ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΖΙΑΣ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΝΟΗΣΗΣ

Θάνος Μικρούτσικος και Γιώργος Κοζίας στη συναυλία του Ιανουαρίου 2009
στο Μέγαρο Μουσικής (φωτό: Ιδιωτική Οδός)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τον Ιανουάριο του 2009 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών πραγματοποιήθηκε μια ιδιαίτερη συναυλία με φωνητικά και πιανιστικά έργα του Θάνου Μικρούτσικου. 

Ανάμεσα στα μελοποιημένα που παρουσιάστηκαν, ήταν  και «Η γη τσακισμένο καράβι» (2008) σε ποίηση του Πατρινού Γιώργου Κοζία με παρεμβολές στίχων του Γουίλιαμ Μπλέικ (πρώτη εκτέλεση). Ήταν το τελευταίο έργο της συναυλίας. Ένας κύκλος εννέα τραγουδιών για φωνή και πιάνο, που τραγούδησε η Αγγελική Καθαρίου με τη σπουδαία Νέλλη Σεμιτέκολο στο πιάνο. 

Η Ιδιωτική Οδός είχε καλύψει εκείνη τη συναυλία και στην σχετική ανάρτηση γράφαμε:  

"Η μέτζο σοπράνο Αγγελική Καθαρίου έδωσε τον καλύτερό της εαυτό, ανταποκρινόμενη στο αίσθημα, αλλά και την δύσκολη σε πολλά σημεία παρτιτούρα του συνθέτη. Το έργο είχε μια έκδηλη μουσικότητα, κλιμάκωση και κορύφωση που κρατούσε αμείωτη την ένταση και την διαλεκτική μουσικής και ποίησης. Νομίζω ότι ο Γ. Κοζίας ευτύχησε γιατί ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν σε κάλλιστη μελοποιητική στιγμή. Το έργο αφιέρωσε ο συνθέτης στην πρόωρα θανούσα συγγραφέα Μελίνα Καρακώστα". 

Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, το έργο αυτό, όπως κι ένα ακόμα του Γ. Κοζία, "Ένας κόσμος χωρίς ταξιδιώτες" (2007), σε μουσική Θ. Μικρούτσικου πάντα, εκδόθηκαν από τον Γαβριηλίδη ως ένα βιβλίο CD του Μικρούτσικου με τίτλο "Πέντε κείμενα μετά μουσικής" (2013). 

Η Αγγελική Καθαρίου και η Νέλλη Σεμιτέκολο ερμηνεύουν, όπως και στη συναυλία, το "Η γη τσακισμένο καράβι", ενώ στο άλλο έργο η σπουδαία Πολωνέζα Ιβόνα Γκλίνκα παίζει φλάουτο και αφηγητής είναι ο Δημήτρης Παπανικολάου.  

Το βιβλίο περιέχει πέντε κείμενα του Θάνου Μικρούτσικου. Οι τίτλοι τους ενδεικτικοί του θεματικού ενδιαφέροντος αλλά και της ευαισθησίας που αποπνέουν. 

-Συγγνώμη κύριε Ντεμπυσσύ (1992) 

-Γράμμα στην αγαπημένη μου (1999) 

-Πως η "Πρώτη Μάρτη" έγινε "Πρω-Μαρ" ή Τι έπαιζε ο Alpha εκείνο το βράδυ ή Συζητώντας με την γιαγιά μου (2000) 

-Δεν δύναμαι να ανταποκριθώ εις την πρόσκλησή σας διότι έχω να καθαρίσω το κλαρινέτο μου (2005) 

-Μια νύχτα που άλλαξε τις ζωές μας (2011)  

Μετά τα κείμενα του Θ. Μικρούτσικου ακολουθεί το κεφάλαιο "Μετά μουσικής", με πρόλογο του συνθέτη. Στη συνέχεια: ένα κατατοπιστικό κείμενο για τα έργα του μουσικοκριτικού Γιώργου Μονεμβασίτη, τα δύο ποιητικά έργα που ακούγονται μελοποιημένα και τα βιογραφικά των συντελεστών. 

Στον πρόλογο του βιβλίου ο Θάνος Μικρούτσικος γράφει: 

"Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Γιώργο Κοζία για τα εξαιρετικά ποιήματα που μου εμπιστεύτηκε και τα οποία, σε συνδυασμό με τους στίχους του ιδιοφυούς William Blake με ώθησαν να δημιουργήσω το έργο "Η γη τσακισμένο καράβι". Σε αυτό το έργο, όπως και στο έργο "Ένας κόσμος χωρίς ταξιδιώτες", προσπάθησα να προσεγγίσω την ουσία των πραγμάτων δίχως να έχω στο μυαλό μου καμία εκ των προτέρων φόρμα. Ό,τι απαιτούσε το κείμενο, ό,τι απαιτούσουν οι φράσεις, οι λέξεις, τα πρόσωπα, οι εικόνες, τα σύμβολα του ποιητή. Είμαι ευτυχής και για έναν ακόμη λόγο. Ό,τι ήθελα να πω το απέδωσαν με τον καλύτερο τρόπο η Αγγελική Καθαρίου, τραγουδίστρια ανοιχτών οριζόντων και πάντα έτοιμη να αναμετρηθεί με ό,τι είναι ουσιαστικό νέο, η Νέλλη Σεμιτέκολο, που εδώ και σαράντα χρόνια είναι συνεχώς στην πρώτη γραμμή και στην οποία η ελληνική σύγχρονη μουσική οφείλει πολλά, η Ivona Glinka, απίστευτη φλαουτίστρια σε όλα τα επίπεδα, και ο Δημήτρης Παπανικολάου που στο στόμα του οι λέξεις αποκτούν με απόλυτη φυσικότητα το ακριβές βάρος που έχουν".

Μια έκδοση - ταξίδι στην ακριβή μελοποιημένη ποίηση. Με δυο Πατρινούς πρωταγωνιστές!

Όμως, θυμόμαστε, επίσης, ότι στο Κάστρο της Πάτρας το βράδυ της Πέμπτης 8 Αυγούστου 2013, ο Θάνος Μικρούτσικος έδωσε μια ξεχωριστή συναυλία όπου στο πρώτο μέρος η σπουδαία Νέλλη Σεμιτέκολο στο πιάνο και η μέτζο σοπράνο Αγγελική Καθαρίου ερμήνευσαν το έργο «H Γη τσακισμένο καράβι» του συνθέτη σε ποίηση του Γ. Κοζία, με παρεμβολές στίχων του ...δαιμονικού Μπλέηκ. 

Σε συνέντευξή του στον Σπύρο Αραβανή ο Γιώργος Κοζίας είπε για την συγκεκριμένη μελοποίηση:  

"Ο Θάνος Μικρούτσικος ισχυρίζεται ότι το κείμενο επιβάλλει τη μουσική που έχει ανάγκη. Πριν το πάρεις στα χέρια σου όμως είναι η μουσική που σε αναγκάζει να το ανακαλύψεις. Το διπλό αυτό κλειδί ή τα άπειρα κλειδιά της ανάγνωσης, χρειάζονται τον κατάλληλο κλειδούχο, διαφορετικά οι γραμμές μπλέκονται, δεν φθάνεις ποτέ στον σταθμό. Ο Θάνος μελοποιώντας με λόγιο τρόπο τα ποιήματα μου σεβάστηκε την ιδιαιτερότητα και την αυτονομία τους. Τα «έντυσε» με μελωδική θεατρικότητα. Η μουσική του Μικρούτσικου προσέφερε μια αίσθηση διαλογικής επινόησης από νότες εξεγερμένες, που δημιουργούν μια συνοπτική μελωδική γεωγραφία με έντονα μινιμαλιστικά και πρωτοποριακά στοιχεία. Η καλλιτεχνική μας σχέση θεωρώ ότι είναι εκρηκτική, υπερβαίνει το εφήμερο!"

 

Θάνος ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ : 

"Η επινόηση" από τον κύκλο "Η γη τσακισμένο καράβι" σε ποίηση Γιώργου ΚΟΖΙΑ με παρεμβολές στίχων του William BLAKE. 

Ζωντανή ηχογράφηση από την πρώτη παρουσίαση του κύκλου στο ΜΕΓΑΡΟ Μουσικής Αθηνών: Θάνος ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ - Αγγελική ΚΑΘΑΡΙΟΥ - Νέλλη ΣΕΜΙΤΕΚΟΛΟ.