ΤΑ "ΓΛΩΣΣΙΚΑ" ΤΗΣ "ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗΣ"

Το 113ο φύλλο της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ, την οποία εκδίδει ο φιλοπονότατος και άριστος γνώστης της ελληνικής – και όχι μόνο - κ. Γεώργιος Γιαννόπουλος, εγκρατής νομικός, εκυκλοφορήθη με λίαν ενδιαφέρουσα – όπως πάντα – ύλη.
Ολόκληρη την εφημερίδα μπορείτε να την αναζητήσετε εδώ.
Παραθέτω, από το καινούργιο φύλλο, την στήλη ΓΛΩΣΣΙΚΑ, η οποία είναι μια πραγματική απόλαυση! Όχι βέβαια η συλλογή των ...μαργαριταριών, αλλά ο σχολιασμός τους με τρόπο μοναδικό, που μόνο ο κ. Γιαννόπουλος γνωρίζει.
Ελπίζω να αντιληφθούν οι αγαπητοί συνοδίτες την αξία αυτής της στήλης και ταυτοχρόνως να κατανοήσουν την ανάγκη όλων μας για γλωσσικό επανευαγγελισμό.

ΓΛΩΣΣΙΚΑ

* «Ἀπό στιγμή σέ στιγμή ἀλλάζει ἡ φόρα τοῦ ἀνέμου».
(Τηλεόρασις MEGA, μεσημβριναί εἰδήσεις, 17.7.10).
- Ἀλλάσσει βεβαίως ἡ φορά (= ὁ τόνος εἰς τήν λήγουσαν) τοῦ ἀνέμου.
Ὁ ρεπόρτερ ὅμως τοῦ σταθμοῦ ἐθεώρησεν ὅτι ἡ λαϊκή λέξις «φόρα» (= ὁ τόνος εἰς τήν παραλήγουσαν) ἀπέδιδε τήν ἀλλαγήν τῆς κατευθύνσεως τοῦ ἀνέμου.
Φορά = διεύθυνσις, κατεύθυνσις, μεταφορικώτερον δέ καί ἐξέλιξις, πορεία («ἡ φορά τῶν πραγμάτων»).
Φόρα = ὁρμή, μεταφορικώτερον δέ ἀποθράσυνσις, ἔλλειψις συγκρατήσεως («ἐπῆρε φόρα καί βρίζει»).
* «Ἡ συνειδητοποίηση τῆς πράξεως αὐτῆς καθ᾿ ἑαυτῆς».
(ΝΕΤ, μεσημβρία 20.7.10).
- Ἡ συνειδητοποίησις τῆς πράξεως αὐτῆς καθ᾿ ἑαυτήν εἶναι τό ὀρθόν. Τό ἐπιτατικόν «καθ᾿ ἑαυτήν» σημαίνει: ὡς πρός ὅλην τήν οὐσίαν ἤ τήν ἔκτασιν ἤ τό βαθύτερο νόημα. Ἄν τεθῇ ὁμοιοπτώτως πρός τό «τῆς πράξεως» δέν σημαίνει τίποτε. Εἶναι λάθος.
* «Τῆς ὁσίας Πελαγίας τῆς Τυνησίας!».
(Ρ/Σ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μετάδοσις ἱερᾶς ἀκολουθίας ἐκ Τήνου, 23.7.10).
- Τό ἠκούσαμεν καί αὐτό!
Ἡ ὁσία Πελαγία ἡ Τηνία, τό ἐγκαύχημα τῆς Τήνου καί ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος, ἐγένετο Τυνησία ὑπό τοῦ κατακλείοντος τήν λειτουργίαν ἱερέως.
Τό λάθος εἶναι μᾶλλον ἀσυγχώρητον διά λειτουργόν τοῦ μεγίστου καί ἱερωτέρου προσκυνήματος τῆς χώρας, πιθανῶς πτυχιούχου τοῦ γνωστοῦ ἐκείνου τμήματος τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου ἤ ἄλλου ἰσοϋψοῦς.
* «Μέ τήν ἐπιφύλαξη ὅτι ὁ ὑπουργός θά αἴρει τήν ἐπίταξη, ἀναστέλλουν τήν ἀπεργία».
(ΝΕΤ, ἀπογευματιναί εἰδήσεις 1.8.10).
- Ἡ ρεπόρτερ ἀνεφέρετο εἰς τό ἀναγνωσθέν ψήφισμα τῶν ἀπεργούντων ἰδιοκτητῶν τῶν φορτηγῶν αὐτοκινήτων.
Ἤθελε, βεβαίως, νά εἴπῃ: μέ τήν ἐπιφύλαξιν ὅτι ὁ ὑπουργός θά ΑΡΗ τήν ἐπίταξιν.
Ἀλλά τό λάθος γίνεται καί ἀντιστρόφως εἰς τήν γλῶσσαν τῆς …κουλτούρας: «ἄρει (ἀντί αἴρει) τήν ἐπιφύλαξιν, κ.λπ.».
* «Δημοσίως κατατίθονται οἱ ἀπόψεις, δημοσίως συζητῶνται».
(Ρ/Σ ΝΕΤ, πρωΐα 5.8.10).
- Συνεντευξιάζετο ὁ κ. Τατούλης. Ἀπήντα εἰς ἐρωτήσεις περί τῶν ἀμέσως προσεχῶν πολιτικῶν του σχεδίων. Ἔλεγε διάφορα εἰς τό γνωστόν σουρεαλίζον ὕφος του. Ἀλλά οἱ ἀπόψεις δέν «κατατίθονται»· ΚΑΤΑΤΙΘΕΝΤΑΙ. Δέν «συζητῶνται»· ΣΥΖΗΤΟΥΝΤΑΙ. Ἀλλεπάλληλα γλωσσικά ἀτοπήματα. Εὐχόμεθα νά ἀποδειχθῇ κατά τά λοιπά ἀλάθητος ὁ συμπαθής ἀνεξάρτητος.
* «Δίνω τό χέρι σέ ὅλους τούς πολίτες ἀνεξαρτήτου κόμματος».
(ΝΕΤ, δελτία εἰδήσεων 17.8.10).
- Ταῦτα ἐδήλωσεν ὁ «κεχρισμένος» ὡς περιφερειάρχης Κρήτης ἐκ μέρους τῆς Ν.Δ. ἀξιότιμος κ. Πλακιωτάκης.
Ἀπολύτως ἐπαινετή ἡ …χειρονομία. Θά ἦτο καί ὁ ἴδιος ἀξιέπαινος, ἄν ἔλεγεν «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ κόμματος».
* «Ἡ οἰκονομία μπαίνει σ᾿ ἕναν ἐνάρετο κύκλο».
(ΝΕΤ, μεταμεσημβριναί εἰδήσεις 19.8.10).
- Εἶναι ἡ φράσις τοῦ κ. Διοικητοῦ τῆς Τραπέζης Ἑλλάδος περιέχουσα ἀντιδιαστολήν πρός τόν «φαῦλον κύκλον». Ἀλλά, προκειμένου περί οἰκονομίας τό ἀντίθετον τοῦ φαύλου κύκλου εἶναι ἡ ὁμαλοποίησις, ἡ θετική ἐξέλιξις, ἡ (δι)έξοδος (ἐκ τῶν ἀδιεξόδων). Τά ἐπίθετα «φαῦλος» ἤ «ἐνάρετος» ἔχοντα ἠθικήν ἀπόχρωσιν δέν λέγουν τίποτε προκειμένου περί τῆς οἰκονομίας, ἰδίως τό «ἐνάρετος!».
* «Ἡ Ἀθήνα στερεῖται δήμαρχο ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Μπέη».
(Ρ/Σ ΝΕΤ, πρωΐα 25.8.10).
- Μή ὄντες δημόται Ἀθηνῶν ἀδυνατοῦμεν νά ἐκτιμήσωμεν τήν βασιμότητα τοῦ ἀποφθέγματος. Ὁ ἀπόμαχος πλέον κ. Μπέης εἶναι εἷς σοβαρός ἄνθρωπος. Τό ἔργον του ὅμως δέν πρέπει νά ὑπῆρξε μέγα, ἄν κρίνῃ κανείς ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι ἐπί πολλάς 4ετίας αἱ Ἀθῆναι ἐκλέγουν σταθερῶς δήμαρχον ἐκ τῆς ἀντιπάλου πρός τόν κ. Μπέην παρατάξεως.
Πάντως, τό ὀρθόν γλωσσικῶς εἶναι: «Ἡ Ἀθήνα στερεῖται ΔΗΜΑΡΧΟΥ».