H "ΠΡΟΒΑ ΕΑΥΤΟΥ" ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΚΑΡΑΤΖΑ ΚΑΙ "Ο ΓΕΛΑΣΤΟΣ ΚΗΠΟΣ" ΤΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο Διονύσης Καρατζάς μας πλουτίζει και πάλι με την ποίησή του, καθώς κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις «Μετρονόμος» η νέα ποιητική του συλλογή «Πρόβα εαυτού» με έξι σχέδια της κόρης του, εικαστικού Άννας Καρατζά. 

Ο τίτλος «Πρόβα εαυτού» ίσως
" έχει να κάνει με την αφιέρωση του ποιητή: 

«Στην εγγονή μου Έλλη, 

που μου μαθαίνει ζωή από την αρχή». 

Έτσι, τώρα στα εβδομήντα του ο Δ. Καρατζάς τολμά πρόβα εαυτού με μια ολιγοσέλιδη συλλογή. Έτσι κι αλλιώς ο Καρατζάς είναι λιτός κι απέριττος, αλλά φαίνεται πως καθώς προχωράει η αφαίρεση γίνεται δεύτερη φύση του… 

Τα ποιήματα λίγα μα και μικρά… 

Μόνο ένα κάνει τη διαφορά: «Ο γελαστός κήπος», όπου γίνεται μια ευφάνταστη μα καθόλου τυχαία παράθεση ονομάτων, που θαρρείς πως είναι λουλούδια. 

«Ο γελαστός κήπος» του Δ. Καρατζά, όμως, είναι αναμφισβήτητα ένα συναξάρι! Ένα λειμωνάριο, όπου συναντάμε ονόματα πολλών αγίων, αγνώστων στους πολλούς. Για παράδειγμα: «Αφροδίσιος», που είναι ένας όσιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Αυτό το ποίημα του Δ. Καρατζά λές κι έχει βγει από τον Κανόνα του Όρθρου του Σαββάτου της Τυρινής, οπότε γιορτάζουμε την μνήμη «πάντων τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων ἁγίων Ἀνδρῶν τε καὶ Γυναικῶν.» 

Ο Κανόνας είναι μια μακρά παράθεση ονομάτων αγίων ανδρών και γυναικών, πολλά από τα οποία συναντούμε και στο ποίημα του Καρατζά. Μόνο που στο ποίημα φαίνεται πως ο ποιητής έχει μια δική του «λογική» …ομαδοποίησης των ονομάτων. Για παράδειγμα: «… ο Έρως, η Ερωτηίς, ο Υμέναιος, ο Αφροδίσιος», που παραπέμπουν ίσα στον έρωτα. 

Όμως, οι «ομαδοποιήσεις» έχουν και σχέση σίγουρα και με την παρήχηση ονομάτων:
«…ο Θεοπρέπιος, ο Θεόπεμπτος, ο Θεότεκνος, η Θεολήπτη, η Θεοφίλη, η Θεοκτίστη, ο Θεόστιχος…». 

Το ίδιο φαινόμενο συναντούμε και στα τροπάρια του Κανόνα των Οσίων Πατέρων. Για παράδειγμα: «Ὕμνος Γελασίῳ, οὗτος ἀοίδιμος βασιλεὺς παθῶν· αἶνος Γερασίμῳ, ᾧ δεδούλευκεν ὁ θήρ· εἶκε γὰρ αὐτῷ, δι' ἀρετῆς τελειότητα, δόξα καὶ Γερμανῷ, τῷ πατρί, σύν Γαΐῳ τῷ σοφῷ θεραπευτῇ τοῦ Χριστοῦ.» 

Και «ο γελαστός κήπος» του Δ. Καρατζά κλείνει με το δίστιχο: 

«Η αυλή μου γέμισε παιδιά. 

Ανάμεσά τους εγώ, ο μικρότερος». 

Γιατί ο Καρατζάς είναι εραστής του ελαχίστου, του «ολίγου και ακριβούς», κατά Ελύτην. 

Είναι ο εραστής της σιωπής, των αγγέλων, του πόνου, του «αόριστου ξένου» και του ανώνυμου, του νερού και του ανέμου, της προσευχής – και δη του Θεού που «προσευχόταν να μην τον αγνοώ»!

Νομίζω ότι η ποίηση του Δ. Καρατζά είναι ο στίχος του: 

«Πατρίδα είναι η αλήθεια μας και η συγκίνησή μας». 

Και ως τέτοια πατρίδα την κατοικούμε. 

Με την ευκαιρία θυμίζουμε μια συνέντευξή μας με τον ποιητή, προ χρόνων πολλών…