ΤΑ ΕΝΔΕΚΑ ΕΩΘΙΝΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΙΝΑΚΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΨΗΦΙΑΚΟ ΔΙΣΚΟ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΧΟΡΟ ΨΑΛΤΩΝ ΧΙΟΥ"

Για τον ονομαστό πρωτοψάλτη Γεώργιο Βινάκη πρωτάκουσα, σαν ήμουν έφηβος, από τον Λυκούργο Αγγελόπουλο, σε μιαν από τις περίφημες εκπομπές του για την ορθόδοξη και ανατολική μουσική παράδοση στην Ελληνική Ραδιοφωνία. 

Αναφέρθηκε σ’ αυτόν ο μακαριστός Λυκούργος Αγγελόπουλος όταν επρόκειτο να βάλει ένα μέλος από τον αείμνηστο Χιώτη πρωτοψάλτη Λεωνίδα Σφήκα. Θεωρώντας τον Σφήκα σημαντικό κρίκο της παράδοσης είπε: «Δάσκαλός του υπήρξε ο περίφημος Kωνσταντινουπολίτης μουσικός Γεώργιος Bινάκης, μαθητής του πρωτοψάλτη της Mεγάλης του Xριστού Eκκλησίας Γεωργίου Pαιδεστηνού».

Ο Βινάκης γεννήθηκε στην Αφθονή του Μαρμαρά το 1869 και ήταν μαθητής του Γεωργίου Ραιδεστηνού του Β’, ο οποίος διέκρινε νωρίς το μουσικό τάλαντο του μαθητή του και έβλεπε στο πρόσωπό του τον αντάξιο διάδοχό του. Ο Βινάκης έψαλλε για χρόνια στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη των Χίων, στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης. Ο ναός αυτός σήμερα είναι – δυστυχώς – κατειλημμένος από τους «Τουρκοορθοδόξους» και το Οικουμενικό Πατριαρχείο δίνει αγώνα για την επανάκτησή του. 

Από τον Άγιο Ιωάννη των Χίων, ο Βινάκης αποχώρησε το 1913 και πήγε στη Χίο - μετά από πρόσκληση των εφοπλιστών - και ανέλαβε πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού. Στη Χίο έμεινε 25 ολόκληρα χρόνια (1913-1938) και πραγματικά άφησε εποχή στα ψαλτικά δρώμενα του τόπου και πλήθος κατηρτισμένων ψαλτών. Ανάμεσά τους και οι πολύ σημαντικοί: Δημήτριος Κουτσαρδάκης, Νικόλαος Χατζησταμάτης, Γεώργιος Γέμελος, Λεωνίδας Σφήκας. 

Το μελοποιητικό του έργο το οποίο εκτείνεται σε όλο σχεδόν το εκκλησιαστικό ρεπερτόριο, παραμένει ανέκδοτο και διάσπαρτο σε ιδιωτικές συλλογές. 

Πρόσφατα είχαμε μια ξεχωριστή έκδοση από τον «Χορό Ψαλτών Χίου», που διευθύνει ο φιλόπονος Ηρακλής Μαλανδρίνος και μας φωτίζει την μουσική προσωπικότητα του Βινάκη. 

Πρόκειται για έναν ψηφιακό δίσκο που περιλαμβάνει τα ένδεκα εωθινά Δοξαστικά στο μέλος του Γεωργίου Βινάκη. 

Τα εωθινά ερμηνεύουν οι: Στυλιανός Κοντακιώτης, Πρωτοψάλτης του Ι. Ναού Μεγαλόχαρης Τήνου, Δανιήλ Καραμπάσης, Πρωτοψάλτης Ι. Ναού Αγίας Αικατερίνης Πετραλώνων και Μιχαήλ Ζάμπας, Πρωτοψάλτης Ι. Ναού Αγίας Ειρήνης Αιόλου. 

Το μουσικό κείμενο των εωθινών Δοξαστικών του Βινάκη, θαρρώ πως υπάρχει στους τόμους που έχει εκδώσει ο επίσης Χιώτης πρωτοψάλτης Ηλίας Φραγκάκης, με τον γενικό τίτλο «Μουσικόν Κυριακοδρόμιον» (ένας τόμος για κάθε ήχο), όπου έχει συμπεριλάβει ανέκδοτα μέλη του Βινάκη. 

Πάντως, με αυτόν τον δίσκο ο «Χορός Ψαλτών Χίου», προβαίνει σε μια πρώτη προσπάθεια γνωριμίας τόσο με το πρόσωπο του Γεωργίου Βινάκη, όσο και με την μελοποιία του. 

Το σημαντικό είναι ότι γίνεται προσπάθεια για τη συλλογή των μαθημάτων του και την έκδοση ενός συλλογικού τόμου από τον «Χορό Ψαλτών Χίου», ο οποίος με την καθοδήγηση του Ηρακλή Μαλανδρίνου κάνει μια σημαντική δουλειά στην έρευνα, καταγραφή και προβολή της πλούσιας ψαλτικής παράδοσης της μυροβόλου Χίου. 

Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια, η οποία προβλέπεται συναρπαστική!

Π.Α.Α.

Ο πρωτοψάλτης Τήνου Στέλιος Κοντακιώτης κατά την ηχογράφηση 

Από το "Μουσικόν Κυριακοδρόμιον" του Ηλία Φραγκάκη (ήχος πλ.δ')