ΤΟ "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ" ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ ΣΤΑ ΡΩΣΙΚΑ ΣΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ "YUZHNAYA"

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Κυκλοφόρησε τον περασμένο Αύγουστο το "Άξιον Εστί" του Οδυσσέα Ελύτη στα ρωσικά, σε μετάφραση Κharlamov Ippolit, από τις εκδόσεις O.G.I. 

Η πρώτη παρουσίαση νέων εκδόσεων της σειράς "Ελληνική Βιβλιοθήκη" – ανάμεσά τους και το «Άξιον Εστί» - του εκδοτικού οίκου O.G.I., έγινε στο πλαίσιο της Ελληνικής συμμετοχής στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Μόσχας από 4-8/9/2019. 

Σήμερα, 15 Δεκεμβρίου 2019, στο Κυριακάτικο "Βήμα", διαβάζω ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα που επιμελήθηκε η Ζωή Λιάκα, για την λογοτεχνική Ελλάδα στη Ρωσία, καθώς μια δραστήρια ομάδα συγγραφέων, μεταφραστών, εκδοτών και εκπροσώπων της πολιτείας ανέλαβε την πρωτοβουλία για την διάδοση της ελληνικής ποίησης και λογοτεχνίας στην Ρωσία. 

Ξεχωρίζω τον Ιππόλυτο Χαρλάμοβ, γιατί αυτός είναι ο μεταφραστής του «Άξιον Εστί» του Ελύτη στα ρωσικά. Λέει, λοιπόν, ο Χαρλάμοβ για την μεταφραστική του περιπέτεια: 

«Μου πήρε δέκα χρόνια να μεταφράσω το «Άξιον Εστί» του Ελύτη. Τόσα χρόνια πολιορκούσαν οι Αχαιοί την Τροία, τόσα χρόνια θαλασσοπνιγόταν ο Οδυσσέας, προσπαθώντας να φτάσει στην Ιθάκη. Το κείμενο της μετάφρασης δεν έχει πλέον καμία απολύτως σχέση με τις πρώτες μου σημειώσεις, δεν έχει απομείνει κανένα ίχνος από αυτές, εκτός, μάλλον, από τη νεανική μου έμπνευση, με την οποία είχα ριχτεί (μόλις εικοσιτριάχρονος) μέσα στον λαβύρινθο του ελληνικού λόγου. Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι η ποιητική μέθοδος του Ελύτη έχει τόσο οικουμενικό χαρακτήρα που ο ρώσος αναγνώστης εύκολα θα αναγνωρίσει στη δική του πατρίδα όλα όσα αφηγείται στο «Άξιον Εστί» για την Ελλάδα. Ο αναγνώστης αυτός θα ανακαλύψει στη μορφή της πατρίδας του μια άλλη Ελλάδα – ή, όπως είχε πει ο Ελύτης σε ένα άλλο αριστούργημά του, το «Άσμα ηρωϊκό και πένθιμο», μια «αδελφούλα Ελλάδα» - που είχε κι αυτή εκτελεσμένους Λευτέρηδες και «νέους με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες». Θα θυμηθεί ότι και η δική του πατρίδα έχει θεμέλια στα βουνά όπου καίει η άκαυτη βάτος της μνήμης». 

Αυτά τα ωραία μας λέει ο Ιππόλυτος Χαρλάμοβ, ο οποίος για το επί θύραις 2020 σχεδιάζει μια ανθολογία ποίησης του Ελύτη, υπό τον τίτλο «Ρήμα το σκοτεινόν», που θα κυκλοφορήσει στη Μόσχα. 

Και ενώ διαβάζω αυτά, η ανταποκρίτρια της Ιδιωτικής Οδού στην Μόσχα, μου στέλνει το πρόγραμμα μιας βραδιάς ελληνικής μουσικής, που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019, στο Λογοτεχνικό Καφενείο “YUZHNAYA”, στο πλαίσιο ακριβώς της παρουσίασης του «Άξιον Εστί» στα Ρωσικά. 

Ο ίδιος ο μεταφραστής, Ιππόλυτος Χαρλάμοβ, θα διαβάσει αποσπάσματα από το «Άξιον Εστί» και θα παίξουν οι μουσικοί: 

- Παναγιώτης Καρνέζης, μπουζούκι – φωνή 

- Σωκράτης Παπαϊωάννου, πιάνο – φωνή 

- Γιάννης Κωφόπουλος, φωνή – κρουστά. 

Δια τους εν Μόσχα βουλομένους παραθέτουμε στη συνέχεια τον σχετικό χάρτη. 

Όσο για τον Ελύτη, ανθεί και φέρει κι άλλο! Στην Κίνα, στην Ρωσία, στον κόσμο όλο! Τον μικρό, τον μέγα!