ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ - ΜΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΑΡΤΟ ΖΩΗΣ"

Το Ίδρυμα Άρτος Ζωής, που διευθύνει με λογισμό και μ' όνειρο ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, προέβη πριν μερικούς μήνες στην έκδοση ενός Κυριακοδρομίου - το πρώτο, θαρρώ, που δεν προέρχεται από χριστιανικές οργανώσεις - στο οποίο τα κηρύγματα στα ευαγγελικά αναγνώσματα της Κυριακής γράφουν οι εξής πανεπιστημιακοί βιβλικοί θεολόγοι:

Σάββας Αγουρίδης, Χαράλαμπος Γ. Ατματζίδης, Σωτήριος Δεσπότης, Θωμάς Ιωαννίδης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Χρήστος Καρακόλης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνος Μπελέζος, Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος, Γεώργιος Πατρώνος, Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Σταμάτης Χατζησταματίου.

Με αφορμή την έκδοση του Κυριακοδρομίου, τον περασμένο Μάϊο πραγματοποιήθηκε από το ίδρυμα Άρτος Ζωής συζήτηση στο πλαίσιο της 8ης Διεθνούς Εκθέσεως Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Η συζήτηση είχε ως θέμα: "Το Ευαγγέλιο στη σύγχρονη μεταχριστιανική Ευρώπη" και μπορείτε να δείτε εδώ τα σχετικά.

Σήμερα, 1η Οκτωβρίου, ο Άρτος Ζωής διοργάνωσε, πάλι με αφορμή το Κυριακοδρόμιο, μια υψηλού επιπέδου ημερίδα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, με θέμα: Ας συζητήσουμε επιτέλους για το κήρυγμα.

Ομιλητές στην ημερίδα ήταν οι:

- π. Αντώνιος Πινακούλας, εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος Χαλανδρίου, με θέμα: «Το ομιλητικό κήρυγμα του Μηνιάτη και του Θεοτόκη».

- Γιώργος Μποροβίλος, δρ Θεολογίας, με θέμα: «Το ευσεβιστικό κήρυγμα κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα» . 

- π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, δρ Θεολογίας, με θέμα: «O καρδινάλιος Νιούμαν και το κήρυγμα». 
- Σταύρος Ζουμπουλάκης, διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία, με θέμα: «Η κηρυγματική θεωρία και πράξη του Ντήτριχ Μπονχαίφφερ».

- π. Ευάγγελος Γκανάς, εφημέριος Ι.Ν. Οσίου Μελετίου Σεπολίων, με θέμα: «Ένας προτεστάντης κήρυκας της "καθολικής" Εκκλησίας: η περίπτωση του Στάνλεϋ Χάουερβας».

- Αρχιμ. Θεοδόσιος Μαρτζούχος, πρωτοσύγκελλος Μητροπόλεως Πρεβέζης, με θέμα: «Κήρυγμα στον ίδιο πάντα ναό», και

- πρωτ. Βασίλειος Χαβάτζας, εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Ευθυμίου Κυψέλης, γενικός διευθυντής Χριστιανικής Αλληλεγγύης της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, με θέμα: «Το κήρυγμα στην πραγματικότητα».

Όλες οι εισηγήσεις ήταν ουσιαστικές και έδιναν πολλά ερεθίσματα για σκέψη και γόνιμο διάλογο. Το ακροατήριο σοβαρό και υποψιασμένο. Δυστυχώς οι άμεσοι ενδιαφερόμενοι, ήτοι οι ιερείς, οι οποίοι σχεδόν κατ΄ αποκλειστικότητα κηρύττουν στους ναούς, ήσαν, φυσικά, απόντες. Οι παρόντες, π. Βασίλειος Θερμός, π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος και κάποιοι άλλοι νέοι κληρικοί, δεν είχαν, ίσως, ανάγκη της ημερίδας, αφού έχουν κατά καιρούς καταπιαστεί σοβαρά με το θέμα, αλλά ήσαν εκεί γιατί ο συμπνευματισμός μάς είναι αναγκαίος.

Απόντες και οι θεολόγοι, με εξαίρεση τους Σταύρο Γιαγκάζογλου, Παντελή Καλαϊτζίδη, Κωνσταντίνο Μπελέζο, Βασίλη Αντωνόπουλο και λίγους ακόμα. Ευχάριστη έκπληξη η δυναμική παρουσία του πολιού καθηγητού Ευάγγελου Θεοδώρου, ο οποίος στην ηλικία του αφουγκράζεται τον παλμό της θεολογίας του καιρού. 

Οι τρεις εισηγήσεις της δεύτερης συνεδρίας που αφορούσαν στους δυτικούς θεολόγους Νιούμαν, Μπονχαίφφερ και Χάουερβας, ήσαν αποκάλυψη! Γιατί βλέπει κανείς ότι η Δύση, αυτή η προτεσταντική και καθολική Δύση, παρήγαγε ανά τους αιώνες μεγάλα θεολογικά αναστήματα, που είναι άγνωστα, δυστυχέστατα, στην Ελλάδα. Θεολόγοι οι οποίοι έσκυψαν ευλαβικά και στην Ορθόδοξη ανατολική παράδοση, μπολιάζοντας το έργο τους και μ' αυτήν. Θεολόγοι με αγωνιστικό φρόνημα και κοινωνική παρουσία καταλυτική. Αρκεί να σκεφθεί κανείς την περίπτωση του γερμανού Μπονχαίφφερ, ο οποίος κρεμάστηκε στα 39 του χρόνια από τους Ναζί (9 Απριλίου 1945), ενώ είχαν προηγηθεί ποικίλες διώξεις του και δίχρονη φυλάκιση.

Καθώς ο Σταύρος Ζουμπουλάκης μιλούσε συγκινημένος για τον Μπονχαίφφερ, συνεπαίρνοντας κι εμάς, πρόλαβα να σημειώσω κάποιες βασικές αρχές του γερμανού θεολόγου για το κήρυγμα, οι οποίες ισχύουν στο ακέραιο και σήμερα:

- Ο κήρυκας δεν είναι συνήγορος του Θεού. αλλά μάρτυρας.

- Ο κήρυκας δεν (κατα) αναγγέλλει την αμαρτία, αλλά μαρτυρεί για τη νίκη της αμαρτίας.

- Είμαστε μάρτυρες και όχι οι σάλπιγγες της τελικής κρίσης.

Ο Μπονχαίφφερ θεωρούσε πως ο κήρυκας θα πρέπει αν αναρωτιέται: "Πιστεύω εγώ σ' αυτά που λέω;". Και τόνιζε ότι θα πρέπει στο κήρυγμα να αποφεύγονται τα επίθετα του υπερθετικού βαθμού και τα θαυμαστικά, γιατί δεν έχει ανάγκη από αυτά ο λόγος του Θεού.

Ο αρχιμ. Θεοδόσιος Μαρτζούχος μίλησε για το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εφημέριοι οι οποίοι κηρύττουν επί χρόνια στον ίδιο ναό. Ανέλυσε την σύγχρονη κατάσταση στην ενορία και πρότεινε εφικτές λύσεις για μια ουσιαστική ενοριακή κοινωνία, που απαιτεί, όμως, πολλή προσπάθεια γιατί ζούμε στην εποχή των "ορθοδόξων αθέων" χριστιανών, είτε των τυπολατρών και υποκριτών είτε των αφασικών και αδιάφορων.

Η σημερινή ημερίδα απέδειξε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος διαθέτει σοβαρούς κληρικούς και θεολόγους. Αυτοί, όμως, κινούνται στο περιθώριο γιατί στο προσκήνιο αλωνίζουν, δυστυχώς, τζουτζέδες και καιροσκόποι, οι οποίοι δεν πιστεύουν σε τίποτε. 

Κείμενο - φωτογραφίες: Π.Α.Ανδριόπουλος