ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΝΙΧΩΡΙ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ!

Φέτος δεν μπόρεσα να είμαι στο αγαπημένο μου Νιχώρι στο Βόσπορο για το Πάσχα. Η σκέψη μου όμως είναι εκεί. Γι' αυτό και παραθέτω ένα απόσπασμα άρθρου του Αλέξανδρου Μασσαβέτα για την Ανάσταση στο Νιχώρι, ευχόμενος σε όλους σας, αγαπητοί συνοδίτες, Καλή Ανάσταση!

Η αναστάσιμη ακολουθία γεμίζει κάθε χρόνο τις εκκλησίες του Νεοχωρίου, της πιο δυναμικής σήμερα από τις Ρωμαίικες κοινότητες του Βοσπόρου. Το άλλοτε μεγάλο ελληνικό χωριό έχει υμνήσει και ο Καβάφης, που έζησε κάποια χρόνια εδώ, αφιερώνοντας ένα ποίημα στη φυσική καλλονή του. «Την πρασινάδα που θα ’δης εκεί να μην ελπίσης που σ’ άλλο μέρος θα την βρης.» Ψηλά στο λόφο, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που κτίσθηκε το 1772, χάνεται μέσα στα δένδρα. Αυτή της Παναγίας Κουμαριώτισσας δεσπόζει στον κεντρικό δρόμο. Μία από τις δύο γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου κάθε χρόνο. Φέτος, μας πληροφορεί η Μαρίνα Δρυμαλίτου που συντονίζει τις πολιτιστικές δραστηριότητες της ομογένειας, είναι η σειρά του Αγίου Νικολάου, με το αριστουργηματικό επίχρυσο εικονοστάσιο.

Το εκκλησίασμα είναι πάντοτε ένα εθνικό και κοινωνικό ψηφιδωτό. Οι λίγοι – ηλικιωμένοι ως επί το πλείστον – Νιχωρίτες υποδέχονται τους Ρωμηούς συμπολίτες τους, πολλοί από τους οποίους καταφθάνουν με Τούρκους και Αρμένιους φίλους, Ρώσους, Σέρβους και άλλους Ορθοδόξους της Πόλης, ντόπιους ή μετανάστες. Στο Νιχώρι μαζευόμαστε και όλοι οι Ελλαδίτες και Ελληνοκύπριοι πάροικοι της Πόλης, πάντα σχεδόν με Τούρκους κοντινούς φίλους, τους οποίους διακατέχει η περιέργεια για τα υπό εξαφάνιση έθιμα των γηγενών της Πόλης. Η λιτανεία είναι κάτι σαν προσκλητήριο για μεγάλο μέρος της φιλελεύθερης διανόησης της Πόλης. Τούρκοι στορικοί, πανεπιστημιακοί, εθνολόγοι, φωτογράφοι, δικηγόροι και όλοι όσοι στηρίζουν και στέκονται πλάι στην Πολίτικη Ρωμηοσύνη καταφθάνουν στο ναό για την ακολουθία, και συμμετέχουν στο γεύμα που παρέχεται στον κήπο της εκκλησίας στη συνέχεια. Στο Νιχώρι έρχονται ανελλιπώς εδώ και χρόνια και ο Αχμέτ και η Νέτζλα Όζγκιουνες, που ασπάσθηκαν πρόσφατα την Ορθοδοξία, και οι κόρες τους Νεσλιχάν και Μέριτς, η τελευταία παντρεμένη με τον Έλληνα ιστορικό Κώστα Τσιτσελίκη και κάτοικος Θεσσαλονίκης. Και οι δύο κόρες δηλώνουν ότι δεν τις απασχολεί καθόλου το θέμα της θρησκείας, ενώ τις προσελκύουν τα έθιμα. Η Ιντίλ, παντρεμένη με Ελληνα, ζει και αυτή στην Ελλάδα. «Μου αρέσει η αισθητική της Ορθοδοξίας. Αλλά ούτε εγώ ούτε ο άνδρας μου είμαστε θρήσκοι» εξηγεί. «Είμαι παντελώς άθεος, αλλά μου άρεσε. Είναι μια όμορφη παράδοση», λέει ο Κενάν, φωτογράφος, που έχει συνθλίψει τα αυγά όλης της παρέας. «Σιγά παιδί μου, δεν τα τσουγκρίζουμε με τόση φόρα. Δεν είσαι ο Ομέρ Βρυώνης που πάει να πάρει την Τριπολιτσά», γελάει η Ελληνίδα φίλη του, φοιτήτρια στην Πόλη. Οι Τούρκοι διασκεδάζουν αφάνταστα με το τσούγκρισμα των αυγών.

Οι πιστοί αποχωρούν με τα κεριά αναμμένα και τα κόκκινα αυγά στο χέρι. Πολλοί κατευθύονται προς το απέναντι καφενείο, όπου σερβίρεται μαγειρίτσα και άλλα καλά και επικρατεί πανδαιμόνιο. Ενα νέο ζευγάρι πλησιάζει δειλά δειλά. «Συγγνώμη... σας είδαμε με τα κεριά... Τι γιορτάζετε; Συγχαρητήρια!» Τους εξηγούν. «Μείναμε τόσοι λίγοι που καταντήσαμε αντικείμενο περιεργείας» λέει μια γηραιά Ρωμιά. «Στο τέλος μόνο λέξεις, όπως το paskalya, που χρησιμοποιούν στα τουρκικά για το τσουρέκι, θα τους θυμίζουν ότι υπήρξαμε, ζήσαμε εδώ».