Την αφορμή μου την έδωσε ο ποιητής π. Παναγιώτης Καποδίστριας με το πρόσφατο ποίημά του για τον κυρ-Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Έτσι, στην ποιητική ενότητα Μαθητεία στην Ομορφιά, θα παρουσιάζουμε ποιήματα για τον μεγάλο Σκιαθίτη. Ποιήματα που γράφτηκαν από σημαντικούς έλληνες ποιητές, παλιότερους και νεώτερους.
Η αρχή γίνεται με τον Λάμπρο Πορφύρα (1879-1932), ένα λυρικό ποιητή που είχε πολλά κοινά με τον Παπαδιαμάντη. Ήταν άνθρωπος μελαγχολικός, και έζησε μοναχική ζωή μακριά από τους κοινωνικούς κύκλους. Ήταν θαμώνας της απλής λαϊκής ταβέρνας και στους στίχους του τραγούδησε τον έρωτα, τη θάλασσα και την ελληνική φύση, τα ταπεινά πράγματα και τα θλιμμένα ειδύλλια.
Έτσι, στην ποιητική ενότητα Μαθητεία στην Ομορφιά, θα παρουσιάζουμε ποιήματα για τον μεγάλο Σκιαθίτη. Ποιήματα που γράφτηκαν από σημαντικούς έλληνες ποιητές, παλιότερους και νεώτερους.
Η αρχή γίνεται με τον Λάμπρο Πορφύρα (1879-1932), ένα λυρικό ποιητή που είχε πολλά κοινά με τον Παπαδιαμάντη. Ήταν άνθρωπος μελαγχολικός, και έζησε μοναχική ζωή μακριά από τους κοινωνικούς κύκλους. Ήταν θαμώνας της απλής λαϊκής ταβέρνας και στους στίχους του τραγούδησε τον έρωτα, τη θάλασσα και την ελληνική φύση, τα ταπεινά πράγματα και τα θλιμμένα ειδύλλια.
Λάμπρος Πορφύρας
Δέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη
Χριστέ μου, δόστου τη χαρά, τη μόνη που μπορούσε
να σου ζητήση απάνω εκεί νοσταλγικά η ψυχή του.
κάνε το θάμμα κι άσε τον να ζήση όπως εζούσε
σε μια μεριά που, τάχατες, να μοιάζη το νησί του.
Νάναι τα βράχια στο γκρεμό βαθιά κουφαλιασμένα,
νάχη σωριάσει η θάλασσα στην αμμουδιά τα φύκια,
κι αράδα-αράδα στο γιαλό δεμένα, αποσταμένα,
να σιγοτρίζουν τα φτωχά σκιαθίτικα καΐκια.
Νάναι οι νησιώτισσες οι γριές, κ' οι νιες, οι πεθαμένες
αυτές που τις θλιμμένες τους μας έλεγε ιστορίες -
να γνέθουν το λινάρι οι γριές στην πόρτα καθισμένες,
και δίπλα στα παράθυρα ν' ανθίζουν οι γαζίες.
Κ' ύστερα ακόμα νάναι ελιές, και νάναι κυπαρίσσια,
σκυμμένα νάναι και το φώς τ' αχνό να προσκυνάνε,
να τονε περιμένουνε στον κάμπο τα ξωκκλήσια
Και την καμπάνα τους μακρυά οι αγγέλοι να χτυπάνε.
Δόστου, Χριστέ μου, τη στερνή χαρά να ιδή και πάλι
τη γνώριμή του τη ζωή κοντά στ' ακροθαλάσσι !
Αχ, έτσι αθώα, κ' έτσι απλά κι αγνά την είχε ψάλει,
που της αξίζει εκεί ψηλά μαζί μ' αυτόν ν' αγιάση!..
Χριστέ μου, δόστου τη χαρά, τη μόνη που μπορούσε
να σου ζητήση απάνω εκεί νοσταλγικά η ψυχή του.
κάνε το θάμμα κι άσε τον να ζήση όπως εζούσε
σε μια μεριά που, τάχατες, να μοιάζη το νησί του.
Νάναι τα βράχια στο γκρεμό βαθιά κουφαλιασμένα,
νάχη σωριάσει η θάλασσα στην αμμουδιά τα φύκια,
κι αράδα-αράδα στο γιαλό δεμένα, αποσταμένα,
να σιγοτρίζουν τα φτωχά σκιαθίτικα καΐκια.
Νάναι οι νησιώτισσες οι γριές, κ' οι νιες, οι πεθαμένες
αυτές που τις θλιμμένες τους μας έλεγε ιστορίες -
να γνέθουν το λινάρι οι γριές στην πόρτα καθισμένες,
και δίπλα στα παράθυρα ν' ανθίζουν οι γαζίες.
Κ' ύστερα ακόμα νάναι ελιές, και νάναι κυπαρίσσια,
σκυμμένα νάναι και το φώς τ' αχνό να προσκυνάνε,
να τονε περιμένουνε στον κάμπο τα ξωκκλήσια
Και την καμπάνα τους μακρυά οι αγγέλοι να χτυπάνε.
Δόστου, Χριστέ μου, τη στερνή χαρά να ιδή και πάλι
τη γνώριμή του τη ζωή κοντά στ' ακροθαλάσσι !
Αχ, έτσι αθώα, κ' έτσι απλά κι αγνά την είχε ψάλει,
που της αξίζει εκεί ψηλά μαζί μ' αυτόν ν' αγιάση!..
Το ποίημα αυτό του Πορφύρα έχει ανθολογήσει στο νεανικό του τετράδιο με ποιήματα ο μαθητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Δημήτριος Αρχοντώνης, δηλ. ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Το Τετράδιο του Πατριάρχη, όπως το έχω ονομάσει και επανειλημμένως έχουμε παρουσιάσει με το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον, είναι μια ποιητική ανθολογία που εγκαινιάστηκε από τον δεκαπεντάχρονο Δημήτριο Αρχοντώνη στις 14.11.1954 και η συγκρότησή της κράτησε ως το Μάρτιο του 1970.
Το Τετράδιο του Πατριάρχη, όπως το έχω ονομάσει και επανειλημμένως έχουμε παρουσιάσει με το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον, είναι μια ποιητική ανθολογία που εγκαινιάστηκε από τον δεκαπεντάχρονο Δημήτριο Αρχοντώνη στις 14.11.1954 και η συγκρότησή της κράτησε ως το Μάρτιο του 1970.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ένας νεαρός σπουδαστής το 1954 στη Χάλκη ανθολογεί έλληνες ποιητές κι ανάμεσά τους και Παπαδιαμάντη, γιατί εκτός απ' αυτό το ποίημα το Πορφύρα στο τετράδιο υπάρχει κι ένα με τον τίτλο Ψαλμός, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ποιητική απόδοση κάποιων στίχων του ψαλμού 83 του Δαβίδ "Ως αγαπητά τα σκηνώματά σου...".
Αλλά ειδικώς περί αυτού σε άλλη ανάρτηση.
Αλλά ειδικώς περί αυτού σε άλλη ανάρτηση.
2 σχόλια:
Απολύτως φυσικό ένας νεαρός σπουδαστής, και μάλιστα της ψυχικής και μορφωτικής ιδιοσυγκρασίας του Πατριάρχου ημών, να ανθολογεί Έλληνες ποιητές, ΕΛΛΗΝ ΩΝ και ο ίδιος! Διαφορετικές σχετικές απόψεις διαφόρων εν οις, δυστυχώς και Μητροπολίτες ενίοτε...., αδιάφορες και ως εκ τούτου ανάξιες παντός λόγου και ενασχολήσεως!
Φευ! διατί από όλην αυτήν την λόχμην, την ποικίλην και πολύχρωμον και
ανθοφορούσαν να εξέρχωνται άκανθαι, συρίζουσαι γλώσσαι, έχιδναι; Και πώς ηλλοιώθη το κάλλος της φύσεως, και το μιαρόν πνεύμα εισέβαλεν εις τα έργα του Θεού, τα οποία ο ίδιος επεθεώρησε «και ιδού καλά λίαν;»… Πόθεν το κράτος της αμαρτίας;
Ω, φρίκη, και πόνος ανεκλάλητος! Είδα, είδα το παρελθόν μου με τους ιδίους μου οφθαλμούς, το είδα ως μαύρον φάντασμα. Ολίγον ακόμη και η καρδία μου θα έπαυε να πάλλει. Ησθάνθην βαθείαν συντριβήν∙ το φάσμα το ίδιον μ’ ευσπλαχνίσθη, και ταχέως έγινεν άφαντον.
Έλαβα το αγγείον με το ύδωρ, και κατήλθον με βήματα βραδέα, τύπτων τα στήθη, και ψιθυρίζων. «Αμαρτίας νεότητός μου και αγνοίας μου μη μνησθής, Κύριε…»
Δημοσίευση σχολίου