ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: "Από καταναγκασμός, γοητευτικό ταξίδι"

Στο σημερινό φύλλο της εφημ. Καθημερινή υπάρχει ένα μικρό αλλά περιεκτικό αφιέρωμα στην μεγάλη υπόθεση Λογοτεχνία στο σχολείο.
Υπάρχουν κείμενα του Σπύρου Γιανναρά, του Κώστα Ακρίβου και του Κώστα Λογαρά, το οποίο και αναδημοσιεύω εδώ.

Η διδασκαλία της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση (παρ) ακολουθεί αναγκαστικά την πορεία ενός αποτυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος. Με προκαθορισμένες ερωτήσεις και έτοιμες απαντήσεις, η λογοτεχνία ελάχιστη σχέση έχει με την απόλαυση ή την αναζήτηση μιας άλλης οπτικής του κόσμου.

Δεδομένου μάλιστα ότι αποτελεί μάθημα-φόβητρο στις πανελλήνιες εξετάσεις, αρκεί για να διακόψει οριστικά ο μαθητής τις σχέσεις του με την τέχνη του λόγου.

Με στόχο λοιπόν τη βελτίωση της κατάστασης, πρέπει να δούμε σοβαρά κάποια πράγματα, όπως λ. χ. τη διδασκαλία της λογοτεχνίας από καθηγητές με διαπιστωμένη γνώση στο αντικείμενο και ευρύτερα λογοτεχνικά ενδιαφέροντα, την αποδέσμευση της διδακτέας ύλης από τις εξετάσεις (εννοώ, να διδάσκεται συγκεκριμένη ύλη, αλλά η εξέταση στις πανελλήνιες, κυρίως, να γίνεται μόνο πάνω σε αδίδακτο κείμενο και με εντελώς άγνωστες ερωτήσεις). Επίσης, να δούμε την ουσιαστική χρησιμοποίηση τεχνολογικών μέσων για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, αφού αυτά αποτελούν ελκυστικό όχημα για τις νέες γενιές.

Οσον αφορά την τάση της αποστήθισης λογοτεχνικών έργων που εφαρμόζεται αλλού, δεν είναι παρά μια άσκηση, θαρρώ, που στοχεύει να συγκολλήσει τον κατακερματισμένο νου της ιντερνετικής γενιάς και να θεραπεύσει την αδυναμία της να συγκροτήσει τον γύρω κόσμο σε μια ενιαία ολότητα.

Ομως η διαδικασία τής μάθησης οφείλει να ασκεί την κριτική σκέψη, την αιτιολογημένη απόρριψη ή αποδοχή ενός, ολόκληρου, ει δυνατόν, λογοτεχνικού έργου. Και αυτό έχει να κάνει με τη διδασκαλία της γλώσσας, με το νοηματικό βάρος των λέξεων και τη σκοπιμότητα της χρήσης τους, δηλαδή, με την ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων σε σχέση και με βιώματα ή εμπειρίες του εφήβου.

Ετσι δημιουργείται η πεποίθηση στον μαθητή πως η λογοτεχνία δεν είναι έξω από τη ζωή του αλλά βρίσκεται μέσα στην καθημερινότητά του, εκφράζει τις σχέσεις, ερμηνεύει την ψυχολογία του, το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον. Είναι ένας ουσιαστικός τρόπος για να γίνει η σχολική λογοτεχνία, από καταναγκασμός, γοητευτικό ταξίδι, διαμορφώνοντας συνειδητοποιημένους αυριανούς αναγνώστες.