ΤΕΛΟΣ Ο ΑΤΕΛΕΣΦΟΡΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ..."ΣΕΣΩΣΜΕΝΟΥΣ" ΤΑΛΙΜΠΑΝ

Μονομερής κατάπαυση του πυρός 

(άλλως: αναστολή των εχθροπραξιών… άχρι καιρού) 

Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση

Alors, c’ est la guerre. Θα εθελοτυφλούσε ο γράφων αν δεν παραδεχόταν την αυτονόητη τούτη πραγματικότητα των τελευταίων μηνών, μάλλον κατ’ ουσίαν μερικών ετών. Τωόντι έχουμε, μάλλον είχαμε πόλεμο, όπως θα διαφανεί πολύ καθαρά στην ακολουθούσα ανάλυση των γεγονότων. Οι συκοφαντικές δυσφημήσεις, η αθέμιτη προπαγάνδα, οι γκεμπελικές τακτικές, η απρόκλητη και εμμανής προσβολή του ήθους του αντιφρονούντος, η αμφισβήτηση της ακεραιότητας της Ορθοδοξίας πάσης φύσεως ετερότητας, οι βορβορώδεις ψυχοπαθολογικοί σπασμοί, οι ακαταίσχυντες βωμολοχίες, οι πεζοδρομιακές ύβρεις, οι ακατονόμαστοι χαρακτηρισμοί, τα γραφικά και σαθρά επιχειρήματα, η συνθηματολογική και λαϊκίστικη θεολογία, η άλογη επιθετικότητα, η παράλογη ακαταστασία, οι σχιζοφρενικές αντιδράσεις, τα έκφρονα φερσίματα, οι αλλόφρονες μπιχεβιορισμοί, οι γελοιογραφικοί συλλογισμοί, οι ευκατάρριπτοι δογματισμοί, η κλειστοφοβική πνευματικότητα, η επαρχιώτικη θεολόγηση, η κατινίστικη νοοτροπία, η ακατάστατη και ακαταχώρητη συμπλεγματικότητα, η αήθης σπίλωση και η αηδής λασπολόγηση είναι μερικά από τα επεισόδια και ένια – πτωχά στην ενδεικτική τους ισχύ και στόχευση - χαρακτηριστικά των εν λόγω διεξαχθεισών μαχών, τα οποία θα ανέμενε κάποιος από κλινικά ασθενείς, πρωτόγονους, ισλαμιστές, έτερους αλλοθρήσκους ή και αλλοδόξους, πάντως σε καμιά περίπτωση από χριστιανούς και δη Ορθοδόξους. Εντούτοις η ιστορία φαίνεται να τους διαψεύδει. Κι όμως, λοιπόν, πρόκειται για Ορθοδόξους, κατά την αυτοσυνειδησία των ιδίων μάλλον υπερορθοδόξους! 

Ίσως το ακριβέστερο θα ήταν να μιλήσω για προσωρινή και μονόπλευρη εκεχειρία, διότι ένας πόλεμος ποτέ δεν λήγει τόσο απλά ή προπαντός με μονομερείς ανακωχές. Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, απλά θα ήθελα να εκφράσω τοιουτοτρόπως την απόφασή μου να πάψω να ασχολούμαι στο εξής με ανθρώπους και καταστάσεις, όπου διακρίνεται μια πρόδηλη ματαιοπονία και πασιφανής αδυναμία όχι μονάχα κάποιας μεταμέλειας, βελτίωσης ή και απλής επίδειξης καλής θέλησης, αλλά και αυτής ταύτης της στοιχειώδους ανθρώπινης συνεννόησης. Είναι αλήθεια πως η απόφασή μου είναι αιτιωδώς προειλημμένη εδώ και κάποιο διάστημα, επειδή ακριβώς έβλεπα το ατελέσφορο, έμμονο και εμμανές του πράγματος, στα οποία άρχισαν να οδηγούνται και ως εκ τούτου να εκτροχιάζονται οι καταστάσεις εξ αμφοτέρων των πλευρών. 

Θα ήθελα στο σημείο τούτο να ζητήσω συγγνώμη από όσους προσέβαλα εφάμαρτα είτε άκων είτε εξ οιασδήποτε εμπαθείας, ακόμη και δικαιολογημένης, έστω και της υποσυνείδητης και αδιόρατης και για μένα τον ίδιο. Το πράττω αυτό δημόσια απευθυνόμενος και στους αποτειχισθέντας (πρώην;) εν Χριστώ αδελφούς μου, όσο κι αν αυτό ηχεί παραδόξως. Χρόνια τώρα φωνάζω προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν είχα προσωπικές διαφορές με κάποιον εξ αυτών, καθώς σχεδόν των περισσοτέρων αγνοώ ακόμη και την εξωτερική εμφάνιση. Σίγουρα αδικήθηκα και εξάπαντος αδίκησα και ο ίδιος. Αναπόφευκτοι γαρ οι τραυματισμοί κατά τη διεξαγωγή μιας μάχης. 

Αισθάνομαι επίσης την ανάγκη δημοσίως να ζητήσω συγγνώμη από τον φίλο και φιλόξενο – πλέον και χείρον εμού λασπολογηθέντα – διαχειριστή του παρόντος ιστολογίου, που τον έφερνα σε δύσκολη θέση με την καταιγιστική ενίοτε συχνότητα αποστολής κειμένων μου και με τις εκτενέστατες και κουραστικές μορφές των περισσοτέρων από αυτά. To ίδιο ισχύει και για τους συνεπείς και σοβαρούς αναγνώστες εκείνου, οι οποίοι αναπόφευκτα σκανδαλίστηκαν ή και απλά κουράστηκαν από την σφοδρή αυτή αντιπαράθεση, μέρος της οποίας εκών άκων κατέστη και ο κ. Ανδριόπουλος, εφόσον σε κύριο πεδίο μάχης μετατράπηκε ο δικός του ιστότοπος. 

Η αφορμή της οριστικοποίησης της εν λόγω απόφασής μου στάθηκε μια φράση που διάβασα σε πρόσφατο σχόλιο δια τον υπογράφοντα από τον παλιό φίλο Λ. Ν., ιατρό θεολογούντα με πληθωρικό τρόπο στο διαδίκτυο το τελευταίο διάστημα και δη στα «αντιιοικουμενιστικά» ιστολόγια. Ο κύβος ερρίφθη όταν η φράση του περί της «αβύσσου των ιδεολογικών διαφορών», η οποία τάχα χωρίζει εμένα (τον οικουμενιστή προφανώς) από τους απέναντι (τους υπερ – ορθοδόξους μαχητές), μού απεκάλυψε εν ριπή οφθαλμού τη χαώδη απόσταση που εν τοις πράγμασι υφίσταται ανάμεσα σε αδελφούς εν Χριστώ, όπερ πνευματικώς λίαν αντιφατικό και οξύμωρο. Στο σημείο αυτό αφεύκτως και συνειρμικώς μού ήρθε στον νου η προφητική ρήση του μεγάλου στοχαστή της γενιάς μας Χ. Γιανναρά για την ιδεολογικοποίηση του εκκλησιαστικού γεγονότος. Τελικά, η προκείμενη έλλαμψη του γράφοντος δεν ήταν και τόσο μια μαγική ή έκτακτη χαρισματική εκδήλωση, όσο η φυσική απορροή της αυτέκφανσης μιας χρονίζουσας τραγικής και δυσειδούς οντολογίας: πρόκειται όχι για έναν αγώνα ζωής, αλλά περί μιας στείρας και άγονης διελκυστίνδας κάποιας διαπάλης ιδεών και μάλλον τίποτε παραπάνω, και όλοι γνωρίζουμε διιστορικώς πόσα εγκλήματα στοίχισαν στην ανθρωπότητα οι ιδεολογικές διαμάχες. 

Μέγα χάσμα, λοιπόν, εν μέσω ημών, μάλλον των ιδεών αναμεταξύ μας ισταμένων. Όταν παύει η ζωή και όταν η εμπειρία είναι διάτρητη, αρχίζουν οι υποκαταστάσεις τους από τις ιδεοληψίες. Τα κείμενα a posteriori ειδωλοποιούνται και ο φονταμενταλισμός ηρωοποιείται, το παρελθόν μυθοποιείται και η παράδοση απολυτοποιείται, οι αντιφρονούντες μετατάσσονται στους εχθρούς και η ετερότητα βαπτίζεται αυταποδείκτως προδοτική, oι αδελφοί καθίστανται μισητοί και οι ομόπιστοι απεχθείς και αποβλητέοι, η αγάπη ψύχεται και ο ανεπίγνωστος ζηλωτισμός υποδαυλίζεται, η αγιασμένη ευλάβεια χάνεται και ο ευσεβόσχημος συντηρητισμός βασιλεύει. Οι απλώς έναντι τίθενται εναντίον, οι εν Κυρίω όμαιμοι θεωρούνται αναλώσιμοι και αφανιστέοι, οι εν Θεώ συγγενείς βδελύγματα και εξοβελιστέοι, οι πνευματικοί αυτάδελφοι εγκαλούνται σαν αιρετικοί και προσκυνημένοι και οι πρώην εταίροι καλούνται αποσυνάγωγοι και κολασμένοι. Αυτά είναι ελάχιστα φραστικά σχήματα που απλά σημαίνουν τον δύσοσμο μεταποιημένο χριστιανισμό, που κυοφορείται κατά τη μετάλλαξη της Εκκλησίας σε σέκτα, τον διαστροφικό μετασχηματισμό της χαρισματικής ενότητας και αγάπης σε ιδεολογικές δογματιστικές δυσμορφίες – μάλλον εκτρωματικές ιδεοληψίες - και τη μετάβαση του Σώματός του Κυρίου από την κατάσταση της πνευματικής εν Χριστώ υγείας, ενότητας και ακεραιότητάς του στην παθο(ντο)λογία των καρκινωματικών μεταστατικών αλλοιώσεων και κομματιασμάτων που του επιφέρουν οι λοιμικές ασθένειες των Σχισμάτων, οι τερατογενέσεις των Αιρέσεων και οι μολύνσεις των πάσης φύσεως πνευματικών πλανών, των εγωτικών μικροβίων και των δαιμονικών ιώσεων. 

Όταν οι Ιδέες παίρνουν τη θέση της Πίστης, όταν ο πλατωνικός τους έρως εξορίζει και εξοστρακίζει τον θείο, όταν οι φαντασίες και οι δοκητισμοί αντικαθιστούν το βίωμα, όταν το γράμμα του νόμου υπεξαιρεί την εμπειρία, τότε αναπόδραστα οι αγκυλώσεις και τα συμπλέγματα συλλαμβάνονται αυτομάτως και γεννιούνται από τη φυσική οδό της ψυχοπαθολογίας, της πλάνης, του δαιμονισμού, του σχίσματος και της αίρεσης. Όταν το οικοδόμημα της πνευματικής ζωής δεν έχει τα γερά θεμέλια, που είναι το πρόσωπο του Χριστού και η υγιής σχέση μαζί του, ακολούθως εύκολα κλονίζεται από τους ανέμους της αμφισβήτησης, οι οποίοι θα έρθουν αναπόφευκτα μέσα από τις δυσκολίες της ζωής και τις ενστάσεις της ίδιας της αλήθειας των πραγμάτων και της γνήσιας ορθόδοξης πνευματικότητας και θεολογίας. Ο ψευδής εαυτός και το φανταστικό εγώ τότε, μέσα στις ψυχωτικές και νευρωτικές μανίες καταδίωξης και της απειλής των ανυπόστατων εχθρών τους, μπαίνουν αντανακλαστικά σε θέση άμυνας, η οποία μεταβάλλεται λόγω ελλιπούς ή παντελώς απούσας δυνατότητος διαχείρισης σε επιθετική αυτοάμυνα, που είναι και το έσχατο μέσο επιβίωσης και αυτοπροστασίας τους. Εξάλλου, εδώ και πολύ καιρό επισημαίνουμε τη σύγχυση και το δυσδιάκριτο των ορίων ανάμεσα στην πνευματική διαστροφή, στην πολύτροπη δαιμονοληψία και στην κοινή ψυχοπαθολογία. 

Στην αντιπαράθεση των ιδεών και στην εκτόνωση – προβολή των παθών – διότι περί αυτών ακριβώς πρόκειται – είδε ο γράφων πολλά και διαπίστωσε ουκ ολίγα. Για παράδειγμα ότι τα περισσότερα προβλήματα και οι παρεξηγήσεις στον χώρο της Εκκλησίας – όπως και γενικότερα άλλωστε – προέρχονται από την ημιμάθεια, την πολυμερή απαιδευσιά και την απουσία απλού ή και στοιχειώδους συλλογισμού πάνω στα πράγματα. Η απολυτότητα των κρίσεων και των συμπεριφορών, το σκέπτεσθαι - μέσα από και σε - προκατασκευασμένα κουτάκια εντός του εγκέφαλου δεν είναι παρά ο άγευστος και σαπρός καρπός μιας χρόνιας (αγιο)πνευματικής – αλλά και φυσικής, προσωπικής ενοχικής διαστάσεως εξάπαντος – ανωριμότητας. Το σύνηθες είναι η ανωριμότητα αυτή, η οποία μαρτυρεί ή και απλά οδηγεί σε αδυναμία και ανάγεται σε ψυχοσωματική ασθένεια, να μεταβάλλεται εν τέλει και να μεταφράζεται σε πολυεπίπεδη και ποικιλόμορφη κακότητα. Και μιας και αναφερόμαστε ειδικότερα σε αγιοπνευματικά θέματα, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τον παράγοντα της θεοεγκατάλειψης, που επιτείνει τις αρρωστημένες αυτές καταστάσεις, των οποίων ρίζα και βαθύτατη γενεσιουργός αιτία δεν είναι άλλη από το διεστραμμένο και αμαρτωλό ανθρώπινο εγώ, του δαιμονικού στοιχείου εξάπαντος συνεργούντος. 

Ο Παύλος είναι σαφής στις περιπτώσεις αυτές στις οποίες δεν διαφαίνεται ελπίδα μετανοίας (Tιτ. 3:10). Αν έπαιρνα κατά γράμμα, βέβαια, τις αποστολικές τούτες παραινέσεις δεν θα διαλεγόμουν με κανέναν από όσους το διάστημα αυτό επιδίδονταν άριστα στο άθλημα της παρερμηνείας των λόγων μου και της καθύβρισης, σπίλωσης και κατασυκοφάντησης του προσώπου μου. Από ένα σημείο, όμως, και μετά διαισθάνεσαι πως η σιωπή επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα και καταφάσκεις, έστω και αργά, τις παύλειες αποφάνσεις. Εξάλλου, η συνετή φωνή του φίλου Παναγιώτη εδώ και καιρό με προτρέπει να σταματήσω τον διαλογικό αυτό μονόλογο, διότι εξήντλησα τωόντι όλο σχεδόν το επιχειρηματολογικό κατ’ εκείνων αποθεματικό. Οφείλω, όμως, να σημειώσω ότι στη μοναξιά τρόπον τινά και στον κόπο της αντιπαράθεσής μου αποζημιώθηκα εν μέρει με ορατά θετικά αποτελέσματα και αισιόδοξους προϊδεασμούς. Είδα ανθρώπους να προβαίνουν σε ολοσχερή μεταστροφή ή κι απλά να αλλάζουν πορεία πολλών μοιρών και άλλους να αμφιταλαντεύονται σοβαρά για την περαιτέρω στάση τους έναντι των προβληματικών προσωπικοτήτων και των ψυχοπαθογόνων καταστάσεων με τους οποίους συναγελάστηκαν και στις οποίες ενεπλάκησαν. Θεωρώ ότι και η αόρατη σε μένα έκβαση των γεγονότων άχρι τούδε δεν θα είναι κατ’ αντιστοιχίαν ευκαταφρόνητη.

Έτσι, το λοιπόν, πήρα την απόφαση να σταματήσω κάπου εδώ τις μετωπικές συγκρούσεις, εξάπαντος όσον το επ’ εμοί και στο οιονδήποτε ενδεχόμενο επουσιωδών προκλήσεων. Αλλά και στην περίπτωση που θα είναι οι τελευταίες κάπως πιο σοβαρές, θα προσπαθήσω να τηρήσω το κατά δύναμιν μια νηφάλια στάση στις επερχόμενες απαντήσεις μου. Στην αρθρογραφική του φαρέτρα ο κ. Ανδριόπουλος έχει ήδη κάποια κείμενά μου, τα οποία του έδωσα προ καιρού και που αφήνω πλέον στη διακριτική του ευχέρεια τον τρόπο χρήσης τους. Στην περίπτωση, δηλαδή, που θα δημοσιευθούν, τούτο δεν θα σημάνει πως ακυρώνω τη μονομερή μου προκείμενη αναστολή των «επιχειρήσεων».

Με ανάμεικτα συναισθήματα αποχωρώ από τις επάλξεις του κατά Ζηλωτών ανενδότου αγώνος μου. Πρέπει, βέβαια, να σκεφτώ και το καβαφικό ενδεχόμενο αναφορικά με όσους θα μελαγχολήσουν εξαιτίας του μαζοχιστικού ψυχαναγκαστικού δόγματος το οποίο εκφράζει άριστα ο αλεξανδρινός ποιητής, τι θα απογίνουν δηλαδή χωρίς βαρβάρους οι εραστές των μαχών άσπονδοι «φίλοι» μου. Επειδή δε κατά το προσφιλές μου συνήθιο επιθυμώ τα άρθρα μου να έχουν έναν βιωματικό και επικαιρικό χαρακτήρα, θα ήθελα αποχωρώντας να τους υπομνήσω μιαν αλήθεια που άκουσα προχθές από συνάδελφό μου εκπαιδευτικό, άθρησκο κατά τη δική του δήλωση, μα πολύ πιο χριστιανό από πάρα πολλούς κατά τη δική μου εκτίμηση, ότι οι θρησκείες χάνουν κάποια στιγμή την ουσία και κολλάνε στους τύπους. Μάλλον ούτε η δική μας φαίνεται να ξέφυγε απ’ τα δίχτυα του φοβερού αυτού πειρασμού και νόμου της φυσικής εξέλιξης των πραγμάτων, της ιστορικής κακοήθειας και της πηγαίας αναφοράς του στη διεφθαρμένη μεταπτωτική ανθρώπινη φύση. 

Πριν κλείσω θα ήθελα να κάμω μια τελευταία διευκρίνιση. Ήταν λίαν πιθανό με βάση τα μετεφηβικά μου πνευματικά αναγνώσματα και τις νεανικές μου χριστιανικές διαπαιδαγωγήσεις, εμπειρίες και συναναστροφές να ακολουθούσα και εγώ τον ίδιο δρόμο του ζηλωτισμού και της άγονης και ατέρμονης αντιπαράθεσης και υποχονδρίας περί τα εκκλησιολογικά ζητήματα. Ενωρίτατα όμως προβληματίστηκα από το παράδειγμα των ουκ ολίγων σύγχρονων ηγιασμένων και χαρισματικών Πατέρων της Εκκλησίας. Το αυτό συνιστώ ως θεραπεία και λύτρον διαφυγής από τις υποχόνδριες και εφάμαρτες αυτές καταστάσεις θρησκευτικής εξαλλοσύνης, που δεν οδηγούν πουθενά αλλού, παρά στη ντετερμινιστικού χαρακτήρος διατάραξη της χαρισματικής ενότητας, στην απόσβεση της αγάπης και στο σχίσιμο του αρραφούς χιτώνος και σώματος του Κυρίου, της Εκκλησίας. Και τον δρόμο αυτόν, επόμενος τω των θεοφόρων συγχρόνων Γερόντων και αρχαίων Αγίων παραδείγματι, συστήνω εις άπαντας. 

Κ.Ν. 

9/10/2013