AVE SPONSA INSPONSATA!

Propugnatori magistratui victoriae
Sicut redempta a diris, gratiarum actiones
Rescribo tibi, Civitas tua, Dei Genitrix!
Sed sicut habens imperium inexpugnabile,
De omnibis periculis me libera
Ut clamo tibi: Ave sponsa insponsata.

Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,

ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,

ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε·

ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,

ἵνα κράζω σοί· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.

Angelus primi status
celitus missus est
dicere Dei Genitrici: Ave.
Et cum incorporea voce
incorporantem te videns, Domine,
pavescebat et stabat
clamans ed eam talia:
Ave per quam gaudium splendebit.
Ave per quam maledictio deficiet.
Ave cadentis Adam resurrectio.
Ave lacrimarum Evae redemptio.
Ave altitudo inascensibilis humani cogitationibus.
Ave profunditas invisibilis et angelorum oculis.
Ave quae es imperatoris solium.
Ave quae portas portantem omnia.
Ave stella demonstrans solem.
Ave uterus divinae incarnationis.
Ave per quam renovatur creatura.
Ave cum qua adoratur plasmator.
Ave sponsa insponsata.

Ἄγγελος πρωτοστάτης,

οὐρανόθεν ἐπέμφθη,

εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τὸ Χαῖρε·

καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ,

σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε,

ἐξίστατο καὶ ἵστατο,

κραυγάζων πρὸς Αὐτὴν τοιαῦτα·

Χαῖρε, δι’ ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει,

χαῖρε, δι’ ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει.

Χαῖρε, τοῦ πεσόντος Ἀδάμ ἡ ἀνάκλησις,

χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις.

Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς,

χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς.

Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις Βασιλέως καθέδρα,

χαῖρε, ὅτι βαστάζεις τὸν βαστάζοντα πάντα.

Χαῖρε, ἀστὴρ ἐμφαίνων τὸν ἥλιον,

χαῖρε, γαστὴρ ἐνθέου σαρκώσεως.

Χαῖρε, δι’ ἧς νεουργεῖται ἡ κτίσις,

χαῖρε, δι’ ἧς βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Videns Sancta
seipsam in castitate
iniquit Gabrieli fiducialiter:
Quod excellet tuae voci
insusceptibile animae meae apparet;
absque enim semine conceptionis
partum predicis clamans:
Alleluia.

Βλέπουσα ἡ Ἁγία,

ἑαυτήν ἐν ἁγνείᾳ,

φησὶ τῷ Γαβριὴλ θαρσαλέως·

τὸ παράδοξόν σου τῆς φωνῆς,

δυσπαράδεκτόν μου τῇ ψυχῇ φαίνεται·

ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως,

τὴν κύησιν πῶς λέγεις κράζων·

Ἀλληλούια.

...

Η μετάφραση του Ακάθιστου Ύμνου στα λατινικά έγινε στα τέλη του 8ου-αρχές του 9ου αιώνα μ.Χ..

Στον 8ο-9ο αι. χρονολογείται και η εικόνα της Παναγίας Νικοποιού (επάνω), η οποία σήμερα φυλάσσεται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.