ΧΑΡΑΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ - ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ: "ΠΑΤΡΩ" - ΕΝΑ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

Πατρώ  

Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων 

Μιά πολεοδομική καί ἀρχιτεκτονική ἀνάγνωση 

Ἐκδόθηκε σέ περιορισμένο ἀριθμό ἀντιτύπων τό τελευταῖο βιβλίο τῆς ἀρχιτέκτονος Χαρᾶς Παπαδάτου-Γιαννοπούλου μέ τίτλο: Πατρώ. Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων. Μιά πολεοδομική καί ἀρχιτεκτονική ἀνάγνωση. 

Πατρώ ὀνόμαζαν τήν πόλη οἱ Επτανήσιοι κατά τόν μεσαίωνα. Τό ὅλον ἐγχείρημα ξεκίνησε, ὄχι ὡς καταγραφή, ἀλλά κυρίως ὡς ἔρευνα, γιά ὅλες τίς ἐπιμέρους ἑνότητες μέ τίς ὁποίες ἀσχολεῖται. Ἡ παρουσίαση παρακολουθεῖ τήν πόλη ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα καί προσπαθεῖ νά ἀνιχνεύσει καί ἀναπλάσει τήν ταυτότητά της στίς διάφορες περιόδους ἐξελίξεώς της. Εἶναι βασικά μιά ἐρευνητική προσπάθεια γιά τήν προσέγγιση πολλῶν λεπτομερειῶν πού συνδέουν τίς διάφορες ἱστορικές περιόδους, ἀλλά καί τήν δομή τῆς πόλεως. Μέ βάση βέβαια τίς ὑπάρχουσες πηγές. 

Πρῶτον ἐπικεντρώνεται στό τμῆμα τῆς πόλεως πού ἔχει διαχρονική ἱστορική παρουσία, ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα: στό λεγόμενο Ἱστορικό Κέντρο. Διότι αὐτή στήν οὐσία εἶναι ἡ πόλις. Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων, ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ὀνομάτων μέ τήν ἴδια ὅμως πάντοτε ρίζα, ἡ πόλις τοῦ ἀμετακινήτου μέσα στούς αἰῶνες οἰκονομικοῦ ἐκτοπίσματος. Ἀλλά καί ἡ πόλις τῶν ἀμετακινήτων πολεοδομικῶν καί κοινωνικῶν κέντρων βάρους. Τό γεγονός ὅτι οἱ πολεοδομικές παράμετροι δέν ἀλλάζουν στά 3.000 χρόνια ἀπό τήν ἱστορημένη συγκρότηση τῆς πόλεως, καθιστᾶ τό σημερινό Ἱστορικό Κέντρο της, δηλαδή τό τμῆμα τῆς πόλεως πού ἐπιζεῖ ἀπό τή ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, ἕνα ἀξιοπρόσεκτο παράδειγμα πόλεως, ἡ ὁποῖα σέ κάθε ἱστορική περίοδο ἐπαναπροσδιορίζεται, μέ βάση τούς ἀρχικούς χωροταξικούς κανόνες τῆς δημιουργίας της. Εἶναι ἡ πόλις ἡ ὁποία ποτέ δέν ἀποκόπτεται ἀπό τόν ὀμφάλιο λῶρο της. 

Στήν συνέχεια θά δοῦμε τήν πόλη, πῶς ἀναγεννήθηκε μετά τήν ὁλική της καταστροφή κατά τήν Ἐπάνάσταση τοῦ 1821 καί τήν ἀναγέννησή της σέ μιά ἐντυπωσιακή πόλη. 

Στήν συνέχεια παρουσιάζεται ὅπως σήμερα μεταμορφώθηκε, ὕστερα ἀπό τίς ἐπενέργειες τῆς μεταπολεμικῆς μεταπρατικῆς κοινωνίας. Πρῶτα μέ τήν καταγραφή τῶν ἐπεμβάσεων κατά τήν δεκαετία τοῦ '70 καί μετά μέ τίς πολεοδομικές μελέτες Ε.Π.Α. (Ἐπιχείρηση Πολεοδομικῆς Ἀνασυγκρότησης) πού ἄλλαξαν τό πολεοδομικό τοπίο. Ἀκολουθοῦν ἐρευνητικές μελέτες πού ἐκπορεύθηκαν ἀπό τίς ἀρχικές μελέτες τῆς Ε.Π.Α. πού κρίνουμε ὅτι εἶναι χρήσιμες νά δημοσιοποιηθοῦν. Τό τελευταῖο κεφάλαιο ἀφιερώνεται στήν ἀρχιτεκτονική. Γίνεται κυρίως προσπάθεια ἀναλύσεως τῆς ἀρχιτεκτονικῆς φυσιογνωμίας τοῦ Ἱστορικοῦ Κέντρου, πού παρά τήν μεγάλη κακοποίησή του, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι παρόν καί σέ κάθε ἔρευνα μᾶς ἐκπλήσσει. 

Ἡ παρουσίαση γίνεται μέ βάση τούς πολεοδομικούς καί αἰσθητικούς ἄξονες τῆς πόλεως, οἱ ὁποῖοι καταγράφουν μέ τήν ἀρχιτεκτονική πολυποικιλότητά τους τήν ζωντανή οἰκονομική καί κοινωνική ζωή καί ἱστορία τῆς μετεπαναστατικῆς πόλεως. 

Τό βιβλίο δέν πωλεῖται. Μπορεῖ κανείς νά τό βρεῖ, ἄν θέλει στίς βιβλιοθῆκες τοῦ Δήμου καί τοῦ ΤΕΕ. Ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ θά ἀναρτηθεῖ στό διαδίκτυο.