Μητροπολίτες και πολίτες
Tου Παντελή Μπουκάλα
Καθημερινή
Tου Παντελή Μπουκάλα
Καθημερινή
Το δικαίωμα του πολίτη να έχει άποψη για τα κοινά και να την εκφράζει δημόσια επικαλείται συχνά πυκνά ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος. Υιοθετεί δηλαδή με τη σειρά του το επιχείρημα που έχουν διατυπώσει και άλλοι αξιωματούχοι της Εκκλησίας πριν από αυτόν. Καμία αντίρρηση. Μόνο που ένας ιερωμένος δεν είναι «μέσος» ή «απλός» πολίτης, όπως συνήθως τον ορίζουν τα μέσα επικοινωνίας και όπως θέλει να αυτοπαρουσιάζεται ο Θεσσαλονίκης, απροσδοκήτως μετριόφρων. Ακόμα και ο ταπεινότερος λευίτης εξακολουθεί να διασώζει, τουλάχιστον στους μη αστικούς χώρους, αρκετό από το σεβασμό με τον οποίο αντιμετωπίζονταν από παλιά οι ιερείς. Κι ο σεβασμός γίνεται δέος όταν το χριστεπώνυμο πλήρωμα έχει απέναντί του κάποιον βαθμοφόρο της ιεροσύνης, όποιος κι αν είναι ο βαρύς τίτλος του.
Δεν είναι αποκλειστικό γνώρισμα της χριστιανικής θρησκείας ή της ελληνικής κοινωνίας αυτό. Οι θρησκείες γεννούν (ταυτόχρονα και αδιαχώριστα) την ελπίδα και τον φόβο στην ψυχή των πιστών τους. Κι αν κάθε κράτος διαθέτει στο εσωτερικό του το μονοπώλιο της «νόμιμης» (δηλαδή της αυτονομιμοποιούμενης) υλικής βίας, αυτές διαθέτουν το μονοπώλιο της μεταφυσικής και πνευματικής βίας, που συχνά λειτουργεί περισσότερο εκφοβιστικά απ’ οποιαδήποτε υλική.
Αλλο πολίτης, λοιπόν, άλλο μητροπολίτης. Ποιος απλός πολίτης άραγε έχει το πλεονέκτημα ή το προνόμιο του άμβωνα, που και μόνος του αρκεί για να δώσει στο κήρυγμα ένα βάρος που δεν το έχει και δεν το δικαιούται αφ’ εαυτού; Ποιος απλός πολίτης έχει στη διάθεσή του τακτική εκπομπή, κυριακάτικη, σε κρατικό κανάλι, για να μπορεί να κηρύσσει και από εκεί, συμπληρωματικά, απευθυνόμενος σε όσους δεν φρόντισαν να εκκλησιαστούν; Ποιος απλός πολίτης βρίσκει τις πόρτες και τα παράθυρα όλων των καναλιών ανοιχτά, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, για να παρεμβαίνει σε θέματα πολιτικά, από τη σκοπιά πάντοτε ενός ακραίου συντηρητισμού; Ούτε καν οι άλλοι (πλην του κ. Ανθιμου) μητροπολίτες δεν έχουν τόσα μέσα (ή Μέσα) στη διάθεσή τους, οπότε ποια δυνατότητα παρέμβασης να περιμένουμε από έναν μέσο πολίτη;
Οχι, δεν είναι ο άσημος και δίχως εξουσία τίτλος του απλού πολίτη αυτός που διεκδικεί ο μητροπολίτης Ανθιμος, γιατί σαν απλός πολίτης θα είχε κάθε δικαίωμα να κρίνει, αλλά θα όφειλε να αναγνωρίσει και σε όλους τους υπόλοιπους το δικαίωμα να τον κρίνουν. Στις φιλοδοξίες του ταιριάζει περισσότερο ο τίτλος του εθνάρχη. Γι’ αυτό και, χριστιανός άνθρωπος, αντί να ανέχεται την κριτική που του ασκείται, αναθεματίζει τους κριτές του, στέλνοντάς τους στο πυρ το εξώτερον. Κι επειδή αυτό είναι ολίγον μεταφυσικό και ακίνδυνο, ο πολιτευόμενος μητροπολίτης φροντίζει να κόβει εδώ, στην παρούσα ζωή, τα φτερά όσων δεν τον αποδέχονται διπλά εξουσιαστικό, με τα άμφια και το σκήπτρο του καισαροπαπισμού.
Δεν είναι αποκλειστικό γνώρισμα της χριστιανικής θρησκείας ή της ελληνικής κοινωνίας αυτό. Οι θρησκείες γεννούν (ταυτόχρονα και αδιαχώριστα) την ελπίδα και τον φόβο στην ψυχή των πιστών τους. Κι αν κάθε κράτος διαθέτει στο εσωτερικό του το μονοπώλιο της «νόμιμης» (δηλαδή της αυτονομιμοποιούμενης) υλικής βίας, αυτές διαθέτουν το μονοπώλιο της μεταφυσικής και πνευματικής βίας, που συχνά λειτουργεί περισσότερο εκφοβιστικά απ’ οποιαδήποτε υλική.
Αλλο πολίτης, λοιπόν, άλλο μητροπολίτης. Ποιος απλός πολίτης άραγε έχει το πλεονέκτημα ή το προνόμιο του άμβωνα, που και μόνος του αρκεί για να δώσει στο κήρυγμα ένα βάρος που δεν το έχει και δεν το δικαιούται αφ’ εαυτού; Ποιος απλός πολίτης έχει στη διάθεσή του τακτική εκπομπή, κυριακάτικη, σε κρατικό κανάλι, για να μπορεί να κηρύσσει και από εκεί, συμπληρωματικά, απευθυνόμενος σε όσους δεν φρόντισαν να εκκλησιαστούν; Ποιος απλός πολίτης βρίσκει τις πόρτες και τα παράθυρα όλων των καναλιών ανοιχτά, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, για να παρεμβαίνει σε θέματα πολιτικά, από τη σκοπιά πάντοτε ενός ακραίου συντηρητισμού; Ούτε καν οι άλλοι (πλην του κ. Ανθιμου) μητροπολίτες δεν έχουν τόσα μέσα (ή Μέσα) στη διάθεσή τους, οπότε ποια δυνατότητα παρέμβασης να περιμένουμε από έναν μέσο πολίτη;
Οχι, δεν είναι ο άσημος και δίχως εξουσία τίτλος του απλού πολίτη αυτός που διεκδικεί ο μητροπολίτης Ανθιμος, γιατί σαν απλός πολίτης θα είχε κάθε δικαίωμα να κρίνει, αλλά θα όφειλε να αναγνωρίσει και σε όλους τους υπόλοιπους το δικαίωμα να τον κρίνουν. Στις φιλοδοξίες του ταιριάζει περισσότερο ο τίτλος του εθνάρχη. Γι’ αυτό και, χριστιανός άνθρωπος, αντί να ανέχεται την κριτική που του ασκείται, αναθεματίζει τους κριτές του, στέλνοντάς τους στο πυρ το εξώτερον. Κι επειδή αυτό είναι ολίγον μεταφυσικό και ακίνδυνο, ο πολιτευόμενος μητροπολίτης φροντίζει να κόβει εδώ, στην παρούσα ζωή, τα φτερά όσων δεν τον αποδέχονται διπλά εξουσιαστικό, με τα άμφια και το σκήπτρο του καισαροπαπισμού.
Πίνακας: L' opposition (1963), του Αντώνη Μαλλιαράκη
Αντιγράφω απόσπασμα από το παραπάνω κείμενο, απλά αλλάζοντας τη λέξη "μητροπολίτης"με τη λ΄ξη "δημοσιογράφος" (και με μια-δυο αναγκαίες τροποποιήσεις):
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλλο πολίτης, λοιπόν, άλλο δημοσιογράφος. Ποιος απλός πολίτης άραγε έχει το πλεονέκτημα ή το προνόμιο του μικροφώνου, που και μόνο του αρκεί για να δώσει στα λεγὀμενα ένα βάρος που δεν το έχει και δεν το δικαιούται αφ’ εαυτού; Ποιος απλός πολίτης έχει στη διάθεσή του τακτική εκπομπή, κυριακάτικη ή και καθημερινή, σε μεγάλο κανάλι, για να μπορεί να φλυαρεί και από εκεί, συμπληρωματικά, απευθυνόμενος σε όσους δεν φρόντισαν να διαβάσουν την εφημερίδα στην οποία αρθρογραφεί; Ποιος απλός πολίτης βρίσκει τις πόρτες και τα παράθυρα όλων των καναλιών/πολιτικών/υπουργείων κλπ ανοιχτά, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, για να παρεμβαίνει σε θέματα πολιτικάἔθνικά/θρησκευτικά, από τη σκοπιά πάντοτε ενός ακραίου προοδευτισμού;
Νομιμοποιείται δηλαδή, κατά τον κ. Μπουκάλα ότι δικαίωμα στην έκφραση του λόγου έχουν μόνο εκείνοι που δεν έχουν πρόσβαση στα ΜΜΕ ή/και με τα λόγια τους δεν μπορούν να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό πολιτών.
Μήπως τελικά θα πρέπει, εντασσόμενος στην ίδια αρχή, να σωπάσει και ο ίδιος, όπως επίσης και κάθε πολιτικός, δήμαρχος, καλλιτέχνης, δημοσιογράφος, στοχαστής κλπ;;;;
(ευχαριστώ για τη φιλοξενία)
Ν.Ν.