Ανοίγει ο δρόμος για επιστροφή των περιουσιών στα ελληνικά βακούφια
ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ
Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ
Φιλελεύθερος Κύπρου
Απρόσμενη και σημαντική χαρακτηρίζεται η κίνηση του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν για επιστροφή των περιουσιών των μειονοτικών ευαγών ιδρυμάτων (βακουφίων), από τα οποία τα περισσότερα ανήκουν στην Ελληνική μειονότητα.
Η κίνηση αυτή έγινε την παραμονή του δείπνου, που παρέθεσαν χθες οι μη μουσουλμανικές μειονότητες προς τον πρωθυπουργό. Πρόκειται για "ιφτάρ", το δείπνο των μουσουλμάνων, κατά την περίοδο του Ραμαζανίου. Χθες ήταν η προτελευταία μέρα της νηστείας, ενώ αύριο ξενικά η θρησκευτική γιορτή του Ραμαζανίου.
Συγκεκριμένα η Τουρκική κυβέρνηση με διάταγμα της, που έχει την ισχύ νόμου και δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης, τροποποιεί τον περί Βακουφίων νόμο του 2008. Με το διάταγμα αυτό, ειδικά σε ό,τι αφορά την Ελληνική μειονότητα
θα επιστραφούν στα κοινοτικά ευαγή ιδρύματα:
-Α) οι ακίνητες περιουσίες για τις οποίες δεν αναφέρεται ο κάτοχος του τίτλου ιδιοκτησίας
-Β) τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στο τουρκικό Θησαυροφυλάκιο, στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, στους δήμους και στις νομαρχίες με τρόπους πέραν της απαλλοτρίωσης, της πώλησης και της ανταλλαγής και
-Γ) τα νεκροταφεία και οι διάφορες πηγές, η διαχείριση των οποίων έχει περιέλθει στους δήμους.
Και στις τρεις περιπτώσεις πρόκειται για ακίνητα που είχαν δηλώσει τα μειονοτικά ευαγή ιδρύματα το 1936 .
Σημαντικό είναι επίσης ότι ο νέος νόμος προβλέπει καταβολή αποζημίωσης για τις ακίνητες περιουσίες των μειονοτικών κοινοτικών ευαγών ιδρυμάτων, οι οποίες έχουν περιέλθει στο τουρκικό δημόσιο και στη συνέχεια έχουν μεταπωληθεί σε τρίτους. Ως προς τους τίτλους ιδιοκτησίας όπου δεν αναφέρεται ο κάτοχος, υπάρχει σημαντικός αριθμός ακινήτων που ανήκουν στα μειονοτικά βακούφια, αλλά κατά την εγγραφή τους στο κτηματολόγιο, στο παρελθόν, δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί ο κάτοχος του τίτλου.
Σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς από την Ελληνική κοινότητα είχαν κατασχεθεί σχεδόν 1000 ακίνητα που ανήκαν σε 81 βακούφια. Μεταξύ αυτών βρίσκονται σπίτια, επιχειρήσεις, βιομηχανίες, νυχτερινά κέντρα και ακόμη και περίπτερα. Ανάμεσα στα κατασχεθέντα περιλαμβάνονται και περιουσίες που ανήκανε σε μεμονωμένα άτομα της Κοινότητας των ορθόδοξων Ρωμιών, 157 σπίτια που ανήκανε στο ίδρυμα του νοσοκομείου Μπαλουκλή, 21 διαμερίσματα, 66 μαγαζιά, η εκκλησία του Αη Γιώργη και του Αγίου Δημήτρη, καθώς και οικόπεδα, σπίτια, αμπέλια, κήποι και σχολεία που ανήκουν στο ίδρυμα της Αγίας Τριάδας-Χάλκης.
Ο εκ των δικηγόρων του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις προσφυγές του στο ΕΔΑΔ Γιάννης Κτιστάκις σε δήλωση του στον «Φ» τόνισε ότι πρόκειται για «πολύ σημαντική τροποποίηση του νόμου για τα βακούφια», με την οποία λύνεται το θέμα των περιουσιών, εκτός από αυτές που χαρακτηρίστηκαν ως «masbout», δηλαδή κατειλημμένες. Ο νέος νόμος δίνει 12 μήνες προθεσμία, ανέφερε ο κ. Κτιστάκις, για να δηλωθούν στο κτηματολόγιο τα ακίνητα και μετά θα ληφθεί η σχετική απόφαση. «Θεωρητικά μπορεί οι δηλώσεις να απορριφθούν», σημείωσε. Απαντώντας σε ερώτηση, αν η εξέλιξη αυτή προοιωνίζεται την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, ο κ. Κτιστάκις απάντησε: «Δεν γνωρίζω, νομίζω ότι η Χάλκη είναι πολύ πιο σύνθετο ζήτημα. Κατά την άποψη μου η λύση του θα αργήσει».
Ο ΛΑΚΗΣ ΒΙΓΚΑΣ
Σημαντικό ρόλο στην θετική εξέλιξη διαδραμάτισε με την δράση του ο εκπρόσωπος όλων των μειονοτήτων στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων Λάκης Βίγκας, ο οποίος, μιλώντας από την Κωνσταντινούπολη στον «Φ», είπε ότι για να φθάσουμε ως εδώ βοήθησαν πολλοί. «Δεν είναι δικό μου έργο», πρόσθεσε με σεμνότητα.
Ο κ. Βίγκας επεσήμανε ότι «αποδίδεται επί τέλους δικαιοσύνη σε όλες τις μη μουσουλμανικές μειονότητες, οι οποίες θα μπορέσουν με νέες δυνάμεις να σχεδιάσουν το μέλλον τους και να πάρουν θέση μέσα στην τουρκική κοινωνία».
Εκτός από το ότι ανοίγει ο δρόμος για επιστροφή των περιουσιών η απόφαση είναι πολύ σημαντική, τόνισε ο κ. Βίγκας για ακόμη δύο λόγους: Α) Αναβαθμίζεται το κύρος , στις οποίες δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούν για πρώτη φορά.
Β) Οι μειονότητες και ιδιαίτερα η Ελληνική αναβαθμίζονται μέσα στην τουρκική κοινωνία, ενώ μέχρι τώρα όλοι οι μειονοτικοί θεωρούνταν ως «ξένοι» και επικίνδυνοι».
Έγκυρη πηγή στην Κωνσταντινούπολη χαρακτήρισε στον «Φ» την απόφαση πολύ σημαντική, αλλά- επεσήμανε με νόημα- «από την εξαγγελία μέχρι τη πράξη υπάρχει πολύς δρόμος».
«Ιστορική απόφαση για τις μειονότητες» ήταν χθες ο πρωτοσέλιδος τίτλος της τουρκικής εφημερίδας «Sabah» αναφορικά με την απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν.
Ο ανταποκριτής στην Αθήνα της εφημερίδας, Κωνσταντινουπολίτης, Στέλιος Μπερμπεράκης, μας ανέφερε ότι ο Ερντογάν, όταν ανήλθε στην εξουσία, σε κατ΄ιδίαν συζητήσεις είχε παραδεχθεί πως το θέμα με τις περιουσίες των μειονοτήτων ήταν «μεγάλη αδικία» και υποσχέθηκε ότι θα επανορθώσει.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΙΟΜΚΩ
Ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών Νίκος Ουζούνογλου χαρακτήρισε στον «Φ» την απόφαση «θαρραλέα» και υπογράμμισε ότι «το βήμα που κάνει η κυβέρνηση για πρώτη φορά συνδέει την κατάσχεση μειονοτικών ακινήτων με την απόδοση αποζημίωσης». Επίσης, χαρακτήρισε εξαιρετικό το έργο του εκπροσώπου του Συμβουλίου ευαγών ιδρυμάτων και εκπροσώπου των μειονοτήτων στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, Λάκη Βίγκα. Τέλος, σημείωσε ότι σημαντικό ρόλο, που έπαιξε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τις αποφάσεις του οποίου η Τουρκία αναγκάστηκε να σεβαστεί.
Μετά το 1923 η συνθήκη της Λωζάνης προέβλεπε την προστασία των ιδρυμάτων των μειονοτήτων. Δυστυχώς όμως οι περιουσίες αυτές κατασχέθηκαν από την Τουρκία με διάφορους τρόπους.
Το καλοκαίρι του 1974 το Αναθεωρημένο Δικαστήριο της Τουρκίας προχώρησε σε μια ανήκουστη κίνηση. Αποφάσισε πως τα ευαγή ιδρύματα, επειδή ανήκουν σε «ξένους», θα κατασχεθούν.
Το 2008 εκδόθηκε νόμος ο οποίος προέβλεπε την επιστροφή των ακινήτων στις μειονότητες. Ωστόσο, από τα 1.400 συνολικά ακίνητα, η Τουρκία επέστρεψε μόνο το 7%, αποδεικνύοντας πως ο νόμος δεν θεραπεύει τις αδικίες.
ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ
Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ
Φιλελεύθερος Κύπρου
Απρόσμενη και σημαντική χαρακτηρίζεται η κίνηση του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν για επιστροφή των περιουσιών των μειονοτικών ευαγών ιδρυμάτων (βακουφίων), από τα οποία τα περισσότερα ανήκουν στην Ελληνική μειονότητα.
Η κίνηση αυτή έγινε την παραμονή του δείπνου, που παρέθεσαν χθες οι μη μουσουλμανικές μειονότητες προς τον πρωθυπουργό. Πρόκειται για "ιφτάρ", το δείπνο των μουσουλμάνων, κατά την περίοδο του Ραμαζανίου. Χθες ήταν η προτελευταία μέρα της νηστείας, ενώ αύριο ξενικά η θρησκευτική γιορτή του Ραμαζανίου.
Συγκεκριμένα η Τουρκική κυβέρνηση με διάταγμα της, που έχει την ισχύ νόμου και δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης, τροποποιεί τον περί Βακουφίων νόμο του 2008. Με το διάταγμα αυτό, ειδικά σε ό,τι αφορά την Ελληνική μειονότητα
θα επιστραφούν στα κοινοτικά ευαγή ιδρύματα:
-Α) οι ακίνητες περιουσίες για τις οποίες δεν αναφέρεται ο κάτοχος του τίτλου ιδιοκτησίας
-Β) τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στο τουρκικό Θησαυροφυλάκιο, στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, στους δήμους και στις νομαρχίες με τρόπους πέραν της απαλλοτρίωσης, της πώλησης και της ανταλλαγής και
-Γ) τα νεκροταφεία και οι διάφορες πηγές, η διαχείριση των οποίων έχει περιέλθει στους δήμους.
Και στις τρεις περιπτώσεις πρόκειται για ακίνητα που είχαν δηλώσει τα μειονοτικά ευαγή ιδρύματα το 1936 .
Σημαντικό είναι επίσης ότι ο νέος νόμος προβλέπει καταβολή αποζημίωσης για τις ακίνητες περιουσίες των μειονοτικών κοινοτικών ευαγών ιδρυμάτων, οι οποίες έχουν περιέλθει στο τουρκικό δημόσιο και στη συνέχεια έχουν μεταπωληθεί σε τρίτους. Ως προς τους τίτλους ιδιοκτησίας όπου δεν αναφέρεται ο κάτοχος, υπάρχει σημαντικός αριθμός ακινήτων που ανήκουν στα μειονοτικά βακούφια, αλλά κατά την εγγραφή τους στο κτηματολόγιο, στο παρελθόν, δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί ο κάτοχος του τίτλου.
Σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς από την Ελληνική κοινότητα είχαν κατασχεθεί σχεδόν 1000 ακίνητα που ανήκαν σε 81 βακούφια. Μεταξύ αυτών βρίσκονται σπίτια, επιχειρήσεις, βιομηχανίες, νυχτερινά κέντρα και ακόμη και περίπτερα. Ανάμεσα στα κατασχεθέντα περιλαμβάνονται και περιουσίες που ανήκανε σε μεμονωμένα άτομα της Κοινότητας των ορθόδοξων Ρωμιών, 157 σπίτια που ανήκανε στο ίδρυμα του νοσοκομείου Μπαλουκλή, 21 διαμερίσματα, 66 μαγαζιά, η εκκλησία του Αη Γιώργη και του Αγίου Δημήτρη, καθώς και οικόπεδα, σπίτια, αμπέλια, κήποι και σχολεία που ανήκουν στο ίδρυμα της Αγίας Τριάδας-Χάλκης.
Ο εκ των δικηγόρων του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις προσφυγές του στο ΕΔΑΔ Γιάννης Κτιστάκις σε δήλωση του στον «Φ» τόνισε ότι πρόκειται για «πολύ σημαντική τροποποίηση του νόμου για τα βακούφια», με την οποία λύνεται το θέμα των περιουσιών, εκτός από αυτές που χαρακτηρίστηκαν ως «masbout», δηλαδή κατειλημμένες. Ο νέος νόμος δίνει 12 μήνες προθεσμία, ανέφερε ο κ. Κτιστάκις, για να δηλωθούν στο κτηματολόγιο τα ακίνητα και μετά θα ληφθεί η σχετική απόφαση. «Θεωρητικά μπορεί οι δηλώσεις να απορριφθούν», σημείωσε. Απαντώντας σε ερώτηση, αν η εξέλιξη αυτή προοιωνίζεται την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, ο κ. Κτιστάκις απάντησε: «Δεν γνωρίζω, νομίζω ότι η Χάλκη είναι πολύ πιο σύνθετο ζήτημα. Κατά την άποψη μου η λύση του θα αργήσει».
Ο ΛΑΚΗΣ ΒΙΓΚΑΣ
Σημαντικό ρόλο στην θετική εξέλιξη διαδραμάτισε με την δράση του ο εκπρόσωπος όλων των μειονοτήτων στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων Λάκης Βίγκας, ο οποίος, μιλώντας από την Κωνσταντινούπολη στον «Φ», είπε ότι για να φθάσουμε ως εδώ βοήθησαν πολλοί. «Δεν είναι δικό μου έργο», πρόσθεσε με σεμνότητα.
Ο κ. Βίγκας επεσήμανε ότι «αποδίδεται επί τέλους δικαιοσύνη σε όλες τις μη μουσουλμανικές μειονότητες, οι οποίες θα μπορέσουν με νέες δυνάμεις να σχεδιάσουν το μέλλον τους και να πάρουν θέση μέσα στην τουρκική κοινωνία».
Εκτός από το ότι ανοίγει ο δρόμος για επιστροφή των περιουσιών η απόφαση είναι πολύ σημαντική, τόνισε ο κ. Βίγκας για ακόμη δύο λόγους: Α) Αναβαθμίζεται το κύρος , στις οποίες δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούν για πρώτη φορά.
Β) Οι μειονότητες και ιδιαίτερα η Ελληνική αναβαθμίζονται μέσα στην τουρκική κοινωνία, ενώ μέχρι τώρα όλοι οι μειονοτικοί θεωρούνταν ως «ξένοι» και επικίνδυνοι».
Έγκυρη πηγή στην Κωνσταντινούπολη χαρακτήρισε στον «Φ» την απόφαση πολύ σημαντική, αλλά- επεσήμανε με νόημα- «από την εξαγγελία μέχρι τη πράξη υπάρχει πολύς δρόμος».
«Ιστορική απόφαση για τις μειονότητες» ήταν χθες ο πρωτοσέλιδος τίτλος της τουρκικής εφημερίδας «Sabah» αναφορικά με την απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν.
Ο ανταποκριτής στην Αθήνα της εφημερίδας, Κωνσταντινουπολίτης, Στέλιος Μπερμπεράκης, μας ανέφερε ότι ο Ερντογάν, όταν ανήλθε στην εξουσία, σε κατ΄ιδίαν συζητήσεις είχε παραδεχθεί πως το θέμα με τις περιουσίες των μειονοτήτων ήταν «μεγάλη αδικία» και υποσχέθηκε ότι θα επανορθώσει.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΙΟΜΚΩ
Ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών Νίκος Ουζούνογλου χαρακτήρισε στον «Φ» την απόφαση «θαρραλέα» και υπογράμμισε ότι «το βήμα που κάνει η κυβέρνηση για πρώτη φορά συνδέει την κατάσχεση μειονοτικών ακινήτων με την απόδοση αποζημίωσης». Επίσης, χαρακτήρισε εξαιρετικό το έργο του εκπροσώπου του Συμβουλίου ευαγών ιδρυμάτων και εκπροσώπου των μειονοτήτων στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, Λάκη Βίγκα. Τέλος, σημείωσε ότι σημαντικό ρόλο, που έπαιξε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τις αποφάσεις του οποίου η Τουρκία αναγκάστηκε να σεβαστεί.
Μετά το 1923 η συνθήκη της Λωζάνης προέβλεπε την προστασία των ιδρυμάτων των μειονοτήτων. Δυστυχώς όμως οι περιουσίες αυτές κατασχέθηκαν από την Τουρκία με διάφορους τρόπους.
Το καλοκαίρι του 1974 το Αναθεωρημένο Δικαστήριο της Τουρκίας προχώρησε σε μια ανήκουστη κίνηση. Αποφάσισε πως τα ευαγή ιδρύματα, επειδή ανήκουν σε «ξένους», θα κατασχεθούν.
Το 2008 εκδόθηκε νόμος ο οποίος προέβλεπε την επιστροφή των ακινήτων στις μειονότητες. Ωστόσο, από τα 1.400 συνολικά ακίνητα, η Τουρκία επέστρεψε μόνο το 7%, αποδεικνύοντας πως ο νόμος δεν θεραπεύει τις αδικίες.
Διαβάστε στο Φως Φαναρίου εκτενές ρεπορτάζ του Νίκου Μαγγίνα από την Κωνσταντινούπολη, για το δείπνο (ιφτάρ) που παρέθεσαν οι εν Τουρκία Μειονότητες στον Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν και στο οποίο παρακάθισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου