ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ Ο ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ KALAN

«Πήγαμε στην Κωνσταντινούπολη ν’ αγοράσουμε ένα δίσκο. Δεν σας κάνω πλάκα. Ένα αφιέρωμα στον Ιάκωβο Ναυπλιώτη, παλιό πρωτοψάλτη του Πατριαρχείου, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα η τουρκική εταιρεία Kalan».

Χάρηκα πολύ όταν άνοιξα το δίφωνο Ιουλίου – Αυγούστου και …έπεσα πάνω στο κείμενο του Κωστή Δρυγιανάκη για την σπουδαία έκδοση με τις παλιές ηχογραφήσεις του ψάλτη – μύθου του 20ου αιώνα Ιακώβου Ναυπλιώτη. Ενός μεγαλοπρεπούς Άρχοντα Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Η πολύ επιμελημένη τρίγλωσση κασετίνα με πέντε ψηφιακούς δίσκους, που αντιστοιχούν σε διακόσιους έναν ύμνους, είναι αναμφισβήτητα ένα ιστορικό γεγονός – αξίζει ένα ταξίδι στην Πόλη! – το οποίο προέκυψε από την γνωστή πιά Κalan, με παράδοση, ήδη, στην έκδοση αρχειακών ηχογραφήσεων που αφορούν τη μουσική όλων των εθνοτήτων της Τουρκίας.
Την επιμέλεια της έκδοσης έχει ο καθηγητής Πανεπιστημίου Αντώνης Αλυγιζάκης, ο οποίος ερεύνησε επισταμένως το σχετικό υλικό και παραχωρεί τον καρπό του επιστημονικού μόχθου του στον Σύνδεσμο Μουσικοφίλων Πέραν, ενώ ταυτοχρόνως τον αποδίδει συμβολικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου επί 60 έτη πρόσφερε τις υπηρεσίες του ο Πρωταψάλτης Ιάκωβος.

Και πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι σε πολλές από τις ηχογραφήσεις που εκδόθηκαν ο Ναυπλιώτης συμψάλλει με τον άλλο μεγάλο Άρχοντα Πρωτοψάλτη Κωνσταντίνο Πρίγγο. Σαν μια φωνή! Υποδειγματική συμψαλμωδία!

Η γενναιόδωρη χορηγία για την έκδοση αυτή ήταν του Νικολάου Μάνου και κοπίασαν για το τελικό αποτέλεσμα οι παρά τον σημερινό Άρχοντα Πρωτοψάλτη Λεωνίδα Αστέρη άξιοι ψάλτες Στυλιανός Φλοίκος (Δομέστικος) και Στυλιανός Μπερμπέρης.

Πολύ σωστά επισημαίνει στο εκτενές άρθρο του στο δίφωνο ο Κωστής Δρυγιανάκης ότι «μια έκδοση ελληνικής εκκλησιαστικής μουσικής στην Τουρκία σήμερα ξεβολεύει τον έλληνα ακροατή. Υπενθυμίζει ότι η Κωνσταντινούπολη υπήρξε η καρδιά του ελληνικού πολιτισμού για πολλούς αιώνες, συμπεριλαμβανομένων βεβαίως και αυτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».
Και αυτή η έκδοση έχει μια πληρότητα, καθώς αποκαθιστά όλες αυτές τις παλιές ηχογραφήσεις του Ναυπλιώτη – ο πρώτος πατριαρχικός ψάλτης που ηχογραφήθηκε! - με άρτια τεχνική επεξεργασία και μας καθιστά κοινωνούς μιας τέχνης υψηλής, σε χρόνους ακμής.
Ο τουρκικός τύπος με αλλεπάλληλα δημοσιεύματά του πρόβαλε το εκδοτικό γεγονός και αυτό δείχνει την αλλαγή που παρατηρείται στη σημερινή Τουρκία σε σχέση με θέματα μειονοτήτων, γλωσσών, παραδόσεων και εν τέλει ιστορίας.
Στην Ελλάδα η πρώτη μεγάλη αναφορά στο must αυτό της βυζαντινής δισκογραφίας είναι νομίζω αυτή του διφώνου, που δεν μας έχει συνηθίσει - είναι αλήθεια - σε θέματα εκκλησιαστικής μουσικής. Ελπίζω να υπάρξει και συνέχεια...
Ο Κ. Δρυγιανάκης επεκτείνει κάποια στιγμή το θέμα και στην κλασική μουσική της Οθωμανικής Αυλής, κάνοντας αναφορά και συζητώντας για το θέμα με τον σπουδαίο μουσικό Σωκράτη Σινόπουλο (πολίτικη λύρα).
Πάντως το φινάλε του άρθρου μας προβληματίζει για τη σχέση Πόλης και Ελληνικού Κράτους:

«Όταν ξαναπάμε στην Πόλη …θα αναρωτηθούμε, για άλλη μια φορά, πόσα πράγματα από τη θαυμαστή κουλτούρα της βασιλίδος των πόλεων δεν έφτασαν στο νέο ελληνικό κράτος. Είτε γιατί έμειναν εκεί – στην καλύτερη περίπτωση – είτε γιατί χάθηκαν για πάντα μέσα στις θυελλώδεις ανατροπές του 20ου αιώνα».