"ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ" ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Την Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023 στο Ίδρυμα Β&Μ Θεοχαράκη γίναμε κοινωνοί μιας ακόμη Μουσικής Ποιητικής, σε επιμέλεια Ιουλίτας Ηλιοπούλου και μουσική Γιώργου Κουρουπού. 

Παρουσιάστηκαν δύο τραγούδια σε ποίηση Σαπφούς και απόδοση Οδυσσέα Ελύτη, ο κύκλος τραγουδιών « Μπεμπελούνες» σε στίχους Ιουλίτας Ηλιοπούλου και ένας κύκλος τραγουδιών με τον τίτλο «Παραλλαγές της Γυναικείας μοναξιάς», σε στίχους Ρένας Αποστολοπούλου. 

Κοινό θέμα όλων των τραγουδιών και των ποιημάτων, η μοναξιά του έρωτα, η μοναχική σκέψη, ο φόβος όταν δεν τον μοιράζεσαι, η συχνά απελπισμένη ελπίδα, έτσι όπως αποτυπώνονται στη γυναικεία ευαισθησία του στίχου. Γυναίκες στιχουργοί, λοιπόν, για ένα συνθέτη: τον Γιώργο Κουρουπό. 

Οι Μπεμπελούνες της Ιουλίτας Ηλιοπούλου είναι τραγούδια του φεγγαριού, που μέσα από τρυφερή και παιγνιώδη διάθεση μιλούν για τη νύχτα, τη μοναξιά, την αγάπη, αναζητούν τον έρωτα, την ελπίδα, την ευτυχία της συνύπαρξης. Η ποιήτρια έχει πει σχετικά με αυτό το έργο της: «Είναι τραγούδια για φωνή και πιάνο. Τραγούδια που χαρακτηρίζονται από τη μετάθεση της παιδικής τρυφερότητας στην ευαισθησία των μεγάλων. Τα τραγούδια φαινομενικά αναφέρονται στο φεγγάρι. Πιο σωστά, η ίδια η λέξη Μπεμπελούνα υποδηλώνει το μωρό του φεγγαριού. Είναι ένας τρόπος να βλέπεις τη ζωή, τη νύχτα, τον έρωτα, την απουσία μέσα από διάθεση ειλικρινούς παιδικότητας, αλλά και παιδικής ειλικρίνειας, απόλυτης, τρυφερής, σκληρής κάποτε. Τα τραγούδια άλλοτε αναφέρονται σε μια άδεια κούνια, άλλοτε σε μια ερωτική κλίνη, στη χαρά της συνύπαρξης ή και σε μια βροχή που στον συνεχή χτύπο της δηλώνει κάθε αγωνία και έγνοια για τον άλλο… Ο Γιώργος Κουρουπός ξέρει να ακούει σε βάθος κάθε λέξη, κάθε συλλαβή, κάθε σιωπή της ψυχής που προηγείται του λόγου και τον πυροδοτεί. Ξέρει να κάνει με τη μουσική του ανάγλυφα τα αισθήματα, αλλά και να εντείνει την αλήθεια μιας εκμυστήρευσης, διαθέτοντας πάντα απλόχερα την τρυφερότητα, την τόλμη, την πνευματικότητα της δικής του ευαισθησίας». 

Ο κύκλος τραγουδιών «Παραλλαγές της Γυναικείας μοναξιάς», είναι σε στίχους της Ρένας Αποστολοπούλου, η οποία γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών. Δίπλωμα πιάνου (με βαθμό Άριστα παμψηφεί και διάκριση) πήρε από το Ωδείο Πατρών – Φιλαρμονική Εταιρία, με καθηγητή τον Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη, ενώ το πτυχίο φούγκας πήρε από το Εθνικό Ωδείο Αθηνών, με καθηγητή τον Δημήτρη Δραγατάκη. Έκανε μαθήματα σύνθεσης με τους Κ. Κυδωνιάτη, Θ. Αντωνίου, Γ. Κουρουπό, Δ. Μαραγκόπουλο, Μ. Τραυλό, Κ. Σφέτσα, Λ. Πλάτωνος, ενώ έλαβε ενεργά μέρος σε σεμινάρια ερμηνείας, συνοδείας Lied, σύγχρονης μουσικής σημειογραφίας, ηλεκτρονικής μουσικής και μουσικοπαιδαγωγικής εκπαίδευσης (συστήματα Orff, Kodály και Willems). Ως σολίστ ή μέλος συνόλων μουσικής δωματίου έχει εμφανιστεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Με μια διδακτική εμπειρία πολλών χρόνων έχει διατελέσει καλλιτεχνική διευθύντρια διαφόρων Ωδείων – από το 1986 – και έχει διδάξει μουσική αγωγή στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το 2005 δίδαξε κατασκευή αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων για παιδιά στο πρόγραμμα του Organisation mondiale pour l’ education pré scolaire. Το συνθετικό της έργο αποτελείται από έργα για πιάνο, άρπα, συμφωνική ορχήστρα, σύνολα μουσικής δωματίου και φωνή, πιάνο και φωνή και μουσική για σύγχρονο θέατρο. Το συνθετικό της ύφος είναι έντονα προσωπικό. Την ενδιαφέρει η μελωδία, η οποία είναι άρρηκτα δεμένη με ευδιάκριτα χρωματικά στοιχεία. Η Ρένα Αποστολοπούλου ασχολείται με επιτυχία και με την κεραμική. 

Στο ποιητικό έργο της «Παραλλαγές της Γυναικείας μοναξιάς», ο Γιώργος Κουρουπός ξεδιπλώνει ευφάνταστα πολυμελωδικότητα, πολυρυθμία, πολυφωνία, αλλά μέσα σε μια αυστηρή αρχιτεκτονική μοναξιάς… 

Η Άρτεμις Μπόγρη στο τραγούδι και ο Δημήτρης Γιάκας στο πιάνο έδωσαν ένα πραγματικό ρεσιτάλ!

Τραγούδησαν κυριολεκτικά, ενώ η Ιουλίτα Ηλιοπούλου απήγγειλε αισθαντικά και αντιστικτικά, συνθέτοντας όλοι μαζί το ψηφιδωτό της μοναξιάς, με μιαν αγία μελαγχολία, σαν την «Μελαγχολία του Αιγαίου» του Ελύτη, όπου «το μακρινό μαράζι της γυναίκας». 

Παραθέτουμε στη συνέχεια το πλήρες πρόγραμμα της Μουσικής Ποιητικής βραδιάς. 

Μουσική: Γιώργος Κουρουπός 

- ΔΥΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΣΕ ΠΟΙΗΣΗ ΣΑΠΦΟΥΣ Ανασύνθεση και απόδοση Οδυσσέας Ελύτης 

▪ Πες μου γιατί λάμπουσα χελιδόνα μου, Σαπφώ 

♫ Μονάχη κι έρημη 

♫ Ανέβαινε ψηλά η πανσέληνος

- ΜΠΕΜΠΕΛΟΥΝΕΣ σε στίχους Ιουλίτας Ηλιοπούλου 

▪ Στο λιμάνι παραμέναμε, «Η Κούκλα», Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

♫ Άσπρη Μπεμπελούνα ή Η χιονάτη του καλοκαιριού 

♫ Η Μπεμπελούνα της τρικυμίας 

▪ Γάμος, «Το ψηφιδωτό της Νύχτας», Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

♫ Μπεμπελούνα σιωπηλή 

♫ Η Μπεμπελούνα που γελά 

▪ Ύπνος, «Το ψηφιδωτό της Νύχτας», Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

♫ Η Χαμένη Μπεμπελούνα 

♫ Η Μπεμπελούνα της βροχής 

♫ Η Μπεμπελούνα της χαράς 

▪ Ονειρεύτηκα ένα σπίτι, «Το σπίτι», Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

♫ Μαζί σου 

- ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ σε στίχους Ρένας Αποστολοπούλου 

▪ Τα πάθη της βροχής – «Το λίγο του Κόσμου», Κική Δημουλά 

♫ Βροχή

♫ Όταν μυρίζει γιασεμί 

♫ Ξόρκια

▪ Άγριες Νύχτες, Emily Dickinson 

♫ Κάθε φορά

♫ Αγάπα με

▪ Μεταμορφώσεις του έρωτα,7 X3 εφτά γραπτά στα ελληνικά, Μάτση Χατζηλαζάρου 

♫ Χαμένα Όνειρα

♫ Φοβάμαι

▪ Όλα τα βράδια, «Ερωτικά», Joyce Mansour, απόδοση Έκτωρ Κακναβάτος 

♫ Νυχτερινό