Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου: ΠΕΡΙ ΧΑΣΑΠΟ-ΧΟΙ-ΡΟΥΡΓΩΝ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Τὸ λίαν ἐπίκαιρον θέμα τῆς ὀργανοδωρεᾶς1, ὡς γνωστόν, εἶναι ἓν θέμα μὲ ποικίλην καὶ δυσχερῆ προβληματολογίαν θρησκευτικοῦ, ἠθικοῦ, κοινωνιολογικοῦ, νομικοῦ, πολιτικοῦ, οἰκονομικοῦ καὶ ἄλλου χαρακτῆρος. Δύναται δὲ νὰ ὑλοποιηθεῖ ὑπὸ τοῦ δότου ζῶντος ἔτι ἢ μετὰ τὸν θάνατόν του, ὁπότε ἐμπλέκεται μετ’ αὐτοῦ ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ καὶ ἡ γνώμη τῶν συγγενῶν του. Βεβαίως ἐδῶ σημαντικὸν ρόλον διαδραματίζει ἡ ἡλικία τοῦ δότου καθὼς καὶ ἡ κατάστασις τῶν ὀργάνων αὐτοῦ, τὰ ὁποῖα δυνατὸν νὰ παρουσιάζουν φθορὰς ἐκ τῆς στιγμῆς λήψεώς των, τῆς χρήσεως πολλῶν φαρμάκων κ.ἄ. 

Οὕτως νεφρά, ἤπαρ, καρδία, πνεύμονες, πάγκρεας, λεπτὸν ἔντερον, κερατοειδὴς χιτὼν καὶ ὀστά, ἠμποροῦν νὰ ἀφαιρεθοῦν ἐξ ἑνὸς ἐγκεφαλικῶς νεκροῦ δότου καὶ νὰ μεταμοσχευθοῦν εἰς ἕναν παραλήπτην. Καὶ ἐδῶ διερωτᾶταί τις: τί γίνονται τὰ ὄργανα τῶν χιλιάδων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι σφαγιάζονται ἀπὸ ἐτῶν εἰς τὴν Ἐγγὺς Ἀνατολήν; Γνωστὸν ἐξ ἄλλου καὶ τὸ ὅτι εἰς τὴν Κίναν, ὅπου ἐτησίως ἐκτελοῦνται περὶ τὸ ἓν ἑκατομμύριον καταδίκων, ἀμέσως λαμβάνονται τὰ ὄργανα αὐτῶν. Ἐπίσης πασίγνωστοι καὶ αἱ κλοπαί, ἡ ἐμπορία τῶν ὀργάνων κ.ἄ. 

Προκειμένου δὲ περὶ τῶν νεφρῶν καὶ τοῦ ἤπατος, τοῦτο εἶναι δυνατὸν καὶ μεταξὺ συγγενῶν ἢ ἐγγὺς εὑρισκομένων προσώπων. Εἰς ὅλας πάντως τὰς περιπτώσεις δέον πρὸ τῆς λήψεως τοῦ ὀργάνου, νὰ διαπιστωθεῖ ὑπὸ δύο ἰατρῶν, ἀνεξαρτήτων πρὸς ἀλλήλους, ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος τοῦ ἀσθενοῦς.

Κατὰ τοὺς εὐρωπαϊκοὺς πάντως νόμους -ἐκτὸς τῆς Δανίας, ἡ ὁποία δέχεται τὸν καρδιακὸν θάνατον-, ἐγκεφαλικός2 σημαίνει: ἀ-λειτουργίαν τοῦ μικροῦ, τοῦ μεγάλου ἐγκεφάλου καὶ τοῦ στελέχους ἄνευ ἀναστολῆς. Καὶ διὰ νὰ ἐξακριβωθεῖ τὸ συμβάν, ἐφ’ ὅσον διὰ τῆς ἰατρικῆς ὑποστηρίξεως διατηρεῖται ὁ ἀσθενὴς ἐν τῇ ζωῇ, οἱ ἰατροὶ ἐξετάζουν ἐὰν ὁ ἀσθενὴς ἀντιδρᾶ δι’ ἐρεθισμάτων εἰς τὸ πρόσωπόν του ἢ ὅταν ἐγγίζεται ὁ λαιμός του, τέλος δὲ ἐὰν διακοπεῖ ἡ τεχνητὴ ἀναπνοή του διὰ μικρὸν καὶ οὗτος μετὰ ἀρχίζει καὶ πάλιν μόνος νὰ ἀναπνέει. Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἰατρικῶς -κατὰ τὰς φυσικὰς ἐπιστήμας-, θεωρεῖται ὡς ὁ θάνατος τοῦ ἀνθρώπου, ὅμως ἡ ἐξομοίωσις αὕτη δὲν εἶναι ἀναμφισβήτητος, διότι ἄνθρωποι διαγνωσθέντες ὡς ἐγκεφαλικῶς νεκροὶ εἶναι θνήσκοντες (κλινικὸς θάνατος) καὶ οὐχὶ νεκροί. Π.χ. ἐγκεφαλικῶς νεκραὶ ἔγκυοι γυναῖκες ἔχουν γεννήσει, πρᾶγμα ὅμως ἀδύνατον δι’ ἓν πτῶμα. Οὗτοι παρουσιάζουν ὅλα τὰ ἐνδεικτικὰ τῶν ζώντων: π.χ. ἱδρώνουν, χωνεύουν καὶ ἐνίοτε κινοῦνται, ὑποστηρίζονται διὰ τεχνητῆς ἀναπνοῆς καὶ δέχονται μαρτυρικὰς ἐπεμβάσεις τῆς διαγνωστικῆς τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, διότι δὲν παρέχονται εἰς αὐτοὺς φάρμακα κατὰ τοῦ πόνου καὶ δὲν χρησιμοποιεῖται ἡ νάρκωσις κατὰ τὰς ἐκτομὰς π.χ. ἀπὸ τὸν λαιμὸν μέχρι τοῦ γόνατος. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν γνωρίζει τις ἐὰν ὑποφέρουν οἱ ἐγκεφαλικῶς νεκροί κατὰ τὴν ἀφαίρεσιν ὀργάνων, δίδονται εἰς αὐτοὺς φάρμακα κατευναστικά, πρὸς λῆψιν φρέσκων ὀργάνων. Πάντως ἡ ἀφαίρεσις αὐτῶν ἐκ ζώντων, σημαίνει ἐπίσπευσιν τοῦ θανάτου καὶ ἰατρικὴν ἐπέμβασιν μὲ συνέπειαν τὸν θάνατον, ὅπερ ἐγκληματικὸν καὶ ἀνήθικον. 

Διὰ τῆς ἐμπειρικῆς παρατηρήσεως τῆς διαδικασίας τοῦ θανάτου, δὲν δυνάμεθα ἐκ τῶν ἀνωτέρω νὰ προσδιορίσωμεν τὴν ἀκριβῆ στιγμὴν αὐτοῦ, ἀλλὰ μόνον ὁρισμένα διακριτικὰ ἐκ τῶν ὁποίων ἐξάγεται τὸ συμβάν του, ὁ ὁποῖος διὰ τὸν ἐγκέφαλον ἀποτελεῖ πάντως ἓν κριτήριον αὐτοῦ, τὸ ὁποῖον ὅμως δὲν δύναται νὰ ὑποκατασταθεῖ τεχνητῶς (δι’ ὑπολογιστῶν). Τοῦτο ἰσχύει καὶ διὰ τὴν ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου ἐξάρτησιν τοῦ ἀνθρώπου ὡς ψυχοσωματικῆς ἑνότητος.

Περιττὸν νὰ λεχθεῖ, ὅτι πολλὰ τῶν ἀνωτέρω προβλημάτων ἀποκρύπτονται ἐκ τῆς εὐρυτέρας δημοσιότητος, διότι τὸ θέμα τῆς ὀργανοδωρεᾶς παρουσιάζει καὶ μερκαντιλιστικὴν προβληματολογίαν: Κατ’ ἀρχὴν ἀπαιτεῖται δι’ αὐτὴν ἡ ὑπογραφὴ τῆς ταυτότητος δωρεᾶς ὑπὸ τοῦ δότου. Ἐπίσης δέον νὰ σημειωθεῖ, ὅτι πλέον τῶν 90% τῶν θυμάτων δὲν συμφωνοῦν διὰ τὴν δωρεάν, ὁπότε μὴ ὑπαρχούσης τῆς ἀποφάσεως τοῦ δότου ἢ τῶν συγγενῶν του, προσβάλλεται τὸ δίκαιον αὐτοδιαθέσεως τοῦ ἀποθνήσκοντος, διότι οὐδεὶς πρέπει νὰ γίνηται ἀντικείμενον ἑτέρου. Ἄρα διὰ τὴν δωρεὰν δὲν ἀρκεῖ μόνον ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπον. 

Διότι τὸ θέμα τῆς λήψεως ὀργάνων ἐμπλέκεται καὶ μὲ τὸ τῆς μεταμοσχεύσεως καὶ τῆς ἀπανθρώπου ἐν πολλοῖς ἐμπορίας αὐτῶν. Ἰδοὺ μερικὰ παραδείγματα. Ἡ κυβέρνησις τῆς Γερμανίας κατὰ τὸ 2012 ἐπέβαλε μίαν μεταρρύθμισιν δωρεᾶς ὀργάνων, ἐπὶ τῷ σκοπῷ τῆς αὐξήσεως τῶν δωρητῶν. Αἱ κοινωνικαὶ ἀσφαλίσεις ὄφειλον μελλοντικῶς νὰ ἀπαιτοῦν ἀπὸ τοὺς συνταξιοδοτουμένους, νὰ ἀποφασίζουν περὶ τοῦ ἐὰν ἐπιθυμοῦν νὰ γίνωσιν δόται! Αἱ κλινικαὶ ἐπιέζοντο νὰ πραγματοποιοῦν ὁρισμένον ἀριθμὸν μεταμοσχεύσεων, ἀλλέως θὰ ἔχανον τὸ Statut των! Ἐκτὸς τούτου, ἀναρίθμητοι "χοι-ροῦργοι" εἶχον συνάψει σύμβασιν μὲ bonus, τοῦτ’ ἔστιν ἀμείβοντο ἐπιπλέον ὅταν "ἐχειρούργουν" πολλάκις, ὥστε τὸ τμῆμα τῶν μεταμοσχεύσεων νὰ ἀποβαίνει χρυσορυχεῖον διὰ τὸ νοσοκομεῖον. 

Μήπως αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ προσομοιάζοντά πως πρὸς τὸ ἐμπόριον λευκῆς σαρκός, ἐπιτάσσει καὶ ὁ ὄρκος τοῦ Ἱπποκράτους; 

__________________________________ 

1- R. Fuchs, Schwerer Tod, Publik-Forum ἀρ. 2 (2013) 24-25. B. Tambour, Organspende, Ἔνθ. ἀνωτ. ἀρ. 2 (2015) 25. 

2- Χ. Παρασκευαΐδη, Δημητριάδος, Ἐγκεφαλικὸς ἢ καρδιακὸς θάνατος; Ἀθῆνα 1992. E. Schockenhoff - A. Manzel, Ist der Mensch mit dem Hirntod wirklich tot? Publik-Forum ἀρ. 22 (2012) 16-17.