Με αφορμή τη συμπλήρωση 80 ετών από τον εκούσιο κατά τις μαρτυρίες, αλλά βίαιο σε κάθε περίπτωση, θάνατο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μιας ομολογουμένως ιδιαίτερης προσωπικότητας, της ποιήτριας, θρησκευτικής φιλοσόφου, ζωγράφου, και από το 1932 μοναχής Μαρίας Σκομπτσόβα (1891-1945), οι Εκδόσεις Firebrand παρουσιάζουν το δοκίμιό της «Θρησκευτικός υλισμός. Η κοσμοαντίληψη του Βλαδίμηρου Σολοβιώφ». (εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Δημήτρης Μπαλτάς).
Είναι ευρύτερα παραδεκτό ότι συνολικά η ζωή της διακρινόταν από ορισμένη γενναιότητα και εν τέλει αντισυμβατικότητα: Εκινείτο μεταξύ των λογοτεχνικών κύκλων, παντρεύτηκε και χώρισε δύο φορές, διετέλεσε δήμαρχος την εποχή μετά την Επανάσταση του 1917, ασχολήθηκε με το δοκίμιο και ιδιαίτερα το θρησκευτικό-φιλοσοφικό, και, τέλος, εκάρη μοναχή.
Στο δοκίμιο που παρουσιάζεται σήμερα σε ελληνική μετάφραση, η Μαρία Σκομπτσόβα προσεγγίζει πλευρές της κοσμοαντίληψης του Ρώσου φιλοσόφου Βλαδίμηρου Σολοβιώφ: «Ολόκληρη η φιλοσοφία του Σολοβιώφ προσπαθεί να βρει το βασικό νόημα και τον πυρήνα της ύπαρξης στη Θεία αρχή, και σε αυτή τη Θεία αρχή να ενισχύσει όλες τις πτυχές και όλους τους τύπους και εκδηλώσεις της παγκόσμιας ζωής, να κατανοήσει τα πάντα ως ενιαίο κόσμο, τη Θεανθρώπινη διαδικασία που αγκαλιάζει ολόκληρο το σύμπαν σε όλες τις εκδηλώσεις του».
1 σχόλιο:
Ευχαριστούμε. Την ευχή της αγίας Μαρίας να έχουμε.
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να ζητήσω και κάτι ακόμα για την αγία Μαρία: μια πιο "απλουστευμένη" παρουσίαση της ζωής της, κατάλληλη για τον "μέσο" πιστό, εκφρασμένη με πατρικό, πατερικό και μεστό λόγο. Με πνεύμα ενότητας, διάκρισης και με αξιοποίηση της σοφίας και της εμπειρίας της Εκκλησίας. Ενώ είναι μια υπέροχη αγία, μερικές φορές νιώθω ότι η υπερβολική έμφαση και ο ακαδημαϊκός σχολιασμός λεπτομερειών της ζωής της... εντέλει την αδικεί, οδηγώντας τον "μέσο" πιστό (αλλά και τον "ακαδημαΐζοντα" θεολόγο) σε παρερμηνείες της σκέψης της και της ζωής της. Στην τελική, η αγία Μαρία έλεγε ότι βλέπει περισσότερο Θεό σε φτωχές γιαγιούλες που κάνουν μετάνοιες στην εκκλησία, παρά σε ανθρώπους από τα θεολογικά και λογοτεχνικά σαλόνια (η ίδια, νομίζω, βρήκε μια σχετική ισορροπία ανάμεσα σε αυτά, βέβαια μέσα στους κλυδωνισμούς και τις έντονες συνθήκες και ανακατατάξεις της εποχής της - συνθήκες που δεν μπορούμε να τις καταλάβουμε γιατί δεν τις έχουμε ζήσει).
Τα βασικά σημεία που εντοπίζω στη σκέψη και τη ζωή της αγίας Μαρίας είναι:
1) Να μην σκεφτόμαστε μόνο τον εαυτό μας ως χριστιανοί, αλλά να νιώθουμε μέλη κοινότητας και να ενδιαφερόμαστε για όλη την κοινότητα. Στην τελική, όλοι αμαρτωλοί είμαστε, αλλά ταυτόχρονα είμαστε και εικόνες Θεού με "προοπτική" παραδείσου.
2) Να μάθουμε να βλέπουμε την ουσία, το βάθος κάτω από την επιφάνεια. Δεν αρκεί μόνο να ακολουθούμε κάποιες συνήθειες ή να έχουμε μια συγκεκριμένη εμφάνιση και συμπεριφορά ως χριστιανοί. Αυτά είναι πράγματα πιο επιφανειακά (όχι όμως και ασήμαντα και περιφρονητέα), ο Θεός θέλει περισσότερα (και ενδιαφέρεται περισσότερο για εκείνα).
3) Να μην "βολευόμαστε", όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό. Ο χριστιανισμός είναι ένας αγώνας και η "βαθύτερη" ειρήνη στην καρδιά έρχεται μέσα από πιέσεις και μάχες. Μερικές φορές επίσης χρειάζεται να αγωνιζόμαστε ώστε να προσαρμοστούμε στις συνθήκες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, να μην αφήνουμε να μας κυριαρχούν ο φόβος για το τι θα ακολουθήσει και η λύπη για το "παλιό" που χάσαμε...
Αν δεν "βλέπουμε" αυτά τα τρία στην αγία Μαρία, νομίζω ότι άλλα τα υπόλοιπα περισσεύουν...
Δημοσίευση σχολίου