Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΨΥΧΟΥΣ

Ημέρα δʼ Πέμπτη

Χτες επιστρέφοντας από το Μπεμπέκι, πρόσεξα μια έκθεση που γίνεται στα τοιχώματα της Ευρώπης. Είναι μια σειρά από φωτογραφίες του Κεμάλ Ατατούρκ, που εκτίθενται δημόσια στα τείχη. Πρόσεξα και κάποιο χώρο διασκέδασης με το όνομα 1453...

Πολλές φορές σκέφτομαι ότι ζούμε το παρελθόν που νομίζουμε ότι μας ανήκει. Αποφασίζουμε από κοινού διάφοροι άνθρωποι για λόγους γεωγραφικής συνέχειας - έστω συρρικνωμένης - ότι αποτελούμε και ιστορική συνέχεια άλλων, δίνουμε σʼ αυτό ένα νομικό κύρος - βλέπε συμβατική μοιρασιά ισχύος. Αυτό, αν μη τι άλλο, είναι εισπήδηση σε άπιαστο παρελθόντα χρόνο τη στιγμή που κυλάει το παρόν κάτω από τα πόδια μας. Οι Tούρκοι αποφάσισαν ότι είναι απόγονοι των Οθωμανών και οι Έλληνες απόγονοι των Βυζαντινών... Οι Αρμένιοι που ήταν κάποτε ρωμαίοι πολίτες και ύστερα οθωμανοί πολίτες που χάθηκε το μερίδιό τους; Οι Βούλγαροι; Συνεπώς η Ρωμιοσύνη είναι προνόμιο ελληνικό ή ένα γίγνεσθαι στο οποίο μπορούν να μετέχουν και διαφορετικοί λαοί και γλώσσες; Είναι φυλετικό γεγονός ή οικουμενικό; Δεν μπορεί η οικουμενικότητα παρά να είναι απειλή για την μικρότητα των ψυχών.Πέμπτη είναι. Το βράδυ μνημονεύσαμε έναν Ιούδα που επέλεξε το εθνικό σωτηριακό μοντέλο παρά το πανανθρώπινο, το οικουμενικό. Όσοι θεσπίσαν τα κράτη το δικό του παράδειγμα μιμήθηκαν... και έμεινε ο άνθρωπος με ένα σταυρό ασήκωτο στους ώμους.
Μέσα στην Αγια Σοφιά στέκεται κανείς σαν το Ζαχαρία στην γέννα του μικρού Ιωάννου. Πού να κοιτάξει κανείς; «Όλο μάτια» και δεν χορταίνει φως. Με χτυπάει η ιστορία με τις διαδοχικές ήττες της. Μετά σκέφτομαι πώς την νικά ένας - μόνο ένας! Και αυτός μωρό κάθεται στην αγκαλιά μιας δεσποτικής κυρίας κάπου ψηλά... πλέον κοντά μας.

Με κλέβει η στιγμή απ΄ την ιστορία και στέκομαι πάλι έκπληκτος μπροστά στο μεγαλείο της Αγιας Σοφιάς. Γιατί ο άνθρωπος θέλει πάντα το υπέρλαμπρο να το προσφέρει στο Θεό του; Φάτνη ζητά και λαμβάνει Αγια Σοφιά. Και αυτή φάτνη είναι, απλώς πλατυτέρα των ουρανών. Στην συνέχεια διερωτώμαι για την κατάστασή της. Τι να ήταν άραγε καλύτερο σήμερα να είναι η Αγια Σοφιά εκκλησία, τζαμί ή έτσι όπως είναι; Και έχω την εντύπωση ότι είναι και παραμένει για τον καθένα ό,τι πιστεύει πως είναι. Ζήτημα πίστης λοιπόν και σχέσης με τον χώρο.

Roni Bou Saba