ΠΕΡΙ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΛΙ

Του Αρχιμανδρίτη Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας

Στο θέμα του σχολικού εκκλησιασμού είναι αρκετοί εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν πως καλά θα κάνουν να τον καταργήσουν, διότι δεν γίνεται κατά τον πρέποντα τρόπο. Δεν θα διαφωνήσουμε στο ότι δεν γίνεται όπως πρέπει, όμως σαφέστατα δεν συμφωνούμε με την κατάργησή του. Δηλαδή θα πρέπει να κινηθούμε στη λογική του «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι;». Μετά αν δούμε το θέμα του εκκλησιασμού στο σύνολό του, τότε θα πρέπει να καταργηθεί εντελώς , διότι σε καμιά περίπτωση ή μάλλον σε πάρα πολύ λίγες περιπτώσεις, γίνεται κατά τρόπο σωστό. 

Όμως δεν θα πρέπει να είμαστε της λογικής, να καταργούμε ότι δεν γίνεται σωστά. Μπορούμε να φροντίζουμε να το διορθώνουμε. 

Και η διατροφή σχεδόν όλων μας κατά κοινή ομολογία, δεν γίνεται με τρόπο σωστό, όμως δεν σταματήσαμε να τρώμε! 

Υπάρχει σ’ εμάς τους Ορθοδόξους μια ηττοπάθεια. Διακατεχόμαστε πολλές φορές από «σύνδρομο κατωτερότητας». Καταφέρνουν οι διάφοροι «επιτήδειοι» να μας καλλιεργούν την άποψη ότι είμαστε λίγο «καθυστερημένοι», οπισθοδρομικοί. Γι’ αυτό και σε θέματα εκπαιδεύσεως έχουμε δεχτεί ένα σωρό ανώφελες προόδους άκριτα, χωρίς ουσιαστική αντίδραση. 

Πολλές φορές πρώτοι εμείς, αμφισβητούμε την αξία και την αναγκαιότητα της Χριστιανικής Αγωγής, της «εν Χριστώ αγωγής». Της αγωγής δηλαδή εκείνης κατά την οποία τα παιδιά ανατρέφονται «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Ακρογωνιαίο λίθο αυτής της αγωγής αποτελεί ο Λόγος του Θεού, όπως αυτός φανερώνεται στην Αγία Γραφή. 

Ο Απόστολος Παύλος προτρέπει: «υιέ μου, μη ολιγώρει παιδείας Κυρίου». (Εβρ. 12,5) 

Γράφοντας ο ίδιος προς τον Τιμόθεο λέγει: «Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη». -Ό,τι βρίσκεται στη Γραφή είναι εμπνευσμένο από το Πνεύμα του Θεού και είναι ωφέλιμο για την διδασκαλία της αλήθειας, για τον έλεγχο της πλάνης, για την διόρθωση των λαθών, για την διαπαιδαγώγηση σε μια ζωή όπως την θέλει ο Θεός.- (Τιμοθ. Β 3,16). Και ο ίδιος ο Κύριος παραγγέλλει: «Άφετε τα παιδία έρχεσθαι προς με, και μη κωλύετε αυτά• των γαρ τοιούτων εστιν η βασιλεία του Θεού». (Μαρκ. Ι΄ 14). 

Με την Χριστιανική Αγωγή επιδιώκεται όχι μόνο η απόκτηση των υλικών αγαθών μέσω της μόρφωσης, αλλά και η καλλιέργεια των ψυχικών χαρισμάτων. Λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Άσκησε στην αρετή την ψυχή του παιδιού και τότε θα’ ρθουν και τα υλικά αγαθά. Αν η ψυχή δεν είναι ενάρετη σε τίποτα δεν θα ωφεληθεί το παιδί από τα χρήματα. Αλλά όταν καλλιεργηθεί και η πείνα ακόμα αν έλθει δεν είναι ικανή να του προξενήσει βλάβες. Θέλεις να το κάνεις πλούσιο; Δίδαξέ του την αρετή και το ήθος. Με τον τρόπο αυτό και περιουσία θα φτιάξει. Αν όμως είναι πονηρό και αν ακόμα άπειρα του αφήσεις δεν είναι ικανό να τα φυλάξει. Στην πραγματικότητα το έκανες χειρότερο και από τους πιο φτωχούς». 

Όμως επειδή «εν υστέροις καιροίς αποστήσονται τινες της πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις και διδασκαλίαις δαιμονίων εν υποκρίσει ψευδολόγων, κεκαυστηριασμένων την ιδίαν συνείδησιν». -Στους έσχατους καιρούς θα αποστατήσουν μερικοί από την πίστη και θα προσκολληθούν σε πνεύματα παραπλανητικά και σε διδασκαλίες δαιμονικές. Θα παρασυρθούν από απατεώνες και υποκριτές που έχουν πωρωμένοι τη συνείδησή τους.- (Τιμοθ. Α΄4, 1-2). Και υποστηρίζουν μετά μανίας ότι, κάθε τι Χριστιανικό είναι αναχρονιστικό, οπισθοδρομικό και άχρηστο και εμποδίζει την πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. 

Γι’ αυτό, για να μην σκεφτεί κανένας ότι, παπάς είναι αυτός που γράφει, παπαδίστικα τα λέει, επιτρέψτε να παραθέσουμε τη γνώμη κάποιων σύγχρονων επιστημόνων για τη σχέση μόρφωσης και θρησκείας, αγωγής και Χριστιανισμού. 

Ο Dr. Vogt, αστρονόμος του αστεροσκοπείου της Χαϊδελβέργης λέγει: «Επιστήμη και Χριστιανική θρησκεία δεν είναι καθόλου αντιφατικές μεταξύ τους, αλλά μάλλον αλληλοσυμπληρώνονται». 

Ο Γερμανοαμερικανός Werner von Braun, φυσικός και μηχανικός υποστήριξε ότι: «Επιστήμη και Χριστιανική θρησκεία δεν είναι ανταγωνίστριες, αλλά αδελφές. Και οι δύο εμβαθύνουν στην υψηλότερη αλήθεια». 

Ο Αμερικανός Morisson Gressy που διετέλεσε και πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης, σε ένα από τα συγγράμματά του αναφέρει: «Χωρίς την πίστη η πνευματική καλλιέργεια εξαφανίζεται, η τάξη γενικώς χειροτερεύει και το κακό κυριαρχεί. 

Ο Γάλλος χημικός Sebatier Paul, (τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1912), έγραψε μεταξύ άλλων: «Έχω τη γνώμη ότι είναι παράλογο να αντιτάξει κανείς τη θρησκεία προς την επιστήμη». 

Ο Καθηγητής Πανεπιστημίου, παιδαγωγός Σπυρίδων Καλλιάφας, στην ερώτηση «αν είναι δυνατή επιτυχής διδασκαλία χωρίς θρησκευτική θεμελίωση», απάντησε: «Μακρά πείρα απέδειξε ότι χωρίς θρησκεία η ηθική διδασκαλία, εναυάγησε οριστικώς στην πράξη». 

Εν κατακλείδι, συμφωνούμε ότι πολλές φορές, τις περισσότερες αν θέλετε, ο εκκλησιασμός των σχολείων δεν γίνεται με το σωστό τρόπο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να καταργηθεί. Η κατάσταση αυτή καταδεικνύει την ανάγκη της Κατήχησης, κάτι στο οποίο οι Ορθόδοξοι δυστυχώς υστερούμε. Ας διορθώνουμε λοιπόν και όχι να γκρεμίζουμε. Ας αλλάζουμε ότι χρειάζεται, χωρίς να αρνούμαστε τις αξίες μας. «Εν τινι κατορθώσει νεώτερος την οδόν αυτού; Εν τω φυλάξασθαι τους λόγους σου Κύριε». -Με ποιο μέσον θα πετύχει στη ζωή του ο νέος; Με το να τηρήσει τους λόγους σου Κύριε.- (Ψαλμ. ριη΄9).