Ο Αλβανίας Αναστάσιος και οι διωκόμενοι κληρικοί σε Ρωσία και Ουκρανία

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο δημοσιογράφος Κώστας Ονισέγκο από την Ουκρανία, μας πληροφόρησε με σχετικό κείμενό του στο Φως Φαναρίου, για την περίπτωση του μητροπολίτη Τούλτσιν και Μπρατσλάφ Ιωνάθαν, της ρωσόφιλης Εκκλησίας του Ονουφρίου στην Ουκρανία. 

Τον εν λόγω μητροπολίτη, καταδικασμένο από την Ουκρανική δικαιοσύνη για έκνομες ενέργειες κατά του Ουκρανικού κράτους και προσβολή της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, υποστήριξε με επιστολή του ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, στοιχούμενος στην ρητορική του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, ο οποίος θεωρεί ότι η κυβέρνηση της Ουκρανίας «αποβλέπει στην καταστροφή της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας». 

Φαίνεται, όμως, πως οι αδελφοί ρωσόφιλοι Ουκρανοί παρακολουθούν το "Φως Φαναρίου" και έτσι είδε το φως της δημοσιότητας κείμενο «διάψευσης» το οποίο υπογράφει το «Γραφείο Τύπου της εκκλησιαστικής επαρχίας Τούλτσιν της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκ μέρους και με εντολή του Μητροπολίτη Τούλτσιν και Μπρατσλάφ Ιωνάθαν». 

Το παραθέτουμε στη συνέχεια. 

«Η ελληνόφωνη ιστοσελίδα «Φως Φαναρίου» ανήρτησε πρόσφατα ένα φανταστικό δημοσίευμα με πληροφορίες της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας ότι ο Μητροπολίτης Τούλτσιν και Μπρατσλάφ Ιωνάθαν ομολόγησε (σε ποιόν, που και πότε;) την ενοχή του για τα εγκλήματα που του προσάπτονται, λέγοντας ότι δεν άσκησε έφεση κατά της αποφάσεως και δήλωσε πρόθυμος να συμπεριληφθεί ως Ρώσος σε λίστα για ανταλλαγή με Ουκρανούς αιχμαλώτους! 

Σημείωση: Ο Μητροπολίτης Ιωνάθαν συνέχεια δήλωσε και δηλώνει ότι σε καμία περίπτωση, ακόμη και στο πλαίσιο ανταλλαγής αιχμαλώτων, δεν θα αναγνωρίσει την ενοχή του για τα βαριά εγκλήματα, που του προσάπτονται από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας και της Εισαγγελίας (παράρτημα της Βίνιτσα). 

Παραδοχή και υπογραφή του Μητροπολίτη Ιωνάθαν για την ανταλλαγή στο πλαίσιο ανταλλαγής αιχμαλώτων εξασφαλίσθηκε από την ομάδα υπαλλήλων της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (παράρτημα της Βίνιτσα), οι οποίοι αφού τον επισκέφθηκαν κατ’ ιδίαν, ισχυρίσθηκαν ότι υπάρχει ήδη ευλογία ακόμη και γραπτό αίτημα μεσολάβησης του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου και ενός εκ των πιο υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ρωσικής Ομοσπονδίας για μια τέτοια ανταλλαγή, και ότι το όνομά του είχε ήδη συμπεριληφθεί στη λίστα ιεραρχών και κληρικών για την επείγουσα απέλαση, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια. Παράλληλα, οι ανακριτές επέμειναν στην πλήρη σιγή του Μητροπολίτη Ιωνάθαν για ανταλλαγή, προκειμένου να μην παρεμποδισθεί η πραγματοποίησή της. Δεν αποκλείεται ότι το παρόμοιο περιπλανητικό τέχνασμα θα μπορούσε να έχει λάβει χώρα και έναντι των άλλων υπόδικων Ιεραρχών της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. 

Σε ερώτηση του Μητροπολίτη Ιωνάθαν σε όλη την ομάδα της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας σχετικά με την αιτία του εμφυτεύματος στη κατοικία του φυλλαδίων, ο υπεύθυνος της ομάδας απάντησε ότι οι ενέργειες των ανακριτών της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας καθορίζονται από τις σύγχρονες πολεμικές περιστάσεις (!). 

Ταυτοχρόνως, ο Μητροπολίτης Ιωνάθαν λόγω της αποκάλυψης της πολιτικής απάτης της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (περιφέρεια της Βίνιτσα), δημοσίως διατυπώνει φόβους για τη ζωή και την υγεία του και προτίθεται να ζητήσει τους δικηγόρους να αναλάβουν τα απαραίτητα νομικά μέτρα για την προστασία της ζωής και της υγείας του εν όψη της επικειμένης συνεδριάσεως του Εφετείου Βίνιτσα». 

Με βάση τα παραπάνω, λοιπόν, αναρωτιέμαι πού είναι το «ψευδές» του δημοσιεύματος μας. Οι ίδιοι στην ανακοίνωση παραδέχονται ότι: 

1. Ο μητροπολίτης Ιωνάθαν όντως υπέγραψε και συμφώνησε για την ανταλλαγή του. 

2. Το έκανε επειδή πίστευε ότι υπήρχαν εγγυήσεις: ευλογία ακόμη και γραπτό αίτημα μεσολάβησης του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου και ενός εκ των πιο υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. 

3. Οι μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας του είπαν ότι θα το έκανε χωρίς να το μάθει κανείς. Άρα χωρίς να εκτεθεί ούτε ο ίδιος, ούτε – για παράδειγμα – ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ή κάποιος άλλος από εκείνους που τον υπερασπίστηκαν. Οπότε η ανακοίνωση της Μητρόπολης στην πραγματικότητα δεν διαψεύδει αλλά επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του Κώστα Ονισέγκο περί «ανταλλαγής» 

Πάντως, αυτή ειδικά η διαδικασία της «ανταλλαγής», θα έπρεπε να προβληματίσει τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο για το τι πραγματικά συμβαίνει στην εκκλησία του Ονουφρίου που υποστηρίζει.

Ενώ, όμως, ο Αλβανίας Αναστάσιος έσπευσε να υπερασπιστεί τους «διωκομένους» Ονουφριακούς και αναφέρθηκε σε «θηριωδίες», δεν έχει πει ούτε μία λέξη για τους πραγματικά διωκόμενους ρώσους ιερείς από το Πατριαρχείο Μόσχας. 

Αυτοί οι ιερείς τολμούν και μιλούν για ειρήνη – σχεδόν αιρετική υπόθεση για τους ρώοσυς – και δεν υποστηρίζουν σθεναρά την θεολογία του πολέμου, που διατυπώνει έργω και λόγω η Ρωσική Εκκλησία.

Με διάταγμα του Πατριάρχη Κυρίλλου της 1ης Απριλίου 2022, ο ιερέας και διδάκτωρ της Θεολογίας Ιωάννης Κουρμογιάροφ καθαιρέθηκε από την ιερωσύνη. Ο ιερομόναχος Ιωάννης βρίσκεται προφυλακισμένος από τις 8 Ιουνίου 2022. Φέτος το καλοκαίρι, σε συνάντηση στις 28 Ιουνίου, δήλωσε επίσης ότι στο κέντρο προφυλάκισης καταγράφηκε ως “προσκείμενος στον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία”. 

Στις 31 Αυγούστου 2023, το περιφερειακό δικαστήριο Kalininsky της Αγίας Πετρούπολης καταδίκασε τον πατέρα Ιωάννη σε φυλάκιση 3 ετών σε στρατόπεδο γενικής κράτησης με στέρηση του δικαιώματος δημοσίευσης πληροφοριών στο Διαδίκτυο για δύο χρόνια. Η ποινή επιβλήθηκε βάσει του άρθρου 207.3 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο στη Ρωσία έχει πλέον μετατραπεί σε εργαλείο στρατιωτικής λογοκρισίας και καταστολής των αντιπολεμικών δηλώσεων για την Ουκρανία. 

Στις 30 Αυγούστου, ο Ιωάννης Κουρμογιάροφ είπε μεταξύ άλλων στο δικαστήριο: 

“Είμαι βαθιά θρησκευόμενος και χριστιανός ειρηνιστής. Σοκαρίστηκα βαθύτατα, διότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι ουσιαστικά ένας λαός. Με τραυμάτισε ιδιαίτερα η ιδέα ότι και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης συμμετέχουν και υποφέρουν ορθόδοξοι άνθρωποι. Κατά τη γνώμη μου, ο ρωσικός πολιτισμός υπήρξε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα μόνο επειδή βασίζεται στις χριστιανικές αξίες – αγάπη, καλοσύνη, αδελφοσύνη, συμπόνια για τον πλησίον και πίστη στον Θεό. Χωρίς αυτές τις αξίες δεν υπάρχει μέλλον όχι μόνο για τον ρωσικό πολιτισμό, αλλά και για όλη την ανθρωπότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάθε πόλεμος, κάθε σύγκρουση, κάθε ειδική στρατιωτική επιχείρηση πρέπει να τελειώνει ειρηνικά.” 

Ιερείς και από την Ρωσία και από την Λιθουανία καθαιρέθηκαν από το Πατριαρχείο Μόσχας για ανάλογες δηλώσεις και γενικώς αντιπολεμική στάση. Προσέφυγαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο – δια του Εκκλήτου – και αποκαταστάθηκαν. Ελπίζουμε πως ο Αλβανίας Αναστάσιος δεν αμφισβητεί πλέον και το κανονικό προνόμιο της Εκκλήτου προσφυγής που έχει και ασκεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Όμως η Μόσχα πηγαίνει πιο πέρα και από την «θεολογία του πολέμου». 

Το Δικαστήριο της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας κήρυξε τον φιλειρηνισμό ως αίρεση ξένη προς τη Ρωσική Εκκλησία. Αυτό αναφέρεται στο φάκελο της υπόθεσης στο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο σχετικά με την καθαίρεση του ιερέα Ιωάννη Μπουρντίν, ο οποίος είχε ταχθεί κατά του πολέμου. Είχε πει στο κήρυγμά του ότι “εμείς οι χριστιανοί δεν τολμάμε να μείνουμε απαθείς όταν ένας αδελφός σκοτώνει έναν αδελφό, ένας χριστιανός σκοτώνει έναν χριστιανό”. 

Εδώ ας θυμηθούμε ένα σημαντικό απόσπασμα από το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου (2022): «Είμαι πεπεισμένος ότι το αντίθετο της ειρήνης είναι κατά βάθος ο εγωκεντρισμός, με τις ποικίλες μορφές του, αλαζονεία, υπερηφάνεια, εγωπάθεια, μεγαλομανία. Αυτός καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των λαών και υποδαυλίζει τις μικρές και μεγάλες συγκρούσεις».

Αυτός ο επάρατος και πολυμορφικός εγωκεντρισμός, που αναφέρει ο Αλβανίας Αναστάσιος, φυσικά και δεν μπορεί να ανοίξει «αγκαλιές ειρηνοφόρες» (Δ. Σολωμός). Ελπίζουμε να μην το ξεχνά αυτό ούτε ο Μακαριώτατος Αλβανίας.