 |
| Από τον δίσκο "Οι μύθοι μιας γυναίκας" |
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Η ενασχόλησή μου με τον Μάλερ του Χατζιδάκι - το θέμα που θα παρουσιάσω κατά την διάλεξή μου στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη", στις 24 Νοεμβρίου - πάει 27 χρόνια πίσω, όταν πρωτάκουσα στον δίσκο "Οι μύθοι μιας γυναίκας" των Μ. Χατζιδάκι και Νίκου Γκάτσου το τραγούδι "Κραυγές για ενός Αγγέλου μνήμη" (Ένα ταγκό για την Alma Mahler).
Τότε ανακάλυψα ουσιαστικά τον Μάλερ και τη μουσική του, την γυναίκα του Άλμα (1879-1964) και τις δικές της μουσικές (γιατί ήταν και εκείνη συνθέτης).
Το 1994 τρεις φίλοι πραγματοποιήσαμε στην Πάτρα - Ιούλιο μήνα - μια εκδήλωση πριβέ για τον Μάλερ, με αφορμή την συμπλήρωση, τότε, 100 χρόνων από τη σύνθεση της 2ης Συμφωνίας του Μάλερ, της επονομαζομένης "της Αναστάσεως". Τότε παρουσίασα το θέμα: "Η βαθιά πνευματική σχέση του Μάνου Χατζιδάκι με τον Gustav Mahler".
Δύο χρόνια μετά, το 1996, οι εισηγήσεις εκείνης της βραδιάς τυπώθηκαν σ' ένα βιβλίο με τον τίτλο: "Τρία κείμενα για τον Gustav Mahler" (εκδόσεις Παρουσία).
 |
| Επίσημη ιστοσελίδα Μ. Χατζιδάκι |
Φυσικά στο κείμενο μου συμπεριέλαβα όσα ο ίδιος ο Χατζιδάκις έγραψε εκείνο τον καιρό για το τραγούδι που μας ενδιαφέρει.
Ένα Tango για την Alma Mahler: «Μια σημαντική γυναίκα. Ερωμένη και σύζυγο προσωπικοτήτων... Ανάμεσά τους ο Μάλερ και ο Καντίνσκι. Η κόρη της Μανόν πέθανε σε ηλικία 18 ετών και ενέμπνευσε τον Άλμπαν Μπέργκ να γράψει γι΄ αυτήν το περίφημο κοντσέρτο του για βιολί “στη μνήμη ενός αγγέλου”. Εδώ χρησιμοποιώ μέρη από το δεύτερο μέρος της 7ης συμφωνίας και από τα “Τραγούδια για νεκρά παιδιά” του Μάλερ, καθώς και από το κοντσέρτο για βιολί του Μπέργκ» (Μ. Χατζιδάκις στην εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 18-12-1988).
Στο εσώφυλλο του δίσκου «Οι Μύθοι μιας γυναίκας» (ένας υπέροχος και πάντοτε προς ανακάλυψιν κύκλος τραγουδιών των Χατζιδάκι - Γκάτσου με τη Νάνα Μούσχουρη σε μια πρωτόγνωρη ερμηνεία ) ο Χατζιδάκις σημειώνει για το Tango – αφιέρωμα στην Alma Mahler με τον τίτλο «Κραυγές για ενός Αγγέλου μνήμη»:
«Η ιδέα για το τραγούδι αυτό ξεκίνησε από μία φράση του Χέρμαν Σέρχεν όταν μια φορά έκανε δοκιμή στο 2ο μέρος της 7ης. Αποτεινόμενος στους μουσικούς είπε: “ Κύριοι, και τώρα ας παίξουμε ένα θαυμάσιο τανγκό του Μάλερ”. Και πράγματι μοιάζει, μπορεί να είναι και τανγκό. Είπα στο φίλο μου το Νίκο Γκάτσο λεπτομέρειες γύρω απ΄ την περίπτωση αυτής της γυναίκας που την αγάπησαν και συνέζησε με μερικούς από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους στις αρχές του αιώνα μας. Κι έγραψε αυτό το μικρό, κατά τη γνώμη μου αριστούργημα».
Αυτά έγραφε ο Μάνος Χατζιδάκις στις 15 Νοεμβρίου του 1988.
Είκοσι χρόνια αργότερα, το 2008, το τραγούδι αυτό του Χατζιδάκι ήταν το φινάλε μιας θεατρικής παράστασης. Men on fire (Φλεγόμενοι Άντρες) του Ρον Χαρτ, είναι ένα έργο για την περιβόητη Άλμα Σίντλερ - Μάλερ. Η Ζωή Λάσκαρη υποδυόταν την ομώνυμη ηρωίδα από την ηλικία των 16 ως την ηλικία των 84 ετών. Η παράσταση ξεκινούσε με τους ήχους του Μπομπ Ντύλαν (αφού η έναρξη του έργου τοποθετείται το 1964 στη Νέα Υόρκη) και έκλεινε με το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι «Το ταγκό της Άλμα». Και τώρα συνειδητοποιώ ότι φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατο της Άλμα!
Στην εκδήλωσή μας την Δευτέρα 24 Νοεμβρίου, στην Βιβλιοθήκη του Μεγάρου, το "Ταγκό για την Άλμα Μάλερ" θα τραγουδήσει η Δάφνη Πανουργιά, με την Βίκυ Στυλιανού στο πιάνο, η οποία έκανε και την διασκευή για φωνή και πιάνο (στον δίσκο παίζει μουσικό σύνολο υπό τη διεύθυνση του Μ. Χατζιδάκι, ο οποίος έκανε και την ενορχήστρωση).
Στην εκδήλωσή μας την Δευτέρα 24 Νοεμβρίου, στην Βιβλιοθήκη του Μεγάρου, το "Ταγκό για την Άλμα Μάλερ" θα τραγουδήσει η Δάφνη Πανουργιά, με την Βίκυ Στυλιανού στο πιάνο, η οποία έκανε και την διασκευή για φωνή και πιάνο (στον δίσκο παίζει μουσικό σύνολο υπό τη διεύθυνση του Μ. Χατζιδάκι, ο οποίος έκανε και την ενορχήστρωση).
Παραθέτω στη συνέχεια τους στίχους του Ν. Γκάτσου και βίντεο με το τραγούδι, το οποίο ερμήνευσε σε πρώτη εκτέλεση, όπως και ολόκληρο τον δίσκο "Οι μύθοι μιας γυναίκας", η Νάνα Μούσχουρη. Ήταν μια επανασύνδεση της Μούσχουρη με τον Χατζιδάκι μετά από δεκαετίες.
 |
| Alma Mahler (1902) |
στη βασιλεία των ουρανών
κι η Aλμα πάνω στο κρεβάτι
θυμάται μ’ άγρυπνο το μάτι
παύσεις, διαστήματα και ήχους
καμπύλες, άξονες και τοίχους.
Όλα βουλιάξανε στη δόξα
σα μυθικά ουράνια τόξα
όμως εγώ θα βγαίνω μόνη
στης νύχτα τ’ άχαρο μπαλκόνι
να δω μακριά στους γαλαξίες
ανυπεράσπιστες αξίες
ν’ ακούσω πάλι μια βραδιά
τραγούδια για νεκρά παιδιά
και κάτω απ’ τ’ ουρανού τ’ ασήμι
κραυγές για ενός αγγέλου μνήμη.
Βάλτερ, Γουσταύε, Aλμπαν, φίλοι
μέσα στη δίνη των μηνών
κι από Απρίλη σε Απρίλη
μη λησμονάτε τη Μανόν
στην ερημία των ουρανών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου