Ο Μaurice Jaubert του Μάνου Χατζιδάκι

Π.Α. Ανδριόπουλος

"Οι Μύθοι μιας γυναίκας" Έργο 47 (1988) είναι ένας κύκλος τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και ένα της Αγαθής Δημητρούκα. Τραγουδά η Νάνα Μούσχουρη.
Πέρασαν κιόλας τριάντα τέσσερα χρόνια από τότε...
Είναι η συνεργασία του Χατζιδάκι με την μούσα των νεανικών του χρόνων Ν. Μούσχουρη, μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες! 

Απ' αυτόν τον κύκλο επιλέγουμε "Τα λόγια που περίμενα", που είναι εκ μέρους του Χατζιδάκι "Ένα τραγούδι για τον Μaurice Jaubert". 

Γράφει ο συνθέτης στο εσώφυλλο του δίσκου: 

"Το θέμα της εισαγωγής ανήκει στον Jaubert και είναι από την ταινία του Μαρσέλ Καρνέ Quai De Brumes. To βρήκα να ταιριάζει και στην ατμόσφαιρα των στίχων και στο αφιέρωμα που επιθυμούσα να πραγματοποιήσω για το συγγενή μου αυτόν συνθέτη".
Ο Χατζιδάκις θεωρούσε τον Jaubert "συγγενή" του συνθέτη, γιατί σε μια συνέντευξή του στην εκπομπή "Παρασκήνιο" στα 1979, εξομολογήθηκε τον θαυμασμό του για τον σπουδαίο αυτό γάλλο συνθέτη του Μεσοπολέμου, τις μουσικές του οποίου άκουγε από 13 ετών και μετά τις έπαιζε στο πιάνο. Άλλωστε ο Jaubert ανήκε στις μουσικές ακροάσεις της οδού Μάνου 3, στο Παγκράτι των νεανικών χρόνων του Χατζιδάκι, και στην νεανική του δισκοθήκη.

Στο γνωστό βιβλίο του "Ο καθρέφτης και το μαχαίρι", ο Χατζιδάκις συμπεριλαμβάνει και την φωτογραφία του αγαπημένου του συνθέτη, γράφοντας: 

"Ο Μωρίς Ζωμπέρ. Πολύ φίλος μου. Μου γνώρισε την Γαλλία και τον πατέρα μου. Δεν κατάλαβα γιατί παντρεύτηκε και γιατί πέθανε τόσο νέος, στις αρχές του πολέμου. Βέβαια η Γαλλία του δεν επιζεί. Μα μήπως επιζεί η δικιά μου Ελλάδα; Βλέποντας την άτυχη περίπτωσή του, φρόντισα ν' αποσυνδέσω τον εαυτό μου από την κάθε Ελλάδα και να ενωθώ μόνο με τα βιώσιμα στοιχεία της. Και σήμερα ακόμα συνηθίζει να τριγυρνά στην γειτονιά του Μπομπούρ, εκεί που ήταν κάποτε η λαϊκή αγορά. Και συναντιόμαστε κάθε φορά που πηγαίνω στο Παρίσι."

Ο Μωρίς Ζωμπέρ πέθανε σε ηλικία 40 ετών το 1940. Ο Χατζιδάκις ήταν 15 ετών. Δεν τον συνάντησε ποτέ. Μα τον έφερε πάντοτε μέσα του ως "μουσική ποιητική". Οι μουσικές του Μ. Ζωμπέρ για τον γαλλικό κινηματογράφο, σημάδεψαν τον Χατζιδάκι ...ανεπανόρθωτα. 

Γι' αυτό ας ακούσουμε το τραγούδι - αφιέρωμα του Χατζιδάκι στον Μωρίς Ζωμπέρ της προσωπικής του μυθολογίας. 

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΜΕΝΑ

Του χωρισμού θ' αρχίσω το τραγούδι 
σε κάβους ν' ακουστεί και σε νησιά. 
Τι κρίμα που δεν ήσουνα λουλούδι 
τι κρίμα που δεν ήμουνα δροσιά. 

Φωτιές ο ήλιος γύρω μας ανάβει 
και σπέρνει στον αφρό χρυσά φλουριά. 
Τι κρίμα που δεν ήσουνα καράβι 
τι κρίμα που δεν ήμουνα στεριά. 

Μου φώναξες δε σ' άπλωσα το χέρι 
σου φώναξα δεν έβγαλες μιλιά. 
Τι κρίμα που δεν ήσουν περιστέρι 
τι κρίμα που δεν ήμουνα φωλιά. 

Γλυκό ψωμί σου ζύμωνα 
για να ξεχνάς τις λύπες 
τα λόγια που περίμενα 
ποτέ δε μου τα είπες...