"Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή..." - ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ

Κολάζ, Η Παναγιά τα Πέλαγα του Οδυσσέα Ελύτη

π.α. ανδριόπουλος

Μέρες Σαρακοστής έφυγε ο ποιητής…
Μέρες Χαιρετισμών, του Ακαθίστου, του Άξιον Εστί…

Πώς να μην θελήσει ο καθείς οδίτης να τραγουδήσει μαζί με τους ιερείς και τα πουλιά τα δικά του χαίρε:

Χαίρε η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή
Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται
Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται

Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία
Χαίρε της ερημίας των νησιών η Αγία

Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή
Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη

Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο
Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα

Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των Κήπων
Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου

Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή
Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική

Οδυσσέα Ελύτη, Άξιον Εστί

Ο Ελύτης είναι εραστής του πρίγκιπα των Κοντακίων, του Ρωμανού του Μελωδού, στον οποίον αποδιδόταν ο Ακάθιστος Ύμνος. Σήμερα η έρευνα λέει ότι είναι μάλλον αγνώστου ποιητού. Σε κάθε περίπτωση, ο Ελύτης - λόγω Ρωμανού - είναι μύστης του είδους του Κοντακίου και γι' αυτό το βλέπουμε πλέριο στο έργο του. Με αφορμή, λοιπόν, τους "Χαιρετισμούς" του Ελύτη στο Άξιον Εστί, σκέφτομαι:

Η Θεοτόκος που γίνεται "Ονειροτόκος".

Η "Πελαγινή" που παραπέμπει ίσα στις Παναγιές του Αιγαίου. 

"Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία", κατά το "Χαίρε παραδείσου θυρών ανοικτήριον" του Ακαθίστου. 

Τα Μηναία, τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας, που γίνονται "Μηναία των Κήπων". 

"Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα" - Σαν το "και η λαλιά σου ωραία" από το "Άσμα Ασμάτων" και σαν το "Χαίρε το των δαιμόνων πολυθρήνητον τραύμα" του Ακαθίστου. 

"Χαίρε η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή" - Σαν την βάτο του Μωϋσή, την καιομένη και μη καταφλεγομένη, που εικονίζει την Παναγία. 

"Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται" - Σαν το του Ακαθίστου "Χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον". 

"Χαίρε η Ακριβοσπάθιστη και σεμνή". Το "Χαίρε σεμνή" συναντάμε σε πάμπολλους θεομητορικούς ύμνους. 

"Χαίρε η προφητικιά" - Σαν το "Χαίρε των προφητών περιήχημα", από τον Κανόνα του Ακαθίστου. 

Χαίρε ω χαίρε, ποιητά!