Ο ΓΕΡΩΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ "ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗ"

MUHTEŞEM SÜLEYMAN 

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

"Κύριες ἰδιότητες τοῦ ἀνθρώπου: κοινωνικότης, 

ροπὴ πρὸς παίγνιον, ραστώνη, λαγνεία, ἀγριότης" 

(A. Schmidt) 

Στὸ κανάλι Star τῆς TV προβάλλεται ἀπὸ καιροῦ τὸ top ἔργο "ὁ Μεγαλοπρεπὴς αἰών", ποὺ βαίνει πρὸς τὸ τέλος του. 

Ἓν δημιούργημα καλλιτεχνικὸ μὲ τὰ στοιχεῖα ποὺ ἀπαιτεῖ τὸ γνήσιο ἔργο τῆς τέχνης, καὶ ὡς τοιοῦτο "κρίνεται" ἐδῶ. 

Τί κι’ ἂν διάφοροι ἁρμόδιοι καὶ μή, τὸ ἐπέκριναν λέγοντες, ὅτι ἐν πολλοῖς δὲν ἀντικατοπτρίζει τὴν πραγματικότητα τῶν γεγονότων τῆς μεγάλης Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, ὅτι ἔχει ἱστορικὰς ἀνακρίβειας, ὅτι ἀσχολεῖται κυρίως μὲ τὸν προσωπικόν βίον τῶν τότε ἀρχόντων, ὅπως τὰ σύγχρονα λυσσαλέα ΜΜΕ, ὅτι πρόκειται περὶ ψυχολογικῆς ἐπιχειρήσεως ἰσχύος τοῦ Νέο-οθωμανισμοῦ διὰ σκοποὺς ἀλλοτρίους, ὅτι διαστρεβλώνει τὰς πηγὰς καὶ ἄλλα. 

Κατ’ ἀρχὴν τὸ θέμα τῶν ὑπαρχουσῶν πηγῶν, τὰς ὁποίας συχνὰ ἐπικαλοῦνται οἱ ἱστορικοί. Καὶ ἐρωτῶμεν: Ποίων πηγῶν; Καὶ τί ἐκπροσωποῦν αὐταὶ ὅταν ἄλλα παραλείπουν, ἄλλα ἀποσιωποῦν, ἄλλα προσθέτουν, ἄλλα μεταλλάσσουν, ἄλλα διαστρεβλώνουν κ.ο.κ. κατὰ τὸν ἑκάστοτε ἐπιθυμητὸν στόχον, ὅπως καὶ τὰ "Πρακτικά"! Καὶ ἡ ἱστορία γράφεται ἐπ΄ αὐτῶν καὶ δὴ "ἀντικειμενικῶς"! 

Κατόπιν, ὡς ἐτονίσθη, τὸ ἔργον δὲν εἶναι ἱστορικὸν ντοκουμέντον μὲ ἀπαιτήσεις "ἀληθοφανείας", ἀλλὰ ἔργον τέχνης μὲ ἰδιαίτερον φυσικὰ χαρακτῆρα καὶ παραμέτρους. 

Καὶ ἐπ΄ αὐτοῦ θὰ ἠμποροῦσε νὰ κάμει τις κάποιες διαπιστώσεις καὶ δή: 

1- Ὅτι βλέπει κανεὶς ἐδῶ τὸ μεγαλεῖον τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας εἰς ὅλας του τὰς ἐκφάνσεις. Τὰ λαμπρὰ μορφολογικά, χρωματικὰ καὶ τεχνικὰ ἐνδύματα, τὰ ὁποῖα ἀνακαλοῦν τὴν ἀμφιολογίαν τῆς Ἐκκλησίας μας, τὴν ὁποίαν σήμερον παρὰ τὴν πτῶσιν της μέμφονται καὶ οἱ "δῆθεν" πτωχοπροδρομικῶν διαθέσεων κομπάρσοι, τὰ ἐκθαμβωτικὰ στέμματα, κοσμήματα καὶ τὶς γοῦνες, τὸν πλοῦτο, τὴν χλιδή, τὰς ἐντυπωσιακὰς τελετάς, τὴν αὐστηρὰν ἐθιμοτυπίαν, τὴν θρησκευτικότητα συνδυαζομένην μετὰ τῆς τυπολατρείας, τὴν ἀπόλυτον ὑποταγὴν εἰς τὸν Ἄνακτα, τοὺς σῶμα μὲ σῶμα πολέμους καὶ οὐχὶ μὲ τὰ Patriot!, τὴν πολιτισμικότητα, τὰς ἰδιαζούσας ἑστιάσεις μὲ τὰ τερψιλαρύγγια ἀνατολικὰ ἐδέσματα, τὰς διασκεδάσεις μὲ τοὺς χαρίεντας καὶ ἡδυπαθεῖς χοροὺς καὶ τὴν μουσικήν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀσκητισμόν. 

2- Ὅτι ἀπολαμβάνει τις τὴν ὀμορφιὰ τῶν γυναικῶν καὶ τῶν ἀνδρῶν, ποὺ ἀποδίδουν ἀριστοτεχνικὰ τοὺς ποικίλους ρόλους. Τί νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τὸν μνημειώδη Süleyman μὲ τὴν αὐστηρότητα, τὴν περίσκεψιν καὶ τὴν καλλιτεχνίαν του, τὴν πανέμορφη ἀλλὰ καὶ δαιμονικὴ Hürrem μὲ τὴν καταχθόνια ψυχοσύνθεση καὶ τὶς μηχανορραφίες της, τὴν παντοδύναμη καὶ φοβερὴ ἀντίπαλό της Mahidevran, ὅπως ἡ Fatma, τὸν ἀπολλίνειο δεσμώτη Selim, τὸν ἐπικίνδυνο μαχητὴ Bayezid, τὸν γλυκύτατο καὶ ἀνθρώπινο Cihangir, τὸν συμπαθῆ στρατηλάτη ἀλλὰ καὶ ἄμυαλο Pargalı İbrahim, τὴν γοητευτικὴ ἀλλὰ και τραγικὴ Nigâr (ὄμορφη σὰν μιὰ εἰκόνα), τὴν κουκλίτσα ἀλλὰ καὶ ἄτυχη Mihrimah (σὰν τὸν ἥλιο), ποὺ μᾶς χάρισε τὸ ὄμορφο τζαμί της στὸ Edirnekapı, τὴν καλλονὴ ἀλλὰ καὶ φιλόδοξη Nurbanu, τὴν μπιμπίλα Defne, τὴν καπριτσιόζα Grazia Mendez, τὴν σεμνὴ Gülfem, τὸν λεβέντη καὶ ἀτρόμητο Kapudan Paşa, τὸν ἀπαίσιο στὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα Rüstem Paşa, τὸν πανοῦργο Lala Mustafa Paşa, τὸν ἀπαράμιλλο δεξιοτέχνη Sümbül Ağa, τὸν ὄνομα καὶ πρᾶγμα Atmaca, τὸν ἀνδροπρεπῆ Matrakçı, τὸν σοφὸ Ebusuud Efendi, τὴν διαγνωστικότητα τῶν γιατρῶν, τὴ φρικτὴ χαρτορίχτρα, τὶς δολοπλόκες καλφάδες, τὰ χαριτωμένα παιδιὰ καὶ τοὺς πωλητὰς τῆς ἀγορᾶς; 

3- Ὅτι βλέπει κανεὶς τὰς ἐν πολλοῖς ἀνθρωπίνους πλευρὰς τοῦ βίου τῶν οἰκητόρων τοῦ Pâyitaht: Τὰς ἀγάπας καὶ τοὺς ἔρωτας, τὰς ἀπιστίας καὶ ἀπάτας, τὰς ἴντριγκας, τὰ μίση καὶ τὰς ἐκδικήσεις, τὰς συκοφαντίας καὶ ἀστυνομεύσεις –ὅπως στὴν CIA καὶ KGB–, τὴν ὑποκρισίαν καὶ τὰς αὐλοκολακίας, τὰς μεταμφιέσεις καὶ δωροδοκίας, τοὺς φυλακισμούς, τοὺς φρικτοὺς φόνους καὶ τὰς σφαγὰς διὰ καρατομῆς, στραγγαλισμοῦ καὶ φαρμακείας, τὰς αὐτοκτονίας δυστυχῶν πλασμάτων, τὰς καταχρήσεις, τὰς μυστικὰς συμφωνίας, τὸ "ψι-ψὶ στ’ ἀφτὶ" καὶ ἄλλα. 

4- Ὅμως ἐρωτῶμεν: Τί διαφορετικὸν συνέβαινε εἰς τὴν Ἀνατολικὴν Ρωμαϊκὴν Αὐτοκρατορίαν; καὶ τί εἰς τὰς συγχρόνους καὶ μάλιστα αὐτοκαλουμένας "Χριστιανικὰς" τοιαῦτας; καὶ ὄχι μόνον; Οὐδὲν τὸ νεότερον, ἀλλὰ πάντοτε τὸ "Ἄλλαξε ὁ Μανωλιὸς κι’ ἔβαλε τὰ ροῦχα του ἀλλιῶς". Αὐτὸ δυστυχῶς εἶναι τὸ κάτοπτρον τῆς ἀνθρωπότητος, "νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων". Ἀμήν. 

Ἂς ἀφουκραστοῦμε λοιπὸν τὸ τί λέγει ὁ Ἅγ. Ν. Βελιμίροβιτς γιὰ τὸν μεγάλο M. Gandi: "Νηστεία, προσευχὴ καὶ σιωπή".