Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
Η Πρίγκηπος της Έλενας Δαρμή
Πέρασα προ ημερών από τα γραφεία του «Πολίτη» στην Αθήνα για καφέ και κουβέντα περί των καθ΄ημάς με την εκδότριά του, την φίλη κυρία Πηνελόπη Τσουκάτου. Και έφυγα, έχοντας υπό μάλης ένα Χριστουγεννιάτικο δώρο της! Το μόλις κυκλοφορήσαν βιβλίο της Έλενας Δαρμή «Κυριακάτικο απόγευμα στην Πρίγκηπο» (Εκδόσεις Τσουκάτου, 2014). Κάτι μεταξύ εκτεταμένης νουβέλας και σύντομου μυθιστορήματος (όλο κι΄όλο 203 σελίδες), που διάβασα απνευστί κατά το ταξίδι της επιστροφής μου στη Γενεύη. Ένα βιβλίο γραμμένο με πολλή χάρη και συστολή σε μια απλή δημοτική και με έκδηλη αγάπη προς την γενέτειρά της και τους παντοίου είδους τάξεως, φυλής και θρησκεύματος κατοίκους της.
Πρόκειται για μια τρυφερή ιστορία δυό πικραμένων από την ζωή υπάρξεων. Της λυγερόκορμης και ολόξανθης Πριγκηπιανής Ερατώς (Ερατούς, όπως την αποκαλεί σε καθαρεύουσα κλίση η Δαρμή), που ζεί απομονωμένη στο οικογενειακό της αρχοντικό στα υψώματα του νησιού, και ενός Αθηναίου, του Στράτου, «πρόδρομου», θα έλεγε κανείς, των σημερινών «Νεο-Πολιτών», που έρχεται την Πόλη για να διδάξει μαθηματικά σ΄ένα Πανεπιστήμιο και νοικιάζει σπίτι στην Πρίγκηπο, προκειμένου να ζήσει την καθημερινότητά του εδώ στην ησυχία του νησιού. Και μεταξύ των δύο, βρίσκεται ένας έφηβος ο Μέμο, «τσιράκι» στο «Σούπερ-μάρκετ» του νησιού. Ένα κιουρτάκι, το οποίο από ευγνωμοσύνη προς στην Ερατώ, για κάποιο καλό που του είχε κάμει, μηχανεύεται την συνάντηση των δύο και γίνεται, ουσιαστικά, ο αίτιος των όσων ακολουθούν εκ των υστέρων.
Τους ανωτέρω τρεις πρωταγωνιστές πλαισιώνουν διάφοροι ρωμηοί του νησιού. Οικοκυρές, παραδουλεύτρες, τεχνίτες, κηπουροί, αλλά και κουτσομπόληδες! Δεν λείπει και αυτός ακόμη ο Πριγκηπιανός την καταγωγή και Γαλλοτραφής Δεσπότης, που, όπως λέγει η Δαρμή, έσερνε το «ρ», και όταν θύμωνε με τους θορυβώδεις πιστούς, φώναζε: «δεν ντβέπεσται»! (Ο Δεσπότης, που όταν κάποτε επισκέφθηκε τη Γενεύη, συνοδευόμενος από ένα Πριγκηπιανής προέλευσης κάτοικό της, πήγε σ΄ένα κατάστημα ανδρικής μόδας, ζητώντας να αγοράσει ένα πανωφόρι χρώματος «γκβι σουβί» (gris souris)!
Η διήγηση ρέει ομαλά και ήπια, με προβλέψιμη μάλλον κατακλείδα όσον αφορά στη σχέση της Ερατώς και του Στράτου. Και τούτο μέχρι τη σελίδα 178. Αίφνης, όμως, παίρνει μιαν άλλη τροπή και προκαλεί αναστάτωση στην Ερατώ, όταν στο πατάρι του αρχοντικού, ανακαλύπτει ένα σκονισμένο από το χρόνο κιβώτιο το οποίο περιείχε φωτογραφίες και επιστολές, που μιλούσαν για την προέλευσή της και εξηγούσαν το «γιατί» των ξανθιών μαλλιών της και της, ασυνήθιστης για την Πρίγκηπο (και την Πόλη), Σκανδιναυικού τύπου κομψής σιλουέτας της.
Το χάρηκα το βιβλίο. Διότι κατά κάποιο τρόπο με μετέφερε στην Πρίγκηπο της νιότης μου. Βέβαια, η ιστορία διαδραματίζεται μάλλον την δεκαετία του ΄80. Τότε αρχιεράτευε στα Πριγκηπόννησα ο Δεσπότης που έσερνε το «ρ»! Κατά την εποχή, όμως, της διακονίας μου στην Πρίγκηπο, την δεκαετία του ΄60, δεν είχαμε «Σούπερ-μάρκετ», παρά τα μπακάλικα του Λευθέρη, του Λεωνίδα, του Παντελή, του Μαντατζή, το χασάπικο του Ζώτου, το μανάβικο του Γιώργου του Καραμανλή, τους φούρνους του Μούντη και του Τάκη. Τα θυμήθηκα με νοσταλγία όλα αυτά τα μαγαζιά. Όπως θυμήθηκα και το πρατήριο-«παρατηρητήριο» του Χρυσάφη στην βαπορόσκαλα, και άλλα πολλά.
Τι μένει σήμερα από όλα αυτά; Σχεδόν τίποτα. Απομένει όμως κάτι, το οποίο ίσως δεν συνειδητοποιούμε. Και αυτό το «κάτι» είναι η θέληση μερικών ανθρώπων, όπως, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίσουν την Πολίτικη παράδοση της ασχολίας με την ποίηση και την λογοτεχνία. Οι ολίγοι αυτοί είναι σαν τους Ρωμηούς εκείνους, που σε δίσεκτους καιρούς, πασχίζουν να κρατούν αναμμένες τις κανδήλες της Βασιλεύουσας.
Γενεύη, 17.12.2014
Μ. Πρ. Γεώργιος Τσέτσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου