ΣΤΑ ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΑ ΤΟΥ ΠΙΚΙΩΝΗ

φωτογραφίες: Ιδιωτική Οδός
Σε παλαιότερη έρευνα που διεξήγαγε το περιοδικό «Highlights» για τις πολιτιστικές συνήθειες και γνώσεις των Ελλήνων  μόλις το 5% των ερωτηθέντων γνώριζαν σωστά την ιδιότητα του μεγάλου αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη.  Το 88% δεν τον είχε καν ακουστά, ενώ 6% τον γνώριζαν αλλά με λάθος ιδιότητα. Ακόμα λιγότεροι, μόλις το 3%, γνώριζαν τον επίσης σημαντικό αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, ο οποίος έχει φέτος διπλή επέτειο, που δεν βλέπω να την έχουν επισημάνει οι αρμόδιοι: 100 χρόνια από τη γέννησή του (1913) και 20 χρόνια από το θάνατό του (1993).

Αυτοί οι μεγάλοι αρχιτέκτονες και έλληνες του 20ού αιώνα θα απασχολήσουν όλη τη χρονιά - και όχι μόνο - την Ιδιωτική Οδό.

Σήμερα δημοσιεύουμε φωτογραφίες μας από το τα λιθόστρωτα μονοπάτια που σχεδίασε και διαμόρφωσε πριν 60 τόσα χρόνια ο Δημήτρης Πικιώνης, στο λόφο του Φιλοπάππου. Μαζί κι ο ναός του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, καθώς και το τουριστικό περίπτερο.

Πρόκειται για το πιο γνωστό έργο της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Ένα πραγματικό δίκτυο με μικρά κτίσματα αναπτύσσεται στον αρχαιολογικό χώρο, βασισμένο στην αρχιτεκτονική της κίνησης. Όλα αυτά ο Πικιώνης τα δούλεψε με Ναξιώτες μαρμαράδες και μαθητές του. Ένας από αυτούς, ο Δημήτρης Αντωνακάκης, θα πει: «Εργάζεται με έναν ασυνήθιστο τρόπο. Είναι σχεδόν κάθε μέρα στο εργοτάξιο. Συνεργάζεται με τους μαστόρους, εξηγεί, ρωτάει, σχεδιάζει, στοχάζεται, αποφασίζει... Συγκεντρώνει τα μαρμάρινα και πήλινα κομμάτια από την κατεδαφιζόμενη χωρίς συστολή Αθήνα του 19ου αιώνα, επιχειρώντας ένα γιγάντιο "κολάζ" από τα περασμένα και τα τωρινά».

Περπατώντας στου Φιλοπάππου σκέφτομαι την  καίρια παρατήρηση που έκανε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος: «Η αρχιτεκτονική του Πικιώνη βγαίνει κατ' ευθείαν μέσα από τη γη. Και μαζί ο αρχιτέκτονας». 
Ο ίδιος άλλωστε ο Πικιώνης θα γράψει μια φράση που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να τη διατυπώσει έτσι: «Ήταν φορές που αισθανόμουν πως εις τα θεμέλια που εισχωρούσαν βαθιά στη γη, εις τους ογκώδεις τοίχους και τις καμάρες των, ήταν η ψυχή μου που εντοιχιζόταν εις το ανώνυμο πλήθος των...».
Π.Α.Α.