ΛΕΥΚΩΣΙΑ, 28 (ΑΠΕ-ΜΠΕ)του Αριστείδη Βικέτου
Μετά από 37 χρόνια οι Ελληνοκύπριοι της Αμμοχώστου αναβίωσαν στην προσφυγιά την περίφημη Γιορτή του Πορτοκαλιού.
Η συγκίνηση και η νοσταλγία ήταν διάχυτες στο στάδιο «Αντώνης Παπαδόπουλος» στη Λάρνακα, το οποίο κατέκλυσαν χιλιάδες κόσμου, Αμμοχωστινοί, αλλά και πολλοί άλλοι από άλλες περιοχές της Κύπρου. Την αναβίωση της γιορτής του πορτοκαλιού, που κρατούσε μέρες και η κατεχόμενη σήμερα πόλη της Αμμοχώστου στολίζοταν με πορτοκάλια και πορτοκαλί σημαίες, διοργάνωσε η ποδοσφαιρική ομάδα «Ανόρθωση» στο πλαίσιο των 100χρονών της σε συνεργασία με το δήμο Αμμοχώστου.
Στην εντυπωσιακή χθεσινή βραδιά η 20χρονη Μαρία Κοντού κέρδισε τον τίτλο της «Βασίλισσας Πορτοκαλιάς». Παρέλασαν δεκαεπτά πανέμορφα άρματα και ο κόσμος χειροκροτούσε με δάκρυα στα μάτια και τη σκέψη στην σκλαβωμένη Αμμόχωστο και ιδιαίτερα στην περίκλειστη από τον τουρκικό στρατό περιοχή της, την «πόλη φάντασμα». Ο κόσμος χειροκροτεί... με τη σκέψη στην Αμμόχωστο.
«Η αναβίωση της Γιορτής του Πορτοκαλιού δίνει τη δυνατότητα να διαφημιστεί, με τον καλύτερο τρόπο, η πατρίδα μας στο εξωτερικό, αποτελώντας πόλο έλξης τουρισμού και μέσο προβολής για το εθνικό μας πρόβλημα», δήλωσε ο Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Αντώνης Πασχαλίδης, που κατάγεται από την Αμμόχωστο. Η Γιορτή του Πορτοκαλιού, συνέχισε, «υπήρξε, πριν από τη βάρβαρη εισβολή του Αττίλα, μια από τις σημαντικότερες και ομορφότερες ετήσιες εκδηλώσεις του νησιού μας, προβάλλοντας πάντοτε με τεράστια επιτυχία τα κυπριακά εσπεριδοειδή και κυρίως τα πορτοκάλια που τόσο ευδοκιμούσαν στην επαρχία Αμμοχώστου».
«Η ευχή όλων δεδομένη: Η φετινή Γιορτή του Πορτοκαλιού να είναι η τελευταία που διοργανώνεται μακριά από την πολυαγαπημένη Αμμόχωστο», ανέφερε. Με συγκίνηση μίλησαν επίσης ο δήμαρχος Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός και ο πρόεδρος της «Ανόρθωσης» Κίκης Κωνσταντίνου. Οι εκδηλώσεις για την Γιορτή του Πορτοκαλιού άρχισαν με ποδοσφαιρικό αγώνα παλαιμάχων που έγινε στο "Αντώνης Παπαδόπουλος". Εκτός από τις παλιές δόξες της «Ανόρθωσης», έλαβαν επίσης μέρος παλαίμαχοι της «Νέας Σαλαμίνας», της «Ένωσης Νέων Παραλιμνίου», του «Εθνικού Άχνας», αλλά και μία επίλεκτη ομάδα του Συνδέσμου Διαιτητών Κύπρου. Το τουρνουά ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του πρώην ποδοσφαιριστή-προπονητή της «Ανόρθωσης», Αντώνη Καρά.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ
«Η κατ' έτος διεξαγομένη εορτή της πορτοκαλιάς στην πόλη της Αμμοχώστου, σημειώνει και περισσοτέραν επιτυχίαν από προηγούμενα έτη. Η πρώτη εορτή επραγματοποιήθη την 15η Ιανουαρίου 1935 και εσυνεχίσθη καθ' έκαστον έτος μέχρι του 1939 ότε εκηρύχθη ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Έπαινος αποδίδεται εις τον πρώτον εμπνευστήν της διοργάνωσης κ. Άνθιμο Πανάρετο, γεωπόνο, όστις δι' εγκυκλίου του έσπειρε τον σπόρον διά την εορτήν της πορτοκαλιάς». Αυτά αναφέρονται στο βιβλίο «Η Ανόρθωση και η Αμμόχωστος» του Κωνσταντίνου Χρ. Ριρή για τη γιορτή του πορτοκαλιού.
Οι πορτοκαλεώνες του Αγίου Μέμνονος των Κάτω Βαρωσίων, του Αγίου Λουκά της Λεωφόρου Σαλαμίνας και αλλού, οι οποίοι δημιουργήθηκαν χάρη στις ατέρμονες προσπάθειες των αείμνηστων Χατζηπέτρου Παπαγεωργίου και Ευαγγέλου Λουΐζου, απέδιδαν ένα σημαντικό εισόδημα στους κηπουρούς και συνάμα εργασία σε αρκετούς ανθρώπους. Η εξαγωγή των φρούτων της «μικρής πόλης» ή του «μεγάλου χωριού» που ονόμαζαν Βαρώσια φαίνεται πως ξεκίνησε από τους Άραβες Καπετάνιους που έρχονταν στο λιμάνι της Αμμοχώστου με τα καράβια τους φορτωμένα διάφορα φορτία που χρειαζόταν ο τόπος, κυρίως τρόφιμα και πετρέλαιο, και στις κακοχρονιές σιτάρι. Οι καπετάνιοι αυτοί, αντί να γυρίζουν πίσω με κενά αμπάρια, φρόντιζαν να αγοράζουν φρούτα, τα οποία μεταπωλούσαν στα λιμάνια που έφθαναν. Τα φρούτα αυτά που πρώτα ήταν ρόδια και κατόπιν πορτοκάλια στρογγυλά και γιαφίτικα, λεμόνια, μανταρίνια και γλυκολέμονα, έβρισκαν παντού καλή ζήτηση για την εξαίρετη ποιότητά τους. Έτσι οι καπετάνιοι, ερχόμενοι φορτωμένοι, ήσαν σίγουροι πως θα βρουν αρκετό φορτίο επιστροφής, που μαζί με το ναύλο τούς άφηνε ένα καλό κέρδος. Οι καπετάνιοι αυτοί που έρχονταν από την Αίγυπτο, αρχικά ζήτησαν τη βοήθεια ντόπιων που γνώριζαν Αραβικά ή Τούρκικα ώστε να μπορούν να συνεννοούνται εύκολα με τους παραγωγούς. Έτσι δημιουργήθηκε και το επάγγελμα του «σαψάρη» (η λέξη «σαψάρ» σήμαινε στα Αραβικά το μεσίτη φρούτων).
Οι πορτοκαλεώνες του Αγίου Μέμνονος των Κάτω Βαρωσίων, του Αγίου Λουκά της Λεωφόρου Σαλαμίνας και αλλού, οι οποίοι δημιουργήθηκαν χάρη στις ατέρμονες προσπάθειες των αείμνηστων Χατζηπέτρου Παπαγεωργίου και Ευαγγέλου Λουΐζου, απέδιδαν ένα σημαντικό εισόδημα στους κηπουρούς και συνάμα εργασία σε αρκετούς ανθρώπους. Η εξαγωγή των φρούτων της «μικρής πόλης» ή του «μεγάλου χωριού» που ονόμαζαν Βαρώσια φαίνεται πως ξεκίνησε από τους Άραβες Καπετάνιους που έρχονταν στο λιμάνι της Αμμοχώστου με τα καράβια τους φορτωμένα διάφορα φορτία που χρειαζόταν ο τόπος, κυρίως τρόφιμα και πετρέλαιο, και στις κακοχρονιές σιτάρι. Οι καπετάνιοι αυτοί, αντί να γυρίζουν πίσω με κενά αμπάρια, φρόντιζαν να αγοράζουν φρούτα, τα οποία μεταπωλούσαν στα λιμάνια που έφθαναν. Τα φρούτα αυτά που πρώτα ήταν ρόδια και κατόπιν πορτοκάλια στρογγυλά και γιαφίτικα, λεμόνια, μανταρίνια και γλυκολέμονα, έβρισκαν παντού καλή ζήτηση για την εξαίρετη ποιότητά τους. Έτσι οι καπετάνιοι, ερχόμενοι φορτωμένοι, ήσαν σίγουροι πως θα βρουν αρκετό φορτίο επιστροφής, που μαζί με το ναύλο τούς άφηνε ένα καλό κέρδος. Οι καπετάνιοι αυτοί που έρχονταν από την Αίγυπτο, αρχικά ζήτησαν τη βοήθεια ντόπιων που γνώριζαν Αραβικά ή Τούρκικα ώστε να μπορούν να συνεννοούνται εύκολα με τους παραγωγούς. Έτσι δημιουργήθηκε και το επάγγελμα του «σαψάρη» (η λέξη «σαψάρ» σήμαινε στα Αραβικά το μεσίτη φρούτων).
Στο μεταξύ οι διάφοροι φρουτέμποροι του Πορτ-Σάιδ και της Αλεξάνδρειας αρχίζουν να ενδιαφέρονται σε κατ' ευθείαν αγορές από τους σαψάρηδες και έτσι αρχίζει δειλά-δειλά να σχηματίζεται ο πρώτος πυρήνας εξαγωγέων σε πολύ μικρή κλίμακα. Μετά την κατοχή, η Αίγυπτος γίνεται ο μεγαλύτερος και μοναδικός πελάτης των φρούτων της Αμμοχώστου. Σιγά-σιγά αρχίζει να αγοράζει πορτοκάλια η Θεσσαλονίκη που τα μοιράζει με τη σειρά της στα Βαλκάνια και σε άλλους τόπους. Με τα χρόνια, χάρη στη δραστηριότητα των εξαγωγέων, στον ερχομό Εβραίων παραγωγών και στην κυβερνητική επέμβαση, το φρουτεμπόριο παίρνει νέα μορφή και εξέλιξη και οργανώνεται πάνω σε καλύτερες βάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου