Ο ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΙΓΚΗΠΟΝΝΗΣΩΝ ΔΩΡΟΘΕΟ

Ο ΣΓΟΥΡΟΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΟΙΗΤΟ-ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ 

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Ἕνας ἀπὸ τοὺς διαπρεπεῖς Ἱεράρχας τῆς παλαιᾶς Σχολῆς τοῦ Φαναρίου κατὰ τὸν εἰκοστὸν αἰῶνα, εἶναι ὁ Πριγκηποννήσων Δωρόθεος (1891-1974). Ἀνήκει στὶς ἀνεπανάληπτες μορφές, ὅπως ὁ Χαλκηδόνος Γερο - Μελίτων, ὁ Σάρδεων Μάξιμος καὶ ὁ Χαλδίας Κύριλλος, ποὺ ἐκόσμησαν τὸν Θρόνο. 

Μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο του ἀσχολήθηκε ὁ καθηγ. Β. Σταυρίδης1. Γι΄ αὐτὸ έδῶ θὰ γίνει λόγος μόνο γιὰ μερικὲς διαπιστώσεις καὶ σκέψεις, ποὺ ἀφοροῦν τὴ μορφὴ καὶ τὸ πνεῦμα του. 

Ὁ Δωρόθεος Γεωργιάδης ἦταν μία χαρισματικὴ καὶ χρωματικὴ προσωπικότητα. Ἕνας συμπαθὴς ἄνθρωπος μετρίου ἀναστήματος, μ’ ἕνα μεγάλο κεφάλι, ὄχι ὅμως ἄδειο ὅπως τῶν πολλῶν, ποὺ στόλιζε, ὄχι ὅπως τῶν συγχρόνων "νεολαίων", πυκνὴ σγουρὴ γκρίζα κόμη καὶ γενειάδα, καὶ χοντρὰ γυαλιά, ὡσὰν ἑνὸς δύτη! Ἔτσι θύμιζε τὶς κεφαλὲς τῶν φιλοσόφων, ποιητῶν, αὐτοκρατόρων καὶ ἄλλων, τῆς κλασικῆς καὶ ρωμαϊκῆς ἀρχαιότητος. Μὲ τὸ καλυμαύχι δέ, λόγῳ τῶν διαφορετικῶν κατακορύφων, ἀνακαλοῦσε πως κεφάλι "μαριονέττας"! Περπατοῦσε σιγά, μὲ μικρὰ βήματα, χωρὶς νἄχει Πάρκινσον! καὶ κάπως στραβά, σὰν νὰ σχημάτιζε τὸ σῶμα του μία Linea serpentinata. Ἡ στάση του αὐτὴ πολλὲς φορὲς συνεπικουρούμενη ὑπὸ στεντορίας φωνῆς, οἱονεὶ ὡς ἕτερος "Ταρζάν", ἐσήμαινε αὐτοσυγκέντρωση καὶ περισυλλογὴ δυνάμεων, ὥστε νἆναι ἕτοιμος νὰ ἐπιτεθεῖ. Κάποιοι "μεγάλοι" τῆς ἐποχῆς του τὸν "ἐνέπαιζαν" ποικιλοτρόπως καὶ ἐκεῖνος τοὺς ἐκδικόταν κατόπιν κατὰ "πριγκηποννήσιον" τρόπον, σὰν τὸ περιμετρικὸ κόψιμο τοῦ πορτραίτου τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου Α’, ἔργο ἀξιόλογο τοῦ Κ. Ξυνόπουλου στὴν Πατριαρχικὴ Βιβλιοθήκη. Εἶχε μικρὰ καλλιτεχνικὰ χεράκια μὲ τὰ ὁποῖα εὐλογοῦσε ἰδιότυπα, καὶ ἡ φωνή του ἦταν περίεργη καὶ λεπτή. Τί θἄλεγαν κάποιοι οἱ ὁποῖοι διατείνονται, ὅτι μερικοὶ ἱεράρχαι "δὲν ξεύρουν νὰ εὐλογοῦν"; Εὐλογία σημαίνει "διοχέτευση Θείας Χάριτος", νίκη κατὰ τοῦ κακοῦ. Ἂς παραβάλουν τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Michelangelo στὴν Capella Sixtina! Βέβαια γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ τοῦ δυ-τρι-πενταδακτύλου σταυροῦ καὶ τῆς εὐλογίας τῶν Παλαιοπίστων (pomorski) καὶ μή, ὑπάρχουν εἰδικαὶ εἰκονογραφικαὶ μελέται! Ντυνόταν μὲ μαῦρο κοστοῦμι καὶ τὴ συνήθη τότε κορακίστικη ρεπούμπλικα –ποὺ πάει κι’ αὐτή, ἀντικατασταθεῖσα ἐνίοτε καὶ μὲ τὸ κασκέτο!–, ἐνῶ κάποτε φοροῦσε ἀπὸ μέσα καὶ μιὰ κόκκινη καζάκα σὰν Καρδινάλιος. Ἐμεῖς, ἔλεγε, (οἱ Φαναριῶτες ἀρχιερεῖς) εἴμεθα οἱ πρίγκηπες τῆς Ἐκκλησίας. Σεῖς ποιοί εἶσθε; 

Εἶχε κι’ ἕναν ἀδελφὸ μὲ τὴ φαλάκρα, τὸν Ἄγγελο –ἐπὶ χρόνια "βιβλιοθηκάριο" τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Χάλκης, ἰδιότυπο ἐργένη ποὺ ἀσχολιόταν λίγο μὲ τὰ γράμματα– ὅπως καὶ ὁ Δαφνουσίας Γρηγόριος (τοὐπίκλην Γρηγοράκης), ἀκολουθούμενος πάντοτε ἀπὸ τὸν ἀδελφό του Πελοπίδα μὲ τὴν τσάντα τῆς μαμμῆς! 

Ἀπὸ τοὺς νεότερους τὸν μοιάζει ὄχι λίγο, ὁ Πέργης Εὐάγγελος, μὲ ἄλλο βέβαια χρῶμα. 

Ὁ Πριγκηποννήσων Δωρόθεος ἦταν ἕνας φιλόσοφος καὶ ποιητής. Ἕνα πνεῦμα ἐλεύθερο "χωρὶς σύνορα" καὶ φραγμοὺς ἀκόμη καὶ τότε, ἕνας λάτρης τῆς φύσεως, τῆς τέχνης, τῆς ὀμορφιᾶς ἀνεξαρτήτως φύλου, καὶ τῆς μουσικῆς, λεπτὸς στοὺς τρόπους ἀλλὰ καὶ χειμαρώδης. Ἔτσι εἶχε ἰδιαίτερη συμπάθεια γιὰ τὸν κῆπο τῆς Σχολῆς καὶ τοῦ Ἅη Δημήτρη τῆς Μητροπόλεώς του. Καὶ ἀλλοίμονο σὲ ὅποιον τολμοῦσε νὰ πειράξει ἐκεῖ κάτι, γιατὶ αὐτὸς τοὺς περιποιόταν. 

Οἱ ὁμιλίες, τὰ κηρύγματα καὶ τὰ βιβλία του, πολλὲς φορὲς ἦταν δυσνόητα στοὺς "ἀρουραίους καὶ βοσκηματώδεις", –γιατὶ ἦταν ἐμπλουτισμένα μὲ εἰκόνες, ἀπίθανους συνειρμοὺς καὶ ἰδιαίτερη πλοκή–, οἱ ὁποῖοι ἀντὶ νὰ ἐμβαθύνουν "ἐχαριεντίζοντο"! Ὁ λόγος του εἶχε πλούσιο ποιητικὸ χαρακτῆρα, ἐνίοτε καὶ εἰρωνικό, διανθισμένο καὶ μὲ χιοῦμορ. 

Οἱ ἀντιδράσεις καὶ ἀπαντήσεις του σὲ διάφορα γεγονότα ἦταν πνευματώδεις, ἀναπάντεχες καὶ φιλοσοφικές. Τὰ πάμπολλα ἀνέκδοτά του ἄφησαν ἐποχή. Τί κρίμα ποὺ κάποιοι, ὅπως ὁ Αὐστραλίας Στυλιανὸς καὶ Μ. Πρωτοπρ. Γ. Τσέτσης, οἱ ὁποῖοι ξεύρουν πολλά, δὲν τὰ μάζεψαν γιὰ νὰ τὰ ἐκδώσουν, ἂν καὶ ὁρισμένα ἀπ’ αὐτὰ θὰ σόκαραν πολλοὺς σεμνότυφους καὶ μή. 

Ἔτσι ἦταν μιὰ μεγάλη μορφή, ἀγαπητὴ καὶ ἀξιοσέβαστος. Ἂς χαίρεται ἡ ψυχή του στὰ Ἠλύσια Πεδία! 

________________________________________ 

1- Β. Θ. Σταυρίδη, Αἱ Μητροπόλεις Χαλκηδόνος, Δέρκων καὶ Πριγκηποννήσων, Θεσσαλονίκη 1991, 87-90.