ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΜΑ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ

Του Αριστείδη Βικέτου

Με κατάνυξη τελέστηκε χθες Τετάρτη στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάμα στη Μόρφου Θεία Λειτουργία με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου.

Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, ο οποίος μαζί με πολλούς πιστούς προσευχήθηκε και ανέπεμψε δέηση για βιώσιμη λύση του Κυπριακού και την ειρηνική συνύπαρξη Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Ο ναός του Αγίου Μάμα έχει μετατραπεί από το τουρκικό καθεστώς σε «μουσείο εικόνων» και για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας και του Εσπερινού προχθές μεσολάβησαν τα Ηνωμένα Έθνη. Στη Θεία Λειτουργία παρέστη και ο Πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Λευκωσία Φρανκ Ούρμπαντσικ, ο οποίος πριν από χρόνια υπηρέτησε στην Πόλη ως Γενικός Πρόξενος.

Στο κήρυγμά του ο Μόρφου Νεόφυτος ευχήθηκε ο Άγιος Μάμας να μεσιτεύσει προς τον Θεό για να λυθεί το Κυπριακό και του χρόνου όλοι οι Κύπριοι να προσκυνήσουν τη χάρη του Αγίου.

«Είμαστε άνθρωποι ειρήνης, είμαστε ένας λαός , Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, και η διαφορετική θρησκεία δεν μπορεί να μας χωρίσει», τόνισε.

Ο Μητροπολίτης Μόρφου εξέφρασε την ελπίδα ότι η ενέργεια από τη Θεία Λειτουργία θα φωτίσει τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων για ένα ειρηνικό μέλλον και να αντιληφθούν το συμφέρον του τόπου.

Είπε ότι εμπόδια και δυσκολίες υπάρχουν, όπως στην περίπτωση των κατοίκων της Τηλλυρίας και δεσμεύθηκε μόλις αυτά επιλυθούν να λειτουργήσει ξανά για να μπορέσουν να εκπληρώσουν το τάμα τους.

Ταυτόχρονα προέβη σε έκκληση στον αμερικανό πρέσβη να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

Ερωτηθείς για την καταστροφή των Εκκλησιών είπε ότι θα πρέπει να διορθωθούν και να λειτουργούνται τουλάχιστον τη μέρα της γιορτής τους.

Προχθές βράδυ ο Μόρφου Νεόφυτος τέλεσε την ακολουθία του Εσπερινού και ακολούθησε γύρω από το ναό η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Μάμα στην παρουσία του Αρχιεπισκόπου των Μαρωνιτών Ιωσήφ.

Ο Άγιος Μάμας της Μόρφου είναι ένας από τους πιο σημαντικούς φραγκοβυζαντινούς ναούς της Κύπρου.

Στον ναό βρίσκεται η λάρνακα που περιείχε τμήμα από το λείψανό του Αγίου. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο δρ. Χριστόδουλο Χατζηχριστοδούλου σε χρόνο που δεν καθορίζεται στις πηγές η λάρνακα, ρίφθηκε στη θάλασσα, από τις απέναντι της Κύπρου μικρασιατικές ακτές. Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, η σαρκοφάγος με το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε από τα κύματα στην Κύπρο και ξεβράσθηκε στην παραλία του κόλπου της Μόρφου. Ένας χωρικός βρήκε τη σαρκοφάγο και με τη βοήθεια των γιων του τη μετέφεραν με ευκολία στην ενδοχώρα, παρά το βάρος της. Όταν έφτασαν στο σημείο όπου βρίσκεται ο ναός του αγίου, στη Μόρφου, η σαρκοφάγος με το λείψανο του αγίου έγινε ξαφνικά τόσο βαριά που ήταν αδύνατο να μετακινηθεί. Την άφησαν στον τόπο εκείνο και έκτισαν ναό στο όνομα του αγίου, που με την πάροδο των ετών εξελίχθηκε σε ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της Κύπρου.

Το λείψανο του αγίου αναπαυόταν στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και πάνω από τον τάφο του γύρω στα μέσα του 4^ου αι. , οι αδελφοί Γάλλος και Ιουλιανός, τότε εξόριστοι στην Μάκελλο, οικοδόμησαν βασιλική. Η Άννα Μαραβά-Χατζηνικολάου με βάση τις πληροφορίες που συνέλεξε ορίζει τη θέση του τάφου του μεγαλομάρτυρα της Καισάρειας στην τοποθεσία Ντελικλί-Τας, όπου συνήθιζαν να πηγαίνουν οι Καισαρειώτες στις 2 Σεπτεμβρίου.

Γνωρίζουμε ακόμη ότι η κάρα του αγίου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από ένα μοναχό, μετά την κατάληψη της Καισάρειας από τους Σελτζούκους το 1067. Ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Άγγελος (1185-1195) οικοδόμησε ξανά το κατεστραμμένο μοναστήρι του αγίου Μάμαντος στην Ξυλόκερκο πόρτα για να την καταθέσει εκεί. Όταν οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1204, άρπαξαν ανάμεσα στα άλλα πολύτιμα λείψανα και την κάρα του αγίου που είχε ένα ασημένιο στεφάνι με το όνομά του γραμμένο ελληνικά και από εκεί μεταφέρθηκε από τον κληρικό Gualon de Dampiere στην πόλη Langres της Καμπανίας στα 1209.

Εκτός από την κάρα στη Langres είχαν μεταφερθεί τμήμα οστού του λαιμού, ένας βραχίονας και λίγο αίμα (λύθρο) του αγίου. Το βραχίονα και το λύθρο είχε δωρίσει ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός στον Regnaud, επίσκοπο της Langres, στα 1075.

φωτό:

- Άγιος Μάμας ο Μυροβλύτης, 16ος αι., Ναός Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος, Περιστερώνα.
- Οι Ελληνοκύπριοι που πήγαν χθες στη Μόρφου βρήκαν την πλατεία του Αγίου Μάμα «στολισμένη» με σημαίες της Τουρκίας και της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου».
- Ο Μόρφου Νεόφυτος κατά την Θ. Λειτουργία.
- Η αρτοκλασία στον Εσπερινό.
- Οι γονείς του Αγίου Μάμα, Θεόδοτος και Ρουφίνα. Εικόνα του Κύπριου αγιογράφου Μαρίνου Σταυρινού, η οποία παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην προχθεσινή Θεία Λειτουργία.