Το Βιβλιοπωλείο «Πρωτοπορία», οι Εναλλακτικές Εκδόσεις και ο Χώρος Εναλλακτικής Παρέμβασης «Κοινοτικόν» οργανώνουν παρουσίαση του βιβλίου του φιλοσόφου Κώστα Παπαϊωάννου ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΡΩΣΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ.Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
Σωτήρης Γουνελάς, Ποιητής-Συγγραφέας
Νίκος Ζίας, Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων.
Γιώργος Καραμπελιάς, Εκδότης του έργου του Κ. Παπαϊωάννου στην Ελλάδα.
Μάνος Στεφανίδης, Τεχνοκριτικός-Πανεπιστημιακός.
Σπήλιος Φασόης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών.
Η παρουσίαση θα γίνει αύριο Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, ώρα 8.30 μ.μ., στο χώρο του βιβλιοπωλείου, Γεροκωστοπούλου 31-33 στην Πάτρα.
Το κλασικό κείμενο του Κώστα Παπαϊωάννου για τη βυζαντινή και ρωσική ζωγραφική δημοσιεύτηκε στα γαλλικά πάνω από σαράντα χρόνια πριν, το 1965 και κυκλοφόρησε σε πολλές ξένες γλώσσες. Αποτέλεσε ένα βιβλίο-σταθμό στη σταδιακή αναθεώρηση της βαθιά ριζωμένης υποτίμησης της Δύσης για το Βυζάντιο και τον βυζαντινό πολιτισμό.
Τα κείμενα του Παπαϊωάννου αγκαλιάζουν ένα ευρύ πεδίο ενδιαφερόντων, από την κριτική στον «υπαρκτό» σοσιαλισμό έως την ανάδειξη της ιδιαιτερότητας της ελληνικής σκέψης και του ελληνικού πολιτισμού. Σήμερα, το έργο του έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται και στην Ελλάδα.
Α. Για τον Παπαϊωάννου δεν χωρεί καμία αμφιβολία ως προς το ζήτημα της «συνέχειας» μεταξύ του αρχαίου ελληνικού και ελληνιστικού κόσμου και του Βυζαντίου. Ο πληθυσμός, η γλώσσα και η κουλτούρα είναι εξ ολοκλήρου ελληνικοί.Β. Το Βυζάντιο συνιστά «μια δεύτερη άνθηση του ελληνισμού» και ο χριστιανισμός «ένα καινούργιο μπόλι» στο σώμα του ελληνισμού, με ένα «ανανεωτικό αποτέλεσμα κεφαλαιώδους σημασίας». Ο ελληνισμός θα καταδείξει «τις πραγματικές του δυνατότητες μέσα από τον τρόπο που επεξεργάστηκε τη βυζαντινή ορθοδοξία»:
Γ. Ο Παπαϊωάννου, όχι μόνο πίστευε πως η βυζαντινή τέχνη είναι η αυθεντική συνέχεια της αρχαίας ελληνικής, σε αντίθεση με τη δυτικοευρωπαϊκή, αλλά και θεωρούσε πως η βυζαντινή τέχνη «συμπληρώνει» και ολοκληρώνει κατά κάποιον τρόπο την αρχαία, εισάγοντας σε αυτήν τα στοιχεία της υποκειμενικότητας και της εσωτερικότητας.
Δ. Το Βυζάντιο –η Κωνσταντινούπολη– θα σβήσει, θα υποκύψει κάτω από τα συνδυασμένα και αλλεπάλληλα κτυπήματα που του κατέφερε η τουρκική Ανατολή και η λατινική Δύση, αλλά ο πολιτισμός του, η μεγάλη ζωγραφική του παράδοση, θα μεταλαμπαδευτεί σε άλλους ορίζοντες, πιο φιλόξενους, και θα αποτελέσει το έδαφος και την αφετηρία για τις πρώτες «Αναγεννήσεις» της Ευρώπης στη δυτική Ευρώπη και στην ανατολική, και κατ' εξοχήν τη Ρωσία.
Και, τέλος, μια μικρή εστία θα μείνει εδώ, άσβεστη, κρατώντας τ' ανάγλυφα μιας τέχνης… υψηλής, στον τόπο που γέννησε την ελληνική τέχνη στη διαχρονία της, και θα αρδεύσει την τέχνη του Θεοφάνη του Κρητός, του Θεοτοκόπουλου, του Ζωγράφου και του Θεόφιλου, του Κόντογλου, του Τσαρούχη και του Εγγονόπουλου.
2 σχόλια:
Bρήκα ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Κ. Παπαιωάννου και το παραθέτω:
Η αρχαία τέχνη αγνοούσε την υποκειμενικότητα. Η έννοια του μυστηρίου, της εσωτερικότητας, της αγωνίας και συνακόλουθα ο κόσμος της ελπίδας και της μεταμόρφωσης παρέμεναν για τους Έλληνες ένας τομέας σχεδόν απαγορευμένος. Έτσι, οι ωραιότερες μορφές του ελληνισμού φαντάζουν βυθισμένες μέσα σ’ έναν απρόσωπο κόσμο.... το έργο αυτών των πρόδρομων αιώνων συνίσταται ακριβώς στο να φέρει τον «ψυχικό» άνθρωπο των ελληνο-ρωμαϊκών πορτραίτων στο κατώφλι της πνευματικής εσωτερικότητας των βυζαντινών εικόνων και ψηφιδωτών.
…Ο ελληνισμός μπόρεσε να δείξει τις πραγματικές του δυνατότητες, ακριβώς, μέσα από τον τρόπο που επεξεργάστηκε τη βυζαντινή ορθοδοξία. Αυτό που μας εντυπωσιάζει στη βυζαντινή πατερική θεολογία είναι ορισμένως αυτή η παλιά ελληνική πίστη στη φύση που ακτινοβολεί στο έργο του Αγίου Βασιλείου, του Γρηγορίου Νύσσης ή του Μάξιμου του Ομολογητή.... Ο κόσμος είναι μία «Θεοφάνεια», μία «φανέρωση του Θεού», λέει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο πατέρας του χριστιανικού μυστικισμού.... Μέσα σ’ ένα τέτοιο σύμπαν το κακό δεν είναι παρά μια εξωπραγματική σκιά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η βυζαντινή τέχνη αρνήθηκε να υιοθετήσει τις δαιμονικές στρεβλώσεις και τα «τερατόμορφα αγρίμια» με τα οποία οι αποκαλυψιακές ενοράσεις στόλισαν τις πύλες των μητροπόλεων του Βορρά…
...Όμως, στη Θεσσαλονίκη και στη Ραβέννα, θα γίνει το αποφασιστικό βήμα: βλέπουμε να επιβεβαιώνεται με μια ασύγκριτη μαεστρία αυτή η τέχνη «της δημιουργίας του χώρου μέσω του χρώματος», που αργότερα θα ονειρευτούν ο Ντελακρουά, ο Βαν Γκογκ και ο Ματίς. Όταν, στη συνέχεια, το Βυζάντιο υπέταξε αυτή τη φοβιστική παλέτα στις απαιτήσεις της μνημειακότητας, μπόρεσε να αποκαλύψει αυτά τα «κρυμμένα πράγματα που υπάρχουν μέσα στο χρώμα» και για τα οποία ο Βαν Γκογκ έλεγε ότι «συνεργάζονται από μόνα τους», με σκοπό να δημιουργήσουν «μια φύση ευρύτερη και συναρπαστικότερη»...
Την εκδηλωση προβαλλε αποψε ο ¨Λυχνος¨....καλο σημαδι!
Δημοσίευση σχολίου