Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΣΙΚΙΝΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΕ

Του Παναγιώτη Ανδριόπουλου

Ο ήλιος γέρνει γλυκά κι εμείς παίρνουμε το δρόμο για την Επισκοπή Σικίνου. Η διαδρομή ως εκεί είναι μαγική! Χρώματα της φύσης που ποιός και πώς μπορεί ν' αποτυπώσει;

Σαν φτάνουμε στην Επισκοπή το τοπίο πάλι μας συνεπαίρνει. Όπως και το μνημείο που αντικρίζουμε. Δυστυχώς σε άσχημη κατάσταση... Η Επισκοπή απέχει 4 χλμ. από τη Χώρα. Στην περιοχή αυτή ήταν κτισμένη η αρχαία Σίκινος, αποικία των Ιώνων. 

Η Επισκοπή της Σικίνου κτίστηκε αρχικά ως ένα μαυσωλείο αφιερωμένο στη Νεικώ (πλούσια εξόριστη στη Σίκινο), ένα μνημείο, το οποίο παραπέμπει στη Μικρά Ασία. Χρησιμοποιήθηκε και ως ρωμαϊκό ταφικό μνημείο και ύστερα (5ος αι.) μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Μάλιστα για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά αρχιτεκτονικά μέλη του αρχαίου ναού, μια πρακτική διαδεδομένη εκείνη την εποχή. Παρά την ισχυρή δυναμική καταπόνηση που έχει υποστεί, η ρωμαϊκή φάση σώζεται σε μεγάλη έκταση. Το μνημείο με τη σημερινή του μορφή (τρουλαίος μεταβυζαντινός ναός) αποτελεί το γνωστότερο μνημείο της Σικίνου, από τα ελάχιστα του είδους του που σώζονται στο νησιωτικό χώρο κι από τα σπανιότερα της χώρας. Σήμερα η κατάσταση του μνημείου έχει επιδεινωθεί κι η εγκατάλειψή του δημιουργεί αλγεινή εντύπωση στους εντυπωσιακά πολυάριθμους επισκέπτες.

Παρατηρούσα τους ξένους με πόση προσοχή διερευνούσαν το μνημείο. Κι έδειχναν εντυπωσιασμένοι απ΄αυτό, ίσως και από την εγκατάλειψη...

Βρήκα ένα ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ICOMOS για την Επισκοπή Σικίνου, το οποίο υπογράφει για το Ελληνικό ICOMOS o Πρόεδρός του Νίκος Αγριαντώνης, και λέει ότι: Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS λαμβάνοντας υπόψη τη σπουδαιότητα του μνημείου, το συνεχές ενδιαφέρον των κατοίκων και των τοπικών αρχών που τον Ιούνιο 2009 διοργάνωσαν την 1η Αρχαιολογική Συνάντηση «Μultum in Parvo» στη Σίκινο, συμμερίζεται την άποψη πως το θέμα της διάσωσης και συντήρησης του μνημείου επείγει. Ζητεί την άμεση παρέμβαση όλων των αρμόδιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και κυρίως της Τεχνικής Υπηρεσίας Αρχαίων Μνημείων, που έχει χαρακτηριστικά καθυστερήσει, ώστε αυτό το πολύ σημαντικό μνημείο να συντηρηθεί και να στερεωθεί έγκαιρα, για να αποφευχθεί η περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης του και η επαπειλούμενη καταστροφή του.

Ας ελπίσουμε πως παρά την κρίση των ημερών κάποιος φωτισμένος άνθρωπος του Υπουργείου Πολιτισμού θα αντιληφθεί το επείγον του πράγματος, δηλ. την αναστήλωση της Επισκοπής, και θα ενεργήσει τα δέοντα.

Πιο πάνω από την Επισκοπή και με θέα το πέλαγο υπάρχει ένα ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Όπως βλέπετε είναι εξαίσιο, λουσμένο στο φως του δειλινού.

Αφήνοντας πίσω μας την Επισκοπή συλλογίζομαι πως κάθε γωνιά της Ελλάδας είναι μαθητεία στην ομορφιά!

Αυτά γράφαμε και φωτογραφίζαμε τον Αύγουστο του 2011. 

Έντεκα χρόνια μετά η Επισκοπή Σικίνου αποκαταστάθηκε! 

Παρουσία της προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου,  το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022, αποδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού το αποκατεστημένο μνημείο της Επισκοπής, στη Σίκινο. Στην εκδήλωση, στο χώρο της αρχαίας Επισκοπής, πραγματοποιήθηκε και η τελετή βράβευσης του έργου αποκατάστασης του μνημείου, με το Βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς Europa Nostra 2022, το οποίο απένειμε η Γενική Γραμματέας της Europa Nostra Sneška Quaedvlieg-Mihailović.

Το σύνολο του έργου, περίπου 1.000.000 ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Η αποκατάσταση του μνημείου υποστηρίχθηκε από το Ίδρυμα Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, το οποίο χρηματοδότησε τη στατική και γεωτεχνική μελέτη.

Να, λοιπόν, που γίνονται και σημαντικά πράγματα στην Ελλάδα μας και μάλιστα με τη συνεργασία πολλών. Πάντα τέτοια!