Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Αντιγράφω από το ημερολόγιό μου της χρονιάς 1991:
«Πέμπτη 25 Απριλίου 1991, 12 το μεσημέρι: Επίσκεψις δεύτερη στην οικία του κ. Μάνου Χατζιδάκι.
Αιτία: η τελευταία σελίδα του έργου που θα ερμηνεύσει το απόγευμα [!] η χορωδία του Πανεπιστημίου.
Πρόκειται για το «Εγκώμιον Επιφανούς Ανδρός» σε στίχους από τις ΩΔΕΣ, του Ανδρέα Κάλβου, που επέλεξε ο ίδιος ο συνθέτης.
Το έργο γράφτηκε με αφορμή την αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Ο Χατζιδάκις μου λέει ότι ο ίδιος μάλλον δεν θα παρευρίσκεται στην εκδήλωση και να του πάω την κασέτα για να το ακούσει.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας στην μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, το έργο αποδίδει η μικτή χορωδία του Πανεπιστημίου υπό την διεύθυνση του μαέστρου Αντώνη Βασιλάκη.
Συμπράττουν δύο σπουδαίοι σολίστ πνευστών: Σωκράτης Άνθης, τρομπέτα και Παναγιώτης Στέφος, τρομπόνι.
Στην χορωδία είμαι κι εγώ, ολίγον τι περήφανος που τραγουδάω Χατζιδάκι σε πρώτη εκτέλεση!»
Αυτά έγραφα τότε στο ημερολόγιό μου.
 |
| Από την εκτέλεση του έργου στο Ηρώδειο - Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συγχαίρει τον Μάνο Χατζιδάκι Φώτο από το Αρχείο του Μ. Χατζιδάκι |
Το έργο στην επίσημη εργογραφία του συνθέτη αναφέρεται ως εξής:
Στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Έργο 48 (ανέκδοτο).
Καντάτα για μικτή χορωδία και ομάδα χάλκινων πνευστών, με επιλεγμένους από τον συνθέτη στίχους από τις ΩΔΕΣ, του Ανδρέα Κάλβου.
Στις 15 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς (1991), ο Χατζιδάκις διηύθυνε την Ορχήστρα των Χρωμάτων που ο ίδιος είχε ιδρύσει, στο έργο αυτό, σε μια τιμητική βραδιά για τον φίλο του Κωνσταντίνο Καραμανλή στο Ηρώδειο. Συμμετείχε η Χορωδία της ΕΡΤ σε διδασκαλία Αντώνη Κοντογεωργίου.
Η Κρατική Τηλεόραση μετέδωσε σε απευθείας μετάδοση την συγκεκριμένη συναυλία που περιλάμβανε, επίσης, έργα Προκόφιεφ, Μπετόβεν και Μπιζέ.
Πριν την μετάδοση προβλήθηκε μια μικρή συνέντευξη του Χατζιδάκι στον Αλέξη Κωστάλα, ο οποίος είχε την επιμέλεια της παρουσίασης της ζωντανής μετάδοσης.
Παραθέτω στη συνέχεια τα όσα είπε ο Χατζιδάκις για το συγκεκριμένο έργο.
Στο πρώτο ερώτημα του Αλέξη Κωστάλα για την φιλία του συνθέτη με τον Κ. Καραμανλή, εκείνος απάντησε:
"Η φιλία είναι μια ιδιωτική υπόθεση. Με τιμάει ο πρόεδρος με την φιλία του. Δεν θα μιλήσω γι’ αυτό. Για το έργο: Δεν είναι μία απλή φιλοφρόνηση. Μου παραγγέλθηκε από το Πανεπιστήμιο, για την βραδιά που θα ανεκηρύσσετο διδάκτωρ στη Νομική Σχολή. Και ανταποκρίθηκα στην παραγγελία με μεγάλο ενθουσιασμό, διότι εκτιμώ πάρα πολύ τον πρόεδρο και διότι νομίζω ότι ως πολιτικός άνδρας υπήρξε ο μοναδικός τα τελευταία τουλάχιστον 50 χρόνια."
- Ποια είναι τα στοιχεία στην Ωδή του Κάλβου και στην παρουσία και στην προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή σαν πολιτικού άνδρα στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας που σας ενέπνευσαν στο έργο αυτό;
"Το Εγκώμιο δεν περιέχεται αυτούσιο μέσα στις Ωδές του Κάλβου. Έκανα μία επιλογή προσωπικά, ορισμένων Ωδών, που κατά την κρίση μου, δημιουργούσανε ένα ύφος εγκωμίου, για έναν επιφανή άνδρα. Όχι για έναν συγκεκριμένο επιφανή άνδρα, για έναν επιφανή άνδρα. Και νομίζω ότι αυτό ταίριαζε πολύ περισσότερο προς τον πρόεδρο, παρά ένα συγκεκριμένο ποίημα που θα εγράφετο γι’ αυτόν τον ίδιο".
Η Κρατική Τηλεόραση μετέδωσε σε απευθείας μετάδοση την συγκεκριμένη συναυλία που περιλάμβανε, επίσης, έργα Προκόφιεφ, Μπετόβεν και Μπιζέ.
Πριν την μετάδοση προβλήθηκε μια μικρή συνέντευξη του Χατζιδάκι στον Αλέξη Κωστάλα, ο οποίος είχε την επιμέλεια της παρουσίασης της ζωντανής μετάδοσης.
Παραθέτω στη συνέχεια τα όσα είπε ο Χατζιδάκις για το συγκεκριμένο έργο.
Στο πρώτο ερώτημα του Αλέξη Κωστάλα για την φιλία του συνθέτη με τον Κ. Καραμανλή, εκείνος απάντησε:
"Η φιλία είναι μια ιδιωτική υπόθεση. Με τιμάει ο πρόεδρος με την φιλία του. Δεν θα μιλήσω γι’ αυτό. Για το έργο: Δεν είναι μία απλή φιλοφρόνηση. Μου παραγγέλθηκε από το Πανεπιστήμιο, για την βραδιά που θα ανεκηρύσσετο διδάκτωρ στη Νομική Σχολή. Και ανταποκρίθηκα στην παραγγελία με μεγάλο ενθουσιασμό, διότι εκτιμώ πάρα πολύ τον πρόεδρο και διότι νομίζω ότι ως πολιτικός άνδρας υπήρξε ο μοναδικός τα τελευταία τουλάχιστον 50 χρόνια."
- Ποια είναι τα στοιχεία στην Ωδή του Κάλβου και στην παρουσία και στην προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή σαν πολιτικού άνδρα στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας που σας ενέπνευσαν στο έργο αυτό;
"Το Εγκώμιο δεν περιέχεται αυτούσιο μέσα στις Ωδές του Κάλβου. Έκανα μία επιλογή προσωπικά, ορισμένων Ωδών, που κατά την κρίση μου, δημιουργούσανε ένα ύφος εγκωμίου, για έναν επιφανή άνδρα. Όχι για έναν συγκεκριμένο επιφανή άνδρα, για έναν επιφανή άνδρα. Και νομίζω ότι αυτό ταίριαζε πολύ περισσότερο προς τον πρόεδρο, παρά ένα συγκεκριμένο ποίημα που θα εγράφετο γι’ αυτόν τον ίδιο".
 |
| Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τον Μάνο Χατζιδάκι στο Ηρώδειο - Αρχείο Ιδρύματος "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" |
Από το αρχείο μου δημοσιεύω σήμερα εδώ την πρώτη και την τελευταία σελίδα του έργου, δηλ. από την χειρόγραφη παρτιτούρα του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά και την σελίδα από το πρόγραμμα της βραδιάς, με τα αποσπάσματα από τις ΩΔΕΣ του Κάλβου, που επέλεξε και μελοποίησε ο Χατζιδάκις.
Πρόκειται για το μοναδικό έργο του συνθέτη σε ποίηση Ανδρέα Κάλβου.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι το έργο για πιάνο του Χατζιδάκι "Ιονική Σουίτα", πιθανολογείται ότι γράφτηκε για τους μεγάλους Ιόνιους ποιητές, τον Ανδρέα Κάλβο και τον Διονύσιο Σολωμό. Το έργο ανέβηκε και με τη μορφή μπαλέτου από το Ελληνικό Χορόδραμα, το 1960.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Χατζιδάκις αν και φανατικός πολέμιος της "μελοποιημένης ποίησης", στις ελάχιστες περιπτώσεις που κατέφυγε σ' αυτήν ("Μεγάλος Ερωτικός" και "Εγκώμιον Επιφανούς Ανδρός"), μελοποίησε και Σολωμό (Το όνειρο) και Κάλβο.
Τέλος, παραθέτω και το βίντεο από την συναυλία του Ηρωδείου με το ανέκδοτο, μέχρι σήμερα, έργο του Χατζιδάκι.
Πρόκειται για το μοναδικό έργο του συνθέτη σε ποίηση Ανδρέα Κάλβου.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι το έργο για πιάνο του Χατζιδάκι "Ιονική Σουίτα", πιθανολογείται ότι γράφτηκε για τους μεγάλους Ιόνιους ποιητές, τον Ανδρέα Κάλβο και τον Διονύσιο Σολωμό. Το έργο ανέβηκε και με τη μορφή μπαλέτου από το Ελληνικό Χορόδραμα, το 1960.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Χατζιδάκις αν και φανατικός πολέμιος της "μελοποιημένης ποίησης", στις ελάχιστες περιπτώσεις που κατέφυγε σ' αυτήν ("Μεγάλος Ερωτικός" και "Εγκώμιον Επιφανούς Ανδρός"), μελοποίησε και Σολωμό (Το όνειρο) και Κάλβο.
Τέλος, παραθέτω και το βίντεο από την συναυλία του Ηρωδείου με το ανέκδοτο, μέχρι σήμερα, έργο του Χατζιδάκι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου