Του Γιάννη Γιγουρτσή
Φιλολόγου στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή
Η συγκλονιστική φετινή φάτνη, έξω από τον καθολικό ναό του Αγίου Αντωνίου (San Antonio) στην Κωνσταντινούπολη δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες.
Η επιγραφή γράφει πως είναι αφιερωμένη «Στην μνήμη των προσφύγων που πέθαναν στις θάλασσες μας, στην προσπάθειά τους να βρουν ένα νέο σπίτι».
Τα περισσότερα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για το σκηνικό προέρχονται από ανθρώπους, που δεν ολοκλήρωσαν ποτέ το ταξίδι τους αυτό, που δεν κατάφεραν να διασχίσουν την θάλασσα.
Η δεύτερη επιγραφή το γράφει ορθά κοφτά και ξάστερα, χωρίς να αφήνει περιθώριο στην φαντασία «Τα αντικείμενα ανήκουν σε πρόσφυγες που πνίγηκαν στην θάλασσα». Έτσι απλά και σκληρά. Σαν την αλήθεια.
Είναι φανερό πως τα περισσότερα ανήκουν σε παιδιά: παιδικά σωσίβια, ρούχα, ένα λούτρινο παπάκι, ένα ζευγάρι πλαστικές παντοφλίτσες…
Στο Σαν Αντόνιο πήγα όπως κάθε χρόνο τέτοιες μέρες για να προσκυνήσω και να δω τον λαμπρό στολισμό που μας λείπει στην όλο και πιο μίζερη τα τελευταία χρόνια κατά την περίοδο των γιορτών Κωνσταντινούπολη. Μπαίνοντας στο μεγάλο προαύλιο έχει δεξιά ένα εντυπωσιακό χριστουγεννιάτικο δέντρο. Αριστερά είναι η φάτνη. Πλησίασα, για να την φωτογραφίσω. Είχε λίγο κόσμο μπροστά. Κάποιοι κοιτούσαν, κάποιοι άλλοι φωτογραφίζονταν με φόντο την φάτνη. Δεν νομίζω πως καταλάβαιναν τι έβλεπαν…
Στην αρχή δεν κατάλαβα και εγώ… Μου φάνηκε λίγο παράξενος ο στολισμός και ξαφνικά… ξαφνικά λες και έφαγα ένα δυνατό χαστούκι και ζαλίστηκα… Βρέθηκα για κάποια δευτερόλεπτα σε κατάσταση σοκ. Λες και ήμουν στην ακτή της Συκαμίας στην Μυτιλήνη ή του Μπόντρουμ στην Τουρκία, λες και έβλεπα την θάλασσα να ξερνά σωσίβια, προσωπικά αντικείμενα, την ξεφουσκωμένη βάρκα. Σα να είδα για μια στιγμή έναν άνθρωπο να ζητά βοήθεια, και ακόμα φρικτότερο ένα παιδί να αγωνίζεται να μείνει στην επιφάνεια του νερού, να καταπίνει και να ξερνά νερό θαλασσινό… Παραισθήσεις…
Ένιωσα πανικό… . Κατάλαβα το πόσο λίγα ξέρω και ας νομίζω ότι ξέρω, το πόσα λίγα κάνω και ας νομίζω ότι κάνω κάτι…. Το πόσα λίγα μπορώ να κάνω… Η αλήθεια μπροστά μου γυμνή, άσχημη και φρικτή….
Χωρίς να το θέλω τα μάτια μου βούρκωσαν. Ένα έντονο ξαφνικό τσούξιμο με έκανε να τα κλείσω.Τα ένιωσα να υγραίνονται. Και αμέσως ένας λυγμός . Και μετά ένας δεύτερος. Σήκωσα το χέρι και έκλεισα το στόμα μου. Ο πανικός μου μεγάλωσε. Έψαξα γωνιά για να γυρίσω αλλά δεν υπήρχε, ο τόπος ήταν ανοιχτός και πολύ φωτεινός. Έτρεξα μέσα στην εκκλησία και προχώρησα γρήγορα μέσα για να χαθώ σε μία από τις σκοτεινές γωνίες της. Το μόνο που δεν ήθελα ήταν να γίνω ένα θέαμα μελό. Δεν άξιζε σε κανέναν.
Προσπάθησα να ηρεμήσω. Κοίταξα προς το ιερό. Αγγελάκια κρεμασμένα από ψηλά περιφέρονταν θαρρείς πάνω από την Αγία Τράπεζα. Αριστερά μια φάτνη ακόμα, «κανονική» αυτή. Δεξιά ένα ακόμη όμορφο χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Κυριαρχούσε παντού το μπλε φως. Το μπλε της θάλασσας σκέφτηκα αμέσως, έκανα να βουρκώσω πάλι, αλλά κρατήθηκα
Μετά από λίγο ένιωσα καλύτερα και σηκώθηκα για να φύγω. Βγαίνοντας πρόσεξα το ημερολόγιο του ναού και το πρόγραμμα με τις ακολουθίες.
Ήταν Τρίτη, 29 Δεκεμβρίου και η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη των χιλιάδων νηπίων που έσφαξε ο Ηρώδης μέσα στην εγκληματική μεγαλομανία και τις φοβίες του.
Η ίδια τραγική μοίρα, τα ίδια λάθη, η ίδια φρίκη, οι ίδιες τύψεις που θα μας κατατρύχουν, όσο νιώθουμε ακόμα πως είμαστε άνθρωποι.
Από τον Αστυάνακτα έως τον Αϊλάν Κουρντί, ο πόλεμος δείχνει το πιο φρικτό του πρόσωπο στα πιο αθώα του θύματα.
Και τότε και σήμερα και πάντα και κάθε φορά που οι άνθρωποι πιάνουν ξανά «τον παλιό δόλο των θεών…»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου