ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΝΤΖΙΚΗ

«Πρέπει να πιστεύεις βαθειά στην ύπαρξη του άλλου για να τον συναντήσεις».
Αυτό μάλλον είναι η ουσία της παράστασης Βίοι (ζωές) Αγίων του Μιχαήλ Μαρμαρινού, που παρακολούθησα ή καλύτερα συμμετείχα το περασμένο Σάββατο στο θέατρο «Θησείον».
Μια παράσταση η οποία δεν θα είχε πραγματοποιηθεί «χωρίς τη συνάντηση με το έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη», διαβάζω στο πρόγραμμα.
Μετά την παράσταση κατάλαβα ότι ο Μαρμαρινός συνάντησε ουσιαστικά τον Πεντζίκη μέσα από την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» του. Και μοιραία …έπεσε στον Συναξαριστή, την μόνιμη και καθημερινή ενασχόληση του Πεντζίκη από το 1967 ίσαμε την κοίμησή του (1993).
Ο Πεντζίκης μου δίδαξε – και κατά πως φαίνεται και στον Μαρμαρινό – την αξία του Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, που τον αντέγραφε, τον ζωγράφιζε, τον επεξεργαζόταν ψηφαριθμητικά. Ούτε παπάς, ούτε δεσπότης, ούτε άλλος τις των εκκλησιαστικών μάς αποκάλυψε τον θησαυρό του Συναξαριστή, με τρόπο πρωτόφαντο και διεισδυτικό. Έτσι, και ο – κατά δήλωσίν του άθεος – Μαρμαρινός, γοητεύτηκε – τουλάχιστον – απ΄ όσα ο μακαρίτης κυρ Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης με πάθος επεσήμαινε στον Συναξαριστή, κι ανέβασε τους Βίους των Αγίων. Μια θεατρική παράσταση για το Εγώ και τη Συνάντηση του Άλλου.
Ο Μαρμαρινός αφηγείται μ’ ένα δικό του τρόπο τους Βίους των Αγίων: ψιθυριστά, κραυγάζοντας, με σπαραγμό, με ιλαρότητα, με ενέργεια που σε κατακυριεύει.
Πρώτα πρώτα θεωρώ ότι και μόνο η ενασχόληση μ’ ένα τέτοιο θέμα, από έναν «κοσμικό» σκηνοθέτη, που το δίνει στο κοινό με απόλυτα σύγχρονο και συγχρονισμένο τρόπο, είναι άκρως σημαντικό γεγονός.
Από κει και πέρα μπορούμε να συζητήσουμε για την σκηνοθετική ματιά του Μαρμαρινού. Εμένα μ’ αρέσει, γιατί χρησιμοποιεί σοφά και μετ’ επιστήμης τις παύσεις, τις σιωπές, τις αντιστίξεις, τις εκρήξεις του λόγου. Η λιτή σκηνοθετική γραμμή του είναι επίσης κάτι που με εκφράζει, αφού ο λόγος προέχει.
Η μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού επίσης λιτή και διάφανη, απόλυτα συναρμοσμένη στην υφή του έργου.

Οι τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί, Μελίνα Αποστολίδου, Σμαρώ Γαϊτανίδου, Αλεξάνδρα Παυλίδου και Θεοδώρα Τζήμου (φωτό), ήταν από εξαιρετικές έως συγκλονιστικές σε κάποιες στιγμές. Ξεχωρίζω την Θεοδώρα Τζήμου (φωτό) που ήταν ζωή και θάνατος μαζί!… Ο Γιώργος Κριθαράς ήταν επίσης δυνατός. Ο Θοδωρής Πολυζώνης και η κόρη του Αλκυόνη υπογράμμισαν τη γήϊνη διάσταση, ήτοι την ωμή πραγματικότητα. Οι Βίοι Αγίων του Μαρμαρινού είναι μια παράσταση βασισμένη στη μνήμη, όπως την εννοούσε ο Πεντζίκης. Αντιγραφικά. Οι μνήμες επουράνιοι ποταμοί! Αρδεύουν φυσικά το σήμερα και μας καλούν να σταθούμε μπροστά σε ένα γεγονός και να το κοιτάξουμε. Η κλήση αυτή είναι πρόκληση. Για να πούμε εντέλει στον άλλο: «Δεν υπάρχει εγώ αν δεν υπάρχεις εσύ».