ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΚΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΑΡΚΩΣΗ

Φίλος της Ιδιωτικής Οδού που είδε την ανάρτηση για το σπουδαίο βιβλίο του Θανάση Ν. Παπαθανασίου "Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται" (εκδ. Εν πλω, 2008), μου έστειλε ένα απόσπασμα που τον άγγιξε ιδιαίτερα. Δημοσιεύω λοιπόν την επιλογή του (σελ. 296 - 298) και χαίρομαι που σήμερα παράγονται τέτοια θεολογικά κείμενα σαν του Θ. Παπαθανασίου και αναπαράγονται μέσω του ιστολογίου. Μακάρι να γίνουν πραγματικό κτήμα όλων μας.

"Η σύγχρονη πολυεθνική εταιρεία φαίνεται να μη μένει ανάλγητη απέναντι στις κοινωνικές οδύνες. Παίρνει, λόγου χάριν, πρωτοβουλίες για την ανακούφιση των σεισμόπληκτων. Δεν γίνεται όμως σεισμόπληκτη η ίδια!

Με θεολογική γλώσσα αυτό θα το λέγαμε ως εξής. Το Μάρκετινγκ είναι θιασώτης του Δοκητισμού, της πρωτοχριστιανικής αίρεσης που αντιλαμβανόταν τη σάρκωση και το πάθος του Χριστού ως εικονική πραγματικότητα και ως προσποίηση. Έτσι λοιπόν το Μάρκετιγκ δεν είναι μεν άσχετο προς τη σάρκα του κόσμου, αλλά δεν σαρκώνεται. Παριστάνει ότι κάνει σάρκα του τη σάρκα και την οδύνη του κόσμου. Όντως τις προσλαμβάνει, αλλά ως χρηστικά αντικείμενα. Αντιθέτως, η αληθινά εκκλησιαστική ιεραποστολή είναι θιασώτης της αληθινής σάρκωσης. Όπως ο Χριστός προσέλαβε αληθινά την ανθρώπινη φύση και έκανε σάρκα του τη σάρκα του ανθρώπου, έτσι και η ιεραποστολή σημαίνει πραγματική αποδοχή του αλλιώτικου πολιτισμού, πραγματική πάλη με τα θετικά και τα αρνητικά του, πραγματική σάρκωση του Χριστού στα ουσιώδη κάθε λαού. Η σάρκα είναι κάτι απείρως ουσιαστικότερο από απλό περιτύλιγμα, από αμπαλάζ, από σκηνικό διαφήμισης. Η σαρκωσιακή σχέση με τον κόσμο έχει δύο βασικές ραχοκοκκαλιές, σε συνθετική σχέση. Αφενός την παραδοχή ότι δεν υπάρχει αληθινή ανθρωποσύνη έξω απο τους συγκεκριμένους ανθρώπους με ιστορική και πολιτισμική συγκεκριμενότητα. Δεύτερον, ότι οι πολιτισμοί ούτε κείνται πέραν κριτικής, ούτε είναι συμπαγείς και αρραγείς οντότητες. Καθένας τους φέρει δυνάμεις ζωής και δυνάμεις θανάτου. Η σάρκωση οφείλει πάντα να είναι διαδικασία που ολοκληρώνεται στην ανάσταση. Ποτέ προξενιό με τον θάνατο.

Η σάρκωση συνεπώς δεν είναι τουριστικό σαφάρι, δεν είναι προεκλογική επίσκεψη σε ορφανοτροφείο, δεν είναι επιτόπια έρευνα διανοουμένου, δεν είναι στοιχείο εμπλουτισμού του βιογραφικού σημειώματος. Όταν η Εκκλησία μίλησε για τη σάρκωση,την απερινόητη έλευση του Υιού, μίλησε για κένωση και για ξενιτεία του.

Κένωση είναι να είμαι πρόθυμος να κενώσω τη λευκότητά μου, την ευρωπαϊκότητά μου και τον εθνικισμό μου και να γίνω, λόγου χάρη, αφρικανός στην Αφρική, για να οικοδομηθή πραγματικά τοπική Εκκλησία, κι όχι υποκατάστημα κάποιου εθνικού ή πολιτισμικού κέντρου. Να συγκροτηθή αδελφή εκκλησία, κι όχι θυγατέρα εκκλησία. Με την κένωση δεν αδειάζω απο τον εαυτό μου, αδειάζω όμως απο το μεγαλείο μου. Δεν παύω, για παράδειγμα να είμαι άνδρας ή γυναίκα, δεν παύω να έχω γεννηθεί στην Ελλάδα, ούτε να ζω στον εικοστό πρώτον αιώνα. Το θέμα δεν είναι αίφνης να εξατμιστούν αυτά. Το θέμα είναι να μην αποτελούν την προτεραιότητα που με καθορίζει. Προτεραιότητά μου και πηγή νοηματοδότησής μου οφείλει να είναι η εκκλησιαστική μου ταυτότητα, πράγμα που σημαίνει ότι σχετικοποιώ τις άλλες μου ταυτότητες και ότι αποδέχομαι, προσυπογράφω και διακονώ την δυνατότητα της αφρικανικής (ή όποιας άλλης εκκλησίας) να εκφέρει τη δική της φωνή. Προσοχή: όχι μόνο την αποδέχομαι και την προσυπογράφω, μα και την διακονώ. Δεν μιλώ, δηλαδή, για ανοχή και ουσιαστικά για αδιαφορία προς κάθε ιδιαιτερότητα, αλλά για έγνοια ώστε μέσα στην οικουμενικότητα της Εκκλησίας να γινόμαστε όλο και λιγότερο αυτάρκεις, όλο και πλουσιότεροι μέσω των ετεροτήτων που ανταμώνουν. Συνοψίζω: Απόπειρα σάρκωσης χωρίς κένωση, είναι εκκλησιαστικώς απαράδεκτη, είναι αποικιοκρατία νέου τύπου".

φωτό: Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Γκάνα.