ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Σήμερα Σάββατο 21 Ιανουαρίου το πρωί πραγματοποιήθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και τον Σύνδεσμο Νέων της οικείας Μητροπόλεως, ημερίδα με θέμα: «Το ζήτημα της γλώσσας στη λατρεία».

Στην έναρξη της ημερίδας χαιρετισμούς απηύθυναν ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο οποίος περιέγραψε τους όρους του διαλόγου πάνω στο ζήτημα αυτό (κοινή ορθόδοξη πίστη, ενδο-ορθόδοξο ζήτημα, αγάπη για τη λατρεία κ.ά), και η Πρόεδρος του Συνδέσμου Μαρία Αθανασιάδου, η οποία πρόβαλε την ευχαριστιακή διάσταση της εκκλησιαστικής λατρείας και γλώσσας.

Στην πρώτη εισήγηση της πρώτης συνεδρίας της Ημερίδας, υπό την προεδρία του Διευθυντή της Ακαδημίας Δρ. Π. Καλαϊτζίδη, ο Κωνσταντίνος Χολέβας, πολιτικός επιστήμων, μίλησε με θέμα «Δεν χρειαζόμαστε μετάφραση αλλά κατήχηση». Μιλώντας από φιλολογική σκοπιά αναφέρθηκε στα προβλήματα μιας επικείμενης μεταγλώττισης της λειτουργικής γλώσσας (προβληματική απόδοση όρων ή φράσεων ακολουθιών κ.ά), τονίζοντας ότι μια τέτοια αλλαγή θα έθετε σε κίνδυνο την ενότητα του ποιμνίου, ενώ αντίθετα απαιτείται από την πλευρά της Εκκλησίας κατήχηση για το τι γίνεται στη διάρκεια της λατρείας, κάνοντας επίσης λόγο στην προβληματική παιδεία που παρέχεται στα σχολεία και η οποία οδηγεί στην άγνοια της πλούσιας ελληνικής γλώσσας.

Στη συνέχεια μίλησε ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, με θέμα «Το ζήτημα της γλώσσας στη λατρεία και η ποιμαντική του διάσταση». Μέσα από προσωπικές αναμνήσεις και αναφορές στην συμβολή στα λειτουργικά θέματα του κυρού Μητροπολίτη πρώην Κοζάνης Διονυσίου (Ψαριανού), ο Μητροπολίτης αναφέρθηκε σε ποικίλες όψεις του ζητήματος. Αρχικά έκανε λόγο για ποικίλες προβληματικές όψεις της εκκλησιαστικής ζωής του λαού του Θεού, την έλλειψη σχετικής κατήχησης, τα προβληματικά κριτήρια ανάγνωσης και μελέτης των Πατέρων και των λειτουργικών κειμένων, την αδυναμία κατανόησης της λειτουργικής γλώσσας κ. ά. Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε προσωπικές απόπειρές του στο πλαίσιο της Μητρόπολής του και από καθαρά ποιμαντικό ενδιαφέρον να φέρει το ευαγγέλιο και να το καταστήσει κατανοητό στο μέσο και καθημερινό άνθρωπο, χρησιμοποιώντας ο ίδιος μεταφράσεις και απλούστερες μορφές γλωσσικής έκφρασης για να προσφέρει απαντήσεις στις ανάγκες και τα ερωτήματα των πιστών.

Στη δεύτερη συνεδρία της Ημερίδας υπό την προεδρία του Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνατίου, πρώτος ομιλητής υπήρξε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία» μιλώντας με θέμα: «Είναι απαραίτητο να κατανοούμε τη γλώσσα της λατρείας;». Ξεκινώντας από τη σύγχρονη διαπίστωση αδυναμίας κατανόησης της λειτουργικής γλώσσας, επικεντρώνεται στο ερώτημα της εισήγησής του φέρνοντας ιστορικά παραδείγματα από τις τρείς μονοθεϊστικές θρησκείες για την αναγκαιότητα κατανόησης της γλώσσας της λατρείας (λ.χ. οι εξελίξεις στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία μέχρι την περισσότερο ανεκτική και περιεκτική απόφαση για τη γλώσσα της λατρείας, πέραν της αποκλειστικότητας της λατινικής από την Β’ Βατικανή Σύνοδο ή τη δυσκολία ήδη από τον 8ο αιώνα στην ελληνόφωνη χριστιανοσύνη κατανόησης της λειτουργικής γλώσσας) για να αναδείξει την διαχρονικότητα του προβληματισμού. Σχολιάζοντας με κριτικό τρόπο την λεγόμενη «ιερότητα» της γλώσσας, γίνεται λόγος για ένα είδος μυστικοποίησης της λατρείας, με συνέπεια την ακατανόητη γλώσσα και τις μυστικές ευχές. Έτσι θα καταλήξει πως σήμερα θεωρείται ακατανόητο η λειτουργική γλώσσα να παραμένει σε διαχριστιανικό επίπεδο μη προσβάσιμη από τον άνθρωπο, ένα ζήτημα που οφείλεται στην νεωτερική συνθήκη της ανάδυσης του υποκειμένου.

Στην τελευταία εισήγηση της ημερίδας ο Φώτης Σχοινάς, Δρ. Φιλοσοφίας μίλησε με θέμα «Λειτουργική γλώσσα: αξία και παράδοση». Μιλώντας για τις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις του υποκειμένου στην πατερική θεολογία (νοερά σύλληψη και όχι υπεροχή της διάνοιας) προσέφερε μια φιλοσοφική προσέγγιση του ζητήματος, μιλώντας για την αμετάδοτη προσωπική εμπειρία σε σχέση με την υπεροχή της εμπειρίας, αλλά και τους περιορισμούς της λειτουργικής γλώσσας, σε σχέση με την κατανόησή της. Στο τέλος κάθε συνεδρίας δόθηκε επαρκής χρόνος για την ανταλλαγή απόψεων και διατύπωση ερωτήσεων από το κοινό. Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με τον καταληκτικό λόγο του Μητροπολίτη Ιγνατίου για τη σπουδαιότητα και αξία του διαλόγου για το ζήτημα της λειτουργικής γλώσσας.