ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ - Δέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη

Την αφορμή μου την έδωσε ο ποιητής π. Παναγιώτης Καποδίστριας με το πρόσφατο ποίημά του για τον κυρ-Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Έτσι, στην ποιητική ενότητα Μαθητεία στην Ομορφιά, θα παρουσιάζουμε ποιήματα για τον μεγάλο Σκιαθίτη. Ποιήματα που γράφτηκαν από σημαντικούς έλληνες ποιητές, παλιότερους και νεώτερους.
Η αρχή γίνεται με τον Λάμπρο Πορφύρα (1879-1932), ένα λυρικό ποιητή που είχε πολλά κοινά με τον Παπαδιαμάντη. Ήταν άνθρωπος μελαγχολικός, και έζησε μοναχική ζωή μακριά από τους κοινωνικούς κύκλους. Ήταν θαμώνας της απλής λαϊκής ταβέρνας και στους στίχους του τραγούδησε τον έρωτα, τη θάλασσα και την ελληνική φύση, τα ταπεινά πράγματα και τα θλιμμένα ειδύλλια.

Λάμπρος Πορφύρας

Δέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη

Χριστέ μου, δόστου τη χαρά, τη μόνη που μπορούσε
να σου ζητήση απάνω εκεί νοσταλγικά η ψυχή του.
κάνε το θάμμα κι άσε τον να ζήση όπως εζούσε
σε μια μεριά που, τάχατες, να μοιάζη το νησί του.

Νάναι τα βράχια στο γκρεμό βαθιά κουφαλιασμένα,
νάχη σωριάσει η θάλασσα στην αμμουδιά τα φύκια,
κι αράδα-αράδα στο γιαλό δεμένα, αποσταμένα,
να σιγοτρίζουν τα φτωχά σκιαθίτικα καΐκια.

Νάναι οι νησιώτισσες οι γριές, κ' οι νιες, οι πεθαμένες
αυτές που τις θλιμμένες τους μας έλεγε ιστορίες -
να γνέθουν το λινάρι οι γριές στην πόρτα καθισμένες,
και δίπλα στα παράθυρα ν' ανθίζουν οι γαζίες.

Κ' ύστερα ακόμα νάναι ελιές, και νάναι κυπαρίσσια,
σκυμμένα νάναι και το φώς τ' αχνό να προσκυνάνε,
να τονε περιμένουνε στον κάμπο τα ξωκκλήσια
Και την καμπάνα τους μακρυά οι αγγέλοι να χτυπάνε.

Δόστου, Χριστέ μου, τη στερνή χαρά να ιδή και πάλι
τη γνώριμή του τη ζωή κοντά στ' ακροθαλάσσι !
Αχ, έτσι αθώα, κ' έτσι απλά κι αγνά την είχε ψάλει,
που της αξίζει εκεί ψηλά μαζί μ' αυτόν ν' αγιάση!..

Το ποίημα αυτό του Πορφύρα έχει ανθολογήσει στο νεανικό του τετράδιο με ποιήματα ο μαθητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Δημήτριος Αρχοντώνης, δηλ. ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Το Τετράδιο του Πατριάρχη, όπως το έχω ονομάσει και επανειλημμένως έχουμε παρουσιάσει με το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον, είναι μια ποιητική ανθολογία που εγκαινιάστηκε από τον δεκαπεντάχρονο Δημήτριο Αρχοντώνη στις 14.11.1954 και η συγκρότησή της κράτησε ως το Μάρτιο του 1970.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ένας νεαρός σπουδαστής το 1954 στη Χάλκη ανθολογεί έλληνες ποιητές κι ανάμεσά τους και Παπαδιαμάντη, γιατί εκτός απ' αυτό το ποίημα το Πορφύρα στο τετράδιο υπάρχει κι ένα με τον τίτλο Ψαλμός, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ποιητική απόδοση κάποιων στίχων του ψαλμού 83 του Δαβίδ "Ως αγαπητά τα σκηνώματά σου...".
Αλλά ειδικώς περί αυτού σε άλλη ανάρτηση.