Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Στη μνήμη του δασκάλου Θόδωρου Αντωνίου (1935-2018), που έφυγε σαν σήμερα πριν από δύο χρόνια, δημοσιεύουμε από το προσωπικό μας αρχείο την πρώτη εκτέλεση του έργου του "Δοξολογία", όπως την ερμήνευσε ο πρωτοψάλτης Θεόδωρος Βασιλικός με την βυζαντινή χορωδία του Υπουργείου Οικονομικών, πριν 38 χρόνια.
Πρόκειται για ηχογράφηση ζωντανής μετάδοσης της Ελληνικής Ραδιοφωνίας από το Καστέλι Κισάμου Κρήτης, επί αρχιερατείας του μακαριστού Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη, την Κυριακή της Πεντηκοστής, 6 Ιουνίου 1982.
Της "Δοξολογίας" προηγείται ένα προλόγισμα του πρωτοψάλτη Θεόδωρου Βασιλικού.
Την παρτιτούρα του έργου δημοσίευσε ο αείμνηστος Αντώνης Κοντογεωργίου στο έργο του ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΟΡΩΔΙΕΣ ΜΑΣ, τόμος IV (Αθήνα, 2015), σελ. 337-344.
Πάντως, η "Δοξολογία" δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη εργογραφία του συνθέτη, όπως εκδόθηκε από τον Philippos Nakas.
Η Μεγάλη Δοξολογία, την οποία μελοποίησε ο Θ. Αντωνίου, είναι από τους πλέον δημοφιλείς ύμνους της Ορθόδοξης λατρείας. Ψάλλεται σε πανηγυρικό τόνο στο τέλος της ακολουθίας του Όρθρου και πριν από την Θεία Λειτουργία των Κυριακών και των μεγάλων εορτών, ενώ είθισται να συνοδεύεται από χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες, καθώς ο ιερέα θυμιά από την Ωραία Πύλη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αρχίζει με τον στίχο "Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία", τον οποίο, σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση, έψαλαν οι άγγελοι την νύχτα της Γέννησης του Χριστού. Τον συγκεκριμένο στίχο συναντούμε συνεχώς στην υμνολογία των Χριστουγέννων.
Νομίζω πως η "Δοξολογία" του Θόδωρου Αντωνίου είναι το μοναδικό, καθαρό "βυζαντινό" έργο του συνθέτη και μάλιστα αυστηρά φωνητικό και από τα λίγα με θρησκευτικό περιεχόμενο που έχει γράψει.
Έχει ενδιαφέρον ότι της Δοξολογίας ο Θ. Αντωνίου προτάσσει το "Κύριε ελέησον", εμβληματική επίκληση της καθόλου χριστιανικής λατρείας.
Η γραμμή του ψάλτη είναι αρκετά μελισματική, κυρίως μινόρε, με χρωματικές εναλλαγές.
Η χορωδία, στην συγκεκριμένη ηχογράφηση που παραθέτουμε εδώ, έχει αναλάβει το έργο του ισοκρατήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου