Ο RONI BOU SABA ΓΙΑ ΤΟ "ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΚΟΜΜΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ"

Του Λιβανέζου θεολόγου και φιλολόγου Roni Bou Saba

Διάβασα στο διαδίκτυο ότι θα ερχόταν στην Αθήνα ο Ροντρίγκ Eλ Χούρι. Αλλά δεν είχα ενδιαφερθεί να χάσω κάμποση ώρα για ν' ακούσω τις τελευταίες μεγαλοστομίες του. Δεν αξίζει να ασχοληθεί κανείς σοβαρά μαζί του, αλλά δεν μπορεί κανείς να εθελοτυφλεί για το ενδιαφέρον που δείχνουν κάποιοι κύκλοι στην Ελλάδα για την περίπτωσή του. Γι’ αυτό παραθέτω λίγο τον προβληματισμό μου σχετικά με το κίνημά του. 

Ο Ροντρίγκ- ο επονομαζόμενος για άγνωστο λόγο και Δημήτρης- έχει ιδρύσει στον Λίβανο πριν λίγα χρόνια ένα κόμμα- λέμε τώρα- που το λέει το Κόμμα της Ανατολής, με σημαία το Δικέφαλο- με ποια λογική δεν ξέρω. Αυτό το κόμμα θεωρείται ως «ορθόδοξο κόμμα», παρότι ένα κόμμα εκ φύσεως ασκεί πολιτική και μέλη του μπορούν να είναι όλοι οι πολίτες μιας χώρας και όχι μέλη μιας εκκλησίας- άσχετα που κάποιοι φαντάζονται την εκκλησία σαν σέκτα ή κόμμα. Μέλη του δηλαδή πρέπει να οργανώνονται σύμφωνα με τα πολιτικά πιστεύω τους και όχι με βάση διάκριση που στηρίζεται στη θρησκεία των υποψηφίων μελών. 

Ευτυχώς όμως ούτε ο Ροντρίγκ ούτε το κόμμα του έχουν πέραση, και ούτε πρόκειται. Έχει μαζέψει γύρω του μια χούφτα ανθρώπων, οι οποίοι έμειναν ορφανοί όταν διαλύθηκαν στο Λίβανο οι ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες θρησκευτικού χαρακτήρα και αναζητούσαν μαζί με ολίγους εφήβους μια στέγη ναζιστικής χροιάς - όμως άοπλη. Ο Ροντρίγκ δεν εκπροσωπεί παρά τον εαυτό του, και σε ενδεχόμενες δημοτικές εκλογές δεν εκλέγεται ούτε δημοτικός σύμβουλος. Με 100 άτομα γύρω του τι να κάνει ο δυστυχής; Κατά καιρούς έχω διαβάσει αποσπάσματα κειμένων του, τα οποία είναι τελείως ανιστόρητα. Δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να παρατεθούν οι απόψεις του και να απαντήσω. Αρκούμαι στο να εφιστώ την προσοχή των σοβαρών και σκεπτόμενων αναγνωστών, και σχολιάζω ενδεικτικά δυο ιδέες. 

Κύρια ιδέα του Ροντρίγκ είναι ότι οι ορθόδοξοι του Λιβάνου και της Συρίας - δηλαδή του Πατριαρχείου Αντιοχείας - είναι Ρωμιοί. Ωραία και πιασάρικη ιδέα. Τι θα πει «Ρωμιοί»; Η Ρωμιοσύνη αναγνωρίζεται στο DNA; Ή εκδηλώνεται ως ένας από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της ανθρωπότητας, με ιδέες και ιδεώδη που ξεπερνούν τις φυλετικές και συνοριακές διαφορές; Ρωμιός ήταν για παράδειγμα ο Αρμένιος αυτοκράτορας Λέων ο Ε’. Επίσης, από τους πρώτους ήδη χριστιανικούς αιώνες οι χριστιανοί των σημερινών περιοχών του Λιβάνου και Συρίας βίωναν το εκκλησιαστικό γεγονός με διάφορες γλώσσες (αραμαϊκά, συριακά, αραβικά, ελληνικά) ο καθένας ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρισκόταν. Παρενθετικά θυμίζω ότι οι χριστιανοί αυτοί δεν έχουν έρθει από τον Άρη, αλλά είναι στην πλειονότητα τους γηγενείς, γι’ αυτό είχαν διαφορετικές γλώσσες που διέφεραν ανάλογα με τα μέρη στα οποία βρίσκονταν. Και δεν είχαν όλοι το Τυπικό και τη λειτουργική ζωή της Κωνσταντινούπολης. 

Επειδή ο Ροντρίγκ θέλει να πιστεύει ότι είναι στο DNA Ρωμιός - πράγμα που δεν υπάρχει - δεν σημαίνει ότι θα το επιβάλει σε όλους τους ορθοδόξους του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Πιστεύοντας κανείς ότι οι ορθόδοξοι του Πατριαρχείου Αντιοχείας είναι και αυτόματα Ρωμιοί με την έννοια που πιστεύει ο Ροντρίγκ πέφτει στο ατόπημα ότι δεν είναι γηγενείς, αλλά ήρθαν με την κατάκτηση της Φοινίκης και της Συρίας από τα στρατεύματα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γεγονός που φέρνει τους χριστιανούς σε ισοδύναμη θέση με τους μουσουλμάνους που είχαν έρθει σ’ εκείνες τις περιοχές τον 7ο αιώνα. Ενώ οι χριστιανοί είναι γηγενείς, και η εκκλησία τους είναι αποστολική εκκλησία, γιατί έγιναν οι Σύριοι και οι Φοίνικες χριστιανοί από τους ίδιους τους Αποστόλους. 

Επίσης τίθεται το ζήτημα της γλώσσας σε σχέση με τον αυτοπροσδιορισμό. Εννοώ από τη στιγμή που οι ορθόδοξοι χριστιανοί αυτοί δεν υιοθέτησαν όλοι τους τα ελληνικά ούτε στην καθημερινή τους ζωή ούτε στην εκκλησιαστική τους λειτουργική ζωή, πώς μπορούμε να τους λέμε Ρωμιούς; Έχουμε χειρόγραφα «μηναίων» στα συριακά για παράδειγμα σε χωριά του Όρους Λιβάνου. Άρα ακολουθούσαν το Τυπικό της Κωνσταντινούπολης αλλά στη συριακή γλώσσα. Είναι αυτοί Ρωμιοί; Προφανώς και πολλοί ορθόδοξοι σ’ εκείνα τα μέρη είναι Ρωμιοί. Όχι όλοι. Κάποιοι ήταν και δεν είναι πια σήμερα. Και οι εβραίοι, μουσουλμάνοι, και άλλοι χριστιανοί των άλλων εκκλησιών που στο διάβα του χρόνου έγιναν ορθόδοξοι είναι και αυτοί Ρωμιοί; Το πρόβλημα είναι πολύ σύνθετο και μια ισοπεδωτική διάνοια σαν του Ροντρίγκ δεν μπορεί να το συλλάβει. 

Η άλλη ιδέα που με προβλημάτισε και στο άκουσμα της μάλιστα διέκοψα την παρακολούθηση του βίντεο με την ομιλία του Ροντρίγκ (κάπου στο δεύτερο λεπτό) είναι η εξής - παραθέτω απομαγνητοφωνώντας τον, μαζί με την απροσεξία στην ανάγνωση των σημείων στίξης: «[…] μεσογειακό κύμα το οποίο μετέφερε μια μέρα τον Κάδμο από την Βύβλο, στις ακτές της Ανατολής, στην Θήβα κοντά στην Αθήνα, για να κηρύξει την αλφάβητο, το εργαλείο του πολιτισμού το πιο σημαντικό από όλα. Εκείνος δεν αισθάνθηκε ότι είχε μετακινηθεί από μια χώρα σε χώρα αλλά μάλλον από μέρος σε μέρος της μιας χώρας […]». Προφανώς θα έχει πει και άλλα μαργαριτάρια παρακάτω αλλά δεν έχει νόημα να τα ακούσει κανείς. Όταν η βάση του οικοδομήματος είναι στραβή πώς μπορεί να ορθωθεί; Η Θήβα, όπως διαβάζει ο Ροντρίγκ, παρέπεσε «στις ακτές της ανατολής» σε σχέση με τη Βύβλο! «Ανάποδο χάρτη είχε;» όπως μου είπε μια φίλη σχολιάζοντάς το. 

Λέει παρακάτω μιλώντας για τον Κάδμο (είναι Ρωμιός και αυτός; Πώς βρέθηκε στο κείμενο;): «Εκείνος δεν αισθάνθηκε» και διερωτώμαι πώς ξέρει ο Ροντρίγκ πώς αισθάνθηκε ο Κάδμος; Πήγαν μαζί στο δημοτικό; Του εμφανίστηκε στον ύπνο; Φαντάζομαι στα γραφεία του κόμματος θα πέφτει πολύς ύπνος με την πολλή δουλειά που κάνουν. Και ολοκληρώνει την ιδέα λέγοντας «Εκείνος δεν αισθάνθηκε ότι είχε μετακινηθεί από μια χώρα σε χώρα αλλά μάλλον από μέρος σε μέρος της μιας χώρας». Το ότι η Βύβλος ήταν μέρος της ίδιας χώρας με τη Θήβα ταράττει τις ιστορικές και γεωγραφικές μου γνώσεις. Για ποια χώρα μιλάει; Ανιστόρητος ο Ροντρίγκ, το ξέρω και το δέχομαι, αλλά να φέρει στα χαμηλά μέτρα του τον Κάδμο είναι απαράδεκτο! 

Πολλά είπα και δεν είχα πρόθεση, και χωρίς καν να μπω σε διεξοδικό και σοβαρό σχολιασμό των απόψεων του Ροντρίγκ. Τι να κάνω; Η αστεία και χαιρέκακη διάθεση που μου δημιούργησαν όσα διάβασα για την ομιλία του με παρέσυραν. 

Κλείνω θυμίζοντας όσους ξεγελιούνται με αυτά που λέει ο νεαρός αργόσχολος δικηγόρος και πλέον πρόεδρος κόμματος, ότι η Ρωσία τον αξιοποιεί δεόντως στο Λίβανο και αυτό πρέπει να προβληματίσει λίγο τους Έλληνες, δεδομένου ότι η Ρωσία πάντα ψάχνει τρόπους να μειώσει την Ρωμιοσύνη και να κληρονομήσει την αθάνατη Νέα Ρώμη.