Σε μια ολότελα προσωπική μου αναφορά στον Μάνο Χατζιδάκι, εδώ στην Ιδιωτική Οδό, είχα βάλει τίτλο: «Ο επικίνδυνος Μάνος Χατζιδάκις». Στο χθεσινό φύλλο της εφημερίδας ποντίκι και στο ένθετο ΠΟΝΤΙΚΙart, είδα ένα κείμενο μνήμης με τίτλο: «Μάνος Χατζιδάκις: Η τέχνη του επικίνδυνου».Ο συντάκτης του κειμένου παραθέτει στην αρχή ένα απόσπασμα του ίδιου του Χατζιδάκι, που μιλάει για την επικινδυνότητα του πραγματικού καλλιτέχνη, του οποίου ο θάνατος… λυτρώνει τους ασχέτους και ανίκανους:
«Ο θάνατος μιας αληθινής και δυνατής για τον τόπο φυσιογνωμίας είναι, όπως και να το κάνουμε, ανακουφιστικός. Γι’ αυτό και το γιορτάζουν τόσο η Πολιτεία κι ο λαός, τιμώντας τον, αυτόν τον τόσο επιφανή θανόντα. Όλοι σκέπτονται: επιτέλους, δεν θα προχωρήσει άλλο, κι ακόμη, θα μπορέσουμε να αποσιωπήσουμε ό,τι μας ενοχλεί, θα παρερμηνεύσουμε ό,τι μας ξέφυγε, θα εκμεταλλευθούμε τις ασάφειες και την πνευματική ανεπάρκεια των πολιτών. Θα του κατασκευάσουμε μνημείο στα μέτρα μας: ακίνδυνο».
Δεν ξέρω αν ο Χατζιδάκις είχε υπ’ όψιν του το ανάλογο κείμενο του Μ. Καραγάτση (φέτος 100 χρόνια από τη γέννησή του), από ένα αυτοβιογραφικό του σημείωμα: «…στην κηδεία μου θα ‘ρθει κόσμος και κοσμάκης, να πεισθεί ιδίοις όμμασι ότι πέθανα, ότι θάφτηκα, ότι πήγα στον διάολο. Και θα φύγει απ’ το νεκροταφείο, ο κόσμος κι ο κοσμάκης, βγάζοντας στεναγμούς ανακούφισης».
Προσωπικά πιστεύω ότι ο Χατζιδάκις δεν γνώριζε ότι συνέπιπτε με τον Καραγάτση, σαν εκτιμούσε την επικινδυνότητα του αληθινού καλλιτέχνη. Που την σταματάει (;) μόνον ο θάνατος…
Ο Χατζιδάκις εξακολουθεί να είναι επικίνδυνος μέσα από τα γραφτά του και τις μουσικές του. Όποιος κοινωνεί της τέχνης του, γίνεται σκληρός κι ευαίσθητος μαζί, μαχητικός κι άνθρωπος της παραίτησης ταυτόχρονα, παρεμβατικός και …φευγάτος την ίδια στιγμή. Ένα «συναμφότερον» που διέπει συνεχώς τον βίο. Που προϋποθέτει εσωτερική εγρήγορση και υψηλή συνειδητότητα. Ο Χατζιδάκις μας καλεί σε «μια αντιεξουσιαστική εκστρατεία: Έναν σιωπηλό πόλεμο που, αν συντελεστεί μ’ επιμονή, κάτι αληθινά καλό μπορεί να επιφέρει».
5 σχόλια:
ΣΙΓΟΥΡΑ Ο ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ ΕΙΧΕ ΑΠΟΛΥΤΟ ΔΙΚΙΟ!
Ωραίος ως Έλλην!!!!!!!!!!!!!!!!
Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση του Σκαλκώτα… Περίμεναν οι φίλοι του, ανυπόμονα ίσως, να πεθάνει, ουσιαστικά από εγκατάλειψη, για να τον «ανακαλύψουν» κυριολεκτικά την επομένη. Και φροντίζουν, όσοι απέμειναν, αλλά και οι μαθητές των «φίλων» αυτών, να γιορτάζουν τις επετείους του θανάτου του με σωρείες μουσικολογικών τελετών και κειμένων επιστημονικίζουσας γκρίνιας. Ενώ, φροντίζουν να είναι απασχολημένοι, αν τυχόν έρθει μια και μοναδική ευκαιρία τα τελευταία 70 χρόνια να παιχτεί το τέταρτό του κουαρτέτο και να λάμψουν, ειδικά εκείνη τη στιγμή δια της απουσίας των… Μπράβο για το κείμενο! Συγκινιτικότατο…
Άψογος!
δες
http://ou-tis.blogspot.com/2008/06/blog-post_27.html
Αγαπητέ μου κ. Δεμερτζή,
Είναι μεγάλη τιμή για το ιστολόγιό μου η συμμετοχή σας δια σχολίου.
Είναι ακριβώς όπως τα λέτε για τον μέγιστο Σκαλκώτα. Ίσως και λίγο χειρότερα...
Στην Εκκλησία λέμε: "Τιμή αγίου μίμησις αγίου". Στην περίπτωση Σκαλκώτα ανεπιφύλακτα μπορούμε να πούμε: "Τιμή συνθέτου ακρόασις του έργου αυτού".
Μόλις πριν μια εβδομάδα ήμουν μαζί σας στο Μέγαρο και απήλαυσα το 3ο Κουαρτέτο του Σκαλκώτα από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, του οποίου ηγείσθε.
Ακούγοντας την εξαιρετική ερμηνεία σας δεν ένιωσα αγαλλίαση, αλλά επανάσταση! Το είναι μου πλημμύρισε από μιαν ανάταση - ανάσταση του πεσόντος εαυτού.
Αν αυτό κάνει η μουσική, τότε είναι αληθινά επικίνδυνη! Και άρα άξια να υπάρχει και να μας ενδιαφέρει σήμερα, αύριο και πάντοτε.
Δημοσίευση σχολίου