ΡΩΣΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ - ΜΙΑ ΠΟΛΥΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Στάθης Λιβαθινός και Ρίμας Τούμινας 

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, ανεβαίνει το διήμερο 29-30 Ιουλίου 2016 η τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή από το φημισμένο Ρωσικό Θέατρο Βαχτάνγκοφ σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο και σε σκηνοθεσία του πολυβραβευμένου Ρίμας Τούμινας, καλλιτεχνικού διευθυντή του Θεάτρου Βαχτάνγκοφ. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο 64χρονος λιθουανός σκηνοθέτης επιλέγει να σκηνοθετήσει Οιδίποδα. Είχε ανεβάσει το ίδιο έργο πριν είκοσι χρόνια σχεδόν, γιατί ο ήρωας του Σοφοκλή τον εμπνέει, νιώθει ότι ταυτίζεται μαζί του. Σ’ αυτή την «δεύτερη φορά Οιδίποδας» ο Τούμινας θα βρεθεί στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Και μάλιστα πρόκειται για μία συνάντηση, η οποία θα γεννήσει έναν Οιδίποδα Τύραννο σε δύο γλώσσες, στα ρωσικά και στα ελληνικά, καθώς το έργο θα παιχτεί από τους Ρώσους ηθοποιούς, αλλά ο χορός θα μιλάει ελληνικά. 

Με δεδομένο το γεγονός ότι οι Ρώσοι κάνουν ψυχολογικό θέατρο, είναι προφανές ότι λειτουργούν σε επίπεδο πλοκής κυρίως και αυτό τους ενδιαφέρει περισσότερο. Η ελληνική πλευρά, το Εθνικό Θέατρο, κομίζει στην παράσταση τον χορό, που δεν είναι στις άμεσες προθέσεις των Ρώσων, αλλά είναι κάτι που μπορεί να το κάνει καλά ο Θοδωρής Αμπατζής, ως μουσικός και ως σκηνοθέτης ταυτόχρονα. 

Ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Στάθης Λιβαθινός θεωρεί πως ο Ρίμας Τούμινας είναι ένα λαμπρό δείγμα σύγχρονης σκηνοθεσίας, μιας, δηλ., «σύγχρονης ρωσικής σχολής», με την έννοια ότι δεν αναφερόμαστε, βέβαια, στο σύστημα Στανισλάφσκι που μπορεί να μάθει κανείς εξ Αμερικής αλλά σε ένα σύνολο από ρεύματα (BHMAgazino 17-7-2016). 

Ο Λιβαθινός αναφέρεται στον Στανισλάφσκι και πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι η ιστορία του Θεάτρου Βαχτάνγκοφ ξεκινάει όταν μια ομάδα φοιτητών που ίδρυσε στη Μόσχα θεατρική λέσχη έχοντας συνοδοιπόρο τον 30χρονο τότε σκηνοθέτη του Θεάτρου Τέχνης, τον Ευγένιο Βαχτάνγκοφ. Εναν από τους καλύτερους δασκάλους της σχολής Στανισλάφσκι. 

Επίσης, το κοινό Λιβαθινού και Τούμινας είναι ότι αποφοίτησαν και οι δύο από το ρωσικό Ινστιτούτο Θεάτρου Τέχνης. Γι’ αυτό ο Λιβαθινός έχει πολύ καλή γνώση του ρωσικού θεάτρου κι αυτός είναι, προφανώς, ο λόγος για την πρόταση συνεργασίας πάνω σε αυτή την παραγωγή. 

Με βάση τα παραπάνω παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον η συνέντευξη του Στάθη Λιβαθινού στον ιερέα και σκηνοθέτη π. Πέτρο Μινώπετρο, που θα μεταδοθεί σε επανάληψη από το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 σήμερα Κυριακή 17 Ιουλίου 2016, στις 8 το βράδυ. 

Συζητούνται τα θέματα: α) «Το Ρωσικό θέατρο – Στανισλάφσκι, Βαχτάνγκοφ, Μέγιερχολντ, Φομένκο, Λιουμπίμοφ», β) «Η ρωσική λογοτεχνία – Γκόγκολ, Ντοστογιέφσκι, Τσέχωφ, Σολτζενίτσιν» και γ) «Το Ρωσικό θέατρο, κιβωτός και κατακόμβη της χριστιανικής πνευματικότητος και της Ρωσικής πολιτιστικής ταυτότητος του προσώπου και ζώνη μαρτυρίας και αντίστασης ενάντια στο σοβιετικό ολοκληρωτισμό».