Περί γερόντων, γεροντισμού και της διαχρονικής εκκλησιολογικής πλάνης

Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση 

Όταν ξεκίνησε το εκκλησιαστικό ζήτημα στη Λάρισα, με βρήκε στα φοιτητικά μου χρόνια, εποχή φυσικής ανωριμότητος, χωρίς αυτό να υποδηλοί τη μεταγενέστερη θεαματική βελτίωση της τότε κατάστασης, αλλά τουλάχιστον να εξυπονοεί μια στοιχειώδη και άκρως σχετική, χρονικής τουλάχιστον εκπόρευσης, μετεξέλιξη ωρίμανσης και νηφάλιας τοποθέτησης σε θέματα, όπως αυτό που θα προσεγγίσουμε στο παρόν κείμενο. Θυμάμαι, λοιπόν, πως με κατέκλυζαν αντιφατικές πληροφορίες και γεγονότα σχετικά με το ζήτημα της ορθής ή μη επανόδου του κυρού Θεολόγου Πασχαλίδη (+ 1996) στον μητροπολιτικό θρόνο της πολύπαθης Λάρισας. 

Αφενός έβλεπα έναν σεβάσμιο, ησύχιο, πραότατο και πάντη αφιλάργυρο ιεράρχη να επανακάμπτει στην έδρα του μετά μυρίων εμποδίων ταις ευλογίαις του αναμφισβήτητου κύρους, παγκοσμίου πνευματικής εμβελείας και καταλείποντος μνήμην και άρωμα αγιότητας μακαριστού ηγουμένου π. Αθανασίου Μυτιληναίου, αφετέρου δε ερχόμενες εν είδει αρμονικής και συμπορευτικής επελάσεως πληροφορίες εκ μέρους των ‘μεγάλων’ της εποχής μας περί του ατόπου και πεπλανημένου της προαναφερθείσας εκκλησιολογικής στάσης. Δύσκολα εκ των πραγμάτων θέματα, ειδικά στις τότε συνθήκες, όπου αφενός οι ιεροί κανόνες παρουσιάζονταν ως συνηγορούντες σε μια συγκεκριμένη στάση επανάκαμψης στη νομιμότητα (εδώ επιστροφής του εκδιωχθέντος αδίκως και βιαίως αγαθότατου εκείνου μητροπολίτη στην οικεία επισκοπή) και αφετέρου το λαλούν δια των συγχρόνων αγίων Πνεύμα ‘φαινόταν’ να αυτοαναιρείται μέσα από τις αλληλοαντικρουόμενες εξ αυτών τοποθετήσεις. Όποιος, βέβαια, γνωρίζει το όλο ζήτημα και το προσεγγίσει απαθώς, ολικώς, αντικειμενικώς και (εν ακριβεία) κανονικώς, αμέσως αντιλαμβάνεται πως ο μακαριστός Θεολόγος δεν ήταν άμοιρος των κανονικών ακροβασιών που επισυνέβησαν στο θέμα της εκλογής του κατά τα πέτρινα χρόνια της δικτατορίας, αυτό όμως δεν είναι δυνατό να αναλυθεί εδώ, αλλά ούτε και ο μοναδικός λόγος που οι τότε στάρτσι της ελλαδικής Εκκλησίας διαφώνησαν κατά συντριπτική πλειοψηφία με τις υποστηρικτικές προς το πρόσωπο εκείνου κινητοποιήσεις. 

Οι σελίδες που θα ’πρεπε να γεμίσουν για το εκκλησιαστικό της Λάρισας είναι πάρα πολλές και ο χώρος μας ελάχιστος. Δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί το εν λόγω ζήτημα μια έκφανση και έναν τύπο των διαχρονικών εκκλησιολογικών προβλημάτων - και τοιουτοτρόπως εκλαμβανόμενον αποτελεί την αφόρμηση της εδώ παραδειγματικής χρήσης του - των οποίων κοινός παρονομαστής είναι η διάρρηξη της αγιοπνευματικής ενότητας, η φανερή ή υπεμφαίνουσα προβολή της υπερηφάνειας και η κατάλυση του νόμου της αγάπης, πάνω στα οποία κτίζονται οι υπό εξέτασιν αμαρτίες. Για την ιστορία αξίζει να αναφέρω πως έστειλα τότε ανώνυμα μια επιστολή προβληματισμού στον μακαριστό Θεολόγο με όσα είχα ακούσει ότι ελέχθησαν υπό των μεγάλων γερόντων σε βάρος του ‘εκκλησιαστικού της Λάρισας’. Δε γνωρίζω αν η επιστολή μου έφθασε ποτέ στα χέρια του ή λογοκρίθηκε από το μυστηριώδες περιβάλλον του. Και αν έφθασε, όμως, αμφιβάλλω για τον πιθανό προβληματισμό που θα προκαλούσε, έχοντας πάντοτε υπόψη την ελλιπή εκκλησιολογική παιδεία των ημερών μας, κάτι που αγγίζει όλες τις τάξεις του εκκλησιαστικού σώματος. Ας μην ξεχνάμε ακόμη πως η μεροληπτική υπέρ του Θεολόγου διάθεση των ‘αγωνιζομένων’ για την αποκατάστασή του και η αντίστοιχη αντεστραμμένη των αντιπάλων τους παρήγαγαν αντιφατικές πληροφορίες και ερμηνείες για τις απόψεις ακόμα και του ίδιου προσώπου, οπότε π.χ. άκουγες άλλοτε τον γερο Παΐσιο να συμφωνεί και άλλοτε να διαφωνεί με τον επαναπατρισμό του μακαριστού και πολυτλήμονος αγιασμένου αυτού Επισκόπου! 

Μια ματιά στα διαχρονικά εκκλησιολογικά προβλήματα μαρτυρεί για τα κοινά χαρακτηριστικά κάθε εκκλησιαστικής ανταρσίας: υπερβολή και υποχόνδρια παρατήρηση των ποιμαντικών ατοπημάτων, μανιφέστα ιεροκανονικής και εν γένει κάθαρσης, κλήσεις σε σχετικούς ξεσηκωμούς, έξαρση του εγώ και των καθαρευόντων σε ορθοδοξία και ορθοπραξία έναντι προδοτών ή νοθευτών της ακριβείας, αβασάνιστη, κουτσομπολίστικη και ανερυθρίαστη ιεροκατάκριση (έως βωμολοχικής απαξίωσης) των ‘δογματικώς μηδισάντων’. Είναι βολετό να αναζητάς και να εντοπίζεις παντού εχθρούς και μειοδότες, ακόμη δε ευκολότερο να απαξιοίς και να καταγγέλλεις. Το δύσκολο ήταν ανέκαθεν η ταπείνωση, η αγάπη και η διαφύλαξη της ενότητας. Το δίκαιο στις περιπτώσεις αυτές ντύνεται με δογματικό μανδύα ή και αρμολογείται σε αντίστοιχου χαρακτήρα θέσεις και στάσεις. Οι φανταστικοί και οι πραγματικοί εχθροί γιγαντώνονται, όπως επί παραδείγματι έγινε με την υποδοχή του νέου ημερολογίου προ αιώνος σχεδόν. Ακόμη και αν υπήρχε εν προκειμένω παπικός δάκτυλος στη μεταβολή εκείνη, τελικά απεδείχθη πως η Χάρις παραμένει στη νεοημερολογίτικη Εκκλησία μας, κάτι που πιστοποιείται και με την πληθωρική παραγωγή Αγίων στα χρόνια μετά την εορτολογική καινοτόμηση. Χαρακτηριστικότατη, μάλιστα, τω καιρώ εκείνω η κατόπιν προσευχής ‘πληροφορία’ εν Πνεύματι προς τον γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή και στον παπα Εφραίμ τον Κατουνακιώτη πως «η Εκκλησία Του είναι στην Κωνσταντινούπολη». Μια εν πολλοίς παρεξηγημένη Θρονική Εκκλησία, κατά της οποίας τα ίδια τέκνα βάλλουν διαχρονικά ακόμψως, βιαίως, εμμονικώς, μανικώς, αγνωμόνως και πολυτρόπως, παρέχοντάς της συνεχώς αφορμές εκδήλωσης του μητρικού φίλτρου και της αντίστοιχης ανεκτικότητας. 

Η ενότητα δεν είναι πολυτέλεια, όπως και οι αποσχιστικές κινήσεις και διαθέσεις δεν ανήκουν στον χώρο της αδιάβλητης παιδιάς. Πρόκειται σαφέστατα για εκκλησιολογικά αμαρτήματα. Ο γέροντας Ιωσήφ που προαναφέραμε, λειτουργώντας ως ζηλωτής και αποτειχισμένος από τον ‘εκπεσόντα’ τότε Οικουμενικό Πατριάρχη, έλεγε εκ των υστέρων πως έβλεπε έναν ‘πέπλο’ πάνω στα Τίμια Δώρα κατά τη φρικτή ιερουργία, ο οποίος ήρθη μετά την κανονική επάνοδο του ιδίου στους κόλπους της Εκκλησίας. Προ ολίγων ετών ο προορατικός και θαυματουργός γέρων ιερομόναχος Ιάκωβος Τσαλίκης προσηύχετο για την εκλογή του νυν Προκαθημένου (εγκαλουμένου και τούτου επί οικουμενισμώ και προσφάτως επί… κορανιασμώ!) με τον οποίο επίσης - τυχαίως; - φωτογραφήθηκε εσκεμμένα και προφητικώς προληπτικά ο έτερος μέγας προορατικός και διορατικός γέρων Παΐσιος. Η εκκλησιολογία των σύγχρονων Γερόντων φαίνεται να συνάδει με τη διαχρονική τοιαύτη των μεγάλων μας Αγίων. Ενότητα και αγάπη. Όχι ανέξοδες ύβρεις και παρορμητικές ανταρσίες αποσχιστικής προοπτικής. Οι εκκλήσεις του κατάφωρα αδικηθέντος και εξορισθέντος μεγίστου Χρυσοστόμου για αποτροπή του σχίσματος της Εκκλησίας (ας) αποτελούν διαχρονικό παραδειγματικό κώδικα του σχετικού εκκλησιολογικού ήθους. 

Στο ίδιο, επομένως, πνευματικό μήκος κύματος κινούμενοι και στην περίπτωση του ‘εκκλησιαστικού’ της Λάρισας οι νεότεροι πατέρες, στο πλαίσιο ενός διαφαινόμενου ευκρινώς consensus partum, προειδοποιούσαν για το εφάμαρτον των τάσεων αυτών, κάτι που καταγράφεται (έως και σήμερα) μέσα από συγκεκριμένα γεγονότα δικαιώνοντας την προκείμενη επιφυλακτικότητα. Ήταν προδήλως αντίθετοι με την προσβολή της αγαπητικής (εν Πνεύματι πάντοτε) ενότητας. Ο γέρων Πορφύριος τόνιζε πως «αν τα χαλάσω με τον Επίσκοπο, δεν ανεβαίνει εις ουρανόν η προσευχή μου». Δυστυχώς, όμως, ικανοί σε αριθμό επαναστατούντες ‘χριστιανοί’, οσάκις παρατίθεται η εκκλησιολογική στάση των Γερόντων, πολλάκις τους απαξιούν, τους ευτελίζουν, τους καθυβρίζουν μάλιστα ενίοτε και τους χρησιμοποιούν κατά δόκησιν και επιλογήν. Η εκκλησιαστική ιστορία, βέβαια, δικαιώνει εξάπαντος την αλήθεια των πραγμάτων, που εδώ τυγχάνει να άπτεται των δικαιοδοτικών περιοχών του Πνεύματος της Αληθείας. Ατενίζοντας για παράδειγμα και πάλι στο επιχώριο ‘εκκλησιαστικό’ και την εκτύλιξή του με την εκ των πραγμάτων πλέον νηφάλια ματιά εκ της χρονικής απόστασης στα γεγονότα, διαπιστώνεις την αβίαστη διολίσθηση στον χώρο του τραγικού και εμμονικού άνευ όρων, ορίων, μέτρου και διάκρισης. Αν, μάλιστα, μάθει κάποιος όλες τις τραγελαφικές παραμέτρους και τα έκτροπα που συνέβησαν συνολικά, θα καταλάβει γιατί το Πνεύμα δια των Γερόντων απέτρεπε εν προκειμένω τις ‘καθαρτικού χαρακτήρα εκκλησιαστικές εξεγέρσεις’, κάτι που αποτελεί, ως προαναφέρθηκε, κοινό παρονομαστή κάθε φονταμενταλιστικής απόχρωσης στασιασμού τέτοιου τύπου. Τα δυσδιάκριτα όρια της υποχονδρίας, του ψυχαναγκασμού και της αμαρτίας δεν επιτρέπουν ακόμα και στους καλοπροαίρετους κατά καιρούς αγωνιστές να αποφύγουν διάφορα ατοπήματα ούτε να αποτραπεί η γενικότερη απώλεια του ελέγχου των καταστάσεων, της σοβαρότητας και της αγνότητας των προθέσεων στις πάσης ομόλογης φύσεως περιπτώσεις. Όπως θα έλεγε χαρακτηριστικά και ο γερο Παΐσιος: «μας δουλεύει το ταγκαλάκι». 

Ο Θουκυδίδης πίστευε πως η ανθρώπινη φύση είναι σε πολλά προβλέψιμη και γι’ αυτό δεν εξαιρείται η ομοειδής παθογένεια όλων σχεδόν των παραπλήσιων αντιδράσεων και προθέσεων. Ο δαιμονικός χαρακτήρας και η σχετική πλάνη κρύπτονται επιμελώς εσαεί στην κατά γράμμα εφαρμογή ενός τυπικού δικαίου, από την οποία χάνεται σχεδόν πάντοτε και νομοτελειακά η παρουσία του φυσικού προσώπου του αδελφού και η αγαπητική προς αυτόν διάθεση, προς τούτοις δε η ανθρώπινη δικαιοσύνη υποκαθιστά (εν είδει και χρήσει άλλοθι) τη θεϊκή. Η αυτοδικαίωση και η εξουδένωση του ετέρου είναι ο άκοπος και σύντομος δρόμος κατάργησης αυτής ταύτης της δομικής ουσίας του εκκλησιαστικού σώματος (Ιω. 13:35). Γι’ αυτόν τον λόγο κόπτονταν οι άγιοι Πατέρες μας και καθαιρέτες του πάσης φύσεως δαιμονικού. Η θεϊκή δικαιοσύνη, που υπερβαίνει απείρως την ανθρώπινη, καθώς και το ευαίσθητο εκκλησιολογικό φρόνημα, χαρακτηρίζουν σε κάθε εποχή τις εκλεπτυσμένες εν Χριστώ συνειδήσεις των γιγάντων του Πνεύματος. Αυτούς ακολουθούμε και εμείς οι ελάχιστοι και πτωχευμένοι πνευματικά, κλέβοντας τρόπον τινά θεαρέστως από τον πλούτο εκείνων. Και αυτό δεν το θεωρούμε γεροντισμό, υποτιμητικό γεγονός, δείκτη ανωριμότητας, αδιάκριτο υποτελειακό φρόνημα ή δουλική μίμησή τους, αλλά μια ανώδυνη, σίγουρη, δοκιμασμένη, ελευθέρως εκούσια και έξυπνη πνευματική τακτική στον αόρατο πόλεμό μας προς τα πνευματικά της πονηρίας. Ο δυνάμενος εις τα χνάρια εκείνων χωρείν, χωρείτω (Εφ. 6:12, Ματθ. 19:12). 

Κ. Νούσης 

29/9/2012

ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΝΟΡΙΑΣ ΜΠΑΝΑΤΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ "ΑΛΗΘΩΣ" ΣΤΟ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟ ΛΑΪΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Ρεπορτάζ - φωτογραφίες: Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας
 

 

 

 

 

Η 2^η σύναξη του φετινού νέου κύκλου δράσεων τού Μορφωτικού Κέντρου Λόγου «ΑΛΗΘΩΣ», που πραγματοποιήθηκε χθες το δειλινό στο αμφιθεατρικό πλάτωμα της Φανερωμένης Μπανάτου Ζακύθου, αφορούσε στις «Ομιλίες», δηλαδή τις παραστάσεις Ζακυνθινού Λαϊκού Θεάτρου και στέφθηκε από επιτυχία. Εκτός από τον απλό λαό, παραβρέθηκαν ευάριθμοι παράγοντες του τοπικού ιδιάζοντος Πολιτισμού, ευαισθητοποιημένοι για το παρόν, αλλά κυρίως για το μέλλον του, σ' έναν δίσεκτο καιρό ποικίλων αντιξοοτήτων και πολλαπλών προβλημάτων σε όλα τα επίπεδα.

Το αφιέρωμα ξεκίνησε με πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη του εκπαιδευτικού, λογοτέχνη και ερευνητή ΔΙΟΝΥΣΗ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΥ, με θέμα: «“Ομιλίες”, ένα θέατρο για δρόμους και πλατείες». Ο κ. Φλεμοτόμος, αφού έδειξε από τις πηγές ότι το λαϊκό θέατρο των Ζακυνθίων συνέβαινε ανέκαθεν «δια ξεφάντωσιν των φίλων», υπεραμύνθηκε της επιστροφής του είδους στα αρχαϊκά στοιχεία του, ώστε να υπηρετείται κάθε φορά η καλώς εννοούμενη λαϊκότητα του είδους, δίχως νεωτερικές επεμβάσεις, οι οποίες αμαυρώνουν την αυθεντική απλότητα, που το διέκρινε. [Ολόκληρο το κείμενο της διάλεξης Φλεμοτόμου, μπορείτε να μελετήσετε μ' ένα κλικ στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ, εδώ].

Στη συνέχεια προβλήθηκαν, βιντεοσκοπημένα, χαρακτηριστικά αποσπάσματα της Ομιλίας «Η ΧΡΥΣΑΥΓΗ», την οποία παρουσίασε, ως Ντελάλης, ο εξαίρετος λαϊκός θεατρίνος ΤΑΚΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ-ΚΑΚΛΗΣ. Σημειωτέον, ο Κάκλης φέρει αφ’ εαυτού έναν μοναδικό τρόπο θεατρικής έκφρασης, που παραπέμπει στις μεσαιωνικές φιγούρες της Commedia dell’arte, γι' αυτό και καταχειροκροτήθηκε από το ενθουσιώδες κοινό.

Η βραδιά έκλεισε με Παραδοσιακούς Χορούς της Ζακύνθου από τα παιδιά τού Μουσικοχορευτικού Συγκροτήματος «ΥΑΚΙΝΘΗ» του ΝΙΚΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ.

Στο τέλος, ο υπεύθυνος του «Αληθώς» Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας ευχαρίστησε όλους για την ολόθυμη παρουσία τους, τονίζοντας εμφαντικά ότι η Εκκλησία ως τόπος είναι πάντοτε ανοιχτός, για ν’ αγκαλιάσει κάθε πολιτισμική έκφραση του λαού σε μιαν εποχή μάλιστα, κατά την οποίαν αναζητά «πού την κεφαλήν κλίναι». Ευχαρίστησε, εξάλλου, όσους συνεισέφεραν κόπο και χρόνο για την αρτιότητα του αφιερώματος, μεταξύ των οποίων τον Πρόεδρο Μπανάτου Χαράλαμπο Δημ. Κοντονή, τον Πρόεδρο της τοπικής Εθελοντικής Ομάδας Σπυρίδωνα Διον. Κοντονή, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τον υπεύθυνο του Μουσικοχορευτικού Συγκροτήματος «Υακίνθη» Νίκο Αρβανιτάκη, καθώς επίσης την Τηλεόραση IONIAN CHANNEL και τον δημοσιογράφο Γιώργο Γεωργιάδη, που κάλυψαν ολόκληρη την βραδιά. 

ΑΔΙΑΦΟΡΕΣ, ΚΟΥΡΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΙΛΑΡΙΩΝΑ ΑΛΦΕΓΙΕΦ

Όταν αμφισβητήσαμε τη συνθετική ...δεινότητα του Σεβ. Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ, με αφορμή την παρουσία του ως συνθέτη στο Ηρώδειο δίπλα στον Μίκη Θεοδωράκη, κάποιοι έσπευσαν να μας αποδώσουν ποικίλα κίνητρα. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η κριτική μας θέση αφορούσε στην ουσία της μουσικής του Ρώσου Επισκόπου. Τώρα που έγινε η συναυλία ας δούμε μαζί κάποιες από τις πρώτες κριτικές για τις συνθέσεις του Σεβ. Ιλαρίωνα που παρουσιάστηκαν στο Ηρώδειο στις 24 Σεπτεμβρίου.

Γιώργος Σμυρνής, monopoli 

Τα κομμάτια του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ ήταν το Stabat Mater για soprano, mezzo, ορχήστρα και χορωδία, Song of Ascent, Συμφωνία για ορχήστρα και χορωδία, μία άρια από τα Κατά Ματθαίον Πάθη και μία άρια από το Ορατόριο των Χριστουγέννων με σολίστ την Svetlana Kasyan και την Μαρίτα Παπαρίζου. Το μόνο που κρατώ από το πρώτο μέρος, ήταν η κρυστάλλινη κι εκπληκτικών δυνατοτήτων φωνή της Svetlana Kasyan. Οι συνθέσεις του Ρώσου Μητροπολίτη μου φάνηκαν προβλέψιμες και όχι εμπνευσμένες. Ήταν μια μείξη από στοιχεία Bach, Mozart, Hendel και άλλων συνθετών. Αναμείγνυε κυρίως στοιχεία από το μπαρόκ και την κλασική περίοδο, αφήνοντας τον ρομαντισμό απ' έξω. Αλλά το μείγμα δεν ήταν ιδιαίτερα εμπνευσμένο και ακουγόταν απαρχαιωμένο. Ίσως να υπάρχει μία απαίτηση για την χορωδιακή μουσική, που φτιάχνεται για να δοξολογεί τον Κύριο, να παραπέμπει σε κάτι το "μουσειακό", για λόγους που άπτονται των αναγκών για τελετουργική ιερότητα, η οποία υποτίθεται πως επιτυγχάνεται με την άρνηση της αλλαγής και την σταθερότητα των αξιών και των δημιουργικών φορμών. Αλλά εμένα δε μου άρεσε και μου φάνηκε κουραστικό το σύνολο των δημιουργιών του Ρώσου Μητροπολίτη. ...η εκδήλωση του Ηρωδείου είχε ένα αδιάφορο πρώτο μέρος κι ένα ενδιαφέρον δεύτερο.

Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων στο Ηρώδειο πριν την έναρξη της συναυλίας 

Κατερίνα Τέλιου, avopolis 

Η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, τρεις μικτές χορωδίες (Μικτή Δημοτική Χορωδία Αθηνών, Μικτή Χορωδία της ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ, Χορωδία Ambitus Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης) και διάσημοι ερμηνευτές της όπερας με μακρά ή βραχύτερη θητεία στο είδος, επιστρατεύθηκαν το βράδυ της Δευτέρας για να παρουσιάσουν τα έργα και τον κοινό τόπο δυο συνθετών –του Μίκη Θεοδωράκη και του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ, Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ. Ωστόσο, δεν κατάφερα να βρω το σημείο επαφής το οποίο εκτεταμένα ανέλυσε ο Γιώργος Β. Μονεμβασίτης στο σημείωμά του για την παράσταση (είχε την επιμέλεια ύλης προγράμματος).

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας παρουσιάστηκαν δύο ολόκληρα θρησκευτικά έργα του Αλφέγιεφ, τα Stabat Mater και Song Of Ascent, καθώς και δυο άριες από τα Κατά Mατθαίον Πάθη και απ’ το Ορατόριο Των Χριστουγέννων, τις οποίες ερμήνευσε η υψίφωνος Σβετλάνα Καζυάν. Εκτιμώ πως το μήνυμα του συνθέτη δεν έφτασε στο ακροατήριο, γιατί ως όχημα είχε αδύναμες μελωδίες δίχως νεύρο και ελκυστική δομή. Η παθητικότητα του κόσμου –οι Έλληνες ευτυχώς παραμένουν εκδηλωτικοί άνθρωποι και όταν ικανοποιούνται το δείχνουν– και τα σχόλια αρκετών κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, με έπεισαν ότι ο Αλφέγιεφ δεν άφησε το στίγμα του στο Ηρώδειο. Προσωπικά, ακόμη και τώρα δυσκολεύομαι να ανακαλέσω το συναίσθημα που μου προκάλεσε η ακρόαση των έργων του, κι ας τα παρακολούθησα με περισσή περιέργεια.

...Το Stabat Mater του Αλφέγιεφ ήταν απλώς η αίθουσα αναμονής, για να μας επιτραπεί η είσοδος στα μυστηριακά όσο και φιλόξενα μονοπάτια της ποίησης του Ελύτη, μελοποιημένης από έναν από τους κορυφαίους συνθέτες της χώρας... 

Ιωάννα Αλεξοπούλου, Απόντες ...επιτρέπονται

Στὸ πρῶτο μέρος τῆς συναυλίας ἀκούστηκε τὸ Stabat Mater τοῦ Μητροπολίτη καὶ προέδρου τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐξωτερικῶν τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας Ἰλαρίωνα Ἀλφέγιεφ . Τὰ σολιστικὰ μέρη ἑρμήνευσε μὲ πολὺ ὄμορφο τρόπο ἡ Ῥωσίδα soprano Svetlan Kazyan, ἡ χροιὰ τῆς ὁποίας εἶναι μοναδική. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὅσες συνθέσεις τοῦ Ἰλαρίωνα Ἀλφέγιεφ ἀκούστηκαν ἦταν εὐχάριστες, ὅμως θύμιζαν κάτι τὸ ἐρασιτεχνικὸ καὶ σίγουρα δὲν ἀποτελοῦν κάτι τὸ ξεχωριστό.

Τα σχόλια δικά σας, αγαπητοί συνοδίτες. 

Π.Α.Α.

ΑΠΟΡΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Gustav Klimt, The kiss

Σεβασμιώτατον 

Μητροπολίτην

Πειραιώς κ. Σεραφείμ

 

 Σεβασμιώτατε,

                                           Τι σημαίνει "στοματικό σεξ;"

Βαθυσεβάστως 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: "ΣΟΥΠΕΡ ΠΡΟΣΦΟΡΑ"!

Την ώρα που δε λέει να κοπάσει ο θόρυβος γύρω από την εκμετάλλευση του Γέροντα Παϊσίου, που έγινε και αιτία και για διαδικτυακές παρενέργειες, κάποια πολύ ...γουστόζικα περιοδικά πουλάνε ασυστόλως και πανάκριβα τον Γέροντα. 

Το TiVi ΣΙΡΙΑΛ αυτής της εβδομάδος διαλαλεί την πραμάτεια του: δίπλα στον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή ο Γέροντας Παϊσιος με 4,90 ευρώ "δικός μας"! Σούπερ προσφορά!  Διαλέγετε και παίρνετε: Πώς προφήτεψε την καταστροφή ή Θαύματα εν ζωή και μετά θάνατον; Για να τα αποκτήσετε και τα δύο χρειάζεστε 12 ευρώ παρά είκοσι λεπτά. 

Γι' αυτό παραθέτω στη συνέχεια το κείμενο από το σημερινό φύλλο της εφημερίδας lifo, με τον τίτλο ΠΑΪΣΙΟΣ Α.Ε. 

Ερήμην του Αγιορείτη μοναχού, έχει στηθεί τα τελευταία χρόνια μια μεθοδική βιομηχανία, η οποία κατασκευάζει σωρηδόν «θαύματα» και «βιβλία» του, πλουτίζοντας ασυστόλως. 

Ελεύθερη Ώρα. 

Στη δεκαετία του ’80 η εφημερίδα ήταν γνωστή για τις ακροδεξιές απόψεις της (τότε που η Ακροδεξιά κρυβόταν ντροπαλή στο ημίφως), στη δεκαετία του ’90 για τους τίτλους-λογοπαίγνια που τα έλεγαν έξω απ’ τα δόντια. Την τελευταία δεκαετία, όμως, η «Ελεύθερη Ώρα» μεταλλάχτηκε σε αντι-νεοταξική, αντισιωνιστική, ημι-παρανοϊκή εφημερίδα των πιο απίθανων συνωμοσιών. Στα πρωτοσέλιδα –συνήθως παραθρησκευτικά– θέματά της ο Παΐσιος παίζει συχνά πρωταγωνιστικό ρόλο, προφανώς επειδή πουλάει. Δεν υπάρχει κάτι που, σύμφωνα με την «Ε.Ω.» δεν το είχε πει ο Γέροντας, τόσο που, συχνά-πυκνά, να του γίνονται αφιερώματα, να δωρίζονται αφίσες, βιβλία επί βιβλίων, όπου «παρατίθενται από τις πλέον έγκυρες πηγές αναμφισβήτητες μαρτυρίες συνανθρώπων μας» κ.λπ. Παρ’ όλα αυτά, η εφημερίδα συνεχίζει να πουλάει ελάχιστα αντίτυπα – προσβλέποντας προφανώς σε κάποιο μελλοντικό θαύμα… 

Τηλεοπτικές εκπομπές-τηλεμάρκετινγκ. 

Το όνομα του Παΐσιου έγινε mainstream όταν οι προφητείες του άρχισαν να αναφέρονται ως κράχτης απ’ τους τηλεπωλητές συνωμοσιολογικών και μεταφυσικών βιβλίων. Κάθε φράση που μπορεί να είπε ή να μην είπε προσαρμόστηκε στις εξελίξεις, τραβήχτηκε από εδώ και από εκεί, ώστε να μπει στα εμπορικά καλούπια που θα πουλούσαν βιβλία μηδαμινής επιστημονικής αξίας. 

Ίντερνετ. 

600.000 ιστοσελίδες ασχολούνται με τον Παΐσιο – η πλειονότητά τους εκμεταλλεύεται τις (όποιες) προφητείες του, ισχυριζόμενες πως τις έχουν αποκρυπτογραφήσει. Επίσης, γράφοντας συχνότατα για θαύματα του Παΐσιου, ακόμα κι αν ξέρουν πως πρόκειται για απάτη –όπως απέδειξε και το τρολάρισμα του Παστίτσιου που συνελήφθη– τα σάιτ κάνουν τρελά νούμερα, προσελκύοντας έτσι ασύλληπτο αριθμό (εύ)πιστών στη σελίδα τους.

Εφημερίδα Δημοκρατία. 

Η σχετικά νέα εφημερίδα της συντηρητικής παράταξης (με χαρακτηριστικά ενημερωτικού τύπου μπλογκ) έχει βασίσει σε μεγάλο βαθμό τη διαφημιστική της καμπάνια, τις προσφορές της αλλά και το branding της στον Γέροντα. Ενδεικτικά, μερικές απ’ τις προσφορές της, που επανακυκλοφορούν σε τακτά χρονικά διαστήματα και που διαφημίζονται δεόντως στην τηλεόραση: Γέρων Παΐσιος, η παιδαγωγική σκέψη του - μια πολυτελής έκδοση 220 σελίδων, Οι φωτισμένες συμβουλές του Αγιορείτη μοναχού για το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς, Για την Κοίμηση του Γέροντα Παΐσιου, «ένα μνημειώδες τρίωρο ντοκιμαντέρ» / Σκεύος Εκλογής, το πολυσυζητημένο βιβλίο με τις προβλέψεις του Γέροντα για τα γεγονότα που βιώνουμε (δύο ξεχωριστοί τόμοι) / Η αυθεντική βιογραφία του Γέροντα (δύο τόμοι) / Η χειρόγραφη επιστολή-αποκάλυψη του Γέροντα Παΐσιου / Γέρων Παΐσιος - Ρήματα Ζωής / και για αλλαγή: «Συγκλονιστικό βιβλίο για τον γέροντα Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη με αφορμή τα είκοσι χρόνια από την Κοίμησή του». 

Βιομηχανία των Προβλέψεων: 

Οι μάντεις και οι μάντισσες, τα μέντιουμ που μιλούν με τις ψυχές, οι αστρολόγοι που διαβάζουν τα ταρώ και οι κυρίες με τις φθηνές γυάλινες σφαίρες έχουν προσχωρήσει στη νέα, προσοδοφόρα μόδα. Και αυτό το βλέπουμε και αργά το βράδυ και στα κανάλια: εμπλέκοντας το όνομα του Παΐσιου (αλλά και άλλων «παππούληδων», όπως τους λένε) σε όσα μαντεύουν για τους πελάτες τους, δίνουν περισσότερο κύρος στις προφητείες τους. Και, φυσικά, υπονοώντας πως έχουν ανοιχτή γραμμή με τον Παΐσιο στο υπερπέραν, ανεβάζουν και το κασέ τους… 

«Θεραπευτές» 

Ο Παΐσιος φέρεται να έχει εφεύρει τις δικές του θεραπείες για ασθένειες, όπως και αρκετοί άλλοι Γέροντες του Αγίου Όρους. Αυτές κυκλοφορούν στο εμπόριο σε βιβλία, χωρίς φυσικά κανείς να είναι σίγουρος αν είναι δικές του (όπως και όλες οι δηλώσεις ή πράξεις ή θαύματα που του αποδίδονται από «αυτόπτες μάρτυρες») ή αν όντως μπορούν να σε θεραπεύσουν. Κι όμως, υπάρχουν -έστω και λίγοι- γιατροί, ομοιοπαθητικοί, βοτανολόγοι, ρεφλεξολόγοι, δάσκαλοι ρέικι και διαλογισμού που διαφημίζουν στόμα με στόμα τις θεραπείες τους ως εγκεκριμένες απ’ τον Γέροντα, προσελκύοντας ασθενείς-πελάτες κι έχοντας ως κράχτη τον Παΐσιο και τις «θαυματουργές» θεραπείες του. 

Η αρθρογράφος Σόνια Μαυρίδου. 

Η δημοσιογράφος υπερασπίστηκε τη διασκεδαστική εμμονή της «Ελεύθερης Ώρας» με τον Παΐσιο, φανερά εκνευρισμένη, στη στήλη της: «Και ας υπάρχουνε κάποια δίποδα ζωντόβολα, που μου λένε κι εμένα –τάχατες παριστάνοντας τους “φίλους”– ότι... “πρέπει να σταματήσετε, Σόνια, εκεί στην εφημερίδα να βάζετε για τους Γέροντες και τις προφητείες” κ.λπ., κ.λπ. Μπα! Γιατί, παρακαλώ, να σταματήσουμε; Δηλαδή, τι να βάζουμε, ρε παιδιά, για σταθείτε! Πως παίξανε οι ντιντήδες “τραμπάλα” στη Μύκονο ή πως “κοκκίνισε” ο... κώλος της μαϊμούς; Εγώ ένα πράγμα είπα σ’ αυτούς τους ψεύτικους “φίλους”, τους τόσο ζηλιάρηδες και αντίχριστους: “Σας κάνω οριστικά DELETE απ’ τη ζωή μου!!! Εγώ με την Ελλάδα και την Πίστη μου κι εσείς με τον Μπαθομέτη και τον Μωχαμέτη σας”!

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

Με επιστολή μου της 17ης Σεπτεμβρίου ε.ε. προς τον Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεον διαμαρτυρήθηκα εντόνως γιατί διέστρεψε δημοσιευμένα κείμενά μου δίνοντας την εντύπωση ότι υπάρχει κακοδοξία στις θέσεις, που εκφράζω στις Πανεπιστημιακές Παραδόσεις μου στο μάθημα της Δογματικής. Του εδήλωσα ότι με την παραποίηση αυτή των κειμένων μου, διά της μεθόδου των αποσιωπητικών, με εμφανίζει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι ασπάζομαι κακοδοξία, την οποία ρητώς καταδικάζω στο εν λόγῳ έργο μου. Με πόνο ψυχής για την ενέργεια του αυτή του απηύθυνα το ερώτημα: γιατί το έκανε; Εκ παραδρομής –οπότε θα αρκούσε μία έκφραση λύπης εκ μέρους του- ή εσκεμμένα –πράγμα δύσκολο να το διανοηθώ; 

Στο γράμμα μου αυτό ο Σεβασμιώτατος έσπευσε να απαντήσει ταχύτατα, με δικό του γράμμα της 21ης Σεπτεμβρίου, απέφυγεν όμως να δώσει απάντηση στο πιο πάνω κρίσιμο ερώτημά μου. Με μία βιαστική αναφορά σχεδόν ως «εν παρόδῳ» δηλώνει ότι δεν είχε την πρόθεση να παραποιήσει τα κείμενά μου (σαν να έχει σημασία η πρόθεση και όχι η πράξη - άλλωστε τα κείμενα ομιλούν από μόνα τους), σπεύδει όμως να συγκαλύψει το πρόβλημα αναφερόμενος σε ευρύτερες διαφωνίες του μαζί μου: η παραποίηση αυτή δεν έχει σημασία, αφού ούτως ή άλλως η διαφωνία μας επεκτείνεται και σε άλλα θέματα (π.χ. στο θέμα της θελήσεως του ανθρώπου)! Αυτό είναι το νόημα της απαντήσεώς του. 

Κατανοώ απόλυτα τη θέση του αγίου αδελφού: η ομολογία ενός σφάλματος είναι πάντοτε δύσκολη• δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρόθεσή μου, ειλικρινά, δεν ήταν, ούτε είναι, να δυσχεράνω τη θέση του Σεβασμιωτάτου. Εκπλήσσομαι όμως, ειλικρινά, από την έλλειψη κάθε ευαισθησίας εκ μέρους του. Εκτός, από το δημοσίευμα του στον τόμο της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς (ο οποίος και, ακούω, μεταφράζεται στην αγγλική!) πληροφορούμαι ότι την παραποιημένη αναφορά του στο κείμενό μου την ανήρτησε και στο διαδίκτυο, όπου και, κατά την ιστοσελίδα, διαβάστηκε περισσότερες από 16.000 φορές! Αν εξαιρέσουμε τους σοβαρούς και ειδικούς γνώστες του θέματος, οι οποίοι και διέγνωσαν αμέσως ότι πρόκειται για πλαστογράφηση της πραγματικότητος, χιλιάδες άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση στα κείμενα μου και τώρα και στο μέλλον θα θεωρούν γνήσιο το παραποιημένο κείμενο μου. Και αυτό δεν φαίνεται να σημαίνει τίποτε για τον άγιο αδελφό, ο οποίος θα κοιμάται με ήσυχη τη συνείδησή του! 

Εφ’ όσον ο άγιος Ναυπάκτου θέλει για ευνόητους λόγους να παρακάμψει το θέμα αυτό και, προφανώς, δεν προτίθεται να διορθώσει το λάθος του (αφού δεν το αναγνωρίζει και δεν λυπείται γι’ αυτό) κανονικά θα έπρεπε να σταματήσει εδώ η συνομιλία μας. Επειδή υποσχέθηκα όμως ότι θα απαντήσω και επί της ουσίας των ισχυρισμών του, στους οποίους και επανέρχεται στην απαντητική επιστολή του, ελπίζω σύντομα να το πράξω δίνοντας τέλος σε μία, δυστυχώς, αδιέξοδη υπόθεση. 

Ως προς το ερώτημα του Αγίου Ναυπάκτου γιατί συνέδεσα το όλον θέμα με εκείνο της πολεμικής που ασκείται κατά των θεολογικών διαλόγων, του υπενθυμίζω ότι το παραποιημένο κείμενό μου βρίσκεται σε ομιλία του που χειροκροτήθηκε από σύναξη, κατά την οποία ακούστηκαν τα μύρια όσα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των θεολογικών διαλόγων του. 

Τέλος, ως προς την επιστολή του της 7ης Οκτωβρίου 2009, όπως μαρτυρεί το περιεχόμενό της, δεν απήντησα, διότι αναφέρεται σε θέματα εσωτερικής φύσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος, στα οποία δεν είχα κανένα δικαίωμα να αναμειχθώ. Είμαι πάντως υποχρεωμένος για λόγους δικαιοσύνης προς το πρόσωπο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου να δηλώσω ότι το θέμα του θεολογικού διαλόγου με την Ρώμη το έφερε όντως στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο, και η σχετική απόφαση ήταν συνοδική. 

Αθήνα, 27 Σεπτεμβρίου 2012

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας με τους δύο συνεργάτες του Πάπα Παύλου ΣΤ', τον τότε αρχιεπίσκοπο Ιωάννη Βίλλεμπρανς και τον ιερομόναχο Πέτρο Ντυπρέ συνομιλούν στο Φανάρι με πνεύμα αγάπης Χριστού για την βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο Εκκλησιών για την ομαλή διεξαγωγή του Διαλόγου.

Στο περίφημο βιβλίο του θεολόγου Αριστείδη Γ. Πανώτη Ειρηνοποιοί, Παύλος ΣΤ' – Αθηναγόρας Α' (Ίδρυμα Ευρώπης ΔΡΑΓΑΝ, Αθήναι 1971) διαβάζουμε τα εξής πολύ ενδιαφέροντα σχετικά με την επανακομιδή της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου από την Ρώμη στην Πάτρα στις 26 Σεπτεμβρίου 1964, δηλ. σαν σήμερα πριν από 47 χρόνια:

Δύο Έλληνες πρωτοπόροι της επαναπροσεγγίσεως των δύο Εκκλησιών. Ο Ρωμαιοκαθολικός ιερομόναχος και Αυγουστινιανός Βυζαντινολόγος π. Γρηγόριος Νόβακ και ο Ορθόδοξος θεολόγος Αριστείδης Πανώτης, καθηγητής, που υπηρετούσε από το 1962 στο γραφείο του τότε υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Γρηγόρη Κασιμάτη.

“Η ιστορία της επιστροφής της κάρας του Αγίου Ανδρέα άρχισε τον Φεβρουάριο του 1963 σε μια συνάντηση Ορθοδόξων και Καθολικών στην Αθήνα. Γίνονται οι σχετικές εισηγήσεις στη Ρώμη, με θετικά αποτελέσματα. Υποδεικνύεται στον Μητροπολίτη Πατρών Κωνσταντίνο, από τον γράφοντα, ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει το διάβημά του. Συντάσσεται το κείμενο και αποστέλλεται. Η απάντηση είναι αρίστη. Στα μέσα Μαϊου έρχεται στην Πάτρα ο Ιω. Βίλλεμπρανς, για μυστικές συνεννοήσεις με τον Μητροπολίτη Κωνσταντίνο, ο οποίος και γράφει προσωπικό γράμμα στον Πάπα Παύλο ΣΤ'. Ο Πάπας Παύλος ΣΤ' απαντά καταφατικά στο αίτημα. Θέλει όμως να επιστραφή η Κάρα “με νέα λειψανοθήκη ανταξία του περιεχομένου της”, που τα έξοδά της θα κατέβαλε ο ίδιος, γιατί η αρχική λειψανοθήκη, με την οποία ο Θωμάς Παλαιολόγος την παρέδωσε στον Πάπα Πίο Β' το 1462, είχε αντικατασταθεί με νεωτέρα και είχαν χαθεί τα ίχνη της παλαιάς σε κάποιο Σκευοφυλάκιο. Ζητούνται σχέδια λειψανοθήκης, ορθοδόξου τεχνοτροπίας, από την Αθήνα, αλλά παράλληλα γίνονται και έρευνες για την ανακάλυψη της αρχικής λειψανοθήκης. Ανακαλύπτεται. Ήταν στο μουσείο της πατρίδος του Πάπα Πίου Β'. Είναι χρυσή και η επιστημονική εξέτασή της από διαπρεπείς αρχαιολόγους και βυζαντινολόγους αποδεικνύει ότι είναι σπάνιο έργο τέχνης της προεικονομαχικής περιόδου (Ζ' αιώνος) και έτσι έχει μεγάλη καλλιτεχνική αξία. Μετά την υπεύθυνη αυτή γνώμη, ο Πάπας αποφασίζει να κάνει διπλό δώρο στη Μητρόπολη Πατρών, την κάρα και την αρχαία λειψανοθήκη. Την επισκευάζουν και της προσθέτουν μόνο μια βάση από πολύτιμο λίθο, “κύανο” (lapis lazuli) με την επιγραφή “εν πνεύματι ομονοίας και ως δείγμα μεγάλης αγάπης”. Μέσα στη μοναδική αυτή λειψανοθήκη, με σχετική τελετή, παρουσία των Ορθοδόξων Παρατηρητών, ο Πάπας κλείνει το ιερό λείψανο και το σφραγίζει και μ' αυτή παραδίδεται στον Μητροπολίτη Πατρών Κωνσταντίνο, στις 26 Σεπτεμβρίου 1964”.

Η ανάγνωση του επισήμου εγγράφου βεβαιώσεως της ταυτότητος του λειψάνου, ενώ ο πάπας προσβλέπει στο διασωθέν τεμάχιο της Κάρας που διαφυλάσσεται σε βάμβακα παρουσία κληρικών του οίκου του.

Τα παραπάνω μας αποκαλύπτουν την άγνωστη στους πολλούς ιστορία της λειψανοθήκης της Κάρας του Πρωτοκλήτου, η οποία είχε στην Πάτρα την ...τύχη της καταστροφής (!!) από μικρόνοες – το λιγότερο - “σούπερ ορθοδόξους”. Από αυτήν την τελετή της εναπόθεσης της Τιμίας Κάρας στη λειψανοθήκη της και το κλείσιμό της από τον ίδιο τον Πάπα Παύλο ΣΤ' δημοσιεύουμε εδώ από το πολύτιμο Αρχείο του καθηγητού και Οφφικιάλου της Μ.τ.Χ.Ε. Αριστείδη Πανώτη – τη ευγενική παραχωρήσει του και τον ευχαριστούμε θερμά – κάποιες ιστορικές φωτογραφίες. Κι ακόμα κάποιες από την υποδοχή του λειψάνου στην Πάτρα.

Η σεπτή Κάρα τοποθετείται εντός της αρχαίας λειψανοθήκης παρουσία του τότε παρατηρητή στην Βατικανή Σύνοδο π. Παντελεήμονα Ροδόπουλου, μετέπειτα μητροπολίτη Τυρολόης και Σερεντίου και του μετά καρδιναλίου Βίλλεμπρανς.

Ο πάπας Παύλος Στ' μεταξύ της νεώτερης λειψανοθήκης της Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου και της αρχαίας και πολυτιμότατης προεικονομαχικής λειψανοθήκης που την παρέδωσε στη Ρώμη ο Θωμάς Παλαιολόγος και βρέθηκε και την όψη της γνωρίζουμε από σχέδια του ΙΕ' αιώνα!

Ο πάπας Παύλος με συγκίνηση μεταφέρει την αρχαία λειψανοθήκη επάνω στην πολύτιμη από κύανο βάση της που φέρει και το οικόσημό του.

Ο Πατρών Κωνσταντίνος απευθύνει επίσημη επιστολή προς τον πάπα Παύλο ΣΤ' που επιδίδει ο πρωτοσύγκελλός του αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Τσαντίλης με τον προσήκοντα σεβασμό, όπως έπραξαν στο παρελθόν όλοι οι Ορθόδοξοι κληρικοί, μηδέ και του τότε μητροπολίτη Εφέσου Αγίου Μάρκου του Ευγενικού, που τίμησε την αρχιερωσύνη και την αξία της τιμής του Πάπα μέχρι το τέλος της Συνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας το 1439, όταν καλώς πράττων διεφώνησε με τις τότε μονομερείς και βεβιασμένες αποφάσεις.

Ο αείμνηστος μητροπολίτης Πατρών Κωνσταντίνος Πλατής που συναντάται στο Υπουργείο Παιδείας (τότε Ευαγγελιστρίας 2) με τον Α. Πανώτη και του υποδεικνύεται ο δρόμος τελεσφορήσεως του αιτήματός του για την επιστροφή της σεπτής Κάρας του Πρωτοκλήτου. Αυτή την ακολουθεί πιστά και το Βατικανό ανταποκρίνεται και τον επισκέπτεται μυστικά στην Πάτρα ο σεβ. Βίλλεμπρανς.

Η παράδοση στις 26 Σεπτεμβρίου 1964 της σεπτής Κάρας στον μητροπολίτη Πατρών Κωνσταντίνο από τον καρδινάλιο Μπέα τον αρχιεπίσκοπο Βίλλεμπρανς και τον π. Πέτρο Ντυπρέ.

Ο Πατρών Κωνσταντίνος φέρει πλέον στον παλαιό ναό του Αποστόλου την σεπτή Κάρα. Την ιστορική στιγμή παρακολουθεί ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου.

Λιτάνευση του σεπτού λειψάνου στην Πάτρα παρουσία πολλών ιεραρχών. Πρώτοι είναι ο Χανίων Νικηφόρος και ο Λαρίσης Ιάκωβος.

Ο καρδινάλιος Μπέα και ο αρχιεπίσκοπος Βίλλεμπρανς συναντούν στην Αθήνα τον καθηγητή Αριστείδη Πανώτη αναγνωρίζοντας την συμβολή του στην ευόδωση της πρώτης προσεγγίσεως της Αγίας Έδρας με την Μητρόπολη Πατρών.  Τον Α. Πανώτη τίμησε και ο μητροπολίτης Πατρών Κωνσταντίνος με το σχετικό μετάλλιο που κόπηκε για το σπουδαίο γεγονός για την τοπική Μητρόπολη και για την αποπεράτωση του νέου Αποστολείου του Αποστόλου Ανδρέα στην Πάτρα.

ΙΗΣΟΥΣ Ο ΣΚΥΛΟΣ Ή Ο ΙΗΣΟΥΣ ΩΣ ΚΥΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης αναζητώντας τον άνθρωπο...

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

"Ὀφείλεις νὰ ἀλλάξεις τὴ ζωή σου". (P. Sloterdijk) 

Ὁ γλυκὺς Ναζωραῖος ἦτο ἕνας κυνικὸς σοφοδιδάσκαλος. Γι΄ αὐτὸ ἀνήκει σ΄ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους (H. Meersmann). 

Ὁ καθηγητὴς B. Lang στὸ βιβλίο του "Ἰησοῦς ὁ σκύλος"1 ἀνεκάλυψε τὸν Ἰησοῦν ὡς κυνικὸ φιλόσοφο, ὡς "σκύλο". Πρβλ. τὸ ἀκιδογράφημα (grafitti) τοῦ ὀνοκέφαλου Ἐσταυρωμένου στὸν θάλαμο τοῦ οἰκοδομήματος τῶν ἀνακτόρων τοῦ Παλατινοῦ λόφου τῆς Ρώμης (200 μ.Χ.) μὲ τὸν τίτλον "Ἀλεξαμενὸς σέβετε Θεόν", καὶ τὶς πολλὲς παραστάσεις τοῦ Ἁγ. Χριστοφόρου τοῦ Κυνοκέφαλου. Ἡ λέξις Hund (σκύλος) προέρχεται ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ κύων. Ὡς σκύλοι χαρακτηριζόταν οἱ ἐκπρόσωποι φιλοσοφικῆς Σχολῆς, οἱ ὁποῖοι τριγυρνοῦσαν ὡς πένητες "μηδὲν ἔχοντες καὶ τὰ πάντα κατέχοντες" (Β΄ Κορ. 6, 10), ἀνὰ τὴν χώραν ἐπιθυμοῦντες τὸν διάλογο μετὰ τῶν ἀνθρώπων2. 

Ὁ Κύριος στηριζόταν στὴν παράδοση τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ καὶ τὴν φιλοσοφία τῶν ἑλληνιστικῶν Κυνικῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν καὶ κοινὰ στοιχεῖα (ἀκτημοσύνη, ἀκόλουθοι). Ἡ κυνικὴ φιλοσοφία βρίσκεται συνειδητὰ σὲ ὑπερένταση, διότι προσπαθεῖ νὰ προκαλέσει τὴν κοινωνία. Πρωτίστως μὲ τὴν διακήρυξη τῆς αὐτάρκειας καὶ ἄρνησης πάσης ἀνάγκης, τὴν κριτικὴ τῆς κατανάλωσης, τοῦ πλούτου καὶ τὸ οἰκολογικὸ πνεῦμα! 

Ὁ Διογένης χρησιμοποίησε τὴν ὡραίαν ἐπὶ τοῦ προκειμένου εἰκόνα: Ὁ διευθυντὴς μιᾶς χορωδίας τραγουδεῖ πάντοτε ἕνα τόνο ψηλότερα γιὰ νὰ παροτρύνει τὴ χορωδία νὰ φθάσει στὸ ὕψος αὐτό, ἂν καὶ οὐδέποτε θὰ τὸ κατορθώσει. 

Οἱ Κυνικοὶ ἦταν δριμύτατοι κριτικοὶ –ἂς μὴν ξεχνᾶμε καὶ τὸ ὅτι ὁ κυνικὸς φθάνει μέχρι ὠμότητος, ἀναιδείας καὶ ἀδιαντροπιᾶς– ὅπως πρὸ αὐτῶν οἱ Προφῆται τοῦ Ἰσραήλ. 

Ἦταν γνωστοὶ γιὰ τὴν ἄφοβη ἐμφάνισή των πρὸ τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἐποχῆς, –ὅπως οἱ Χριστιανοὶ μάρτυρες– ἐνῶ σήμερα συνήθως ἐπικρατεῖ ὁ χαμαιλεοντισμὸς καὶ τὸ λιβανιστήρι, νἆναι τοὐλάχιστον καλὸ τὸ θυμίαμα γιὰ νὰ μὴν μολύνεται ὁ τόπος!– Ὅπως δὲ λέγει ὁ Σενέκας, ἐθεωροῦντο ὡς σκληροτράχηλοι καὶ ἀντιθετικοὶ –ὅπως ὄχι σπάνια καὶ οἱ μοναχοὶ– ὡς περιφρονηταὶ τῆς κοινωνικῆς συμβατικότητος τῶν βασιλέων καὶ τῶν ὑπαλλήλων. Γι΄αὐτὸ καὶ ἐξορίζοντο ἢ ἐθανατοῦντο. Ἕνεκα τούτου δὲν μποροῦσε νἆναι διαφορετικὴ καὶ ἡ τύχη τοῦ Προδρόμου μεταξὺ δὲ καὶ ἄλλων αἰτιῶν καὶ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. 

Ἡ φιλοσοφία των ἦτο τότε ἀμφισβητούμενη. Γι΄ αὐτὸ ἐνεφανίσθησαν ἐνωρὶς δύο ρεύματα σ’ αὐτούς. Τὸ ριζοσπαστικό, στὸ ὁποῖο ἀρνοῦνται κάθε ἰδιοκτησία καὶ ἠδονὴ –ὅπως οἱ ἀσκηταὶ– καὶ στὸ μετριοπαθές, στὸ ὁποῖο δέχονται μὲν αὐτά, ὄχι ὅμως δουλικῶς, διότι ἡ βάσις δέον νὰ εἶναι ἡ ἐλευθερία (Ἀρίστιππος). 

Ὥς ἐκ τούτου ἡ βιωτή των μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθεῖ ὡς παρασιτική, ἐχθρικὴ πρὸς τὴν οἰκονομία καὶ περιθωριακή. Βέβαια ὁ περιθωριακὸς βιοῦται ὡς κάτι ἰδιαίτερο, καὶ μία ταυτότης, ἡ ὁποία ἔχει τὴν ἰδία της ἀξιοπρέπεια. Οἱ Κυνικοὶ ἦταν οἱ πρῶτοι οἰκολόγοι. Θεωροῦσαν τὸν ἄνθρωπο ὡς ἀποφυσικοποιηθὲν ζῶον, τ.ἔ. ὄχι ὡς ὑπερκείμενο αὐτῶν, καὶ ἀπαιτοῦσαν ἐπάνοδο στὸ ἐπίπεδο τῶν ζώων (zürück zur Natur) –πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ἀπαντοῦμε, ἔστω καὶ ἐκ ποικίλων αἰτίων, συχνότατα σήμερον!– Ζητοῦσαν τὴν ἐνσωμάτωση στὸ οἰκολογικὸ σύστημα καὶ ὄχι τὴν καταστροφή του, στοιχεῖα τὰ ὁποῖα, λόγῳ τῆς συνδέσεώς του πρὸς αὐτούς, προέβαλε καὶ ὁ Χριστιανισμός. Ὑπεστήριζαν τὸν χρονικὰ περιοδικὸ ἐρημητισμό, τοῦθ’ ὅπερ ἐφήρμοσαν βεβαίως διὰ βίου οἱ χριστιανικὲς μοναστικὲς ἀδελφότητες. 

Ἀπὸ ἐτῶν, στὴν συνάφεια αὐτὴ Κυνικῶν καὶ Χριστιανῶν συζητεῖται ἡ "Φιλοσοφία τῆς τέχνης τῆς ζωῆς". Ἔτσι ὑφίσταται ἡ εὐκαιρία νὰ προσκομίσει κανεὶς τὸν Ἰησοῦν καὶ τὴν κυνική του κληρονομιὰ μέσα στὴ συζήτηση αὐτή. Προϋπόθεση βέβαια πρὸς τοῦτο εἶναι, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ὁμιλοῦμε πλέον περὶ αὐτοῦ στὴν γνωστὴ ἐκκλησιαστικο-δογματικὴ σύσφιξη, καὶ ὅτι δὲον νὰ τὸν ἐλευθερώσουμε ἀπὸ ὁμολογιακὲς διατυπώσεις, οὕτως ὥστε νὰ τὸν ἐπανακαλύψουμε γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. 

Τὸ ὅτι δὲ ἡ σχέση αὐτὴ τοῦ Ἰησοῦ μὲ τοὺς Κυνικούς, ἕως τώρα δὲν προεβλήθη εὐκρινῶς, ὀφείλεται στὸ ὅτι οἱ εἰδικοὶ τῆς Κ.Δ. ἐνδιαφέρθηκαν γιὰ τὶς ἰουδαϊκὲς καταβολὲς τοῦ πρώϊμου χριστιανισμοῦ, μὴ λαμβάνοντας ὑπ΄ ὄψιν τὸ ἑλληνιστικὸ φιλοσοφικὸ ὑπόβαθρο τῆς ἐποχῆς, καὶ ὅτι οἱ ἐκπρόσωποι τῆς ἀρχαίας φιλοσοφίας ἀσχολήθηκαν μὲ τὶς μεγάλες Σχολὲς (Πλάτωνα, Ἀριστοτέλη, Στωϊκοὺς) καὶ ὄχι μὲ τὶς μικρὲς τοιαῦτες, ὅπου κυριαρχοῦσε ἡ φιλοσοφικὴ ζωὴ καὶ ἡ πράξη, διότι ἄλλο ἡ διδασκαλία καὶ ἄλλο ὁ τρόπος ζωῆς, ὁ καὶ σπουδαιότερος. 

Μήπως καὶ σήμερα δὲν πρέπει κἄπως νὰ τοὺς μιμηθοῦμε; 

____________________________________ 

1- B. Lang, Jesus der Hund. Leben und Lehre eines jüdischen Kynikers, Ὄμπερουρσελ.
 2- H. Meersmann, Jesus der Hund, Publik-Forum 6 (2012) 52-55.

Ο ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟ

Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην 

Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου 

Κύριον Ἱερόθεον, 

Εἰς Ναύπακτον. 

Ἀθῆναι, 17 Σεπτεμβρίου 2012 

Σεβασμιώτατε, 

Μέ κατάπληξιν διεπίστωσα εἰς κείμενόν Σας ὑπό τόν τίτλον «Ἡ μεταπατερική θεολογία ἀπό ἐκκλησιαστικῆς προοπτικῆς», δημοσιευόμενον εἰς τόν τόμον Πατερική Θεολογία καί μεταπατερική αἵρεση, ἔκδ. Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς, Πειραιεύς 2012, κατάφωρον παραποίησιν ἰδικοῦ μου κειμένου, πρός ἀπόδειξιν τοῦ ἰσχυρισμοῦ Σας ὃτι εἰς τό κείμενόν μου αὐτό ἐκφράζονται θέσεις «ἀπαράδεκτες ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξου θεολογίας» (σ. 199). 

Καί ὡς πρός μέν τήν οὐσίαν τῶν ἰσχυρισμῶν Σας, ἀφοῦ ἀπεφασίσατε νά μᾶς διδάξετε Ὀρθόδοξον θεολογίαν, θά λάβετε τήν δέουσαν ἀπάντησιν. Εἰς τήν ἐπιστολήν αὐτήν περιορίζομαι εἰς τήν ἐπισήμανσιν καί τόν στιγματισμόν τῆς μεθόδου, τήν ὁποίαν χρησιμοποιεῖτε πρός ἀπόδειξιν τῶν ἰσχυρισμῶν Σας. 

Εἰς τό περί οὖ ὁ λόγος κείμενόν μου, τό ὁποῖον ἀπεσπάσατε ἀπό τά Μαθήματα Χριστιανικῆς Δογματικῆς (Σημειώσεις ἀπό τάς Παραδόσεις μου εἰς τό Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης) μέ λανθασμένην παραπομπήν εἰς τίτλον καί σελίδας (ἀλλά αὐτό τό τελευταῖον ἀποτελεῖ συγγνωστήν προχειρότητα καί, ἲσως, τυπογραφικόν λάθος), καί εἰς τό ὁποῖον ὁμιλῶ περί τῆς ἐλευθέρας παρά τοῦ Πατρός γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ καί ἐκπορεύσεως τοῦ Πνεύματος, προσθέτετε μετά ἀπό ἀποσιωπητικά τήν φράσιν: «Ἡ ἒννοια τῆς βουλήσεως ἒχει ἀκριβῶς τήν ἒννοιαν τῆς ἐπιλογῆς»! 

Ἀλλά τήν τελευταίαν αὐτήν φράσιν ποῦ τήν εὑρήκατε; Τήν ἐπήρατε ἀπό τήν ἑπομένην σελίδα, εἰς την ὁποίαν ἀναφέρομαι εἰς τάς ἀπόψεις τῶν Ἀρειανῶν (ὂχι τάς ἰδικάς μου) καί εἰς τόν τρόπον, μέ τόν ὁποῖον ἀσκεῖ τήν ἐλευθερίαν ὂχι ὁ Θεός, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος (ὡς ἐπιλογήν). Διαθέτω μάλιστα ἐκεῖ περισσοτέρας τῶν τριῶν σελίδων, διά νά ἐξηγήσω ὃτι εἰς τόν Θεόν ἡ ἐλευθερία δέν ἀσκεῖται ὡς ἐπιλογή, καί τονίζω ὅτι «κακόδοξη ἀντίληψη εἶναι ὃταν ἡ θέληση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπόφαση ἐπιλογῆς» (σ. 114), δεδομένου μάλιστα ὃτι μία τοιαύτη ἀντίληψις θά ὁδηγοῦσε εἰς τό συμπέρασμα ὃτι ὁ Πατήρ θά μποροῦσε καί νά μήν εἶχε γεννήσει τόν Υἱόν καί ἐκπορεύσει τό Πνεῦμα. Αὐτήν τήν κακοδοξίαν, τήν ὁποίαν καταδικάζω ρητῶς, μέ ἐμφανίζετε διά τῆς μεθόδου τῶν ἀποσιωπητικῶν ὃτι τήν ἀσπάζομαι! Καί ἀφοῦ, ὑποτίθεται, ἀνεγνώσατε τά Μαθήματα Δογματικῆς, δέν εἲδατε ὃτι τό νά «κολλήσετε» τήν φράσιν περί βουλήσεως ὡς ἐπιλογῆς εἰς ὃσα λέγω περί τῆς Ἁγίας Τριάδος προσκρούει εἰς τήν ρητήν ἐκεῖ δήλωσίν μου ὃτι «δέν ἀσκεῖται ἡ ἐλευθερία ἀπό τόν Θεόν ὡς ἐκλογή» (σ. 95); 

Διερωτῶμαι, Σεβασμιώτατε, διατί προέβητε εἰς αὐτήν τήν κατάφωρον παραποίησιν τῶν θέσεών μου. Τό ἐπράξατε ἐκ παραδρομῆς; Ἀλλά δι’ ἕνα ἒμπειρον καί πολυγραφώτατον συγγραφέα, ὡς ἡ Σεβασμιότης Σας, τοῦτο θά ἒθετεν ἐν ἀμφιβόλῳ τήν ἀκρίβειαν καί ἀξιοπιστίαν καί τῶν λοιπῶν δημοσιευμάτων Σας. Τό ἐπράξατε συνειδητῶς καί σκοπίμως; Ἀλλά τοῦτο προτιμῶ οὐδέ κἄν νά τό σκέπτωμαι. 

Σεβασμιώτατε, 

Γνωρίζετε τήν πολεμικήν, ἡ ὁποία ἀσκεῖται τελευταίως ὑπό ὡρισμένων κύκλων ἐναντίον μου καί αὐτοῦ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐξ ἀφορμῆς τοῦ γεγονότος ὃτι, ὑπείκων εἰς συνοδικάς ἀποφάσεις ὃλων ἀνεξαιρέτως τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, προεδρεύω ἀπό Ὀρθοδόξου πλευρᾶς τοῦ ἐπισήμου θεολογικοῦ Διαλόγου μετά τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν. Ἡ ἐμπάθεια καί αἱ ὓβρεις, πού τήν συνοδεύουν, καθιστοῦν ἀδύνατον καί ἄνευ νοήματος οἱανδήποτε ἀπάντησιν εἰς τήν πολεμικήν αὐτήν. Η ἄμεσος ἢ ἔμμεσος ὃμως συστράτευσις ἑνός ἐπισκόπου τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν πολεμικήν αὐτήν, καί δή καί μέ μεθόδους παραποιήσεως τῶν θέσεών μου, ἀποτελεῖ ἰδιαιτέρως σοβαρόν ζήτημα. Ἐλπίζω νά ἀνελογίσθητε, ὡς ὑπεύθυνος ἱεράρχης τῆς Ἐκκλησίας, ποῦ μᾶς ὁδηγεῖ ἡ κατάστασις αὐτή. «Εἰ γάρ ἀλλήλους δάκνετε καί κατεσθίετε, βλέπετε μή ὑπ’ ἀλλήλων ἀναλωθῆτε» (Γαλ. 5,15). Ἐπειδή γνωρίζω ὃτι μελετᾶτε τόν ἅγιον Μάξιμον, τόν Ὁμολογητήν, ἀδελφικῶς παρακαλῶ νά προσέξετε τό ἑξῆς χωρίον ἀπό τάς «Πεύσεις καί ἀποκρίσεις» του: 

«Ὅστις τόν ἀδελφόν αὐτοῦ τόν ὁμόπιστον ἄθεον καί εἰδωλολάτρην, ἢ αἱρετικόν καί ἄπιστον καλεῖ, οὖτος λέγει ‘’μωρόν’’, καί τῆς γεένης δικαίως ὑπεύθυνος γίνεται» (Πεύσ. ιδ΄ PG 90, 797Α) 

Μετά τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης, 

† Ὁ Περγάμου Ἰωάννης 

Υ.Γ. Ἀπηυχόμην πάντοτε τήν δημοσίαν διένεξιν μεταξύ ἱεραρχῶν, ἡ ὁποία βλάπτει σοβαρῶς τήν εἰκόνα τῆς Ἐκκλησίας, καί ἒκαμα τό πᾶν, διά νά ἀποφευχθῇ, ἀλλά ἡ Σεβασμιότης Σας ἢρξατο, δυστυχῶς, χειρῶν ἀδίκων. Κατόπιν τούτου εἶμαι ὑποχρεωμένος διά λόγους στοιχειώδους αὐτοπροστασίας μου νά δημοσιοποιήσω εὐρύτερον τήν παροῦσαν ἐπιστολήν. 

 † Π. Ἰ.

ΠΟΛΥΧΡΩΜΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ NaturaZante

Από τη Ζάκυνθο, το φιλικό μας πολυπεριοδικό Στον ίσκιο του Ήσκιου και μάλιστα το οικολογικό ένθετο NaturaZante λάβαμε όλων των ειδών τα χρώματα από το αποψινό δειλινό στην ύπαιθρο του νησιού των Ποιητών. Σας τα προσφέρουμε, καλώντας Σας να μεταλάβετε περισσότερων φωτοστιγμιοτύπων, κάνοντας κλικ εδώ!