Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Η ξεχωριστή βιβλιοφιλική έκδοση: Οδυσσέας Ελύτης - Ο ζωγράφος Θεόφιλος


Οι Ελληνικές Ομοιογραφικές εκδόσεις και το «Σπίτι του Ελύτη» - Μουσείο παρουσίασαν μια ξεχωριστή βιβλιοφιλική έκδοση: Οδυσσέας Ελύτης - Ο ζωγράφος Θεόφιλος. 
Πρόκειται για μία τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά) που περιλαμβάνει το κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη: Ο ζωγράφος Θεόφιλος μαζί με τα ογδόντα έξι έργα του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ που βρίσκονται στο Μουσείο Θεόφιλου στη Βαρειά της Μυτιλήνης.
Μεταφραστές CONNOLLY DAVID, SOUFARAPIS MALAMATI 


Η εκδήλωση παρουσίασης αυτής της πραγματικά ξεχωριστής έκδοσης, έλαβε χώρα στο «Σπίτι του Ελύτη» - Μουσείο την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025. 
Για τον ζωγράφο Θεόφιλο και τη θέση του στο νεοελληνικό πολιτισμό μίλησε η Ιστορικός Τέχνης και Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ) Αθηνά Σχινά, ενώ η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου αναφέρθηκε στον Θεόφιλο του Ελύτη, διαβάζοντας και χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το περίφημο δοκίμιο του σπουδαίου ποιητή για τον λαϊκό ζωγράφο. Τέλος, ο εκδότης Νίκος Κομν. Χατζηγεωργίου εξήγησε την ιδιατερότητα της συγκεκριμένης έκδοσης. 
Η διακεκριμένη πιανίστρια Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου απέδωσε συνθέσεις δικές της, του Γιάννη Κωνσταντινίδη και του Γιώργου Κουρουπού. 


Για πρώτη φορά στην ελληνική, αλλά και παγκόσμια Βιβλιογραφία επιχειρήθηκε η συνύπαρξη δύο σπουδαίων δημιουργών σε ένα εκδοτικό corpus υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Για την έκδοση τηρήθηκαν όλα εκείνα τα εκδοτικά πρωτόκολλα, που διέπουν τις Ομοιογραφικές (Facsimile) Εκδόσεις, έτσι ώστε τα έργα του Θεόφιλου να παρουσιάζονται αποτυπωμένα, χρωματικά και αισθητικά, με απόλυτη προσομοίωση στα πρωτότυπα. 
Αξιζει να σημειωθεί ότι η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε στη Λέσβο, τόπο καταγωγής του Οδυσσέα Ελύτη, αλλά και του Θεόφιλου, στον εμβληματικό χώρο του Μουσείου–Ελαιοτριβείου ΒΡΑΝΑ, στον Παπάδο της Λέσβου, στις 6 Σεπτεμβρίου 2025. 


Πουθενά, σε κανένα μέρος του κόσμου, ο Ήλιος και η Σελήνη δε συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά, δε μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την Ισχύ τους, όσο επάνω σ' αυτό το κομμάτι γης που κάποτε, ποιος ξέρει σε τι καιρούς απίθανους, ποιος θεός, για να κάνει το κέφι του, έκοψε και φύσηξε μακριά, ίδιο πλατανόφυλλο καταμεσής του πελάγους. Μιλώ για το νησί που αργότερα, όταν κατοικήθηκε, ονομάστηκε "Λέσβος", και που η θέση του, όπως τη βλέπουμε σημαδεμένη στους γεωγραφικούς χάρτες, δε μοιάζει να ανταποκρίνεται και πολύ στην πραγματικότητα. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά μια-δυο ώρες αφού το πλοίο της γραμμής εγκαταλείψει τη Χίο είναι σα να εγκαταλείπει ολόκληρο τον γνωστό κόσμο. Μπαίνει σε θάλασσες που άξαφνα μοιάζουν ανεξερεύνητες, και ο απροειδοποίητος ταξιδιώτης, που ταλαντεύεται με το ρυθμό της πρωινής φουσκοθαλασσιάς, κρατημένος από τα κάγκελα της γέφυρας, ατενίζει τον ορίζοντα με το ίδιο αίσθημα που θα είχε σε καιρούς αλλοτινούς ένας τυχερός θαλασσοπόρος. Σε λίγο, ανάμεσα στην ατμιστή πάχνη, που τη διαλύει κομμάτια-κομμάτια ο ήλιος, αρχίζει να ξεχωρίζει τη σκιά μιας παραμυθένιας γης και, πριν καλά-καλά συνέλθει, πιο κοντά να διακρίνει καθαρά τα τριανταφυλλένια βουνά που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο και καμπυλώνονται με τη χάρη γυναίκας ηδονικής· τους γυμνούς ώμους έξω απ' τα νερά, όλο μαβιές αποχρώσεις· και πιο χαμηλά, την κοιλιά μιας χνουδερής απαλότητας, δροσερές αγκάλες γεμάτες διαύγεια, μαλλιά δέντρων, που ακόμα στάζουν, βγαίνοντας από τον ολονύχτιον ύπνο. (Από την έκδοση). 

Νίκος Σηφουνάκης, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Παναγιώτης Δουδωνής και Νίκος Χατζηγεωργίου

Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025

ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΦΙΡΦΙΡΗ



Πατρίδα, γένος. ύπαρξιν, ηχ πλ β'. Δόξα Eσπερινού εορτής Αγίας Βαρβάρας. Δοξαστάριο, τόμ. A', σ. 108-09. Διάρκεια 7'.06''. 
Το μέλος περιλαμβάνεται στην σειρά Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής, και στο Σώμα Δοξαστικά Ιακώβου Πρωτοψάλτου, που εξέδωσε ο Μανόλης Χατζηγιακουμής και το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων. 
Στο cd5 που τιτλοφορείται  ΔΟΞΑΣΤΙΚΑ ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ (ΙΙ) - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ι), περιλαμβάνεται και το Δοξαστικό του Εσπερινού της Αγίας Βαβράρας (4 Δεκεμβρίου), το οποίο ερμηνεύει εξαίσια ο μακαριστός διακο - Διονύσης Φιρφιρής. 
Ο Χατζηγιακουμής παρατηρεί πώς "σε όλα τα εκτελούμενα Δοξαστικά του Ιακώβου επισημαίνονται επιπλέον και πολλά στοιχεία της παλαιάς και της νεώτερης Αγιορειτικής ερμηνευτικής παράδοσης: κλασικές αναλύσεις θέσεων, ιδιότυπα ποικίλματα, πρότυπες επιμέρους υφολογικές και ηθολογικές εκφράσεις. Ακόμη, αναδεικνύονται και όλες οι ουσιώδεις ιδιότητες της προσωπικής ερμηνευτικής τέχνης του πατρός Διονυσίου: η απαράμιλλη εκφραστική δύναμη, η οικείωση και και η βαθειά γνώση του παραδοσιακού μουσικού υλικού, η έντονη και αυθεντική αποτύπωση του πνευματικού και λειτουργικού βιώματος."


Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

ΘΩΜΑΣ ΤΑΜΒΑΚΟΣ: ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ


Ο ακαταπόνητος μουσκογράφος, ερευνητής και κριτικός της μουσικής Θωμάς Ταμβάκος, ο ιδρυτής του πολύτιμου Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμάς Ταμβάκος, μας δίνει ένα ακόμα πολύτιμο πόνημα, που αφορά στον μεγάλο Θόδωρο Αντωνίου, επί σειρά ετών Πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. 
Η έκδοση με την πλήρη επίσημη δισκογραφία του Θόδωρου Αντωνίου καλύπτει το κενό στη βιβλιογραφία του κορυφαίου συνθέτη, αρχιμουσικού και μουσικοπαιδαγωγού. Λαμβάνει χώρα με αφορμή τη συμπλήρωση των ενενήντα (90) ετών από τη γέννησή του. Είναι η πέμπτη έκδοση του συγγραφέα από τη Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης με αντίστοιχο περιεχόμενο (δισκογραφία) Ελλήνων συνθετών. 


Στην παρούσα έκδοση ως αφετηρία λαμβάνεται το 1970 με τη φωνογραφική αποτύπωση των έργων Κάθαρση και Κλίμα απουσίας. Έως τον Σεπτέμβριο του 2025, με την τελευταία δισκογραφική έκδοση (εφεξής δ.ε.) «Αενάως ποιείν» με τη φωνογράφηση του έργου Ύμνος εις τον έρωτα για φωνητικό κουαρτέτο, αφιερωμένου στον Θ. Ταμβάκο, έχουν καταχωρισθεί εκατόν εννέα (109) δ.ε. όλων των μορφών αποτύπωσης, ψηφιακές (εφεξής ψ.ε.) και επανεκδόσεις με έργα του. Όλες αναγράφονται με όλα τα γνωστά στοιχεία τους (την εταιρεία ή τον φορέα έκδοσης, τη χώρα, τη χρονολογία, τον κωδικό, τους ερμηνευτές κ.λπ.). Έγινε συστηματική προσπάθεια για την τεκμηριωμένη συμπλήρωση και διόρθωση τυχόν λαθών και παραλείψεων σε αρκετά από τα στοιχεία αυτά. Οι δ.ε. και οι ψ.ε. που παρατίθενται συνοδεύονται από αντίστοιχο φωτογραφικό υλικό, με τα εξώφυλλα, τις ετικέτες πάνω στους δίσκους, τους ερμηνευτές των έργων και δείγματα από αυτόγραφες και εκδοθείσες παρτιτούρες. Στις υποσημειώσεις αναγράφονται επίσης γνωστές πληροφορίες για τις δισκογραφικές εταιρείες και τους φορείς που υπογράφουν την παραγωγή (ή συμπράττουν σε αυτή) των δ.ε. και των ψ.ε. Συνολικά φωνογραφήθηκαν ογδόντα οκτώ (88) έργα του συνθέτη, ολόκληρα ή μέρη τους, από τα συνολικά τετρακόσια εξήντα έργα (467) της εργογραφίας τους. Από την επίσημη δισκογραφία του συνθέτη απουσιάζουν αρκετά σημαντικά έργα του. 


Στην έκδοση συμπεριλαμβάνονται και οι σαράντα (40) δ.ε. και ψ.ε. με τον Θ. Αντωνίου ως αρχιμουσικό, σε έργα δικά του και άλλων συνθετών. Η έκδοση παρήχθη σε 300 αντίτυπα με σκοπό να διατεθεί σε αρμόδιους μουσικούς φορείς, ιδρύματα και φυσικά πρόσωπα. Ελάχιστα αντίτυπα διατίθενται προς πώληση κυρίως από τον Μουσικό Οίκο Φ. ΝΑΚΑΣ ο οποίος είναι ο εκδότης έργων του Θ. Αντωνίου. Επίσης, από τον Εκδοτικό Μουσικό Οίκο ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΙΟΥ-ΝΑΚΑΣ και τον Μουσικό Οίκο ΟΡΦΕΥΣ-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ. 


Η Επίσημη παρουσίαση του βιβλίου ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ (10/2/1935 – 26/12/2018). ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ (1970-2025) ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΑ 90 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ του Θωμά Ταμβάκου θα πραγματοποιηθεί στις 10 Φεβρουαρίου 2026 (επέτειος των γενεθλίων του), στην  Αίθουσα Συναυλιών του Ωδείου Φ. ΝΑΚΑΣ. 
Ομιλητές: 
- Βύρων Φιδετζής, αρχιμουσικός-ερευνητής 
- Ιάκωβος Κονιτόπουλος, συνθέτης-πρώην γενικός γραμματέας Ε.Ε.Μ.-πρόεδρος Δ.Σ. Συλλόγου Φίλων Δημήτρη Δραγατάκη, 
- Σάββας Τσιλιγκιρίδης, συνθέτης-συνεργάτης και υπεύθυνος αρχειακού υλικού του Θ. Αντωνίου, 
- Δρ Αθανάσιος Τρικούπης, εκδότης (Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης)-συνθέτης-αρχιμουσικός-πανεπιστημιακός καθηγητής 
- Θωμάς Ταμβάκος, μουσικογράφος-μουσικός ερευνητής-κριτικός-συγγραφέας. 
Μουσικό πρόγραμμα με έργα του Θ. Αντωνίου από: 
- Τον Κωνσταντίνο Δεστούνη (πιάνο), 
- Τον Νίκο Νικόπουλο (φλάουτο) και τη Γωγώ Ξαγαρά (άρπα), 
- Τον Απόστολο Ντάρλα (πιάνο), 
- Το Duo Vocialo (Ιωάννα Βρακατσέλη, φωνή και Χρήστος Μαρίνος, πιάνο) 
- Το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Ι. Κονιτόπουλου. 


Νίκος Παλουμπιώτης: Scarto maggioro

Φωτογραφία: Alfredo Frigerio

Νίκος Παλουμπιώτης 
Scarto maggioro 

Στον καιρό της ομοιότητας ίδιες οι ιδέες, βάλτοι αβαθείς 
Το άσκοπο και η αφροσύνη ίδια 
Χαμένη η ζεστασιά του κόσμου 
Νέος, χωρίς να ‘ναι καινούριος 
Το σήμερα σαν το αύριο 
Ένα είδος μαγείας τα ψέματα σου 
Το βλέπω στο βλέμμα σου 
Σάλπιγγες ρόδινες της κοντέσας Σάρας 
Τα λουλούδια της, μικρή πνοή ανέμου 
Θρόισμα απαλό μ' αγγίζει

Ολόκληρο το ποίημα στη συνέχεια

 
Related Posts with Thumbnails