ΕΡΓΑ ΜΠΑΧ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΓΙΑ ΣΟΛΟ ΒΙΟΛΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Το πρόγραμμα που επέλεξε να μας παρουσιάσει ο γνωστός σολίστ στο βιολί Γιώργος Δεμερτζής είναι αρκούντως προκλητικό:

J.S.Bach: Σονάτα σε σολ ελάσσονα BWV 1001
Νίκου Σκαλκώτα: Σονάτα για σόλο βιολί
Μίκη Θεοδωράκη: Θέμα και παραλλαγές για σόλο βιολί
J.S. Bach: Παρτίτα σε σι ελάσσονα BWV 1002

Αυτά μεθαύριο Δευτέρα. 29 Νοεμβρίου, στις 8.30 το βράδυ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Το πρώτο από τα τρία ρεσιτάλ του Γιώργου Δεμερτζή, που θα παρουσιάσει τις σονάτες και παρτίτες για βιολί του J. S. Bach, παράλληλα με σημαντικά έργα ελλήνων συνθετών για σόλο βιολί.

Η επιλογή φυσικά δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι σύγχρονοι έλληνες συνθέτες συνομιλούν μυστικά με τον μεγάλο κάντορα. Ο Σκαλκώτας είχε πει: “Μελέτησα μια ολόκληρη μέρα Μπαχ και το βράδυ έγραψα τη δική μου σονάτα”. Και σ' αυτή τη σονάτα του Σκαλκώτα, που θα παίξει την Δευτέρα ο Γ. Δεμερτζής, μπορεί να βρει κανείς επιρροές από το Μπαχ, σειραϊκά στοιχεία, καθώς και την απαρχή του προσωπικού του στυλ. Γιατί μιλάμε για νεανικό έργο, γραμμένο το 1925, σαν ήταν ο συνθέτης 21 χρονών. Αν και νεανικό το έργο είναι δεξιοτεχνικό και άρα απαιτητικό.

Το “Θέμα και παραλλαγές για σόλο βιολί” του Μίκη Θεοδωράκη είναι επίσης νεανικό έργο (1947). Ο Θεοδωράκης στην ίδια ηλικία με τον Σκαλκώτα (21-22 χρονών) γράφει κι αυτός ένα έργο για σόλο βιολί. Κι εδώ σκέφτομαι την παρατήρηση του Φίλιππου Τσαλαχούρη στο εσώφυλλο του cd με έργα Μουσικής Δωματίου I του Μ. Θεοδωράκη, όπου είναι ηχογραφημένο το έργο από τον Δεμερτζή: “Πόσα ελληνικά έργα για σόλο βιολί είναι γνωστά από εκείνη την εποχή;”

Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι στον Γιώργο Δεμερτζή οφείλουμε παγκόσμιες πρώτες ηχογραφήσεις έργων του Σκαλκώτα, αλλά και την ανάδειξη της μουσικής δωματίου του Μ. Θεοδωράκη, τόσο μέσα από συναυλίες όσο και από τρεις ψηφιακούς δίσκους που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια από τη Legend Classics.

Για τον Μπαχ τι να πει κανείς; Μια φράση μόνο: Οι σονάτες και παρτίτες για σόλο βιολί του J. S. Bach, όπως και οι σουίτες του για σόλο τσέλο, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην πορεία του κάθε εκτελεστή. Είναι δεδομένο πως οι ερμηνευτικές επιλογές που θα κάνει σχετικά με τα σπουδαία αυτά έργα είναι στενότατα συνυφασμένες με τη γενικότερη προσέγγισή του στη μουσική όχι μόνο του μπαρόκ αλλά και κάθε άλλης εποχής. Πρόκειται, δηλαδή, για έργα καθοριστικής σημασίας για την μουσική. Τόσο για τους ερμηνευτές όσο και για τους ακροατές.

Και επειδή δεν έχουμε την ευκαιρία συχνά – έως καθόλου θα έλεγα – να ακούμε στην Ελλάδα τις σονάτες και παρτίτες για σόλο βιολί του Μπαχ, και μάλιστα ...διαλεγόμενες με έλληνες συνθέτες, ας σπεύσουμε στο Μπενάκη την Δευτέρα για να μεταλάβουμε μουσικής ποιητικής, κάλλους ανεκλαλήτου.