγάλο συγγραφέα της γενιάς του '30 Άγγελο Τερζάκη. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο γιος του συγγραφέα, ο συνθέτης Δημήτρης Τερζάκης, ο οποίος ζει μόνιμα και δημιουργεί στη Γερμανία (η Ιδιωτική Οδός φιλοξενεί ανάρτηση για τον σπουδαίο συνθέτη στην ενότητα ΜΟΡΦΕΣ). Υπενθυμίζουμε πως το 2007 ήταν Έτος Τερζάκη και, μάλιστα, επισφραγίστηκε με ένα πολύ σημαντικό πνευματικό γεγονός: το Συμπόσιο στη μνήμη του Άγγελου Τερζάκη, που διοργάνωσαν οι εκδόσεις της "Εστίας" και το Megaron Plus. Το γεγονός είχε καταγράψει ο εκ των συνοδιτών της Ιδιωτικής Οδού Δημήτρης Καραδήμας, το κείμενο του οποίου ευχαρίστως αναδημοσιεύουμε.
Φέτος [2007] συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννηση του Άγγελου Τερζάκη. Με την επετειακή αυτή αφορμή, σημαντικοί εκπρόσωποι των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη και θεατράνθρωπου της γενιάς του ’30, και συζήτησαν για την προσωπικότητα και το έργο του, σε μια εκδήλωση που ξεχώρισε για την υψηλή πνευματική της ποιότητα και για τον ουσιαστικό της χαρακτήρα.
Το Συμπόσιο στη μνήμη του Άγγελου Τερζάκη πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Παρασκευής 23 Νοεμβρίου [2007] στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην κατάμεστη αίθουσα «Νίκος Σκαλκώτας», από το Megaron Plus σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο του Βιβλιοπωλείου της «Εστίας».
Το Συμπόσιο ήταν διαρθρωμένο σε θεματικές ενότητες, ώστε να καλυφθούν, όσο ήταν δυνατόν πληρέστερα, όλες οι πλευρές της πολυσχιδούς προσωπικότητας και του πολύπλευρου έργου του Άγγελου Τερζάκη. Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία Σταύρος Ζουμπουλάκης.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ
Έπειτα από έναν σύντομο χαιρετισμό του μέλους του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» Ιωάννη Μάνου, η εκδότρια της «Εστίας» Μαρίνα Καραϊτίδη έκανε μιαν εισαγωγική αναφορά στο πρόσωπο του μεγάλου συγγραφέα και στο λογοτεχνικό έργο του, το οποίο, όπως είναι γνωστό, έχει εκδώσει ο ιστορικός εκδοτικός οίκος που η ίδια διευθύνει.Αναμνήσεις από τον πατέρα του μετέφερε με τρόπο απλό και βιωματικό ο γιος του συγγραφέα, ο συνθέτης Δημήτρης Τερζάκης, που τίμησε την εκδήλωση με την παρουσία του. Ο Δημήτρης Τερζάκης, στον οποίο είναι αφιερωμένο το εμβληματικό μυθιστόρημα του πατέρα του Η Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ (Στο γιο μου που μου φανέρωσε το αγγελικό νόημα της ζωής), σήμερα ζει μόνιμα και εργάζεται στη Γερμανία. Η αποστροφή του ότι η πόλη που γέννησε τον Άγγελο Τερζάκη, το Ναύπλιο, σήμερα τον αγνοεί, κι ότι το πατρικό του κινδυνεύει με αφανισμό, θα ’πρεπε να ευαισθητοποιήσει, όσο είναι καιρός, τους αρμόδιους προκειμένου να σωθεί το ιστορικό κτίριο.
Τον άνθρωπο Άγγελο Τερζάκη θέλησε να σκιαγραφήσει μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας. Συνδεόμενος μαζί του με μακρινή συγγένεια, ο Κουμανταρέας θυμήθηκε πως ο Τερζάκης ως διευθυντής δραματολογίου και καθηγητής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού (Βασιλικού τότε) Θεάτρου, ανέκοψε την επιθυμία του να γίνει ηθοποιός, δίνοντάς του ίσως με αυτόν τον τρόπο «το διαβατήριο για την πεζογραφία».
Από λογοτεχνική άποψη ο συγγραφέας σχολίασε την απόσταση που χωρίζει τη γλώσσα των μυθιστορημάτων του Τερζάκη (περίτεχνη, φορτισμένη με την ιδιαίτερη χροιά της δημοτικής του μεσοπολέμου) από το απολύτως ακριβές ιδίωμα του δοκιμιακού του λόγου. Στο αριστούργημα του Τερζάκη, την Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ (πρωτοδημοσιευμένη σε συνέχειες στην Καθημερινή — μια ωραία παράδοση που έχει άδικα εγκαταλειφθεί στις μέρες μας) ο Κουμανταρέας εντοπίζει το παράδοξο ότι μέσα στο γκρίζο και μαύρο της πεζογραφίας του Τερζάκη το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα «ξεχειλίζει χυμούς, χρώματα, περιγραφές για τ’ Ανάπλι, τον Μυστρά και την Καλαμάτα». Εδώ η Ιστορία, περασμένη από το φίλτρο της μυθοπλασίας, αποκτάει βάθος και ζωντάνια.
ΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟ
Για τον μυθιστοριογράφο Άγγελο Τερζάκη μίλησαν ο διευθυντής ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών Άγγελος Αφρουδάκης, η συγγραφέας και αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Αγγέλα Καστρινάκη και η κριτικός λογοτεχνίας Ελισάβετ Κοτζιά.
Ο Άγγελος Αφρουδάκης, που έχει ασχοληθεί στη διατριβή του με το έργο του Άγγελου Τερζάκη κι έχει προλογίσει την τελευταία αναστοιχειοθετημένη έκδοση της Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς, αναφέρθηκε στο μυθιστορηματικό σύμπαν του συγγραφέα, στους αφηγηματικούς του τρόπους, έκανε λόγο για τις τρεις περιόδους της λογοτεχνικής παραγωγής του και χαρακτήρισε το έργο του πεζογραφικό ανάλογο της αρχαίας τραγωδίας, αφού «οργανώνει την εν χρόνω δραματική εκδοχή των ανθρωπίνων, αλλά κάτω απ’ αυτή υπαινίσσεται την άχρονη τραγική φύση της ανθρώπινης ζωής».
Η Αγγέλα Καστρινάκη εστίασε στο ζήτημα της αλήθειας και της πίστης στο έργο του Τερζάκη μέσα από το ερώτημα «Τι εστί αλήθεια;» και την απάντηση που δίνει ο συγγραφέας στη λογοτεχνική του διαδρομή. Από τη συμβολική Παρακμή των Σκληρών, όπου υποστηρίζεται η ιδέα ότι μέσα από την παρακμή μπορούμε να προσεγγίσουμε την αλήθεια, και το δοκίμιο για τον Ρώσο στοχαστή Μπερντιάγεφ, που διακηρύττει ότι αξίζει κανείς να σταυρωθεί για την αλήθεια, η στάση του Άγγελου Τερζάκη απέναντι στην πίστη αλλάζει στα τέλη της δεκαετίας του ’40, στο μυθιστόρημα Δίχως Θεό δίνεται η στρατευμένη απάντηση ότι η κοινωνία εξοκέλλει, αν δεν πιστεύει στον Θεό, για να φτάσει στο «ουκ οίδα» του Θωμά (με τον οποίο ταυτίζεται ιδεολογικά ο Τερζάκης) στο θεατρικό έργο Θωμάς ο δίψυχος (1960), όπου διαγράφεται η δύσκολη ζωή του διανοούμενου που διαρκώς ταλαντεύεται, που θέλει να πιστέψει, αλλά δεν μπορεί.
Η Ελισάβετ Κοτζιά μίλησε για τον χαλκέντερο διανοούμενο που ήταν επί δεκαετίες παρών στην πνευματική ζωή της χώρας, αλλά και για τη βαθύτατη αισιοδοξία που απορρέει από το πεζογραφικό του έργο, για το οποίο ωστόσο παρατήρησε ότι δεν αποτελεί κορυφαία λογοτεχνία. Χαρακτήρισε τα μυθιστορήματα του Τερζάκη «πεζογραφία χαμηλής φωνής», κατά την έκφραση που χρησιμοποίησε ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης για την ποίηση που, αν και δεν είναι κορυφαία, καταφέρνει όμως να αποδώσει με ευκρίνεια μια εσωτερική διάθεση. Η κριτικός επέμεινε στην έντονη κοινωνική και υπαρξιακή αγωνία που διέπει τα έργα του Τερζάκη κι επιχείρησε να κάνει μια αναγωγή στο σήμερα, για να αναδείξει τη διαχρονικότητα των προβλημάτων του ανθρώπου.
Τον δοκιμιογράφο Άγγελο Τερζάκη προσέγγισε ο ποιητής και κριτικός Γιάννης Βαρβέρης. Με τη γνώριμη λογοτεχνική χάρη του κριτικού του λόγου ο Βαρβέρης ενέταξε το δοκιμιακό έργο του Τερζάκη στο πλαίσιο της γενιάς του ’30, σε σχέση με «τον οδυνηρό ιστορικό χρόνο του Σεφέρη, τον εράσμιο, δροσερό ελληνισμό του Ελύτη, την ωκεάνια, όσο και εξωστρεφή ικμάδα του Ρίτσου, τους μυρωμένους υφολογικούς μίσχους του Μυριβήλη, του ιλιγγιώδεις αυτοκινητόδρομους επιδερμίδων του Εμπειρίκου, την απαράμιλλη αρματωσιά του γενναιότατου στρατηγού Νικολάου Εγγονοπούλου». Έκανε λόγο για τον τραγικό τόνο και το άρωμα μελαγχολίας που αναδίδει ο δοκιμιακός κόσμος του Τερζάκη και κατέληξε πως αν έπρεπε, σε βιβλικό κατακλυσμό, να σώσει δυο-τρία απ’ τα βιβλία του, «το ένα θα ήταν το Αφιέρωμα στην τραγική μούσα του Άγγελου Τερζάκη», βέβαιος πως «αυτό το ευαγγέλιο της τραγικής μύησης θα βοηθούσε τον οποιονδήποτε να ζήσει και να πεθάνει χωρίς φόβο και χωρίς ελπίδα».
Ο ΤΕΡΖΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Ο Άγγελος Αφρουδάκης, που έχει ασχοληθεί στη διατριβή του με το έργο του Άγγελου Τερζάκη κι έχει προλογίσει την τελευταία αναστοιχειοθετημένη έκδοση της Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς, αναφέρθηκε στο μυθιστορηματικό σύμπαν του συγγραφέα, στους αφηγηματικούς του τρόπους, έκανε λόγο για τις τρεις περιόδους της λογοτεχνικής παραγωγής του και χαρακτήρισε το έργο του πεζογραφικό ανάλογο της αρχαίας τραγωδίας, αφού «οργανώνει την εν χρόνω δραματική εκδοχή των ανθρωπίνων, αλλά κάτω απ’ αυτή υπαινίσσεται την άχρονη τραγική φύση της ανθρώπινης ζωής».
Η Αγγέλα Καστρινάκη εστίασε στο ζήτημα της αλήθειας και της πίστης στο έργο του Τερζάκη μέσα από το ερώτημα «Τι εστί αλήθεια;» και την απάντηση που δίνει ο συγγραφέας στη λογοτεχνική του διαδρομή. Από τη συμβολική Παρακμή των Σκληρών, όπου υποστηρίζεται η ιδέα ότι μέσα από την παρακμή μπορούμε να προσεγγίσουμε την αλήθεια, και το δοκίμιο για τον Ρώσο στοχαστή Μπερντιάγεφ, που διακηρύττει ότι αξίζει κανείς να σταυρωθεί για την αλήθεια, η στάση του Άγγελου Τερζάκη απέναντι στην πίστη αλλάζει στα τέλη της δεκαετίας του ’40, στο μυθιστόρημα Δίχως Θεό δίνεται η στρατευμένη απάντηση ότι η κοινωνία εξοκέλλει, αν δεν πιστεύει στον Θεό, για να φτάσει στο «ουκ οίδα» του Θωμά (με τον οποίο ταυτίζεται ιδεολογικά ο Τερζάκης) στο θεατρικό έργο Θωμάς ο δίψυχος (1960), όπου διαγράφεται η δύσκολη ζωή του διανοούμενου που διαρκώς ταλαντεύεται, που θέλει να πιστέψει, αλλά δεν μπορεί.
Η Ελισάβετ Κοτζιά μίλησε για τον χαλκέντερο διανοούμενο που ήταν επί δεκαετίες παρών στην πνευματική ζωή της χώρας, αλλά και για τη βαθύτατη αισιοδοξία που απορρέει από το πεζογραφικό του έργο, για το οποίο ωστόσο παρατήρησε ότι δεν αποτελεί κορυφαία λογοτεχνία. Χαρακτήρισε τα μυθιστορήματα του Τερζάκη «πεζογραφία χαμηλής φωνής», κατά την έκφραση που χρησιμοποίησε ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης για την ποίηση που, αν και δεν είναι κορυφαία, καταφέρνει όμως να αποδώσει με ευκρίνεια μια εσωτερική διάθεση. Η κριτικός επέμεινε στην έντονη κοινωνική και υπαρξιακή αγωνία που διέπει τα έργα του Τερζάκη κι επιχείρησε να κάνει μια αναγωγή στο σήμερα, για να αναδείξει τη διαχρονικότητα των προβλημάτων του ανθρώπου.
Τον δοκιμιογράφο Άγγελο Τερζάκη προσέγγισε ο ποιητής και κριτικός Γιάννης Βαρβέρης. Με τη γνώριμη λογοτεχνική χάρη του κριτικού του λόγου ο Βαρβέρης ενέταξε το δοκιμιακό έργο του Τερζάκη στο πλαίσιο της γενιάς του ’30, σε σχέση με «τον οδυνηρό ιστορικό χρόνο του Σεφέρη, τον εράσμιο, δροσερό ελληνισμό του Ελύτη, την ωκεάνια, όσο και εξωστρεφή ικμάδα του Ρίτσου, τους μυρωμένους υφολογικούς μίσχους του Μυριβήλη, του ιλιγγιώδεις αυτοκινητόδρομους επιδερμίδων του Εμπειρίκου, την απαράμιλλη αρματωσιά του γενναιότατου στρατηγού Νικολάου Εγγονοπούλου». Έκανε λόγο για τον τραγικό τόνο και το άρωμα μελαγχολίας που αναδίδει ο δοκιμιακός κόσμος του Τερζάκη και κατέληξε πως αν έπρεπε, σε βιβλικό κατακλυσμό, να σώσει δυο-τρία απ’ τα βιβλία του, «το ένα θα ήταν το Αφιέρωμα στην τραγική μούσα του Άγγελου Τερζάκη», βέβαιος πως «αυτό το ευαγγέλιο της τραγικής μύησης θα βοηθούσε τον οποιονδήποτε να ζήσει και να πεθάνει χωρίς φόβο και χωρίς ελπίδα».
Ο ΤΕΡΖΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Τη σχέση του Άγγελου Τερζάκη με το θέατρο προσέγγισαν μέσα από τις προσωπικές τους μαρτυρίες τόσο ο σκηνοθέτης και ακαδημαϊκός Σπύρος Ευαγγελάτος, όσο και ο φιλόλογος και κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος. Για τον θεατράνθρωπο Τερζάκη μίλησε και η διδάκτωρ φιλολογίας Πολυξένη Μπίστα.Ο Σπύρος Ευαγγελάτος αναφέρθηκε στον δάσκαλό του Άγγελο Τερζάκη και υπογράμμισε πως αποτελούσε υπόδειγμα δασκάλου: μετέφερε τη γνώση επί της ουσίας, δεν παρίστανε τον δάσκαλο. Ο Τερζάκης θαύμαζε απεριόριστα το ευρωπαϊκό θέατρο και θεωρούσε κορυφαίους δραματουργούς τον Σαίξπηρ και τον Τσέχωφ. Από τη θεατρική του παραγωγή ο Ευαγγελάτος ξεχωρίζει το θεατρικό έργο Θεοφανώ, «το μόνο νεοελληνικό έργο που αγγίζει τα όρια της τραγωδίας».
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος τόνισε πως ο Τερζάκης στα τελευταία χρόνια της ζωής του υπήρξε και καθηγητής της υποκριτικής τέχνης: ανέλυε το θεατρικό έργο εις βάθος, κάτω από την επιφάνεια, μπαίνοντας μέσα στην υποκριτική διαδικασία. Ο Γεωργουσόπουλος αποκάλυψε πως ο ίδιος ο Τερζάκης μισούσε το επάγγελμα του θεατρικού κριτικού, καθώς του ήταν εξαιρετικά δύσκολο να γράφει κριτικές για τους μαθητές του. Αναφορικά με το θεατρικό του έργο υποστήριξε ότι οι βυζαντινές του τραγωδίες δεν είναι ιστορικά δράματα, είναι υπαρξιακά δράματα με αφορμή την Ιστορία.
Σύμφωνα με την Πολυξένη Μπίστα, η οποία μάλιστα επιμελείται την έκδοση ενός τόμου με κριτικές θεάτρου του Άγγελου Τερζάκη, ο θεατρικός κριτικός Τερζάκης μελετούσε το κείμενο (σε πολλές περιπτώσεις το πρωτότυπο) πριν δει μια παράσταση, γνώριζε όχι μόνο το συγκεκριμένο κάθε φορά έργο, αλλά και το συνολικό έργο του συγγραφέα, και αντιμετώπιζε το θεατρικό έργο όχι ως φιλολογικό έργο, αλλά ως κείμενο που γράφτηκε για να παιχτεί («η φιλολογία είναι ο θάνατος του θεάτρου», έλεγε). Ο Τερζάκης αποτιμούσε όλες τις παραμέτρους μιας παράστασης, ιδιαίτερα τον απασχολούσε το κοινό, ενώ δήλωνε πίστη στη δραματική αμεσότητα που οδηγεί στη συγκίνηση και τη μέθεξη.
ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΟΧΕΣ
Για το περιοδικό Εποχές, του οποίου ο Άγγελος Τερζάκης υπήρξε διευθυντής, μίλησε στο τέλος του Συμποσίου ο Ιωάννης Μάνος. Το περιοδικό κυκλοφόρησε κατά τη δεκαετία του ’60 και ήταν η υλοποίηση της επιθυμίας του Χρ. Λαμπράκη για ένα έντυπο διαλόγου, αναζήτησης, ανταλλαγής ιδεών. Το επίπεδο του δοκιμιακού λόγου των Εποχών ήταν πολύ υψηλό, αρκεί να λάβουμε υπόψη ότι, εκτός από τον Τερζάκη που έγραφε τα Χρονικά (σχόλια στην πνευματική επικαιρότητα), στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού συμμετείχαν «ιερά τέρατα», όπως ο Σεφέρης, ο Κ. Θ. Δημαράς, ο Θεοτοκάς, ενώ συνεργάζονταν σημαντικοί άνθρωποι του λόγου και της τέχνης. Ένα ζητούμενο πάντως της σύγχρονης έρευνας είναι η ολοκληρωμένη μελέτη της ιστορίας και της πνευματικής συμβολής των Εποχών, δεδομένου ότι έχουν γραφτεί ελάχιστα μέχρι σήμερα, ενώ, για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές μελέτες για το αντίπαλο ιδεολογικά περιοδικό, την Επιθεώρηση Τέχνης.
Ανάμεσα στους σπουδαίους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών που έδωσαν το «παρών» στο Συμπόσιο θα θέλαμε να ξεχωρίσουμε την παρουσία του Θανάση Αναγνωστόπουλου, μεταφραστή του έργου του Τερζάκη στα αγγλικά. Ο Θ. Αναγνωστόπουλος, διευθυντής σήμερα του Θησαυρού της Ελληνικής Γλώσσης στην Καλιφόρνια, μετέφρασε στα αγγλικά το θεατρικό έργο Θωμάς ο Δίψυχος (που παίχτηκε με επιτυχία στην Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του ’60), καθώς και το δοκίμιο Αφιέρωμα στην τραγική μούσα (που επίσης έγινε πανεπιστημιακό μπεστ-σέλερ στην Αμερική).
Ο Άγγελος Τερζάκης γεννήθηκε το 1907 στο Ναύπλιο. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1925 με τη συλλογή διηγημάτων Ο ξεχασμένος. Το 1936 ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο το πρώτο του θεατρικό έργο, ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ. Διηύθυνε τα περιοδικά Πνοή, Λόγος και Εποχές, ενώ από το 1947 συνεργάστηκε με την εφημερίδα Το Βήμα, ως επιφυλλιδογράφος (μέχρι το τέλος της ζωής του) και ως θεατρικός κριτικός (μέχρι το 1965). Υπηρέτησε το Εθνικό Θέατρο από το 1937 και για πολλά χρόνια και από διάφορες θέσεις: γενικός γραμματέας, καλλιτεχνικός διευθυντής, γενικός διευθυντής, διευθυντής δραματολογίου, διευθυντής της Δραματικής Σχολής. Τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών το 1969, ενώ πέντε χρόνια αργότερα εξελέγη ακαδημαϊκός. Πέθανε στην Αθήνα το 1979.
Το έργο του, μεγάλο σε όγκο (μέχρι σήμερα φτάνει τους πενήντα τόμους) και σε σημασία, μοιράζεται σε τρία πεδία: πεζογραφία (διήγημα, νουβέλα, μυθιστόρημα), δοκίμιο - κριτική, θέατρο. Ο Άγγελος Τερζάκης κατατάσσεται στους μείζονες συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Ανάμεσα στους σπουδαίους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών που έδωσαν το «παρών» στο Συμπόσιο θα θέλαμε να ξεχωρίσουμε την παρουσία του Θανάση Αναγνωστόπουλου, μεταφραστή του έργου του Τερζάκη στα αγγλικά. Ο Θ. Αναγνωστόπουλος, διευθυντής σήμερα του Θησαυρού της Ελληνικής Γλώσσης στην Καλιφόρνια, μετέφρασε στα αγγλικά το θεατρικό έργο Θωμάς ο Δίψυχος (που παίχτηκε με επιτυχία στην Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του ’60), καθώς και το δοκίμιο Αφιέρωμα στην τραγική μούσα (που επίσης έγινε πανεπιστημιακό μπεστ-σέλερ στην Αμερική).
Ο Άγγελος Τερζάκης γεννήθηκε το 1907 στο Ναύπλιο. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1925 με τη συλλογή διηγημάτων Ο ξεχασμένος. Το 1936 ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο το πρώτο του θεατρικό έργο, ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ. Διηύθυνε τα περιοδικά Πνοή, Λόγος και Εποχές, ενώ από το 1947 συνεργάστηκε με την εφημερίδα Το Βήμα, ως επιφυλλιδογράφος (μέχρι το τέλος της ζωής του) και ως θεατρικός κριτικός (μέχρι το 1965). Υπηρέτησε το Εθνικό Θέατρο από το 1937 και για πολλά χρόνια και από διάφορες θέσεις: γενικός γραμματέας, καλλιτεχνικός διευθυντής, γενικός διευθυντής, διευθυντής δραματολογίου, διευθυντής της Δραματικής Σχολής. Τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών το 1969, ενώ πέντε χρόνια αργότερα εξελέγη ακαδημαϊκός. Πέθανε στην Αθήνα το 1979.
Το έργο του, μεγάλο σε όγκο (μέχρι σήμερα φτάνει τους πενήντα τόμους) και σε σημασία, μοιράζεται σε τρία πεδία: πεζογραφία (διήγημα, νουβέλα, μυθιστόρημα), δοκίμιο - κριτική, θέατρο. Ο Άγγελος Τερζάκης κατατάσσεται στους μείζονες συγγραφείς του 20ού αιώνα.
(πρωτοδημοσιεύτηκε στην πολιτιστική εφημερίδα Φλοίσβος, τχ. 8, Δεκέμβριος 2007)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου