ΙΔΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΗΣ

Ο σπουδαίος δάσκαλος Κώστας Γεωργουσόπουλος, στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ γράφει ένα …επαναστατικό άρθρο με τίτλο: «Ο ποιητής: ιδιώτης ή πολίτης». Προσέξτε, αγαπητοί φίλοι της Ιδιωτικής Οδού, την κραυγή του Γεωργουσόπουλου. «Όχι στον μυστικισμό και την εσωστρέφεια». Οι ποιητές στο μετερίζι της ζωής. Σκληροί και να ζητούν τ’ αδύνατα, αλλά παρόντες ως ιδιώτες και πολίτες ταυτόχρονα.

Γράφει ο Γεωργουσόπουλος:
Οι περισσότεροι αξιόλογοι σήμερα Έλληνες ποιητές είναι ακριβοί μου φίλοι. Τους διαβάζω (διαβάζω περισσότερη ποίηση απ΄ ό,τι άλλο λογοτεχνικό), χαίρομαι την ευρύτητα της θεματογραφίας τους, τη γλωσσική τους φαντασία, την πρωτοτυπία προσέγγισης των συναισθηματικών εκρήξεων, την επαναστατική συχνά ανατροπή των καθιερωμένων και ιεραρχημένων κοινωνικών, πολιτικών και ηθικών αλλά και αισθητικών αξιών.

Συμμερίζομαι την αγωνία τους και την απελπισία τους σ΄ έναν κόσμο ριάλιτι σόου. Αλλά δεν αντιλαμβάνομαι την καταθλιπτική τους απομόνωση. Οι περισσότεροι εντός ποιήσεως είναι οργισμένοι Πολίτες. Γιατί δεν γίνονται και οργισμένοι ποιητές. Αλλά χρειάζεται να αλλάξουν τόνο. Να γίνουν πιο εξωστρεφείς. Χωρίς να προδώσουν μια κατακτημένη τεχνική, χωρίς να αλλοιώσουν τους βασικούς όρους του ποιητικού σύγχρονου κώδικα έκφρασης, ας μιλήσουν φωναχτά.

Κάποτε η ποίηση στις μεγάλες εποχές της ακμής ήταν δημόσια λειτουργία. Ο Αλκαίος αλλά και η Σαπφώ, ο Αρχίλοχος, ο Σόλων, ο Πίνδαρος, ο Αλκμάν, ο Ουγκό, ο Σίλλερ, ο Τένισον, ο Ουίτμαν, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Σολωμός, ο Κάλβος ακολούθησαν τους προσωκρατικούς, έσπασαν τον μυστικισμό, την εσωστρέφεια, την ομφαλοσκοπία, τη μοιρολατρία και έγιναν αντικειμενικοί ποιητές, μίλησαν για την ιστορία, τη δημόσια αιδώ, την ηθική της εξουσίας, την τυραννίδα, τη θρησκευτική υποκρισία.

Ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Βάρναλης, ο Αναγνωστάκης, ο Πατρίκιος, ο Αλεξάνδρου, ο Κατσαρός, ο Κακναβάτος, ο Παπαδίτσας, ο Σαχτούρης, ο Καρούζος στα μείζονα έργα τους λειτούργησαν ως Πολίτες. Δεν ζητάω να βγουν στα στάδια όπως ο Μαγιακόφσκι και ο Ρίτσος. Ευτυχώς αυτό το ανέλαβαν ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις, ο Μαρκόπουλος, ο Λεοντής, ο Ξαρχάκος, ο Μικρούτσικος, ο Κραουνάκης, ο Σαββόπουλος κι όσοι τους μιμήθηκαν καλοί ή μέτριοι».

Ας μου επιτραπεί να μεταφέρω τον προβληματισμό του Γεωργουσόπουλου και στους δυο άξονες της ζωής μου: Θεολογία και Τέχνη.

Φαντάζεστε οι θεολόγοι, κάποιοι – όχι όλοι φυσικά - να έσπαζαν τα δεσμά του φόβου, της προκατάληψης, του μικροσυμφέροντος και να άρθρωναν λόγο παρεμβατικό; Τα λένε μεταξύ τους ιδιωτικά. Το ξέρω. Αλλά αυτό δεν ωφελεί. Μάλλον θόρυβος γίνεται, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Φαντάζεσθε οι άνθρωποι της τέχνης, έστω λίγοι, απαλλαγμένοι από ακκισμούς, φτηνές ματαιοδοξίες, καιροσκοπικές σκοπιμότητες, να ασκούσαν κριτική στην καθημερινή ασχήμια και να παρέδιδαν έργω και λόγω μαθήματα ομορφιάς;

Ο ποιητής της Ιδιωτικής Οδού τα λέει προφητικά στα δημόσια και τα ιδιωτικά του: «Οι νόμοι της τέχνης είναι και νόμοι της ζωής. Ο πολιτικός οφείλει να μη διαφέρει σαν αντίληψη απ’ τον καλλιτέχνη. Και στην αντίληψη του καλλιτέχνη ο αγώνας για τη σωτηρία του ανθρώπου είναι αγώνας για την ορθή έκφραση, και τίποτε άλλο».

Ποιητής και η μούσα του, πίνακας του Νίκου Εγγονόπουλου.