Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

ΟΙ "ΖΗΤΩΡΘΟΔΟΞΟΙ"



ΧΑΡΤΙΝΟ ΤΟ ΦΩΤΟΣΤΕΦΑΝΟ

Του θεολόγου Παναγιώτη Βολάκη

Στις 20 Μαΐου του 2009, στην Αίθουσα Τελετών του Α.Π.Θ., το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ., σε συνεργασία με τον Τομέα Δογματικής Θεολογίας πραγματοποίησαν Επιστημονική Ημερίδα με θέμα Ο θεολογικός διάλογος μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Συμμετείχαν οι δύο συμπρόεδροι του επίσημου Θεολογικού Διαλόγου των δύο Εκκλησιών, καρδινάλιος Walter Kasper και Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, ο τότε πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. καθ. Πέτρος Βασιλειάδης και πλήθος επιφανών μελών της ακαδημαικής κοινότητας, της πολιτικής και πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης κλπ.

Δυστυχώς όμως κάποιοι (καμιά δια­κοσαριά άτομα κινούμενα με οργανωμένο σχέδιο), που θεωρούν τον διάλογο μέ τον οποιονδήποτε "άλλον" έγκλημα και που ούτε στιγμή δεν αποχωρίζονται το χάρτινο φωτοστέφανο που έβαλαν στο κεφάλι τους ως σημείο αισθητής αυτεπιβεβαίωσης της αγιότητάς τους, έκριναν το χώρο και τα πρόσωπα κατάλληλα για να εκτονώσουν βίαια, φωνασκούντες κι ασχημονούντες, τη συσσωρευμένη απο την απομόνωση και την αδιέξοδη αυτάρκεια, καταπιεσμένη κατά δικαίων και αδίκων οργή τους.

Η ημερίδα παρόλα αυτά έγινε κι απέδωσε καρπούς... Γι' αυτούς χαιρόμαστε.

Άνθρωποι εκλεκτοί όμως προπηλακήστηκαν ως μη ώφειλαν, γι' αυτό λυπούμαστε και προσευχόμαστε να αντέχουν και να συνεχίζουν αναλογιζόμενοι το "διώξουσιν υμάς".

Στους ορθοδοξοκάπηλους προτείνουμε να αφιππεύσουν "την κάλαμον" και, αν μπορούν, να διαβάσουν και σκεφτούν αυτά που ο Σεβασμιώτατος Περγάμου - στον οποίο επιτέθηκαν - λέει (όπως τα συνοψίζει ο καθ. Χρυσόστομος Σταμούλης στα συμπεράσματα της ημερίδας):

Η Ορθοδοξία διαθέτει ισχυρές θεολογικές δυνάμεις για να ανταπεξέλθει στο διάλογο. Πράγμα που επιβεβαιώνεται με την παρατήρηση της επιρροής της σύγχρονης ορθόδοξης θεολογίας στη σύγχρονη θεολογία της Δύσης.Όποιος πιστεύει στην αλήθεια δεν φοβάται να διαλεχτεί γι’ αυτήν. Η αλήθεια δεν φοβάται το διάλογο.

Ανεξάρτητα από τα ουσιαστικά βήματα που έχουν ήδη γίνει, Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί δεν συμπίπτουν, υπάρχουν πολλά ακόμη να γίνουν (παπικό πρωτείο, προσηλυτισμός). Εντούτοις η στροφή έχει ήδη γίνει. Οι Εκκλησίες έχουν την ευθύνη να δημιουργήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης και σεβασμού, προκειμένου να προωθηθεί ο διάλογος, ο οποίος εν τέλει ανήκει στα χέρια του Θεού.

Η άρνηση του διαλόγου αποτελεί έγκλημα και η αποδοχή του δυνατότητα κοινωνίας και αγάπης. Την ένωση κάνει η Εκκλησία και όχι οι θεολογικοί διάλογοι.

Βαρυσήμαντη η τελευταία διαπίστωση για τον εκκλη­σιαστικό χαρακτήρα των αποφάσεων. Ετσι, σεβα­στές μπορεί να γίνουν επιφυλάξεις μελών της 'Εκκλη­σίας απέναντι σε επιμέρους διαδικασίες του διαλόγου ή και εν γένει στον διπλωματικό του χαρακτήρα, ιδίως αν κινούνται από σύνεση και όχι από φοβικά σύνδρομα - και αν δεν συνοδεύονται από ύβρεις και συκοφαντίες εναντίον προσώπων. Τέτοιες δυστυ­χώς πλημμυρίζουν το διαδίκτυο σε ορισμένους «ζητωρθόδοξους» ιστοτόπους (που προφανώς φιλοδο­ξούν να στήσουν ιδιωτικούς «στρατούς» και δεν δια­κρίνονται για το εκκλησιαστικό τους ήθος, ενώ γίνο­νται συστηματικοί μοχλοί παραπληροφόρησης). Πο­λύ συχνά άλλωστε τη μεγαλύτερη περίσκεψη την εκ­φράζουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές τους. Εντούτοις, ενώ κάθε καλοπροαίρετη άποψη ή διερώτηση είναι προς συζήτηση με γνώμονα το καλύτερο αποτέλε­σμα, είναι αδιανόητο κάποιοι να επιβάλλουν την αστήρικτη γνώμη τους στηριζόμενοι στη φυσική βία. Με τον τρόπο αυτό καθιστούν μόνοι τους φανε­ρό ότι η προγραμματική άρνηση της εν διαλόγω ύπαρξης οδηγεί νομοτελειακά στην αδυναμία συνύ­παρξης και στην ωμή βία. Μια τέτοια έκπτωση και εξαθλίωση μας βρίσκει ολοκληρωτικά αντίθετους.

Εξάλλου, αντίθετους μας βρίσκουν κάθε λογής παρασυνοδικές συνάξεις που φιλοδοξούν να υποκα­ταστήσουν την εκκλησιαστική σύνοδο. Η Σύνοδος, με την απόφασή της για συνέχιση του διαλόγου στις 17 Οκτωβρίου 2009, αποδείχθηκε σοφότερη.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΛΑΚΗΣ

Περιοδικό Βημόθυρο, τχ. 1, Χειμώνας 2009-2010, σ. 26-27.

Πίνακας, Παραμόρφωση Ι, Ρήγου Αλίκη


"Κλείσε την πόρτα με κλειδί, ψέματα λένε..."




Φτάνει πια οι ανούσιες δημοσιοσχεσίστικες ευχές, που έτσι κι αλλιώς κανείς δεν τις πιστεύει. Πια «καλά χριστούγεννα»; και πια «καλή χρονιά»; Αφού όλοι το ξέρουμε ότι θα είναι μαύρη και άραχνη! Όταν πρόκειται να σου μειώσουν τον μισθό, να σου μειώσουν τα δικαιώματα, να σου μειώσουν την ζωή σου, τι «καλή χρονιά» να είναι!

Κάθε ανόητος και μίζερος που φοβάται να σηκώσει το κεφάλι του γυρνάει και σου εύχεται, αντί να πει «Φτάνει πια το σκύψιμο της μέσης μου», νομίζοντας πως όσο καλύτερος σκλάβος θα είναι, έτσι θα γλυτώσει!

Αλλά και οι άλλοι, οι σαλονάτοι ψευτοδηθεν, δήθεν πολιτικοί που δήθεν ενδιαφέρονται για μας, δήθεν κουλτούρες, με γεμάτο στομάχι και ευλύγιστη μέση και συνείδηση που χρόνια και χρόνια γλύφουν και ρουφιανεύουν για να μπορέσουν να πιάσουν μια «καρέκλα» για να αποδείξουν ότι υπάρχουν, αλλά ξέχασαν ότι σάπισαν εδώ και καιρό.

Δεν με ενδιαφέρουν όλοι αυτοί και τους αγνοώ, κι ας είναι πλειοψηφία κι ας έχουν θέσεις εξουσίας.

Ένα τραγούδι θα στείλω στους λίγους που απομείναν και σκέφτονται, που νοιώθουν, που ακόμα μπορούν και δακρύζουν, που ακόμα παλεύουν για το πιο όμορφο ιδανικό στην ζωή, την ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ να είναι άνθρωποι και όχι ανθρωπάκια.

ΟΧΙ ΛΟΙΠΟΝ δεν θα σου στείλω καμιά ευχή,

αλλά ένα τραγούδι, κι εάν δεν το καταλάβεις, ε τότε και συ σαν τους άλλους ανθρωπάκι γεννήθηκες και τέτοιο θα μείνεις.

Όχι «καλή χρονιά» αλλά ΚΑΛΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ στους υπερήφανους δρόμους της αξιοπρέπειας, για να κάνουμε την ΕΛΠΙΔΑ φόβητρο σ’αυτούς που μας μαυρίζουν την ζωή.

Κάποτε θα 'ρθουν

Mουσική: Μίκης Θεοδωράκης
(στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος)

ερμηνεία Παύλος Σιδηρόπουλος

Κάποτε θα 'ρθουν να σου πουν
πως σε πιστεύουν σ' αγαπούν
και πως σε θένε
Έχε το νου σου στο παιδί
κλείσε την πόρτα με κλειδί
ψέματα λένε

Κάποτε θα 'ρθουν γνωστικοί
λογάδες και γραμματικοί
για να σε πείσουν
Έχε το νου σου στο παιδί
κλείσε την πόρτα με κλειδί
θα σε πουλήσουν

Και όταν θα 'ρθουν οι καιροί
που θα 'χει σβύσει το κερί
στην καταιγίδα
Υπερασπίσου το παιδί
γιατί αν γλιτώσει το παιδί
υπάρχει ελπίδα.

Χιονίδης Παναγιώτης

(υπεύθυνος για το κινηματογραφικό φεστιβάλ www.independent.gr και το εναλλακτικό περιοδικό www.cineek.gr )

Κι εάν κάποιοι που θα πάρουν αυτό το e-mail είναι ................. και βιαστούν να αποδείξουν στον «αφέντη τους» το πόσο καλοί σκλάβοι είναι, τους αφιερώνω την «Μπαλάντα για τους ασφαλίτες»

Στίχοι: Wolf Biermann
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Πρώτη εκτέλεση: Θάνος Μικρούτσικος

Αισθήματα έχω αδερφικά
για της ασφάλειας τα φτωχά λαγωνικά
που με χιόνια και βροχές
να με φυλάνε έχουν διαταγές.

Μικρόφωνα βάζουν για ν' ακούν
όσα από το στόμα μου περνούν
τραγούδια και βρισιές κι αστεία
στον καμπινέ και στην τραπεζαρία.

Αδέρφια μου ασφαλίτες, εσείς μόνο
τον δικό μου ξέρετε τον πόνο.

Εσείς ξέρετε πως
η σκέψη μου είναι διαρκώς
τρυφερή και παθιασμένη
στον αγώνα αφιερωμένη.

Λόγια που αλλιώς θα 'χαν χαθεί
στα μαγνητόφωνά σας έχουνε γραφτεί.
Και για ύπνο όταν πάτε
τα τραγούδια μου ξέρω τραγουδάτε.

Ευχαριστώ γι αυτό πολύ
συνεργάτες μου πιστοί.

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Oι αντικαταστήσαντες την Χριστολογία με Παπολογία



ΑΝΤΙΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ: ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΜΥΘΟΣ
Του Κώστα Νούση
θεολόγου - φιλολόγου ΑΠΘ

Τα θεολογικά αυτά Δεκεμβριανά κλείνουν το μηνιαίο αυτό κύκλο τους. Εισερχόμεθα άλλωστε εντός ολίγου σε μια νέα χρονιά, πιο κοντά στην έλευση του αντιχρίστου, αν κρίνουμε από τα εσχατολογικά εκκλησιαστικά φαινόμενα της εποχής μας. Όταν δημοσιεύτηκε το πρώτο σχετικό κείμενο αρχάς Δεκεμβρίου, εν παρρησία ομολογώ - δεν το υπογράφω πλέον όμως! – δεν ανέμενα τον επερχόμενο εξ αυτού κατακλυσμό ούτε είχα καμιά όρεξη να κάθομαι να αναλύω φαινόμενα και να απαντώ σε ποικίλες ανοησίες. Ανάγκα (θεολογική) όμως και θεοί πείθονται! Στην πορεία κατάλαβα πόσο αυτοσχεδιάζουμε πλέον σε όλους τους τομείς οι σύγχρονοι χριστιανοί και πόσα νοσηρά φαινόμενα υποβόσκουν στην εκκλησία μας, που πάντα ήταν και είναι «χωματερή» δεχομένη παντός είδους προσωπικότητες, ψυχοπαθολογικές και ισορροπημένες, πράγμα βέβαια υγιές καταρχήν, διότι η φύση της εκκλησίας είναι αντιελιτίστικη, από την άλλη όμως και θλιβερό γεγονός, όταν βλέπεις ότι ο στόχος της να θεραπεύσει και να εξαγιάσει τα μέλη της είναι πολλάκις εκ των πραγμάτων
ψιλή προσδοκία. Έτσι και το εν λόγω φαινόμενο δεν πίστευα ότι θα είναι τόσο σεσηπός. Είχε μάλιστα και άμεσες παρενέργειες. Πνευματικά τέκνα ιερέων «αφορίσθηκαν» από αυτούς, ιστολόγια ανέστειλαν τη λειτουργία τους, επανακυκλοφόρησαν ασφαλίτες… Οι αλήθειες όμως έπρεπε να ακουστούν, έστω και με το κόστος του μετεγχειρητικού άλγους.
Είπα πριν κάτι για εσχατολογικά φαινόμενα. Ιδού μερικά: εμφανίζονται ξαφνικά ζωγραφιές σε τοίχους και τα θεωρούν θεϊκά σημεία υπό τις άμεσες ή έμμεσες ευλογίες ορθοδόξων ιερέων. Βλέπεις σε θρησκευτικά περιοδικά να αυτοπροβάλλονται τινές ως χαρισματικοί (και να ισχύουν τα χαρίσματα, κατ’ αυτό τον τρόπο τα θέτουν σε κίνδυνο). Άλλοι έμαθαν πότε γεννήθηκε ο αντίχριστος και υπολογίζουν τον ερχομό του (και να το γνωρίζουν όντως, δεν ανακοινώνονται πράγματα που τρομοκρατούν τον απλό πιστό). Ήρθε άλλος και ανατρέπει τη μετάφραση των Εβδομήκοντα και ανακαλύπτει νέες κατηγορίες όντων επανερμηνεύοντας τη λανθασμένη ως τώρα υπό των Πατέρων εξηγηθείσα Αγία Γραφή! Και ενώ ο κατάλογος είναι μακρύς, όπως τον ατενίζω, πέφτει το μάτι μου σε συνώνυμο φαινόμενο : τους «αντιοικουμενιστές».
Η νέα αυτή πολιτογραφηθείσα κατηγορία πιστών δεν είναι φυσικά φαινόμενο που περιλαμβάνει μόνο τους «γνησίους ορθοδόξους». Ενεφανίσθησαν και γνησιότεροι και θα εμφανίζονται, διότι από ό,τι φαίνεται ζώντων αγίων εκλειπόντων μύρια εκκλησιαστικά δεινά έπονται.
Εννοείται ότι ο εκάστοτε «κακός Πατριάρχης», που όντως κινδυνεύει καθημερινώς και η ίδια του η ζωή, επικρίνεται και καταδικάζεται από ανθρώπους ασφαλείς σωματικώς και εν ανέσει και ευμαρεία διάγοντας. Αντί να προσεύχονται για το θείο φωτισμό και την προστασία του πνευματικού πατέρα των ορθοδόξων, τον καθυβρίζουν και ευκαίρως ακαίρως λασπολογούν επί της προσωπικής και λειτουργικής του υπόστασης. Και δίκιο να έχουν κάπου, χάνεται με τις πράξεις τους, διότι κατά τον απόστολο «μη νικώ υπό του κακού, αλλά νίκα εν τω αγαθώ το κακόν» (Ρωμ. Ιβ’ 21). Εννοείται επίσης πως οι πολιτικού-διπλωματικού χαρακτήρα εν πολλοίς κινήσεις του οικουμενικού θρόνου ούτε λαμβάνονται υπ’ όψιν από θερμόαιμους παραδοσιολάτρες, που βλέπουν σε κάθε ενέργεια, ακόμη και την ελαχίστη, προδοσίες της πίστης και υπερβάσεις των ιερών κανόνων. Καθίστανται, έστω και άκοντες, ανθέλληνες.
Το αξιοθαύμαστο και εδώ είναι ό,τι ακριβώς συμβαίνει και με τα δελτία ειδήσεων. Ενώ δηλαδή βλέποντάς τα τρομοκρατείσαι και νομίζεις ότι έχει έρθει το τέλος του κόσμου από τον τρόπο προβολής και ανάλυσης των γεγονότων, όταν βγαίνεις έξω στο δρόμο, συναντάς μια απίστευτα αντίθετη των προηκουσμένων νηνεμία και μένεις χάσκων εν απορία.

Το ίδιο ακριβώς και με τους κινδυνολογούντες «αντιοικουμενιστές», που δεκαετίες ολάκερες τώρα μας προειδοποιούν για ενώσεις εκκλησιών και αιρετικές συγκλίσεις που ουδέποτε επραγματοποιήθησαν έως άρτι - ούτε καν απλώς διετυπώθησαν σε γραπτές ανακοινώσεις, πολλώ δε μάλλον σε επίσημες διακηρύξεις προσταδίων τουλάχιστον ένωσης ή οιασδήποτε παρομοίας ουσιαστικής προσέγγισης μεταξύ ετεροδόξων και ορθοδόξων - ούτε και τις ανακάλυψαν οι επιτήδειοι δογματολόγοι τους παρά τις περί του αντιθέτου βαθύτερες προσδοκίες τους. Βέβαια έχουν ήδη κατασκευάσει αρκετές υποχωρήσεις και δογματικές αποκλίσεις επί διαλόγων, φωτογραφιών, αποσπασματικών φράσεων και άλλων συναφών. Ειδικά το προπαγανδιστικό όπλο της χρήσης παρερμηνευμένων δηλώσεων ή και μηδέποτε εκστομιζομένων υπό των δι’ αυτάς εναγομένων «οικουμενιστών» είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία. Όπως επίσης και σε κάθε κείμενο προερχόμενο μετά από διαθρησκειακό διάλογο εντοπίζουν μύρια όσα σφάλματα εξ ουκ όντων προερχόμενα.

Κύριο όπλο τους είναι σχεδόν πάντοτε η στείρα επανάληψη φράσεων αγίων και συγκεκριμένων χιλιοπροβληθέντων ιερών κανόνων, τα οποία κατά δοκησισοφικήν θεολογικήν εμβρίθειαν αυταπατώνται -κατά το πλείστον- ότι τα ερμηνεύουν ορθώς. Το σίγουρο είναι πως διαστρέφονται οι μυριοταλανισμένοι από τον κάθε ερασιτέχνη ερμηνευτή ιεροί κανόνες και η ίδια η φύση της εκκλησίας και της αιρέσεως: η αληθινή ζωή και η κίβδηλη διαστροφή της. Πότε θα μας εξηγήσουν - πρωτίστως στον εαυτό τους - πώς γίνεται να μάχονται κατά αιρέσεων, όταν οι ίδιοι συμπεριφέρονται ως αιρετικοί; Ή μήπως οίονται ότι η αίρεση και η ορθοδοξία είναι θέματα κυρίως λεκτικών διατυπώσεων συμβόλων και ομολογιών πίστεως; Ουχί, αλλά θέματα ζωής και θανάτου, όπως θα φανεί όταν όλοι αποβιώσουμε και κριθούμε για ένσαρκα έργα και όχι άσαρκα λόγια.
Οι σοβαροί και άγιοι άνθρωποι - είδη προς εξαφάνιση - είθισται να σιωπούν και να προσεύχονται. Αυτή όμως η μυθική πλέον αντιαιρετική γενιά φωνασκεί κυρίως με αντιαισθητικό τρόπο διαταράσσοντας την εκκλησιαστική ειρήνη και θάλλει παρασιτικώς παρά νοσηροίς πνευματικοίς πατράσι. Κατέστησαν εαυτούς διώκτες οικουμενιστών ως άλλοτε έτεροι των κομμουνιστών. Η παρήχηση των όρων εν συνδυασμώ με το μήνα έξαρσης των κατ’ εμού και συναδέλφων μου επιθέσεων μας επαναφέρει στη μνήμη συρράξεις εμφυλίου χαρακτήρος και δηλοί την υπ’ αυτών έκπτωση των θεολογικών διαφωνιών σε πεζοδρομιακές πολιτικού χρώματος αντιπαραθέσεις.

Προγράφουν αναίσχυντα την ετερότητα με πιστοποιητικά θρησκευτικών φρονημάτων βαπτίζοντες κατά τη φορά του καπνού άλλους οικουμενιστές και άλλους αντίπαπες. Των προγραφών τους δεν ξεφεύγουν ούτε κεκοιμημένοι. Συνήθως άπαντες οι απερχόμενοι εκ της ζωής Πατριάρχες θεωρούνται «στοϊκοί φιλόσοφοι» – ο νοών νοείτω – επί παραδείγματι η αμφισβήτηση τελευταία ωσεί χείμαρρος ανά την Ελλάδα εκβρασθείς κατά του αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης τον οποίο εγκαλούν μετά θάνατο για οικουμενιστικές προδοσίες και τα προλαληθέντα, αγνοούντες το στοιχειώδες ότι ένας «στοϊκός» ουδέποτε θα καθόταν να μαρτυρήσει για το ποίμνιό του αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση πως το αίμα του μαρτυρίου εξαλείφει και αυτές τις εικαζόμενες εν προκειμένω αμαρτίες, συν τω αυτονοήτω ότι ασφαλέστερο είναι να τιμάς ως άγιο έναν υπό της επισήμου εκκλησίας ανακηρυχθέντα και μη όντα, παρά να βλασφημείς κατά ενός όντως αγίου τον οποίο τινες αμφισβητούν. Αλλά μην πάμε μακριά. Μήπως ακόμα δεν αμφισβητείται ο άγιος Κων/νος;
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό τους είναι η ημιμάθεια έως και εγκληματική θεολογική τους αμάθεια. Οι πλείστοι εξ αυτών αγνοούν ποιον και γιατί ακριβώς μάχονται. Κατατάσσονται στον αντιαιρετικό αυτό στρατό απλώς και μόνο γιατί άκουσαν. Το τι ξέρουν είναι άλλη αλγούσα ιστορία, αρκετή όμως για να τους βγάλει στα χαρακώματα. Όμως ηχεί ευχάριστα στα αφτιά τους η ιδέα της σωτηρίας από τους κακούς δυτικούς και όποιους άλλους. Το μεράκι της Εκκλησίας να επανασυναγάγει εις εν τα πεπλανημένα τέκνα της συνιστά κατ’ αυτούς αμάρτημα. Όλως παραδόξως όμως δε συναισθάνονται το δικό τους ιουδαΐζον αμάρτημα: της περιχαράκωσης της σωτηρίας στα σύνορα της Ελλάδας και δη στις φατρίες των ολιγίστων «αντιοικουμενιστών»!
Εγκαλούν για κοσμικότητα τους οικουμενιστάς και φιλαργυρία, πράγματα που βαρύνουν τους πλείστους και εξ αυτών. Αυστηρότεροι και των αγιορειτών πατέρων, που εδώ και δεκαετίες ακολουθούν προς τους αλλοδόξους μια στάση ιδιαζόντως αγαπητική, διαλλακτική και διακριτική. Θαυμάζουμε στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του καθολικού μοναχού Λορέντζο Ντιλέττο «Οδοιπορία στο Άγιο Όρος: το ημερολόγιο ενός ρωμαιοκαθολικού μοναχού» (Εστία 2003) το πώς εφιλοξενείτο προ δεκαετιών εισέτι σε αγιονορείτικες μονές και μάλιστα ελάμβανε εξ αυτών και αντίδωρο (άκουσον και φρίξον δηλαδή για τους εν λόγω μυθικούς).
Ο πολύτλας όρος «οικουμενισμός» από την άλλη. Προτείνω να μη χρησιμοποιούν κάποιοι τόσο αβίαστα ένα ορισμό άδοντα και βοώντα την ίδια τη φύση της εκκλησίας. Υπάρχουν τόσες ωραίες λέξεις, όπως θρησκευτικός συγκρητισμός, διαθρησκειακή παγκοσμιοποίηση και άλλες πολλές. Συνιστώ ταυτόχρονα να μην εκνευρίζονται οι υπό αθεολογήτων και κρετίνων κεχαρακτηρισμένοι ως οικουμενιστές αλλά να το διασκεδάζουν και να το εκλαμβάνουν, ως καγώ, σαν μια τιμητική προσφώνηση.
Ηθικολόγοι, ευσεβιστές, δοσιλογόφρονες, αγράμματοι, γραφικοί, ανεγκέφαλοι. Χαρακτηριστικά αρκετών εκ των μυθικών αυτών πολεμάρχων του Θεού. Θυμήθηκα - για να παραδειγματολογήσω και να μη θεωρηθεί ότι γενικολογώ - ένα φαιδρό τύπο που σε σχόλιό του προ ημερών διέστρεψε παντελώς τα λόγια ενός φίλου μου από μια δημοσιευθείσα υποστηρικτική εις εμέ επιστολή του και θεώρησε πως εγώ βάλλω κατά της παρθενίας των αγίων (!) μέσα σε ένα απίστευτο κρεσέντο ηθικισμού και γελοιότητος. Ταυτοχρόνως αναφέρθηκε ότι «ανοήτως» δημοσίευσα όλη την επιστολή η οποία με εκθέτει, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι όλοι έχουμε τις δικές του ευσεβιστικές φοβίες με τις λέξεις μη και κακοχαρακτηρισθούμε και πως όλοι διακατεχόμεθα από το αυτό φασιστικό λογοκριτικό πνεύμα του ιδίου και των συν αυτώ. Eυτυχώς ο πειρασμός της αυτοδικίας υπερβαίνεται ενίοτε όταν απέναντί σου έχεις υπανθρώπους ανάξιους του απλώς πτύειν επ’ αυτών. Έγινε σαφές ότι κύριο χαρακτηριστικό της πλειοψηφίας τους είναι η μη κατανόηση και άλλοτε η συκοφαντική διαστρέβλωση των λόγων των κατά φαντασίαν εχθρών τους. Οι μάλλον το ακαταλόγιστον έχοντες εις καταλόγους αιρετικών συναριθμούν άπαντας τους μη μετ’ αυτών συντασσομένους.
Σχιζοφρενικοί πολέμιοι των δυτικών πάσχοντες από το όμοιο δικανικό εκ δύσεως θεολογικό πνεύμα, αφού βλέπουν την εκκλησία ως κοινό νομικό καθίδρυμα εκ του οποίου πηγάζουν διατάξεις αφορισμού των παραβαινόντων ιερούς νόμους. Οι ίδιοι επέχουν θέσεις ιεροεξεταστών αδέκαστων διαφυλασσόντων τη θεία προσβληθείσα υπό των αιρετικών τάξη. Μη υποπτευόμενοι το νόμο της αγάπης, διά του οποίου η εκκλησία ελκύει πάντας και εν τω οποίω μάχεται κατά των δαιμονικών δυνάμεων.
Παρενθέτω μια συγκλονιστική συνομιλία του αγίου Σιλουανού του αθωνίτου με αρχιμανδρίτη υπεύθυνο ιεραποστολικού έργου μεταξύ των ετεροδόξων:
«Ο αρχιμανδρίτης αυτός σεβόταν πολύ το γέροντα… Ο γέροντας τον ρώτησε πώς κηρύττει. Ο αρχιμανδρίτης, νέος και άπειρος ακόμη, με υπερβολικές μάλλον χειρονομίες απάντησε νευρικά:
- Τους λέω: η πίστη σας είναι διεστραμμένη. Όλα σ’ εσάς είναι διεστραμμένα, όλα ψεύτικα, κι αν δε μετανοήσετε, δεν θα σωθείτε.
- Σαν τ’ άκουσε ο Γέροντας τον ρώτησε:
- Πέστε μας όμως, άγιε αρχιμανδρίτα, αυτοί πιστεύουν στον Κύριο Ιησού Χριστό πως είναι ο αληθινός Θεός;
- Αυτό το πιστεύουν.
- Και τιμούν την Παναγία;
- Την τιμούν, αλλά διδάσκουν λανθασμένα πράγματα γι’ αυτήν.
- Και τους αγίους τους παραδέχονται;
- Ναι, τους παραδέχονται, αλλά από τότε που αποσχίσθηκαν από την εκκλησία τι αγίους μπορεί να έχουν;
- Κάνουν ακολουθίες στις εκκλησίες, διαβάζουν το λόγο του Θεού;
- Ναι, και ναούς έχουν και ακολουθίες, μα αν τις βλέπατε πόσο υστερούν οι ακολουθίες τους από τις δικές μας, πόσο ψυχρές, πόσο άψυχες είναι!
- Άγιε αρχιμανδρίτα, η ψυχή τους αισθάνεται πως πράττουν σωστά που πιστεύουν στο Χριστό, που τιμούν την Παναγία και τους Αγίους, που τους επικαλούνται στις προσευχές τους. Γι’ αυτό, όταν τους λέτε πως η πίστη τους είναι νόθη, δεν θα σας ακούσουν. Αν όμως τους λέγατε πως καλά κάνουν που πιστεύουν στο Θεό, πως καλά κάνουν που τιμούν την Παναγία και τους αγίους, που πηγαίνουν να λειτουργηθούν στις εκκλησίες και που προσεύχονται στα σπίτια τους, πως καλά κάνουν όταν διαβάζουν το λόγο του θεού και τα λοιπά, έχουν όμως εδώ και εκεί λανθασμένες θεωρίες και πρέπει να τις διορθώσουν και τότε όλα θα είναι καλά και θεάρεστα και έτσι με τη χάρη του Θεού όλοι θα σωθούμε… «Ο Θεός αγάπη εστίν» και γι’ αυτό το κήρυγμα πρέπει να βγαίνει πάντα από την αγάπη. Τότε θα ωφεληθεί και αυτός που κηρύττει και αυτός που ακούει. Αν τους κατακρίνετε όμως, τότε η ψυχή του λαού δεν θα σας ακούσει και δεν θα προέλθει όφελος» (εκ του βιβλίου ‘O άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης’ του αρχιμανδρ. Σωφρονίου Σαχάρωφ).
Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ο Γέροντας Σιλουανός τόνιζε ότι «να προσεύχεσαι για τους ανθρώπους σημαίνει να χύνεις αίμα». Ο καθένας επομένως κατά συνείδηση ας ακολουθήσει είτε το πνεύμα των αγίων είτε εκείνο των αγρίων.

Μισαλλόδοξοι κατά αλλοδόξων. Μνημονεύω την παραβολή του μεγάλου δείπνου (Λουκ. ιδ’ 15-24), μήπως εκ των άκρων που ζηλώσαμε εμείς οι με τη βούλα ορθόδοξοι χάσουμε τις θέσεις μας στη Βασιλεία του Θεού και τις αναπληρώσουν οι «ανάπηροι δογματικώς» εκ δύσεως και εξ άλλων θρησκειών αδελφοί μας, αφού εμείς είμαστε πνευματικά εμπεπλησμένοι και αυτάρκεις.
Αναλώνονται σε δογματικές έριδες και λησμονούν την πνευματική ζωή, όπως κατά κύριο λόγο οι ζηλωτές που αντικατέστησαν τη Χριστολογία με αντιχριστολογία, παπολογία και πολεμολογία. Θύματα όλοι μας του αρχεκάκου εχθρού, του όντως όντος εχθρού στόχον έχοντος τη διαίρεση του εκκλησιαστικού σώματος και την κόλαση των πάντων.
Μύθος εναντίον λόγου; Ιδέες εναντίον ζωής; Λαός με πλούσια αρχαία μυθολογία. Κάποιοι βάλθηκαν να περάσουν και στη νεοελληνική… Καλή χρονιά σε όλους!

Κ.Ν.
30/12/2009

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

Η ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΑΙΟΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ



Όταν ο Λυκούργος Αγγελόπουλος πήγε ως πρωτοψάλτης στον Ι. Ναό Αγίας Ειρήνης Αιόλου, πριν 27 χρόνια, - εύστοχη επιλογή του τότε προϊσταμένου του ναού και νυν Σεβ. Μητροπολίτη Γυθείου κ. Χρυσοστόμου - προσπάθησε πολύ για την ακριβή τήρηση του τυπικού σε όλες τις ακολουθίες. Βυζαντινό μέλος και λειτουργική τάξη, που αναβίωναν λησμονημένες για τις ενορίες διατάξεις του μοναχικού τυπικού, ήταν τα συστατικά του μετασχηματισμού της Αγίας Ειρήνης: από προπύργιο των ευρωπαϊκών Σακελλαριδιστών (με τις τριφωνίες που δέσποζαν στον ναό αλλά και στην Αθήνα για ένα περίπου αιώνα), σε ναό - σημείο αναφοράς, του ακραιφνούς, αυστηρού βυζαντινού μέλους και της πιστότατης στο τυπικό λειτουργικής πράξης.
Ἐτσι, όταν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος επανέφερε σε χρήση την ξεχασμένη ψαλμώδηση του Προκειμένου του Αποστόλου και του Αλληλουαρίου (πριν το Ευαγγέλιο) στην Θ. Λειτουργία, στην Αγία Ειρήνη Αιόλου δεν χρειάστηκε το σχετικό... σεμινάριο, όπως συνέβη στους άλλους ναούς. Η πρακτική ήταν ήδη πολύχρονη! Και για το εκκλησίασμα της Αγίας Ειρήνης κάτι το οικείο και φυσικό.
Αυτό, λοιπόν, που ο Λυκούργος Αγγελόπουλος καθιέρωσε στην Αγία Ειρήνη δεν ήταν κάτι άλλο από την με λογισμό και συνέπεια τήρηση των τυπικών διατάξεων που συγκροτούν την λογική λατρεία της κατά Ανατολάς Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Αυτή η προσπάθεια του Λ. Αγγελόπουλου, που εξ' αρχής πλαισιωνόταν στο αναλόγιο από νέους, οι οποίοι προσέτρεχαν για να μάθουν και να απολαύσουν το κάλλος της λατρείας μας, ενισχύθηκε στο έπακρον από τη στιγμή που ανέλαβε προϊστάμενος του ναού ο καλλιφωνότατος π. Θωμάς Χρυσικός.
Ο π. Θωμάς, λάτρης και ο ίδιος της παραδόσεως και εγκρατής θεολόγος, αγκάλιασε τους νέους που πήγαιναν στο ναό, ενεθάρρυνε τον Λ. Αγγελόπουλο στο έργο του και δημιούργησε όλες εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε η Αγία Ειρήνη να καταστεί ένα λειτουργικό κέντρο αξιώσεων, αφού τελούνται όλες οι ακολουθίες με απόλυτη τάξη, με τους μαθητές του Λ. Αγγελόπουλου να είναι ικανοί να τον αναπληρώνουν επαξίως και όταν αυτός λείπει.
Γι' αυτό ο ναός είναι κατάμεστος, με εκκλησίασμα από όλη την Αθήνα, λαμβανομένου υπ' όψιν ότι η Αγία Ειρήνη είναι ενορία του κέντρου, το οποίο έχει πια κυρίως μαγαζιά και ελάχιστους κατοίκους.
Η λειτουργική ζωή στην Αγία Ειρήνη είναι πολύ έντονη. Κι αυτό γίνεται “ευσχημόνως και κατά τάξιν”. Από αγάπη και πάθος για την λογική λατρεία μας, της οποίας ο πλούτος δεν έχει τέλος.

ΜΝΗΜΗ ΓΑΛΑΤΕΙΑΣ ΣΑΡΑΝΤΗ



ΓΑΛΑΤΕΙΑ ΣΑΡΑΝΤΗ

ΤΙΜΗΤΙΚΟΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

Οι μνήμες της φευγάτης νιότης, ξεχασμένο μπουκέτο "Πασχαλιές" ευωδιάζουν στην "Επιστροφή" των χαμένων κελαϊδισμών της αγνότητας. Οι μνήμες λιτανεία λυγμών και διαψεύσεων, περνάνε αργά, λυπημένα, αμίλητα κάτω από το μαύρο στημόνι της ψυχής και ξομπλιάζουν το πένθιμο υφαντοτών αραχνοΰφαντων αισθημάτων... Οι βολεμένοι μικροαστοί - ήρωές σου διαμαρτύρονται χωρίς να επαναστατούν, πονάνε χωρίς να βογκάνε, σκύβουν και καρτερικά περιμένουν πίσω από σφαλιστά παραθυρόφυλλα, την άνοιξη που αργεί νάρθει, τα χελιδόνια πούχασαν το δρόμο τους. Μέσα από κλειστούς φεγγίτες αναζητούν"ρωγμές" φωτός στο γκρίζο πρόσωπο του ήλιου που τον πλήγωσαν οι καταιγίδες της απανθρωπιάς και του ζόφου...

Οι ηρωίδες σου, αποξηραμένα ροδόφυλλα ξεχασμένα σ’ εφηβικό "Λεύκωμα" σελίδα τη σελίδα αναζητούν να βρουν διαφυγή από τα δόκανα των ερωτημάτων: Τι είναι ζωή, χαρά, ευτυχία, μοίρα, έρωτας, φιλία, εμπιστοσύνη, λευτεριά... Ούτε τα «νερά του Ευρίπου» που ανήσυχα πάνε κι έρχονται μπορούν να λύσουν το αίνιγμα της Σφίγγας... Ξεθωριασμένα φωνήεντα στον άνεμο, χαμένα άστρα σε βροχερούς ουρανούς, οι σελίδες από «το βιβλίο της χαράς»κι από τις μυστικές εξομολογήσεις του «Γιοχάνες» και της «Μαρίας» που κουρνιάζουν κάτω από τις ανέγγιχτες σιωπές, πάνω σε γυμνές πέτρες υπομονής μέσα στα φύλλα μοναχικής πικροδάφνης... Στο «Ποτάμι» που δεν προδίδει τα μυστικά του, τα θολά νερά της «Κατεβασιάς» απειλούν να παρασύρουν λίγες «χούφτες χώμα» που κρατάς φυλαχτό από "το παλιό μας σπίτι" τώρα που "οι δείχτες του ρολογιού" σταμάτησαν στην ώρα του δειλινού και μας πολιορκούν με τη ρέμβη τους, μας μεθούν με τα’ άρωμα τους...

Θρύλοι κι όνειρα νεανικών καημών ξεπερνούν "τα Όρια" της προσδοκίας και γίνονται αχοί ίσκιων στον αιθέρα,"χρώματα εμπιστοσύνης" στραγγαλισμένα στο μαύρο δίχτυ της νύχτας. Ανοίγει το χάος τ΄ αδηφάγο του στόμα και σβήνει τους κρίνους που φουσκώνουν τους κοριτσίστικους κόρφους... Κρατάμε δροσερές τις θύμησες από τις μορφές της Βίλνας και της Ελένης ραίνουμε με δάκρυα πραγμάτων τους θλιμμένους πανσέδες της νιότης, καθώς ξεχάστηκαν σε πένθιμες κάμαρες παλιών σπιτιών πόχουν ξεχάσει τ΄όνομα τους. Όλα τα παρασέρνει το ποτάμι του χρόνου στις νεροσυρμές του Χτες, μια και δεν μπόρεσαν, ποτές να φτάσουν στις πλατειές εκβολές της εκπλήρωσης...

Γαλάτεια Σαράντη, ανύστακτη ανυφάντρασαΐτα η πέννα σου πλουμίζει με νεραντζάνθια και παπαρούνες το δίμητο πανί του λόγου σου κι ανιστορείς τη νιότη που μαράθηκε στης προσμονής το κεφαλόσκαλο, τα γιασεμιά του Έρωτα π’ όλο κινάνε νάρθουν κι’ όλο τη στράτα χάνουν, ονείρων χρυσοκλώναρα και πόθων αχολόγια!
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ

Σε ηλικία 89 ετών άφησε την τελευταία της πνοή η Γαλάτεια Σαράντη, μία από τις μεγαλύτερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας. Ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, το 1997, στην έδρα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Η κηδεία της θα γίνει αύριο Τετάρτη, στις 12:00, από το Α’ νεκροταφείο Αθηνών.

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1920. Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ντεμπούτο της στα γράμματα έγινε το 1945 από το περιοδικό «Νέα Εστία», όπου δημοσίευσε το διήγημα «Το Κάστρο». Το 1953 απέσπασε το πρώτο της βραβείο, καθώς το μυθιστόρημά της «Επιστροφή» τιμήθηκε με το «βραβείο των δώδεκα». Eπίσης, απέσπασε το β’ κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για «Το Παλιό Μας Σπίτι» (1969) και το α’ κρατικό βραβείο διηγήματος για το «Να Θυμάσαι Την Βίλνα» (1979). Το 1993, η Ακαδημία Αθηνών της απένειμε το βραβείο Ουράνη για το μυθιστόρημα «Ρωγμές».

Είχε παντρευτεί τον δικηγόρο Σταύρο Πατσούρη και είχαν αποκτήσει δύο παιδιά.

Η ΕΡΗ ΡΙΤΣΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΙΗΤΗ ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ



Η ΕΡΗ ΡΙΤΣΟΥ ΜΙΛΑ «ΕΚ ΒΑΘΕΩΝ» ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΙΗΤΗ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ

«Θαύμαζα τον πατέρα μου, γιατί ήταν πολύ καλός ως άνθρωπος»

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ

Φυσιογνωμικά μοιάζει πολύ στον πατέρα της, τον Γιάννη Ρίτσο, τον διαχρονικό Έλληνα, τον ποιητή της Ρωμιοσύνης. Η κυρία Έρη Ρίτσου ήταν πριν μερικές μέρες στην Κύπρο και μίλησε σε εκδήλωση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ποιητή, την οποία οργάνωσαν το Υπουργείο Παιδείας, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και ο Σύνδεσμος Ελλήνων Φιλολόγων.
Στη συνομιλία ,που είχαμε, μας μίλησε από καρδιάς για τον πατέρα, τον άνθρωπο , τον ποιητή, το ζωγράφο Γιάννη Ρίτσο. Μας μίλησε και για τη σχέση του για την Κύπρο.

«Ο Ρίτσος βίωνε πολύ έντονα το δράμα της Κύπρου. Το καλοκαίρι του 1974 ήταν σαν πεθαμένος», ανέφερε χαρακτηριστικά και μας αποκάλυψε ότι για πρώτη φορά ο Ρίτσος προσπάθησε να έλθει στην Κύπρο το 1960, αλλά η τότε κυβέρνηση της Ελλάδος δεν του έδωσε διαβατήριο.

ΕΡ: Σε λίγες μέρες συμπληρώνεται το έτος «Γιάννη Ρίτσου» με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του. Πώς νιώθετε;
ΑΠ: Ήταν μια μεγάλη έκπληξη για μένα. Δεν περίμενα τόσες πολλές ποιοτικές εκδηλώσεις και τόσο μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα πέρα από τις εκδηλώσεις, που οργάνωσε η Πολιτεία, έγιναν πάρα πολλές εκδηλώσεις από άλλους (σχολεία, δήμους, βιβλιοθήκες , συλλόγους κ.λπ.) φορείς.
ΕΡ: Δηλαδή, οι εκδηλώσεις αυτές συνέβαλαν στην ουσιαστική επικοινωνία του κοινού με το έργο του;
ΑΠ: Νομίζω ναι. Στα σχολικά βιβλία ο τρόπος παρουσίασης του Ρίτσου είναι τουλάχιστον λειψός και αποσπασματικός. Ειδικά οι εκδηλώσεις, που έγιναν στα σχολεία, συνέβαλαν να διαβάσουν τα παιδιά πολύ και απέκτησαν πληρέστερη εικόνα για την ποίηση του Ρίτσου. Επίσης είναι σημαντικό ότι το έργο του παρουσιάζεται στην ολότητα του και στο σύνολο του, ενώ μέχρι τώρα η τάση ήταν να στεκόμαστε κυρίως στα «Επικαιρικά» του ποιήματα και δευτερευόντως στους δραματικούς μονολόγους. Είναι κέρδος ότι παρουσιάστηκαν άγνωστες ή λίγο γνωστές μέχρι τώρα πτυχές του έργου του.
ΕΡ: Κατά τη γνώμη σας πώς θα πρέπει να διδάσκεται ο Ρίτσος στα σχολεία;
ΑΠ: Ίσως θα πρέπει να γίνει ένας σωστότερος καταμερισμός, λαμβάνοντας υπόψη τις ηλικίες των μαθητών. Δηλαδή, «Το πρωϊνό άστρο» είναι ένα ποίημα πολύ τρυφερό, το οποίο μπορεί να το προσεγγίσουν μικρά παιδιά. Αλλά δεν μπορείς να βάλεις τρεις στίχους και να τελειώσεις. Χρειάζεται ένα απόσπασμα , που θα δώσει στο δάσκαλο τη δυνατότητα να μιλήσει παραπάνω.
ΕΡ: Στην Κύπρο έγιναν αρκετές εκδηλώσεις. Πώς είδατε αυτή του περασμένου Σαββάτου, στην οποία παραβρεθήκατε;
ΑΠ: Είχε πολύ ενδιαφέρον και από τις εισηγήσεις και από την μεγάλη συμμετοχή. Ίσως χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για συζήτηση μετά τις εισηγήσεις. Υπήρξε μια εξισορρόπηση ανάμεσα στις ακαδημαϊκές εισηγήσεις και στις περισσότερο βιωματικές, όπως της κυρίας Έλλης Παιονίδου.
ΕΡ: Σε πόσες γλώσσες έχει μεταφραστεί ο Γιάννης Ρίτσος;
ΑΠ: Σε πάνω από πενήντα και συνεχώς γίνονται νέες μεταφράσεις. Πρόσφατα πήρα πέντε ή έξι καινούργια βιβλία μεταφράσεων από την Ισπανία, την Ιταλία, την Κούβα, από την Αίγυπτο, όπου για πρώτη φορά έγινε μετάφραση στα αραβικά από το πρωτότυπο.
ΕΡ: Υπάρχουν αδημοσίευτα έργα;
ΑΠ: Υπάρχουν ορισμένα. Κάποια στιγμή θα δημοσιευτούν και αυτά.
ΕΡ: Το αρχείο του πατέρα σας είναι στο Μουσείο Μπενάκη;
ΑΠ: Μάλιστα. Αυτό για μένα ήταν μεγάλη ευτυχία και ανακούφιση γιατί το αρχείο πλέον φιλοξενείται από έναν καταξιωμένο φορέα και παύει να διατρέχει τον οποιονδήποτε κίνδυνο καταστροφής. Συγκεκριμένα το αρχείο με τα χειρόγραφα του φυλάσσεται στο Τμήμα των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, στην Κηφισιά, στο σπίτι του Στέφανου και της Πηνελόπης Δέλτα. Τα ζωγραφικά του έργα είναι στο Μουσείο Μπενάκη στο κέντρο της Αθήνας.

Ο ΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΡΙΤΣΟΥ

ΕΡ: Μια και μιλάμε για τα χειρόγραφά του θέλω να σας ρωτήσω για τον γραφικό του χαρακτήρα, ο οποίος παραπέμπει σε μια βυζαντινή γραφή. Έγραφε πάντα έτσι;
ΑΠ: Αυτός ήταν πάνα ο γραφικός του χαρακτήρας ακόμη και όταν έγραφε την λίστα για τα ψώνια. Κάποτε τον είχα ρωτήσει. Μου είχε απαντήσει ότι η δουλειά του ήταν να γράφει και να περνά όλη τη μέρα του μπροστά σε μια κόλλα χαρτί. «Δεν θα μπορούσα να το κάνω έχοντας ένα τσαπατσούλικο χειρόγραφο. Θέλω αυτό που βλέπω να είναι ωραίο στο μάτι», μου είχε πει. Δούλευε πάρα πολύ τα ποιήματά του. Αν και πολυγραφότατος, δεν ήταν προχειρογράφος. Όταν έφτανε στην τελική γραφή του ποιήματος, το καθαρόγραφε σε βιβλιαράκι με διακοσμημένο το πρώτο γράμμα και στο τέλος με κάποιο σχέδιο.
Φαντάζομαι ότι, επειδή η βυζαντινή γραφή είναι μέσα στις παραστάσεις όλων, ιδιαίτερα των παλαιότερων, είναι κάτι που εμπνέει.

Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ

ΕΡ: Πώς ήταν ως πατέρας ο Γ. Ρίτσος;
ΑΠ: Με τον πατέρα μου δεν ζήσαμε πολύ καιρό μαζί, στα παιδικά μου χρόνια τον έβλεπα κυρίως στις διακοπές - Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι. Το παράδοξο είναι ότι μας έφερε πιο κοντά η... δικτατορία, διότι τότε τον έστειλαν σε κατ οίκον περιορισμό στη Σάμο, όπου ζούσα με τη μητέρα μου. Εκείνο ήταν και το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που ζήσαμε μαζί σε συνέχεια. Έχω μόνο καλές αναμνήσεις - ίσως και το γεγονός ότι δεν ζούσαμε μαζί βοήθησε σ΄ αυτό, ακριβώς γιατί δεν προλάβαινε να υπάρξει φθορά στις σχέσεις μας. Τότε πηγαίναμε βόλτες στην παραλία. Σε αυτούς τους μοναχικούς μας περιπάτους δεν ήμασταν εντελώς μόνοι. Υπήρχε πάντα το “όργανον της τάξεως”, ασθμαίνον, πάνω στο ποδήλατό του, να παρακολουθεί τις “ύποπτες” κινήσεις μας». Ήταν πολύ τρυφερός άνθρωπος , δεν κρατούσε αποστάσεις. Έτσι ήταν με όλους . Ακόμη και στις πιο μαύρες του, στις πιο δύσκολες στιγμές, είχε πάντα μια μεγάλη αισιοδοξία μέσα του. Ακόμη και στα πιο σκοτεινά έργα του υπάρχει κάπου μία χαραμάδα φωτός. Από την εφηβεία και μετά ήταν ο άνθρωπος, που μου άνοιξε ορίζοντες. Συζητούσαμε για πάρα πολλά. Μόνο για πολιτική δεν μου μιλούσε μαζί μου.
ΕΡ: Γιατί αυτό;
ΑΠ: Πιστεύω ότι ήταν η θέση του αυτή. Πίστευε πως ό,τι είναι να ανακαλύψει ένα παιδί, θα το ανακαλύψει μόνο του. Δεν ήθελε επ΄ουδενί να επηρεαστώ από την πορεία τη δική του και της μητέρας μου. Φρονούσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να διαπαιδαγωγήσεις το παιδί σου είναι με την πράξη σου και με το συγκεκριμένο παράδειγμα της ζωής σου, δεν του λες τίποτε. Το παιδί θα αποφασίσει μόνο του τι θέλει να κάνει.
ΕΡ: Σε ποια ηλικία καταλάβατε την αξία του;
ΑΠ: Σε αρκετά προχωρημένη ηλικία, αφότου δηλαδή τελείωσα το σχολείο και πήγα στο πανεπιστήμιο. Ζούσα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, στο Καρλόβασι της Σάμου, όπου οι άνθρωποι, και μάλιστα τις δεκαετίες του '60 και του '70, δεν είχαν ιδέα τι είναι ο Ρίτσος. Κι εγώ λοιπόν τότε δεν είχα την αίσθηση ότι ήταν κάτι εξαιρετικό. Αυτό το συνειδητοποίησα μόνο, όταν πήγα στη Γαλλία και γνώρισα ανθρώπους που ήξεραν το έργο του, το μελετούσαν και το θαύμαζαν.
Δεν είχα ποτέ κόμπλεξ ότι ζω κάτω από τη σκιά του. Ήμουν λοιπόν η κόρη της Γαρουφαλίτσας της γιατρού και ήμουν ευτυχής γι΄ αυτό.
ΕΡ: Ποια ανάμνηση κρατάτε πιο έντονη από τον πατέρα σας;
ΑΠ: Μια βαρκούλα , με την οποία με έπαιρνε στη θάλασσα. Επίσης με μάθαινε τους νέους χορούς και να ζωγραφίζω. Θυμάμαι ακόμη τα όμορφα αστεία του.
ΕΡ: Τι δώρα σας έκανε, όταν ήσαστε παιδί;
ΑΠ: Ο πατέρας μου είχε πολύ καλό γούστο. Στη Σάμο μου έφερνε από την Αθήνα πολύ όμορφα φορεματάκια. Ήταν η μεγάλη μου χαρά να ανοίγω την βαλίτσα του για να δω τα δώρα, που έφερνε.
ΕΡ: Ο Ρίτσος ασχολήθηκε και με τις εικαστικές τέχνες. Ποια ήταν ακριβώς η σχέση του με αυτές;
ΑΠ: Νομίζω ότι η πρώτη του αγάπη ήταν η ζωγραφική. Ο ίδιος έλεγε ότι η μητέρα του είχε ένα αδελφό στο Λονδίνο, στον οποίο έγραψε να του στείλει χρώματα. Έτσι περίπου γύρω στα 1915 ο θείος Λεωνίδας του έστειλε μπογιές, που δεν υπήρχαν στην Ελλάδα. Είχε κάνει μεγάλες χαρές και από τότε ζωγράφιζε συνέχεια. Είχε καταπληκτική αίσθηση των χρωμάτων. Η εικαστική του ματιά φαίνεται πολύ στη ποίηση του. Ο ίδιος βέβαια θεωρούσε τη ζωγραφική ως πάρεργο και γι’ αυτό ποτέ δεν υπέγραφε τα έργα του. Μόνο σε κάποιες ακουαρέλες έχει τα αρχικά του και το μέρος όπου φτιάχτηκαν. Ο Ρίτσος ήταν πολυτάλαντος. Εκτός από ποιητής ήταν χορευτής, ηθοποιός, πιανίστας και ζωγράφος. Κάποτε τον είχα ρωτήσει, γιατί τελικά τον κέρδισε η ποίηση και μού απάντησε ότι συνέβη για πρακτικούς λόγους. Με τόσες διώξεις που είχε υποστεί το μόνο εύκολο ήταν να έχει δίπλα του ένα μολύβι και ένα κομμάτι χαρτί, ώστε να καταγράφει τις σκέψεις του. Η ζωή, λοιπόν, αποφάσισε γι' αυτόν.
ΕΡ: Σε ποια ηλικία διαβάσατε το πρώτο ποίημά του;
ΑΠ: Ήμουν πολύ μικρή. Με είχε βάλει η μητέρα μου να μάθω απέξω το «Πρωϊνό Άστρο», το οποίο είχε γράψει για τη γέννησή μου. Αργότερα ο ίδιος, όταν ήταν σε κατ΄οίκον περιορισμό στη Σάμο , κατά την δικτατορία των συνταγματαρχών, μου διάβαζε ποιήματά του, χωρίς όμως να επιμείνει.
ΕΡ: Από όλα τα ποιήματα του πατέρα σας ποιο αγγίζει περισσότερο τη δική σας ψυχή;
ΑΠ: Το αγαπημένο μου ποίημα είναι η «Σονάτα του Σεληνόφωτος», ίσως επειδή το διάβασα στα 18 μου χρόνια σε περίοδο υπαρξιακών αναζητήσεων. Επίσης, με ελκύουν οι δραματικοί μονόλογοι.
ΕΡ: Πόσο επηρέασε το λογοτεχνικό σας έργο η ποίηση του πατέρα σας;
ΑΠ: Δεν ξέρω να σας πω. Ο επηρεασμός είναι εντελώς υποσυνείδητος.
ΕΡ: Είχατε μιλήσει για τη σημειολογία της ποίησής του;
ΑΠ: Δεν πρόλαβα να το κάνω. Όμως είμαι χαρούμενη, γιατί του είχα πει πόσο πολύ τον αγαπώ και τι σήμαινε για μένα, όπως το είπα και στη μάνα μου.
ΕΡ: Θα το μοιραστείτε μαζί μας;
ΑΠ: Ήταν ένας πάρα πολύ καλός άνθρωπος. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος, που τον θαύμαζα. Ο Ρίτσος δεν ήταν καλός γενικά και αόριστα. Ήταν κομμουνιστής, αγαπούσε τον άνθρωπο και πάλευε για το καλό του. Την αγάπη του την αποδείκνυε έμπρακτα. Έβλεπα την ανθρωπιά του να εκδηλώνεται στην καθημερινή του ζωή.

ΠΕΡΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

ΕΡ: Αυτή είναι μια χριστιανική αντίληψη της αγάπης. Ποιά ήταν η σχέση του πατέρα σας με το Θεό, με τη θρησκεία;
ΑΠ: Δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον δεν υπήρχε Έλληνας στις γενιές μας, ο οποίος να μην έχει βαθιά μέσα του τη χριστιανική διδασκαλία, είναι βίωμά μας. Μεγαλώσαμε με την Εκκλησία, με τα πανηγύρια προς τιμή των Αγίων, με τα τροπάρια , με τα τραγούδια, που παρέπεμπαν σε αυτή την πίστη.
Εξάλλου, η κομμουνιστική ιδεολογία προσεγγίζει απόλυτα στο σημείο αυτό τη χριστιανική. Δηλαδή, ο στόχος και των δύο είναι η μορφοποίηση ενός ανθρωπίνου όντος, που από τη μια να προσεγγίζει το θείο και από την άλλη να προσεγγίζει τον ιδανικό άνθρωπο, που δεν εκμεταλλεύεται τον συνάνθρωπό του και συμπάσχει με αυτόν με τελικό στόχο τη δημιουργία μιας ιδανικής κοινωνίας.
Έτσι, το θρησκευτικό αίσθημα που ο Ρίτσος είχε βιώσει παιδί και η ιδεολογική του τοποθέτηση αργότερα, νομίζω ότι αποτελούν ένα συνδυασμό πραγμάτων, που εκφράζεται σε όλη την ποίηση του. Ο ίδιος βέβαια ήταν άθεος.
ΕΡ: Ή δήλωνε άθεος.
ΑΠ: Ναι. Για παράδειγμα ο «Επιτάφιος», αν δεν είχε ως βάση τον Επιτάφιο Θρήνο της Μεγάλης Παρασκευής, όλες τις θαυμάσιες βυζαντινές εικόνες στις εκκλησίες της Μονεμβασιάς και του Μυστρά, τα μοιρολόγια , δεν θα μπορούσε να είχε γραφεί. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι κάθε φορά μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης ο Ρίτσος κατέφευγε στον δεκαπεντασύλλαβο, αυτό συμβαίνει και στον «Ύμνο και Θρήνο για την Κύπρο».
ΕΡ: Από τα ποιήματά του ο Ρίτσος αγαπούσε περισσότερο τα «Επικαιρικά»;
ΑΠ: Τα «Επικαιρικά» γράφτηκαν για να εξυπηρετήσουν μια συγκεκριμένη ανάγκη σε δοσμένη χρονική στιγμή. Είναι αυτό που ο ίδιος θεωρούσε ως η κοινωνική του προσφορά στον αγώνα του κόμματος, του κοινωνικού κινήματος και του ελληνικού λαού. Ο ίδιος αγαπούσε περισσότερο την «Τέταρτη Διάσταση» και το «Γίγνεσθαι». Σε αυτά θεωρούσε ότι βρίσκεται το «corpus» της ποιητικής του.
ΕΡ : Η ταφή του Ρίτσου στη γενέτειρά του την Μονεμβασιά ήταν δική του επιθυμία ;
ΑΠ: Ήταν επιλογή της μητέρας μου και δική μου. Ο ίδιος επειδή αγαπούσε πολύ τη ζωή δεν ήθελε καν να σκεφθεί την πιθανότητα του θανάτου. Γι΄ αυτό δεν είχε εκφράσει καμία επιθυμία.

Ο ΡΙΤΣΟΣ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ

ΕΡ: Ο Γιάννης Ρίτσος ήρθε πρώτη φορά στην Κύπρο τον Μάιο του 1979 και μετά το 1989. Τι σας έλεγε για την Κύπρο;
ΑΠ:Ο Ρίτσος είχε μεγάλη αγάπη στην Κύπρο. Βίωσε έντονα το δράμα της. Παρακολουθούσε πολύ τις πολιτικές και λογοτεχνικές εξελίξεις στο νησί. Το καλοκαίρι του 1974 ήταν σαν πεθαμένος. Για πρώτη φορά προσπάθησε να έλθει στην Κύπρο το 1960, αλλά η τότε κυβέρνηση της Ελλάδος δεν του έδωσε διαβατήριο. Αυτό τον είχε απογοητεύσει πάρα πολύ.
Μετά το ταξίδι του 1989 στην Κύπρο η κατάσταση της υγείας του άρχισε να χειροτερεύει. Από την επιστροφή του στην Ελλάδα δεν έκανε άλλο ταξίδι , ούτε εμφανίστηκε σε άλλη εκδήλωση. Το καλοκαίρι του 1989 άρχισε να αποχαιρετά τον κόσμο με τα τελευταία του ποιήματα. Λίγο μετά έπαψε να παρακολουθεί τα πράγματα. Δεν διάβαζε εφημερίδα, δεν παρακολουθούσε τηλεόραση, ήταν πολύ καταπονημένος.
ΕΡ: Ποια ήταν η σχέση του με Σεφέρη και Ελύτη;
ΑΠ: Δεν είχαν ιδιαίτερες σχέσεις. Όμως τους παρακολουθούσε, διάβαζε το έργο τους και τους εκτιμούσε πάρα πολύ. Αν και έγραφε συνέχεια, διάβαζε πολύ ποίηση. Οι ποιητές στην τέχνη τους είναι μια μεγάλη αδελφότητα. Δεν έχει σημασία το ιδεολογικό ή το πολιτικό τους πιστεύω. O πατέρας μου θαύμαζε τον Έσδρα Πάουντ και τον Τόμας Έλιοτ.
Είχε πολλούς νεαρούς ποιητές φίλους, με τους οποίους λειτουργούσε κατά κάποιον τρόπο ως μέντορας, ως πνευματικός πατέρας. Τους έδινε συμβουλές, τους εμψύχωνε, προσπαθούσε να τους ανεβάζει το ηθικό, ακόμη και να βοηθά στα προσωπικά τους προβλήματα, ακριβώς για να μπορούν να αφιερώσουν τον καιρό τους και τις δυνάμεις τους στην ποίηση. «Κανείς δεν γεννιέται ποιητής, γίνεται σιγά σιγά», έλεγε. Η συμβουλή του σε όλους ήταν: “Αν θέλετε να γίνετε καλοί ποιητές, διαβάζετε πάρα πολλή ποίηση, διαβάζετε θεωρία, μάθετε να χειρίζεστε το όργανο αυτό με το οποίο καλείστε να εκφραστείτε, μάθετε τα μέτρα, τι είναι ίαμβος, τι είναι ανάπαιστος...».
ΕΡ: Πότε συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον Θεοδωράκη;
ΑΠ: Δεν γνωρίζω να σας πω ακριβώς. Το βέβαιο είναι ότι γνώριζε τη μουσική του Μίκη και έτσι του έστειλε τον «Επιτάφιο», όταν ο Μίκης σπούδαζε στο Παρίσι. Ο ίδιος ο Μίκης έχει πει ότι μόλις πήρε το βιβλίο άρχισε να γράφει τη μουσική δίπλα στους στίχους. Το συγκεκριμένο βιβλίο το δάνισε κάπου και δυστυχώς χάθηκε.

Βιογραφικό ΕΡΗΣ ΡΙΤΣΟΥ

Η Έρη Ρίτσου γεννήθηκε το 1955 στο Βαθύ και μεγάλωσε στο Καρλόβασι της Σάμου. Είναι κόρη της Γαρυφαλιώς Γεωργιάδου-Ρίτσου και του ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία. Ζει στην Αθήνα κι εργάζεται στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Είναι πεζογράφος με αξιόλογα έργα στις κατηγορίες Παιδική λογοτεχνία, Μυθιστόρημα, Διήγημα.
H συνέντευξη της Ε. Ρίτσου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κύπρου «Ο Φιλελεύθερος» στις 25 Δεκεμβρίου 2009.

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2009

ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


Χθες το απόγευμα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου για μια κλασική παράσταση από ένα ολότελα νεανικό θίασο! Ρωμαίος και Ιουλιέττα του Σαίξπηρ - η τελευταία παράσταση στην Αθήνα - σε σκηνοθεσία του 22χρονου (!), παρακαλώ, Μίλτου Σωτηριάδη, ο οποίος είναι γιός του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, γνωστού θεατρανθρώπου Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.
Η παράσταση είναι μια συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών και με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Και μάλιστα μεταφέρεται από 1ης Ιανουαρίου στη σκηνή του θεάτρου Απόλλων στην Πάτρα.
Τη μουσική της παράστασης υπογράφει, άλλωστε, ο ταλαντούχος Πατρινός συνθέτης Σταύρος Γασπαράτος. Και τη βρήκα πολύ ταιριαστή με το ύφος και τις σκηνές του έργου.



Οι ηθοποιοί της παράστασης ήταν έξι όλοι κι όλοι, κι έκαναν διπλούς και τριπλούς ρόλους κάποιοι απ' αυτούς. Το σκηνικό λιτό αλλά απόλυτα λειτουργικό, η ροή της παράστασης είχε καλό ρυθμό και δεν σ' έκανε να βαρεθείς. Η δροσιά των πολύ νέων ηθοποιών ήταν σίγουρα στα ατού της παράστασης. Γι' αυτό και δεν θα σταθώ σε αδυναμίες ή άλλες παρατηρήσεις, αφού με ενθουσίασε το γεγονός ότι τόσο νέα παιδιά ασχολούνται τόσο σοβαρά με το θέατρο στις μέρες μας. Ενώ η μεμψιμοιρία για τη νεολαία καλά κρατεί, ένα κομμάτι της μεγαλουργεί!


Μου άρεσε γενικά και η μετάφραση του ποιητή Διονύση Καψάλη, με το έμμετρο στοιχείο να δίνει έναν άλλο τόνο στη σύγχρονη σκηνοθετική ματιά του Μίλτου Σωτηριάδη.
Ο πολύ καλός ηθοποιός Στέλιος Χλιαράς, που διέπρεψε στο ρόλο του πατρός Λαυρεντίου, είδα ότι είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και τελειόφοιτος του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών!

ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΟΣΤ' - "Εφανερώθη σπαργανωμένος ήλιος"




Τα ποιητικά κείμενα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια για την Χριστουγεννιάτικη Συναυλία που πραγματοποιήθηκε ανήμερα τα Χριστούγεννα στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου των Ξένων Ζακύνθου.


α΄

Ο αχώρητος παντί πώς εχωρήθη εν γαστρί;

Εφανερώθη
σπαργανωμένος ήλιος

και πανωραίος

ψαύω τον Ανέγγιχτο

και ανατέλλω νέος.


Σπίθα ελέους
ραγίζει τα σκότη μου

κι ας επιμένουν.

Νήπιος τουρτουρίζω

έξω απ’ το σπήλαιό του.


- Δεν ξέρω λόγια
να σού μιλήσω Λόγε

σιωπές ψελλίζω

οι χούφτες μου αδειανές

το δώρο μου άδωρο.


β΄

Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον!

Τα είδα όλα:
Κόσμο να καραδοκεί

ευώδες θαύμα

της χαράς το σχέδιο

σε συναστρία πλήρη.


Την κόρη μάνα
ασθενή τον δυνατό

τα πάνω κάτω

την αρχή του Άναρχου

να γίνεται Ιστορία.


Ριπές αγάπης
με χουχουλίζουν όλον

κι ανταποδίδω

ασπασμούς φαυλότητας

λογχισμούς κακότητας.


γ΄

μανείς ο Ηρώδης εταράττετο

Φύγε τα παιδιά
Ηρώδης παμπόνηρος

αρχαγγελίζει

εάν τα βρει στα πέριξ

Χριστός πυροβολείται.


Αλίμονό μας-
κάλπικα νομίσματα

μάς αγοράζουν

σε νερά δυσνόητα

καταποντιζόμαστε.


Μαίνονται λυγμοί
τα λυπηρά του βίου

εν εξελίξει

οι σκιές επαίρονται

όμως το φως αυξαίνει.


δ΄

περιγράφεται νυν σώματι ο απερίγραπτος

Αν και ουρανός
το χοϊκότατο μου

ντύθηκε σώμα.

Να γιατί χλοΐζω φως:

Ότι ουρανίζομαι.


Ξανά στον Κήπο
οι ελπίδες μου ριζώνουν

βλασταίνουν χάρες

στο κέντρο νέο Δέντρο

και γύρω γύρω όλοι.


Λέξεις βουερές
μάθε μου να διαβάζω

υπέρ υγείας

γέννα δίχως ωδίνες

οδύνης προάγγελο.


(Μπανάτο Ζακύνθου, 25 Νοεμβρίου - 2 Δεκεμβρίου 2009)


Τα παραπάνω ποιήματα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια στάζουν ποίηση και θεολογία. Δεν κραυγάζουν, δεν συνθηματολογούν, φυσικά, δεν πλατυάζουν, μα με τρόπο λιτό, υπαινικτικό και άκρως θεολογικό, μας ακονίζουν την ποιητική νοημοσύνη και μας εισάγουν ποιητικώ τω τρόπω στον "πλουτισμόν θεολογίας" των Χριστού Γεννών.
Τον ευχαριστώ για την μαθητεία μου στην ομορφιά του.
Π.Α.

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ ΗΤΑΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ


Παραμονή Χριστουγέννων ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2009, που αφορούν στις εκδόσεις του 2008.
Μπορείτε να δείτε τα σχετικά εδώ.
Το βραβείο μυθιστορήματος απονεμήθηκε στον Γιάννη Ατζακά για το έργο του "Θολός βυθός" (εκδ. Άγρα).
Το ενδιαφέρον είναι ότι μεταξύ των 5 υποψηφιοτήτων για το βραβείο αυτό ήταν και ο Πατρινός φίλος λογοτέχνης Κώστας Λογαράς για το βιβλίο του "Ερημιά στο βλέμμα τους" (εκδ. Μεταίχμιο).
Για πρώτη φορά, απ' όσο ξέρω, προτάθηκε Πατρινός δημιουργός για Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό και για τον Κ. Λογαρά και για την Πάτρα. Δεν έχει σημασία που τελικά δεν πήρε φέτος το βραβείο. Σημασία έχει ότι ο Λογαράς "άνοιξε" την Πάτρα στον λογοτεχνικό κόσμο. Την έβγαλε από την εσωστρέφεια που την μαστίζει. Ένας δημιουργός της, που την έχει επανειλλημένως τιμήσει ποικιλοτρόπως, έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.
Εύχομαι στον Κώστα Λογαρά, ο οποίος αγαπάει, υπερβαλλόντως θα έλεγα, την Πάτρα, πάντα να της δίνει τέτοιες προοπτικές εξόδου προς τον ευρύτερο πνευματικό κόσμο. Το έχει πολύ ανάγκη, έτσι καθώς οι διάφοροι "ιθύνοντες" του πολιτισμού αναλώνονται σε ολότελα κενά και πεζά πράγματα και σε ανέξοδες και εκνευριστικές πια ρητορείες για το τίποτα που παράγουν.

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

Περί αιρέσεως και σχίσματος


Περί της Η' Οικουμενικής Συνόδου


Του Κώστα Νούση,
Φιλολόγου - θεολόγου ΑΠΘ

Με αφορμή το διενεργούμενο διάλογο για την αυτονόητη διευκρίνιση του αν είναι ο παπισμός αίρεση ή όχι, θα ήθελα να καταθέσω αρχικά ότι δεν είδα στα γραφόμενα του κ. Ανδρεόπουλου κάποιο σημείο στο οποίο να χαρακτηρίζει ο ίδιος προσωπικά ως μη αιρετική ή σχισματική τη Ρ/Κ εκκλησία (τεχνικός όρος εδώ, για να μην προτρέξουν τινές να με επαναχρίσουν οικουμενιστή).

Στην ορθόθοξη αντισχολαστική μας θεολογία δυστυχώς έχουν παλαιόθεν παρεισφρήσει πολλές εκ δύσεως σχολαστικές επιρροές - η γνωστή σχιζοφρένεια της εκκλησιαστικής μας ζωής και θεολογίας, κατά την οποία μαχόμεθα κατά δυτικών όντες εν πολλοίς πνευματικά τους μορφώματα - όπως για παράδειγμα ο κλειστός αριθμός των επτά μυστηρίων ( περιλαμβανομένου του ανθρωπίνου γάμου και ουχί του μετά Θεού, που είναι η μοναχική κουρά! ). Είναι σαφές ότι η θεότητα και η εκκλησιαστική ζωή δεν είναι δυνατό να περικλεισθούν σε οιαδήποτε αριθμητικά στεγανά ούτε σε συμβολικούς περιγραφικούς αριθμούς, όπως ο ανωτέρω. Μάλιστα και στον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης συναντάται η αρίθμηση σε επτά των μυστηρίων της εκκλησίας, χωρίς αυτό να μειώνει, εννοείται, τη θεοπνευστία του αγίου. Και το λέω διότι κατ’ αντιστοιχίαν και στην περί ογδόης οικουμενικής ύπαρξη διίστανται οι θέσεις. Κατά την ίδια λογική δεν είναι δυνατό να περικλειστεί η οικουμενική συνοδική έκφραση της εκκλησίας σε σχολαστικιστικά αριθμητικά σχήματα ούτε να αναλωνόμεθα σε έριδες περί πραγμάτων άνευ ιδιαιτέρας σημασίας.

Ποια όμως είναι η αλήθεια των πραγμάτων; Όπως κάθε ορθόδοξη επισκοπή και απλή ενορία συνιστά την όλη εκκλησία και δε μερίζεται η οικουμενική εκκλησία σε κατά τόπους ξέχωρες επισκοπές- εκκλησίες, και όπως επίσης σε εκάστη θεία λειτουργία είναι παρούσα η απανταχού εκκλησία παρισταμένων ιδία πάντων των τετελειωμένων αγίων και αγγέλων, κατά τον ίδιο τρόπο και εκάστη σύνοδος (συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών) που συμπνέει με την εκκλησιαστική συνείδηση του ορθοδόξου πληρώματος έχει οικουμενικό χαρακτήρα – πράγμα που φαίνεται και στις αναφορές περί οικουμενικού χαρακτήρα της εν λόγω ογδόης. Η συμβατική αρίθμηση των οικουμενικών συνόδων σε επτά ερείδεται επί της θεολογίας των επτά ημερών των εικονιζόντων το παρόν σχήμα του κόσμου και μελλόντων αντικαταστήναι υπό της ογδόης και ανεσπέρου ημέρας. Στις επτά οικουμενικές συνοψίζεται η καταδίκη πασών των αιρέσεων των υπό του διαβόλου εφευρεθεισών στην ιστορική επί γης πορεία της εκκλησίας, οι οποίες σαφώς και με ετέρες μορφές ενεφανίσθησαν και μετά τη σύγκληση της συνόδου αυτής και θα εμφανισθούν έως της συντελείας του αιώνος. Πρόκειται άλλωστε για την ομοουσιότητα όλων των αμαρτιών. Λέει χαρακτηριστικά το δεύτερο τροπάριο της α’ ωδής του κανόνα των Αγίων Πατέρων της Ζ’ οικουμενικής συνόδου (ια’ Οκτωβρίου): «μείζων αρχήθεν αριθμών ο έβδομος. Δημιουργίας και γαρ, της του Θεού πάσης, πρωτοτύπως γέγονεν, η παντελής κατάπαυσις, εις εβδόμην ημέραν. Και νυν πασών των αιρέσεων, λήξις εις ισάριθμον Σύνοδον».

Εν αντιθέτω περιπτώσει δημιουργείται πρόβλημα περί του αριθμού των μετά την Ζ’ συγκληθεισών συνόδων. Π.χ. δεν πρέπει να συναριθμηθούν στις οικουμενικές οι λίαν σημαντικές σύνοδοι του ιδ’ αιώνος αλλά και άλλες πανορθοδόξου κύρους μεταγενέστερες; Το ζητούμενο βέβαια αναφορικά με την διά σαφούς και ρητής νομοκανονικής πράξεως καταγγελία ως σχισματικής της παπικής εκκλησίας είναι πολύ απλό έως επουσιώδες, διότι δε χρειάζεται επίσημα αναγνωρισμένη ως Οικουμενική σύνοδος για να καταδικάσει τις αιρέσεις και ποικίλες κακοδοξίες της, οι οποίες είναι εξοφθάλμως πρόδηλες. Άλλωστε μια σχισματική εκκλησία είναι και αιρετική και αντιστρόφως. Για παράδειγμα οι εν Ελλάδι παλαιοεορτολογίτες που ανήγαγαν το θέμα των δεκατριών ημερών σε μείζον δογματικό ζήτημα, πράγμα που συνιστά αίρεση. Το παιχνίδι των λέξεων μεταξύ αιρέσεως και σχίσματος καταδεικνύει το ομοούσιο των φαινομένων αυτών.

Πώς σε τελική ανάλυση είναι δυνατό να γίνει ένωση με μια «χριστιανική εκκλησία» που θεωρεί στην αυγή του αιώνα μας ένα κοινό θνητό αλάθητο προκαλώντας το παγκόσμιο μειδίαμα; Πώς είναι δυνατό να ενωθείς με ανθρώπους που είναι πνευματομάχοι (Filioque: οι πνευματομαχικές αιρέσεις είχαν καταδικαστεί ήδη πριν την Ζ’ Οικουμενική – προφανώς λοιπόν και με βάση το προηγηθέν σκεπτικό δε χρειάζεται να βαπτισθεί ως η’ η σύνοδος του θ’ αιώνος για να καταδικάσει τον παπισμό); Πώς να θεωρήσεις ότι ενώθηκες με χριστιανούς που πιστεύουν ότι σωζόμεθα με κτιστές και όχι άκτιστες ενέργειες (αρειανισμός) ;
Ρώτησαν τον αββά Νεκτάριο, τον τελευταίο στάρετς της Όπτινα, αν είναι δυνατό να ελπίζει κανείς στην ένωση των εκκλησιών και απάντησε: «όχι! Μόνο μια οικουμενική σύνοδος ίσως μπορούσε να την πραγματοποιήσει, αλλά δε θα υπάρξουν άλλες οικουμενικές σύνοδοι. Έχουν γίνει ήδη επτά, σαν τα επτά μυστήρια. Για την εποχή μας ο αριθμός της πληρότητος είναι ο αριθμός επτά. Το οκτώ είναι ο αριθμός του μέλλοντος αιώνος. Μόνο μεμονωμένοι αιρετικοί της δύσεως θα επιστρέψουν και θα ενωθούν με την Εκκλησία μας» (από το βιβλίο Όσιος Νεκτάριος, ο τελευταίος μεγάλος στάρετς της Όπτινα, εκδ. Σταυροπηγιακής και Συνοδικής Ι. Μονής Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, Κάλαμος 2003).

Η στάση της Μίας (Ορθοδόξου) Εκκλησίας του Χριστού παραμένει, ως οφείλει, εκείνη της φιλοστόργου μητρός της εν αγάπη προσδοκούσης την επιστροφή των πλανεμένων υπό του διαβόλου τέκνων της. Μέχρι τότε αφήνει απλήρωτη τη θέση του επισκόπου Ρώμης σαν τον πατέρα που στέκεται στο παράθυρο καθ’ ημέραν αναμένων την επιστροφή του ασώτου υιού. Οι αντίθετες αυστηρές θέσεις ενίων μαρτυρούν ίσως δικανικό αλλά όχι μητρικό ένστικτο. Η Εκκλησία όμως είναι η αναγεννώσα μητέρα των πάντων στη ζωή του Τριαδικού Θεού.
Στο μεταξύ ο προκαθήμενος της ρωμαϊκής εκκλησίας διεκδικεί ακόμα το αλάθητό του, διαπράττοντας ήδη εν τη ιδία τη γενέσει του προβλήματος αυτού το μεγάλο σφάλμα του δοκείν ως αλάθητη τη θέση του αυτή!

Λάρισα, 26/12/2009

Πίνακας, Βορδώνη Εριέττα, Κυνηγός ουρανών

"Το φίδι στη Φάτνη": Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη

Το φίδι στη Φάτνη
Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
Ζωγραφική: Μιχάλης Μαδένης

Kαθημερινή


Η Ζέφη, δασκάλα στο Σχολείο των Κωφών, τριάντα πέντε ετών, δυο χρόνια χωρισμένη, οδηγεί το Φιατάκι της, ανεβαίνει στις κοντινές, χιονισμένες λοφοπλαγιές έχοντας δίπλα της, στη θέση του συνοδηγού, τον κουβά. Οδηγεί σχετικώς ψύχραιμα – σκέφτεται: πόσες πιθανότητες είχε αυτό να συμβεί;

Ξεκίνησε σήμερα πρωί, παραμονή Χριστουγέννων, μαζί με το παιδί, το αγοράκι της τον Χρήστο, που είναι δυόμισι χρόνων, και φτάσανε στο σούπερ μάρκετ για να ψωνίσουν, να γυρίσουνε και μετά να πάνε να κοινωνήσουν. Πήρε η Ζέφη ένα καρότσι απ’ τη σειρά, κι άρχισε να βάζει μέσα τρόφιμα. Στο τέλος σκέφτηκε να πάρει και ένα μικρό τσουβάλι πατάτες – τις θυμήθηκε βλέποντας τα σακιά στη γωνιά. Μικρά τσουβαλάκια από κίτρινο νάιλον, δικτυωτό. Πήρε ένα σακί, το έβαλε πάνω απ’ όλα τα τρόφιμα μέσα στο καρότσι, και μετά, σήκωσε το παιδί και το απόθεσε πάνω στο τσουβάλι, κάτι που πάντα του άρεσε όταν πηγαίνανε στο σούπερ μάρκετ. Το ’βλεπε σαν βόλτα. Ο μικρός χοροπηδούσε πάνω στο τσουβαλάκι και χαιρόταν – η Ζέφη έκανε μερικές γύρες ακόμα μήπως ξέχασε τίποτε.

Κουβάλησε τα ψώνια στο σπίτι κάπως γρήγορα για να προλάβουνε να πάνε και στην εκκλησία. Το παιδί, με το που ξαναμπήκανε στο αμάξι άρχισε να κλαίει. Με ένα περίεργο κλάμα. Η Ζέφη το καθησύχαζε, νόμιζε ότι ήταν η συνηθισμένη γκρίνια του. Το μάλωνε, το χάιδευε. Εκείνο σώπαινε και μετά άρχιζε πάλι να κλαίει.

Απ’ την στιγμή που μπήκαν στο ναό, το παιδί αποχαλινώθηκε. Το κρατούσε η Ζέφη στην αγκαλιά σφιχτά και δεν μπορούσε να το κάνει ζάφτι. Χτυπιότανε, τσίριζε, ούρλιαζε, έκλαιγε. Κάτι ήθελε να πει και δεν τα κατάφερνε. Ο κόσμος ενοχλούνταν αλλά δεν μπορούσε να κάνει τίποτα – είχε πλησιάσει η ώρα της μετάληψης. Η σειρά είχε στηθεί κιόλας μπροστά τους και ο παπα–Μακάριος της εκκλησιάς του Αγίου Χαραλάμπους, ιερέας ψηλός, με ευγενική μορφή, σοβαρός, με βαθιά, υπέροχη φωνή, είχε βγει με το Αγιο Δισκοπότηρο και με το κουταλάκι και είχε αρχίζει να μεταλαβαίνει τον κόσμο.

Οσο μίκραινε η σειρά τόσο το παιδί αλλοφρονούσε. Ξέφυγε, μια στιγμή, απ’ τη μάνα του, έπεσε κάτω με δαρμοσπασμούς και μαγουλοσύρθηκε στο δάπεδο του ναού. Αλλά όλοι έκαναν υπομονή – σκέφτονταν πως το παιδί κάτι έχει και το έφερνε η μάνα του να μεταλάβει, μήπως και βοηθηθεί. Δυσανασχετούσαν, γύριζαν το κοίταζαν αλλά δεν μιλούσαν – κάποιος είπε χαμηλόφωνα τη λέξη «δαιμονισμένο».

Ο ιερέας είχε εντοπίσει από νωρίς το παιδί και το παρατηρούσε κάθε τόσο, εντελώς γαλήνιος.

Φτάσανε στα δυο βήματα. Η Ζέφη κράτησε το παιδί πιο γερά, προσεκτικά.

Ο παπάς έτεινε το κουταλάκι με την μεταλαβιά – ο μικρός Χρήστος ήρθε σε παραλήρημα, χτυπιότανε ολόκληρος, τραβιότανε πίσω, δεν ήθελε. Κι όπως ο ιερέας έσκυψε λίγο παραπάνω, χτυπάει, το παιδί, μια, με το χέρι του και με απρόσμενη δύναμη, το Αγιο Δισκοπότηρο, το ρίχνει κάτω και όλη η μετάληψη χύνεται στο πάτωμα της εκκλησίας κι απλώνεται σαν μεγάλη κηλίδα αίμα – όσοι περίμεναν στην σειρά είδαν την εικόνα αυτή κι ένιωσαν σαν να δέχτηκαν μια μαχαιριά στο στήθος.

Η Ζέφη άρχισε να κλαίει. Τραβήχτηκε με το παιδί πιο εκεί και κάθησε σε ένα στασίδι κρατώντας το αγκαλιά.

Ο παπάς, ήρεμος πάντα, γαλήνιος, σήκωσε κι άφησε πίσω του σε ένα τραπεζάκι το Αγιο Δισκοπότηρο και το κουταλάκι και έπεσε στα τέσσερα. Σύρθηκε στο δάπεδο κι άρχισε να γλείφει τη μετάληψη μαζί με τα σκουπίδια και τα χώματα, τη σκόνη και τα υπολείμματα των παπουτσιών του κόσμου. Σχολαστικά, επίμονα, σαν ατάιστο σκυλί. Πόντο πόντο, γουλιά γουλιά, γιατί το δόγμα απαγορεύει να σκουπίσεις το αίμα του Χριστού. Το ήπιε όλο ο ιερέας. Μετά στάθηκε να ξεκουραστεί. Ξάπλωσε μπρούμυτα, εξουθενωμένος. Εμεινε έτσι ακίνητος, για λίγο, μέσα στην βουβή εκκλησία, σαν θα ’λεγες, για να κοιμηθεί, εκεί, στο δάπεδο, επιτόπου.

Ολοι κρατούσανε την αναπνοή τους. Κοιτούσανε σαν χαμένοι.

Ο παπάς ανασηκώθηκε, αργά, σαν να ξύπνησε. Ξεσκόνισε τα ιερά του άμφια, κι έκανε ήρεμα το σταυρό του, μουρμουρίζοντας.

«Η γέννησίς σου, Χριστέ ο Θεός...»

Εριξε μια πλάγια ματιά στο παιδί που ησύχαζε στην αγκαλιά της μάνας του. Υστερα έστρεψε κι έφερε απ’ το Ιερό ένα μπουκάλι γεμάτο με καθαρό οινόπνευμα και το έριξε ραντιστά στο δάπεδο, σ’ όλο το μέρος όπου είχε πέσει η μετάληψη. Μετά έβγαλε απ’ τα ράσα του σπίρτα, άναψε ένα κι έβαλε στο οινόπνευμα φωτιά, που τινάχτηκε ψηλά, με ένα μπαφ! μέσα στον ναό, προς τον τρούλο, φωταγωγώντας τον.

Το εκκλησίασμα τραβήχτηκε τρομαγμένο προς τα πίσω, φρικίασε.

Ο ιερέας έκαψε ό,τι απόμεινε απ’ την μετάληψη στο δάπεδο, ενώ δεν άφηνε κανέναν να πατήσει εκεί, πριν σβήσει η φλόγα, πριν καθαριστεί απόλυτα το μέρος, εντελώς.

Με το που έσβησε μόνη της, σιγά σιγά, η φωτιά, ο παπάς πήγε μέσα στο Αγιο Βήμα, να βάλει φρέσκο κρασί και ψίχα στο Δισκοπότηρο, για να συνεχίσει την μετάληψη – εκείνη τη στιγμή η Ζέφη ένιωσε το παιδί να λιποθυμάει στην αγκαλιά της. Εβγαλε μια κραυγή, βγήκε τρέχοντας έξω, μπήκε στο αυτοκίνητο και οδηγώντας με άγχος, κλαίγοντας, τράβηξε προς το Κέντρο Υγείας, που ευτυχώς δεν απείχε πάνω από ένα πεντάλεπτο. Οι γιατροί πήραν το παιδί μέσα γρήγορα, το εξέτασαν – δεν μπορούσαν να καταλάβουν. Μια νοσοκόμα το γύμνωσε και τότε είδε ένας γιατρός στο αριστερό μπούτι του παιδιού τις δυο μικρές τρύπες και το μεγάλο οίδημα γύρω γύρω.

– Φίδι, είπε. Το δάγκωσε φίδι. Οχιά.

Του έκανε αμέσως ένεση ατροπίνης και το έβαλε στον ορό. Το παιδί ήταν σε κώμα.

– Πρέπει να φύγει αμέσως για το νοσοκομείο, είπε ο γιατρός. Κινδυνεύει, το δηλητήριο έχει προχωρήσει.

Πήραν γρήγορα το αγοράκι με το ασθενοφόρο – η Ζέφη το συνόδευσε. Εκλαιγε, σπάραζε.

Προς το μεσημέρι άρχισε σιγά σιγά το παιδί να συνέρχεται. Αλλά το κράτησαν εκεί, στο νοσοκομείο, προληπτικά.

Η Ζέφη γύρισε σπίτι. Μπήκε στην κουζίνα – τα φωτάκια απ’ το χριστουγεννιάτικο δέντρο παραληρούσαν ρίχνοντας χρωματιστές, διακεκομμένες δέσμες σ’ όλο το σπίτι. Και βλέπει την γάτα τους (που τόσο την αγαπάει ο μικρός) να είναι μπροστά στο τσουβαλάκι με τις πατάτες που ψώνισε το πρωί, με σηκωμένη τρίχα και να το κοιτάζει επίμονα. Η Ζέφη παρατηρεί, τότε, κάτι να κινείται μέσα στο σακί – μετά διακρίνει την μικρή οχιά: να κουλουριάζεται και να κρύβεται καλύτερα. Η γάτα πλησιάζει και με μιαν αστραπιαία κίνηση χτυπάει το φίδι, που πετάγεται στο δάπεδο. Το νυχιάζει ακόμα μερικές φορές, παίζοντας, κι όχι για να το σκοτώσει. Η Ζέφη ανατρίχιασε ολόκληρη. Πάει και παίρνει τη μασιά απ’ το τζάκι για το λιώσει. Αλλά, τελευταία στιγμή, μετανιώνει. Το λυπάται. Παγώνει. Και θυμάται ότι είναι Χριστούγεννα σήμερα. Κι αυτό, ένα πλάσμα Θεού – μάνα το γέννησε. Στέκει αμήχανη. Μετά πάει, φέρνει μια μεγάλη πετσέτα, την πετάει πάνω του – είναι λιποθυμισμένο. Το αρπάζει μαζί με την πετσέτα και το βάζει σ’ έναν κουβά. Από πάνω χώνει σφιχτά, πατικώνει και το βαρύ μπουρνούζι της.

Και τώρα ανεβαίνοντας με το αυτοκίνητο, μακριά απ’ τον οικισμό, στις μισοχιονισμένες λοφοπλαγιές του Χορτιάτη, σταματάει. Διστάζει. Βλέπει γύρω. Χιόνια κι ερημιά. Ψυχή δεν βλογάει πουθενά. Ανοίγει το τζάμι του συνοδηγού, παίρνει τον κουβά και τον αδειάζει απέξω, πετσέτα, μπουρνούζι και φίδι μαζί – ένα ρίγος τρέχει στην πλάτη της. Μετά σκύβει δισταχτικά και βλέπει την οχιά να σέρνεται μαιανδρίζοντας ζαβά, ζαλισμένη ακόμα, και να χώνεται σε ένα θάμνο. Σκέφτεται πως το φίδι θα είχε μπει στο τσουβαλάκι μετά την ενσάκκιση, κι είχε πέσει, κρυμμένο στις πατάτες, σε χειμερία νάρκη. Με το που κάθησε πάνω το παιδί, η οχιά ζεστάθηκε, ξύπνησε, ζορίστηκε και... Βγάζει η Ζέφη το κινητό, να τηλεφωνήσει στον τέως άντρα της – το αναβάλλει.

Στρίβει και τραβάει προς την εκκλησιά, πριν ξαναπάει στο νοσοκομείο. Μπαίνει πάλι στην πόλη. Κόσμος πολύς στους δρόμους, κρατώντας ψώνια, χαρούμενος. Φωταψία παντού. Αστράφτουνε, ανύποπτες, οι βιτρίνες, τρέχουν, αμέριμνα, τα παιδιά φωνάζοντας, γλιστρώντας, πετώντας μεταξύ τους χιονόμπαλες.

Η Ζέφη μπαίνει στο ναό. Προχωρεί, παίρνει κι ανάβει ένα κερί. Νιώθει εντελώς μόνη, αδύναμη, άδεια. Στο έλεος. Βουρκώνει – μετά τα μάτια της αρχίζουνε να τρέχουνε ανεξέλεγκτα. Και τραυλίζοντας ψιθυρίζει, για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, απ’ την εφηβεία της, αυθόρμητα, ασυναίσθητα, τις ξεχασμένες λέξεις:

«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει...».

Το διήγημα γράφτηκε από τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη και εικονογραφήθηκε από τον Μιχάλη Μαδένη για τη χριστουγεννιάτικη έκδοση της «Κ».

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2009

ΤΑ ΝΕΑ ΑΠ' ΤΟ ΝΙΧΩΡΙ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ


Αγαπητοί Νιχωρίτες και φίλοι,

Την Κυριακή 6/12/09 εορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Νικολάου στο ναό του Αγίου στο Νιχώρι. Ο Άγιος Νικόλαος έστεκε στολισμένος σε περίοπτη θέση και υποδεχόταν με θέρμη τους δεκάδες των προσκυνητών που έσπευδαν να τον ασπαστούν… Στη τελετή, η οποία είχε πανηγυρικό χαρακτήρα, χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος αρχιερατικός προϊστάμενος της περιοχής μας. Πραγματοποιήθηκε η περιφορά της εικόνας εντός του ευρύτερου χώρου του ναού λόγω των άστατων καιρικών φαινομένων που κατέστησαν αδύνατο τον προαυλισμό της τελετής. Το γεγονός όμως αυτό δεν αλλοίωσε ούτε κατά το ελάχιστο τον κατανυκτικό χαρακτήρα της Ακολουθίας. Όλοι οι πιστοί μέσα σε κλίμα κατάνυξης και συγκίνησης συμμετείχαν ενεργά ψάλλοντας μαζί με τους ιερείς και τον ψάλτη κ. Χρυσοβαλάντη τους εκκλησιαστικούς ύμνους που συνόδευαν τα βήματα και τις προσευχές μας κατά τη διάρκεια της περιφοράς της εικόνας του Αγίου. Το γεγονός ότι το Σύμβολο της Πίστεως καθώς και το Πάτερ ημών εκτός από τα Ελληνικά διαβάστηκε και στα Τουρκικά και στα Σλαβονικά καταδεικνύει τον σεβασμό απέναντι στην διαφορετικότητα, διευκόλυνε την ουσιαστικότερη συμμετοχή όλων των πιστών και βοήθησε να περατωθεί με κατανυκτικό χαρακτήρα η λειτουργία. Βέβαια κάθε Κυριακή πιστοί έχουν τη δυνατότητα να διαβάζουν το Πάτερ ημών και στη δική τους γλώσσα γεγονός που τους κάνει πιο ενεργά να συμμετέχουν, να ενδιαφέρονται και να παρακολουθούν με ιδιαίτερη ευλάβεια τις κυριακάτικες ακολουθίες. Έπειτα ακολούθησε πλούσιο κέρασμα στην αίθουσα του ναού.

Την επόμενη Κυριακή μετά το πέρας της πρωϊνής λειτουργίας παράλληλα με το παραδοσιακό κέρασμα στην αίθουσα της Παναγίας, γιορτάσαμε το όνομα του Ανδρέα Μαστοράκη και του Andrea Ahmet Özgüneş. Απολαύσαμε την γευστικότατη πάστα που έφερε ο κ. Ανδρέας Μαστοράκης, αγαπητός γέροντας Νιχωρίτης και ευχηθήκαμε όλοι τους δύο εορτάζοντες και φίλους μας.

Την Κυριακή 20/12/09 πραγματοποιήθηκε εκδρομή και πρωϊνός εκκλησιασμός στον πατριαρχικό ναό στο Φανάρι όπου τελέστηκε και το μνημόσυνο του Παναγιώτη Αγγελόπουλου. Μετά το πέρας ακολούθησε γεύμα σε παραθαλάσσιο εστιατόριο στο Τζιμπαλί με θέα τον Κεράτιο Κόλπο. Στην εκδρομή συμμετείχε η κοινότητα μας, η γειτονική κοινότητα των Θεραπείων καθώς και η κοινότητα του Μέγα Ρέματος. Είναι σημαντικό να υποστηρίζονται εκδρομές και εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν περισσότερες από μια κοινότητες καθώς με τον τρόπο αυτό διατηρείται σε υψηλά επίπεδα το αίσθημα της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, και η ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στις κοινότητες παρεμποδίζοντας τους απομονωτισμούς και προάγοντας την πιο ουσιαστική συνεργασία.


Στο σημείο αυτό βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι το Νιχώρι επιλέχτηκε ως χώρος επίσκεψης για τους μαθητές τεσσάρων λυκείων στα πλαίσια του προγράμματος Liseler 2010a katılıyor ‘Τα λύκεια συμμετέχουν στο 2010’. Το πρόγραμμα στοχεύει στην πιο δυναμική συνεργασία μεταξύ των λυκείων και προσπαθεί να επωφεληθεί από τον πολιτισμικό πλούτο και την διαφορετικότητα. Έτσι λοιπόν στις 12/1/2010 το Νιχώρι θα επισκεφθούν μαθητές από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, από ένα τουρκικό λύκειο, από ένα αρμενικό λύκειο καθώς και από ένα εβραϊκό λύκειο. Ο τόπος που επιλέχτηκε για την επίσκεψη δεν είναι τυχαίος καθώς στο Νιχώρι συνυπάρχουν τρεις ελληνορθόδοξες εκκλησίες, μία αρμενοκαθολική εκκλησία, ένα τζαμί και μια εβραϊκή συναγωγή. Προυπήρχε αντίστοιχο διαπανεπιστημιακό πρόγραμμα και με τις νέες ευκαιρίες που έδωσε η επιλογή της İstanbul ως Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2010 τα τελευταία χρόνια στο πρόγραμμα συμπεριελήφθησαν και τα λύκεια. Ενισχύεται λοιπόν το διαπολιτισμικό αλισβερίσι με τους μαθητές να συνεργάζονται ανά ομάδες πάνω σε πολλά πεδία όπως: Μουσική και όπερα, εικαστικές τέχνες, σινεμά και ντοκυμαντέρ, τέχνες θεάματος, πολιτισμική κληρονομιά και μουσειολογία, αρχιτεκτονικός και πολεοδομικός σχεδιασμός και λογοτεχνία.

Τα Χριστούγεννα έφτασαν πια! Και η Παναγία η Κουμαριώτισσα είχε αρχίσει να μετρά τις μέρες αντίστροφα και μαζί της και εμείς από τότε που στολίστηκε με υπέροχα λαμπιόνια η αυλή της…

Η κοινότητά μας σας εύχεται από καρδιάς Καλά Χριστούγεννα, Καλή Πρωτοχρονιά και Χρόνια Πολλά!

Εις το επανιδείν,

Παναγιώτης Θωμόπουλος,

Κοινότητα Νεοχωρίου