"Είμαστε παιδιά μιάς μαμούθ επικοινωνιακής κοινωνίας"!

ΛΙΓΟ ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΡΑΚΑΛΩ…. 

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου  

Ἡ πρὸς τὸν "πλησίον" –δηλ. τὸν συγκεκριμένο ἄνθρωπο ὅπως τὸν ὀνόμασε ὁ Χριστὸς– προσοχὴ1 ὁμοιάζει μὲ τὸ ὀξυγόνο ποὺ ἀναπνέουμε. Διότι χωρὶς αὐτὸ θὰ κλατάρουμε. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ προσέχουμε τοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι τουλάχιστον εἶναι σημαντικοὶ γιὰ μᾶς.

Ἐξ ἄλλου, δέν ἐπιζητοῦμε νὰ προσελκύσουμε καὶ ἡμεῖς κάθε στιγμή, ὥρα καὶ ἡμέρα τὴν προσοχὴ τῶν ἄλλων; Μὲ τὴν ἐμφάνισή μας, τὴν ἐνδυμασία, τὴν κόμμωση –δὲς τὴν δαιμονόμορφη ἀκανθινοστέφανη τοιαύτη τῶν Punk καὶ ὄχι μόνον! –, τὶς κινήσεις, τὶς σκέψεις, τοὺς τρόπους, τὴν ὁμιλία, τὴν φωνή, τὰ γράμματα, τὰ τηλεφωνήματα, τὰ Blog, τὶς προκλήσεις καὶ προσκλήσεις καθὼς καὶ ὅλα τὰ σήματα ποὺ ἐκπέμπουμε καὶ τὰ ὁποῖα ἀπευθύνονται σὲ ὁρισμένα πρόσωπα, σὰν νὰ λέμε ὄχι "λουστραριστικὰ" ἀλλὰ "ἐμπύρετα": "Σ’ ἀγαπῶ, θέλω νὰ ἔχω ἐπαφὴ μαζί σου, δίχως διακοπὴ τῶν συνδέσμων ποὺ μᾶς ἑνώνουν". Αἰώνια; Εἶναι ὅμως τοῦτο δυνατό, ἰδιαίτερα καὶ στὴν κατ’ ἐξοχὴν ταχυρρυθμο-αλλακτικὴ ἐποχή μας; 

Καὶ ἐδῶ ἀκριβῶς ποντάρει ἡ μόδα, ἡ ὁποία στὶς ἡμέρες μας συχνὰ στοχεύει τὸ "νέο γιὰ τὸ νέο" ἀκόμη καὶ στὰ ἄψυχα ἀξεσουάρ, συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν ἐξαίρετων ἀρχιτεκτονικῶν μορφωμάτων (πρβλ. τὰ τοῦ Christo), τὰ ὁποῖα ὅμως τεκμηριώνουν καὶ τὴν "φωνὴν τῶν μνημείων". Ἔτσι βλέπουμε μαῦρες σὰν τὸ χάρο πετσέτες καὶ πιάτα, τετράγωνα σερβίτσια, πολυγωνικὰ ποτήρια καὶ τόσα ἄλλα ἀ-λειτουργικὰ κατασκευάσματα ποὺ σοφίζονται ἐξτραβαγκάντες σχεδιασταί, καὶ τὰ ὁποῖα ἀπωθοῦν τὸν εὐαίσθητο χρήστη. 

Ὑπάρχουν μάλιστα στιγμὲς κατὰ τὶς ὁποῖες διψοῦμε γιὰ προσοχή, ὅπως στὶς περιπτώσεις θανάτου ἢ ἐγκατάλειψης ἀγαπητοῦ καὶ ἀγαπητικοῦ προσώπου. Στιγμὲς ποὺ μᾶς κατακυριεύει ἡ σκέψη: Βρίσκεσαι σὲ λάθος δρόμο, κάθε στάση σου εἶναι ἐσφαλμένη. Διότι δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε, ὅτι στὴν κοινωνία μας εἶναι εὑρέως διαδεδομένη ἡ Amigo-Kultur, ἂν καὶ δὲν μᾶς ἀγγίζει ὅλους. 

Καὶ ὅταν σὲ μιὰ τέτοια κατάσταση στραφοῦμε σὲ κάποιον ἀπὸ τὸν ὁποῖον τουλάχιστον κρυφὰ θὰ ἀναμέναμεν, ὅτι εἶναι φιλικὰ διατεθειμένος, καὶ μᾶς ἀφήνει στὰ κρύα τοῦ λουτροῦ, τότε τοῦτο εἶναι ἕνα χαστοῦκι στὸ πρόσωπό μας. 

Τοῦ ἀπευθύνουμε ἕνα γράμμα ποὺ μένει ἀναπάντητο, ἐνῶ στὸ γραμματοκιβώτιό σας βρίθουν οἱ ἀποδείξεις καὶ συχνὰ οἱ ἄσκοπες διαφημίσεις ἀπὸ τὰ κουφάρια τῶν πανέμορφων δασῶν, γι’ αὐτὸ καὶ σήμερα ἰδίως στὴν Εὐρώπη, στρέφονται πρὸς τὸ Recyclingpaper. Tὸ ἴδιο καὶ μὲ τὸ ἀναπάντητο τηλέφωνο. Ἐνίοτε καὶ μὲ τὰ Blog. Καὶ διερωτᾶται κανείς, μήπως ἔκανε λάθος; 

Τὸ μεγαλύτερο ὅμως κακὸ γιὰ τὸ συνάνθρωπό μας, εἶναι ὄχι τὸ μίσος, ἀλλὰ ἡ ἀδιαφορία, ἡ ἀπόλυτη παλιανθρωπιὰ (B. Schaw), ἀκόμη καὶ ἡ "ἐτσιθελιστικὴ" προσοχή, ποὺ ἐπιλέγει, ὅσους μόνο γουστάρουμε καὶ ὄχι ὅσους ἀξίζουν. Διότι ὅλοι μας εἴμεθα παιδιὰ μιᾶς μαμοῦθ ἐπικοινωνιακῆς κοινωνίας, στὰ ὁποῖα ὑπόσχεται κανεὶς κάτι, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ δώσει: τὴ σύνδεση πάντοτε μ΄ ὅλο τὸν κόσμο. 

Γιατί ὅμως τὸ μίσος, ἡ ἀδιαφορία ἀλλὰ καὶ ἡ ἐπίθεση; Διότι κυριαρχεῖ ὄχι ἡ ἀγάπη, ἀλλὰ ἡ ἀλαζονεία, ἡ ζήλεια, τὸ πάθος τῆς προβολῆς, τὸ συμφέρον καὶ ἄλλα πολλά. Οἱ ἄνθρωποι ὁμοιάζουν τὰ τρωκτικά, τὰ ὁποῖα μόλις διαγνώσουν τὸν "ἐχθρό", ποὺ θὰ τοὺς στερήσει τὴ λειχουδιά, ἀμέσως δραστηριοποιεῖται ὁ μηχανισμὸς διὰ τῆς ὁράσεώς των, πρὸς τὸ ἁρμόδιον ὄχι "Ὑπουργεῖον", ἀλλὰ κέντρον τοῦ ἐγκεφάλου, τὸ ὁποῖον ἐκκρίνει τὴν σχετικὴν "ἐξουθενωτικὴν" ὁρμόνην καὶ μετὰ ἀκολουθεῖ ἡ ἐπίθεσις. 

Διὰ τοῦ E-mail καὶ τοῦ Facebook μπορεῖ κανεὶς νὰ ἔλθει σὲ ἐπαφὴ ταχύτατα μὲ κάθε ἄνθρωπο, μανιακὸ τῆς ἐπικοινωνίας, νὰ ἀποκτήσει φίλους τοῦ διαδικτύου, ἐρωτικοὺς "κομπάρσους", νὰ κάμει παραγγελίας, νὰ ἀντλήσει γνώσεις κλπ. 

Καὶ ὅμως, ἂς μὴ αὐταπατώμεθα. Τὸ πλῆθος αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντικαταστήσει τὸ ἀναμενόμενο γράμμα ποὺ πρέπει νά ΄ρθει ἀζήτητα. Οὔτε τὸ ὄμορφο βιβλίο, ἰδίως τῆς τέχνης, ποὺ θέλει στοργὴ καὶ χάδι καὶ ὄχι στεγνὴ μουγγαμάρα τοῦ ἱστολογίου. Γι’ αὐτὸ ἡ προσοχὴ εἶναι τόσο πολύτιμη, ὅσο λίγα πράγματα στὴ ζωή μας. 

 ____________________________________ 

1- P. Bacher, Kaum etwas ist so kostbar wie Aufmerksamkeit, Die Welt am Sonntag 29. 7 (2007). Σ. Σκλήρη, π., Περὶ εὐαισθησίας Β΄, Ἐφημέριος 61 (2012) 4-5.